Coördinator:

• ILVO (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek)

Projectpartners:

• PCG (Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen)

Doel:

Wittevliegen zoals Trialeurodes vaporarorium en Bemisia tabaci zijn verwoestende plagen op gewassen in kasteelt zoals tomaat en komkommer. Ze veroorzaken wereldwijd opbrengstverliezen van meer dan 1 miljard euro per jaar. Ze voeden zich niet alleen met het floëem van plantenbladeren, maar brengen ook schadelijke plantenvirussen over, waarbij B. tabaci meer dan honderd verschillende plantenvirussen kan overdragen. Voor B. tabaci wordt een onderscheid gemaakt tussen Europese en niet-Europese populaties. Die laatste worden soms aangetroffen in ingevoerde producten en sierplanten uit niet-Europese landen, en zij worden volgens Uitvoeringsverordening (EU) 2019/2072, beschouwd als quarantaineplaag. De huidige status van de Belgische B. tabaci populaties is echter niet bekend, met volgens de EPPO slechts een beperkte verspreiding van B. tabaci in België, terwijl ze wijdverspreid zijn in Nederland. Ook te verhelderen in dit project is de vraag of de in België aanwezige B. tabaci populaties of de (niet-Europese) B. tabaci-specimens die bij de douane zijn onderschept, drager zijn van door wittevlieg overgedragen virussen die een risico zouden kunnen vormen voor kasteelten in België.

Onderzoeksaanpak

Voor de meer accurate identificatie van B. tabaci en de virussen die al dan niet op hen aanwezig zijn (in niet-Europese B. tabaci populaties) ontwikkelen en optimaliseren we zowel klassieke (specifieke en algemene) moleculaire technieken als high-throughput sequencing (Illumina). We gebruiken de technieken om de genoemde plaagorganismen aanwezig in Belgische (Europese) wittevliegpopulaties en hun gastheerplanten te identificeren en te karakteriseren.

Relevantie/Valorisatie

De resultaten van dit project kunnen gebruikt worden om het EU beleid omtrent niet-Europese populaties van B. tabaci te valideren. Daarnaast leveren ze ook kennis over het voorkomen van Belgische B. tabaci populaties zowel in kasteelten als in open teelten, over de virussen die ze mogelijks overdragen en eventuele maatregelen die genomen moeten worden tegen Belgisch B. tabaci populaties.

Meer info?

Lisa Heyman

Coördinator:

• ILVO (Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek)

Projectpartners:

• PCG (Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen)

Doel

Met steun van het FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, gingen ILVO en PCG op 1 juli 2019 van start met een nationaal project ‘Phytosanitary risks of new crops in Belgian horticulture’ (RI 18/A-293 PRONC-BE) om het risico van nieuwe gewassen in België in kaart te brengen. Het project zal zich richten op een selectie van vegetatief vermeerderde knolgewassen die veel belangstelling krijgen, maar waarvoor slechts beperkte informatie over de fytosanitaire status beschikbaar is. Zo zal het onderzoek focussen op yacon (Smallanthus sonchifolius), ulluco (Ullucus tuberosus), bataat (Ipomoea batatas), crosne (Stachys affinis), mashua (Tropaeolum tuberosum) en oca (Oxalis tuberosa) als nieuwe gewassen, en aardpeer (Helianthus tuberosus) als ‘vergeten groente’ in België.

Voor het project ‘Phytosanitary risks of new crops in Belgian horticulture’ wordt samengewerkt met diverse internationale wetenschappelijke instellingen binnen een Euphresco transnationaal project ‘Phytosanitary risks of newly introduced crops’. Euphresco is een internationaal netwerk van organisaties actief in het domein van de plantengezondheid. Het netwerk bestaat vandaag uit ongeveer 70 organisaties afkomstig uit meer dan 50 landen. Het netwerksecretariaat is gehuisvest bij de Europese en Mediterrane Plantengezondheidsorganisatie (EPPO, Parijs). Het netwerk streeft ernaar de coördinatie en de samenwerking op het gebied van de financiering van fytosanitair onderzoek te bevorderen.

Meer info?

Annelien Tack
www.euphresco.net

Coördinator:

• Inagro

Projectpartner:

Projectinhoud:

Gewasbescherming is voor grenslandbouwers niet altijd evident. De doelstelling van dit project is enkele knelpunten duidelijker in kaart brengen en een actieplan opmaken om de resterende knelpunten verder uit te diepen en de meest aangewezen strategie te bepalen om deze aan te pakken. Er worden in het project ook stappen gezet om een eerste knelpunt aan te pakken, namelijk we zullen overleggen met de bevoegde instanties in België en Nederland mbt een vereenvoudigde wederzijdse erkenning van de spuit-/fytolicentie. De verwachte resultaten zijn mogelijks een vereenvoudigde wederzijdse erkenning van de spuit-/fytolicentie en een actieplan met advies omtrent de resterende knelpunten en de meest aangewezen strategie om deze aan te pakken.

Meer info?

Anne Waverijn

Coördinator:

• Provincie West-Vlaanderen

Projectpartners:

• PCG (Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen)
• IMARES (Wageningen IMARES, Dept. Aquacultuur), Yrseke
• PIVAL (Proefcentrum voor Innovatie, Verbreding en Advies voor Landbouw en Veehouderij)
• Provincie Oost-Vlaanderen
• Provincie Zeeland, directie Ruimte, Milieu en Water, Zeeland

Projectinhoud:

Binnen het Scheldemondgebied beginnen meer en meer bedrijven geïnteresseerd te raken in aquacultuur, met name intensieve aquacultuur in gesloten recirculatie aquacultuur systemen (RAS). Deze ontwikkeling wordt ondersteund en gestimuleerd door verschillende projecten in de regio, voornamelijk Het Interreg IVa project Aqua-Vlan, dat ontstond op initiatief van de Scheldemondraad. Aqua-Vlan heeft een sterke focus op het ontwikkelen van duurzame, rendabele kweektechnieken, vissoorten en hun positie in de markt, maar helaas kon hier geen aandacht gegeven worden aan regel- en wetgeving rond aquacultuur.

