Projectcoördinator:

• CRA-W (Centre Wallon de Recherches Agronomiques), Gembloux - BE

Projectpartners:

• BHDF (Bio en Hauts de France), Amiens - FR
• FREDON  (Fédération Régionale de Défense contre les Organismes Nuisibles), Loos-en-Gohelle - FR
• Inagro (Innovatief en duurzaam Agrarisch Ondernemen), Beitem - BE
• UPJV (Université Picardie Jules Verne, Unité EDYSAN, UMR7058 CNRS), Amiens - FR
• PCG (Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt), Kruishoutem - BE

Projectinhoud

In dit project werken Franse, Waalse en Vlaamse partners over de grenzen heen samen rond de ‘zero-fyto’ teelt van groenten en fruit, d.i. zonder het spuiten van gewasbeschermingsmiddelen. Met de samenwerking beogen we mogelijke zero-fyto methoden voor de beheersing van een aantal doelplagen te identificeren, te valideren in de praktijk en door te geven naar de sector. Deze methoden zijn gebaseerd op:

• agronomische factoren: o.a. vruchtwisseling, teelttechnieken, mengteelten, diversificatie van de productie;
   
• betere kennis van de belangrijkste plagen;
   
• fysieke bescherming tegen plagen: o.a. vallen voor het massaal wegvangen, afdekking van teelten met netten;
   
• functionele agrobiodiversiteit: voedselbronnen en habitat voorzien op het bedrijf voor natuurlijke vijanden van plagen.

De verschillende actoren zullen zich inzetten voor een participatieve aanpak waarbij vaardigheden, knowhow en grensoverschrijdende instrumenten worden gecombineerd binnen netwerken van innovatieve producenten, onderzoekers,  voorbeeldbedrijven en projectontwikkelingsgroepen op het gebied van de groenteteelt en de fruitteelt.

De partners zullen kennis en technieken gericht op zero-fyto verkennen, evalueren, de grenzen ervan bepalen en bundelen.

De resultaten zullen gevaloriseerd worden voor de doelgroep, gaande van professionals (producenten, technici, lokale overheden, ...) tot het grote publiek (amateurtuiniers, consumenten, ...) door middel van:

• demonstraties onder de vorm van proefveldbezoeken of bezoeken aan voorbeeldbedrijven,
   
• online tools voor het delen van de resultaten op de project website,
   
• een grensoverschrijdende studiedag Zero ph(f)yto F & L (G) (voorstelling resultaten, uitwisselingen, getuigenissen, ‘zero-fyto’ dorp,...).

Meer info?

Saskia Buysens

Projectcoördinator:

• Université de Liège - Gembloux Agro-Bio Tech, Gembloux - BE

Projectpartners:

• Vigo Universal, Namen - BE
• Atelier de Bossimé, Loyers - BE
• Groupe One, 's-Gravenbrakel - BE
• PTI (Provinciaal Technisch Instituut), Kortrijk - BE
• AQUA4C, Kruishoutem - BE
• Hogeschool West-Vlaanderen (HOWEST), Kortrijk - BE
• PCG (Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt), Kruishoutem - BE
• Pôle Légumes Région Nord, Lorgies - FR
• Yncrea, Brest - FR
• AQUIMER, Boulogne-sur-Mer - FR
• Institut Polytechnique UniLaSalle, Beauvais - FR
• VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek), Mol - BE
• Odisee, Gent - BE

Doelstelling:

De grensoverschrijdende regio Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen is één van de meest verstedelijkte regio's in de wereld. Deze situatie veroorzaakt dagelijks massale stromen van landbouwproducten, water en energie door de conventionele landbouwssystemen. Deze systemen produceren veel CO2, afvalwater en ander afval. De uitbouw van grensoverschrijdende netwerken voor Onderzoek & Innovatie waarin goede praktijken in de groene sector, en meer bepaald in de land- en tuinbouw, worden kenbaar gemaakt en verspreid is noodzakelijk voor de ontwikkeling van innovatieve oplossingen die aan de grensoverschrijdende problematiek beantwoorden en de voedselzekerheid en de duurzaamheid (economisch, ecologisch en sociaal) verbeteren.

Aquaponics is een geïntegreerd teeltsysteem voor planten en vis, dat zowel in stadslandbouw als in professionele landbouw gebruikt wordt. Het is een duurzaam productiesysteem van verse en gezonde groenten en vis dat een oplossing kan bieden voor de grensoverschrijdend problemen van waterbeheer en voedselzekerheid.