Bij bijna alle partners van het Aqua-Vlan project lopen vergunningsprocedures voor demonstratiefaciliteiten en allen ervaren dat overheden onvoldoende kennis omtrent deze materie bezitten voor een correcte interpretatie van de aquacultuurwetgeving. Met als gevolg een moeizame procedure voor het verkrijgen van vergunningen, bvb. de milieuvergunning. Verder is er een sterk contact met potentiële kwekers of bedrijven die al aan de slag zijn. Helaas werd duidelijk tijdens discussies, dat alle stakeholders dezelfde problemen ondervinden als de Aqua-Vlan partners bij de handhaving van regels door lokale en provinciale overheden. Vaak ligt de oorzaak van deze moeizame samenwerking bij het feit dat aquacultuur voor de overheden een nieuwe sector is, in het bijzonder voor aquacultuur in gesloten RAS.

Het resultaat is echter dat Europese wetgeving verschillend geïnterpreteerd kan worden door de verschillende overheden; dit zowel regionaal als provinciaal aan beide zijden van de landsgrens. Dit wordt als bijzonder hinderlijk ervaren door de sector voor de verdere duurzame ontwikkeling van aquacultuur in RAS. Van belang is hier vooral het regelwerk rond de Kaderrichtlijn Water, de Richtlijn voor Exoten en het juist berekenen van afvalstromen en het managen van afvalstromen vanuit RAS. Deze zijn vaak niet duidelijk voor overheden en worden deels onvolledig op zelfs foutief geïnterpreteerd.

Daarom wil dit project de interpretatie en handhaving van regels tijdens het vergunningsproces voor aquacultuurbedrijven, in het bijzonder gesloten RAS, transparanter maken voor overheden (regionaal en provinciaal). Op deze manier wordt aquacultuur op een duurzame wijze bevorderd met de correcte aandacht voor onze leefomgeving.

Er zal een handleiding worden gemaakt voor interpretatie van regelgeving rond het vergunningsproces voor aquacultuur in RAS voor de Scheldemondregio met als doelpubliek: overheden (om die regels juist te handhaven) en kwekers (om hun mogelijkheden correct te verkennen).

Meer info?

PCG glasteam

Coördinator en cofinancierder:

• ​VZW Boterakker, Agropolis

Projectpartners:

• PCG (Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen)
• KU Leuven
• Noliko NV
• Leo Henckens, landbouwbedrijf

Projectvoorstelling:

Yacon (Polymnia sonchifolia sin.; Smallanthus sonchifolius) is een knolgewas, afkomstig uit de Andes (Zuid-Amerika) waar het momenteel op kleine schaal geteeld en geconsumeerd wordt en vooral in Japan zijn weg aan het vinden is in een biologische agro-industrie. De plant behoort tot de composietenfamilie (Asteraceae), net als aardpeer, cichorei, dahlia, zonnebloem.

Plan van aanpak:

• Werkpakket 1: Teelt en teeltoptimalisatie
• Werkpakket 2: Smaak en consumentenonderzoek
• Werkpakket 3: Marktonderzoek naar verwerkbaarheid
  • Opzoeken achtergrondinformatie
  • Verwerking van yacon tot weefselstukjes
  • Verwerking van yacon tot een vloeibaar product

Meer info?

Annelien Tack

Coördinator:

• PCG (Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt)

Projectpartners:

• Inagro (Innovatief en duurzaam Agrarisch Ondernemen)

Projectinhoud:

Naar aanleiding van enkele vragen tijdens de 'Biobedrijfsnetwerken Groententeelt' starten PCG en Inagro, in opdracht van 'Bio zoekt Keten', een kortlopend project omtrent bioplantgoed. PCG en Inagro willen hiermee bijdragen aan een betere toegang tot kwalitatief plantgoed voor de Vlaamse biologische groentetelers. Het project loopt van november 2014 tem maart 2015.

Biologisch plantgoed is enkel te verkrijgen bij een biologisch gecertificeerde plantenkweker. Tevens is het telen van plantgoed de voorbije decennia geëvolueerd naar een vakgebied apart waarbij aangepaste infrastructuur en mechanisatie vereist is. Plantgoed is echter de basis waarmee de groenteteler start. Gezond en robuust uitgangsmateriaal is dan ook een must!

Binnen deze opdracht willen we aan de hand van een enquête gericht naar de biogroentetelers in kaart brengen welke de knelpunten zijn omtrent deze thematiek en wat deze precies inhouden. Na het verwerken van de gegevens zullen de resultaten zowel naar de grotere als naar de regionale, kleinere plantenkwekers teruggekoppeld worden. Tijdens deze terugkoppeling zal geluisterd worden naar de voorstellen om eventuele knelpunten op te lossen. Uiteraard zullen niet enkel de plantenkwekers aangezet worden tot actief nadenken. Tijdens een brainstormsessie zullen de groentetelers de mogelijkheid krijgen hun inbreng te doen voor mogelijke verbeteringen voor de aangehaalde knelpunten. Daarbij komend zijn er voor de regionale, kleinere plantenkwekers 2 netwerkbijeenkomsten voorzien waarbij kennisuitwisseling en optimalisatie centraal staan. De resultaten van het project zullen samengevat worden in een synthese met aanbevelingen en suggesties.

Meer info?

Stefanie De Groote