De doelstelling van het SMART AQUAPONICS project is deze landbouwtechniek te promoten en te implementeren in de grensoverschrijdende economie. Het project wil de hinderpalen die de ontwikkeling van aquaponics beletten, wegwerken door de implementatie en demonstratie van een intelligent beheerssysteem voor aquaponics, alsook door de creatie van nieuwe producten om de ontwikkeling in de grensoverschrijdende regio te bevorderen (softwareprogramma's, serious game). Dit alles dient gepaard te gaan met een organisatorische en sociale innovatie en de introductie en verspreiding van goede praktijken.

Het grensoverschrijdend partnerschap vertegenwoordigt de volledige keten wat noodzakelijk is om een goede uitvoering van het project, alsook een brede en doeltreffende verspreiding van de projectresultaten in de socio-economische sector (bedrijven, overheden, openbare ondernemingen) in de grensoverschrijdende regio te verzekeren. De intersectorale samenwerking in het kader van dit project zal de vernieuwing en de concurrentiepositie van de grensoverschrijdende bedrijven, die partner zijn van dit project en bij uitbreiding alle actoren uit de professionele en stadslandbouw, bevorderen.

Meer info?

Saskia Buysens

Projectcoördinator :

• PCG (Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt), Kruishoutem

Projectpartners:

• Inagro (Innovatief en duurzaam Agrarisch Ondernemen), Beitem
• FREDON (Fédération Régionale de Défense contre les Organismes Nuisibles), Loos-en-Gohelle
• PLRN (Pôle Légumes Région Nord), Lorgies
• CAR (Chambre d'Agriculture de Région Nord Pas-de-Calais), Saint-Laurent-Blangy
• CARAH (Centre pour l'Agronomie et l'Agro-industrie de la Province de Hainaut), Ath
• UNILET (Interprofession des légumes en conserve & surgelés), Dury

Projectinhoud:

Steeds vaker zijn de consument, de burger en het beleid vragende partij om minder gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken, zeker bij producten zoals fruit en groenten, die symbool staan voor versheid en gezondheid. Tegelijk vraagt de distributie een onberispelijke kwaliteit. Het combineren van deze twee eisen is niet evident. De onderzoeks- en ontwikkelingsinstellingen dienen zich bijgevolg in te spannen om hun onderzoeksactiviteiten en het verspreiden van de informatie op te drijven om een antwoord te bieden aan de technische behoeften van de telers.

De agro-ecologische benadering van het project ECOPAD, het pad naar de agro-ecologie, bestaat uit vijf modules. De eerste twee modules zijn noodzakelijk voor het goede verloop van het project en omvatten respectievelijk het beheer van het project en de communicatieactiviteiten. In de andere modules worden de drie grote principes van geïntegreerde bestrijding (IPM) – preventie, monitoring en actie – bestudeerd:

• Preventieve maatregelen:
  Ontwikkeling van nieuwe en innovatieve technieken rond intercropping, evaluatie van het nut van de introductie van plantensoorten in agrarische gebieden om de biodiversiteit te bevorderen, het beheer van gewasresten en afval, identificatie van de gevoeligheid van rassen voor ziekten.
   
• Beslissingsondersteunende tools
  Ontwikkelen van detectietechnieken voor actuele plagen (bvb. preimineervlieg, Drosophila suzukii op aardbei, Phytophthora cryptogea in witloof) en het valideren van waarschuwingsmodellen (bvb. Alternaria in wortel, meeldauw in ui).
   
• Bestrijdingstechnieken:
  Identificeren en evalueren van fysische bestrijdingstechnieken, natuurlijke stoffen en biologische agentia (tegen D. suzukii en preimineervlieg). De effectiviteit van deze technieken zal zowel onder labo-omstandigheden als in het veld getest worden met als doel deze innovatieve oplossingen zo goed mogelijk te verspreiden bij de telers en hun gebruik aan te moedigen.

Het onderzoek in dit project moet leiden tot nieuwe technieken en zal bijzondere aandacht besteden aan het verspreiden van de verkregen informatie naar de telers. Hiertoe zal beroep gedaan worden op diverse communicatiekanalen om het doelpubliek zo goed mogelijk te bereiken: grensoverschrijdende proefveldbezoeken, publicaties en nieuwsbrieven, een grensoverschrijdend seminarie, persconferenties en een bundel technische fiches die op het einde van het project verspreid wordt naar alle telers uit de grensoverschrijdende regio.

Meer info?

Annelien Tack

Financiële steun

Projectcoördinator :

• Gembloux AgroBioTech Université de Liège, Liège - BE

Projectpartners:

• Université de Lille 1, Lille - FR
• Université de Reims Champagne-Ardenne, Reims - FR
• PCG (Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt), Kruishoutem - BE
• MATERIA NOVA, Mons - BE

Projectinhoud:

Het portfolioproject SMARTBIOCONTROL brengt een brede expertisegroep uit het grensgebied samen om efficiënte, nieuwe biologische produkten te ontwikkelen in de strijd tegen gewasziekten.

Het is gebaseerd op één proefproject en vier uitéénlopende deelprojecten die onderling toch sterk verbonden zijn, om nieuwe bio-ingrediënten (moleculen of micro-organismen, BIOSCREEN) te selecteren, de produktie op industriële schaal te ontwikkelen (BIOPROD), hun doeltreffendheid in landbouwtermen te beoordelen (BIOPROTECT) en de opvolging op de velden te verzekeren (BIOSENS).

SMARTBIOCONTROL is gebaseerd op een innovatieve aanpak om de Belgische en Franse landbouwers in het gebied die gebruik maken van dergelijke produkten beter uit te rusten en om te voldoen aan de eisen van een geïntegreerd ziektebeheer die het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen minimaliseert. De portfolio staat dan ook duidelijk in het teken van de versterking van onderzoek/ontwikkeling en innovatie in de grensgebieden en het aanleren van juiste toepassingen op het veld aan de landbouwers. Het verenigt de bekwaamheid van 26 partners (teams) uit bijna twintig verschillende structurele entiteiten (onderzoekscentra, universiteiten, VZW’s, bedrijven, regionale verenigingen, landbouwverenigingen), gelijkmatig verdeeld over beide zijden van de grens. Het beheer van een dergelijk consortium vereist dat het proefprojekt zorgt voor een optimale coördinatie van het wetenschappelijke werk, de communicatie en de waardering ervan. Deze coördinatie is gebouwd rond een directiecomitee, een portfolioraad, een operationeel comitee en een specifiek waarderingscomitee.

De communicatie welke verzekerd wordt door SMARTBIOCONTROL is intensief. Een website (http://www.smartbiocontrol.eu/) werd opgestart met als doel een uitwisselingsplatform tussen partners van verschillende projekten (INTRANET) en de verschillende doelgroepen (landbouwers, industriële partners, docenten/onderzoekers, studenten, groot publiek) uit te bouwen . Twee persconferenties zijn gepland aan het begin en het einde van het programma, alsook een symposium om de gedetailleerde resultaten van het project voor te stellen. Het consortium zal ook deelnemen aan de organisatie van het congres van de Europese Federatie van Fytopathologie. De verspreiding van de resultaten van het onderzoek zal worden verzekerd door middel van deelname aan internationale conferenties en de publikatie van artikelen in vooraanstaande wetenschappelijke en populaire tijdschriften.

Meer info?

Saskia Buysens

(BioProtect: La protection biologique dans la pratique: optimisation de l'efficacité de nouveaux biopesticides au champ)

Projectcoördinator :

• PCG (Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt), Kruishoutem - BE

Projectpartners:

• Inagro (Innovatief en duurzaam Agrarisch Ondernemen), Beitem - BE
• FREDON  (Fédération Régionale de Défense contre les Organismes Nuisibles), Loos-en-Gohelle - FR
• PLRN (Pôle Légumes Région Nord), Lorgies - FR
• CAR (Chambre d'Agriculture de Région Nord Pas-de-Calais), Saint-Laurent-Blangy - FR
• CRA-W (Centre Wallon de Recherches Agronomiques), Gembloux - BE
• GxABT (Genbloux Agro-Bio Tech), Gembloux - BE
• Institut Supérieur d'Agriculture, Groupe HEI-ISA-ISEN, Lille - FR
• UGent, Universiteit Gent, Gent - BE
• UCL (Université catholique de Louvain),  Louvain-la-Neuve - BE
• ULCO (Université du Littoral - Côte d'Opale), Calais - FR
• Lipofabrik, Villeneuve d'Ascq - FR
• Arvalis (geassocieerde partner) - FR

Projectinhoud:

Het gebruik van biologische maatregelen ter bestrijding of het onder controle houden van ziekten en plagen is een belangrijk basisprincipe voor de biologische teelt. Ook in de gangbare teelt kan biologische gewasbescherming een goed alternatief vormen voor chemische bestrijding.

In het grensoverschrijdend gebied Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen worden de land- en tuinbouwers immers vaker geconfronteerd met steeds strenger wordende wetgeving omtrent het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen. Deze situatie wordt mee in de hand gewerkt door een groeiend bewustzijn voor het milieu en de volksgezondheid (landbouwers en consumenten). Bijgevolg geeft men in het kader van de geïntegreerde gewasbescherming ('IPM' in België en 'le plan Ecophyto et Agroécologie' in Frankrijk) de voorkeur aan duurzame, biologische, fysische en andere niet-chemische methoden.

Verschillende biologische middelen zijn vandaag de dag reeds erkend, toch worden ze door land- en tuinbouwers slechts weinig gebruikt. Dit doordat de werking van biologische middelen in het veld vaak tegenvalt, ondanks hun goede werking in het labo. Het Interreg BioProtect project dat deel uitmaakt van een Europees Platform, Smart Biocontrol, voor onderzoek en ontwikkeling van instrumenten voor de biologische controle van fytopathogenen draagt hiertoe bij. Het project heeft immers tot doel de efficiëntie in het veld van (nieuwe) biologische gewasbeschermingsmiddelen te optimaliseren en een betrouwbaar alternatief voor de klassieke chemische middelen aan te rijken aan land- en tuinbouwers uit de grensoverschrijdende regio.

Enerzijds zullen we het effect van bepaalde omgevingsomstandigheden zoals temperatuur, relatieve vochtigheid en licht op de effectiviteit van deze biologische middelen verder onderzoeken.

Daarnaast zal ook het tijdstip van de toepassing, meer bepaald het gewasstadium en het stadium van de ziekte, en de toepassingstechniek (gewasbespuiting, aangieten, zaadbehandeling, …) onderzocht worden.

Zowel proeven in het veld als testen onder meer gecontroleerde omstandigheden zullen worden aangelegd in die pathosystemen die voor de grensoverschrijdende regio van groot belang zijn. Niet alleen erkende biologische gewasbeschermingsmiddelen, maar ook nieuwe biologische middelen die nog in volle ontwikkeling zijn, zullen worden opgenomen. Na afloop van de veldproeven zal voor elk van de weerhouden producten een productfiche worden gemaakt met o.a. de werkingsspectra van het product, de optimale toepassingswijze, ... De verworven kennis zal naar de land- en tuinbouwers worden overgebracht aan de hand van demonstratieplatforms.

Meer info?

Saskia Buysens

Coördinator:

• CCBT (Coördinatiecentrum praktijkgericht onderzoek en voorlichting biologische teelt), Kruishoutem - BE

Projectpartners:

• ​PCG (Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen), Kruishoutem - BE
• GABNOR, Les agriculteurs biologique du Nord-Pas-de-Calais- FR
• Atelier Paysan (Coopérative d' autocontruction), La Vraie-Croix - FR
• Inagro (Innovatief en duurzaam Agrarisch Ondernemen), Rumbeke-Beitem - BE

Projectinhoud

De biologische en agro-ecologische landbouw is een groeiende sector binnen Europa. In combinatie met verkoop via de korte keten is het voor veel kleine en middelgrote bedrijven een interessante bedrijfsaanpak, die duurzaamheid op verschillende niveaus (economisch, ecologisch en sociaal) combineert. Om economisch rendabel te zijn hebben deze bedrijven nood aan specifieke mechanisatie. Autoconstructie en het zelf aanpassen van machines is hierbij een betaalbare aanpak met een resultaat volledig op maat van het bedrijf.

Dit project onderzoekt allereerst de specifieke noden in de grensregio, om vervolgens tweetalige opleidingen, workshops en netwerkondersteunende activiteiten te organiseren voor de autoconstructie van tuinbouwmachines.

Dankzij dit project wordt de autonomie van landbouwers op gebied van onderhoud, reparatie en aanpassing van het eigen machinepark versterkt, wat de kringloopeconomie en de toepassing van milieuvriendelijke landbouwtechnieken in de grensregio ten goede komt.

Meer info?

PCG openluchtteam