Hieronder vindt u een overzicht van het onderzoek bladgewassen. Via de tags kan u verder zoeken binnen een bepaald thema zoals bemesting, rassen, gewasbescherming, ...
In tijden van klimaatverandering is zuinig omspringen met water van groot belang voor de land- en tuinbouw om de strijd tegen waterschaarste en droogte aan te gaan. De MIRLET-tool (Model IRrigation in LETtuce) ondersteunt telers van bladgewassen in serregrond bij hun irrigatiemanagement. De tool combineert een datacaptatiesysteem in de serre, in de vorm van een pakket van sensoren, met een mechanistisch verdampingsmodel en geeft de telers zo adviezen over de optimale irrigatiestrategie. Om deze irrigatie-optimalisatie tool voor telers gemakkelijker toegankelijk te maken, ging op 10 oktober 2022 het samenwerkings- en digitaliseringsproject ´MIRLET.C4G´ van start. Daarbij werken wij samen met Inagro, het Proefstation voor de Groenteteelt (PSKW) en LAVA.
De vraag naar lokale eiwitgewassen stijgt en ook de lokale teelt van eiwitgewassen in België zit in de lift, maar ons Belgisch klimaat kan de teelt in openlucht parten spelen. In een serre kunnen de klimatologische omstandigheden beter gestuurd worden. Daarom vroegen we ons af of de teelt in serres voor deze gewassen een meerwaarde kan betekenen. Indien wel, zouden de eiwitgewassen een alternatieve zomerteelt kunnen vormen voor serres die leeg blijven in de zomer, bijvoorbeeld door grote Fusarium-druk.
Kropsla: Mattia (Rijk Zwaan), Lucrecia (Rijk Zwaan), Jones/E01B.11914 (Enza), Cosmopolia (Rijk Zwaan). Lollo bionda: Livorno (Rijk Zwaan), Mistery (Enza), Teramo (Rijk Zwaan), Limeira (Rijk Zwaan). Lollo rossa: Satine (Rijk Zwaan), Leotine (Rijk Zwaan), Soltero (Nunhems). Groene eikenbladsla: Divisor (Enza), Advisor (Enza), Kimenoz (Rijk Zwaan), Kitonia (Rijk Zwaan). Rode eikenbladsla: Rutilaï (Rijk Zwaan), Shentaï (Rijk Zwaan), Xem (Rijk Zwaan), Ayaraï (Rijk Zwaan), Neheraï (Rijk Zwaan), Adalyn (Enza), Xandra (Rijk Zwaan).
De Fusariumproblemen in de Belgische slateelt breiden nog steeds uit. Meestal gaat het om aantasting door Fusarium oxysporum f. sp. lactucae, fysio 4 (Fol 4), maar momenteel zijn er ook verschillende bedrijven in Vlaanderen die te maken hebben met fysio 1 (Fol 1). Dit jaar legde PCG een rassenproef aan om te tonen welke rassen beter geschikt zijn voor bedrijven met Fol 1-aantasting. 23 kropslarassen en alternatieve slasoorten werden gescreend op hun gevoeligheid voor Fusarium oxysporum f.sp. lactucae fysio 1.
Het demo-project MIRLET ging begin 2019 van start en had als hoofddoel de MIRLET-app dichter bij de eindgebruiker te brengen. Telers werden daarom actief benaderd en de mogelijkheid geboden om de sensoren en bijhorende webapplicatie volledig gratis uit te proberen gedurende één of meerdere teeltrondes. Dat resulteerde in 24 individuele begeleidingstrajecten waarbij de telers in kwestie konden ervaren hoe de app werkt en hoe het advies een meerwaarde kan betekenen voor hun irrigatiemanagement.
De MIRLET-tool is geschikt voor de teelt van Lollo Bionda, Lollo Rossa, groene en rode eikenbladsla, groene Salanova®-types, bleekselderij en groene selder. De tool komt voort uit het REDUNG-project waar werd gefocust op het vermijden van nutriëntenuitspoeling. Bij overmatige irrigatie treedt er namelijk uitspoeling op naar diepere grondlagen. Om de MIRLET-tool praktisch bruikbaar te maken, werd ze getest in de proefcentra van Inagro, PSKW en PCG.
De proef werd aangelegd om deze aangepaste irrigatietool te demonstreren in alternatieve sla, Salanova crispy groen en Salanova eikenblad groen. Hierbij wordt één deel van het gewas beregend volgens de adviezen komende uit de irrigatie-tool. Het andere deel wordt op basis van bodemstalen, gewasstand en ervaring beregend door de teeltverantwoordelijke. Irrigatiehoeveelheden, kropgewichten en kropkwaliteit worden geregistreerd.
De proef werd aangelegd om deze aangepaste irrigatietool te demonstreren in alternatieve sla, Lollo Bionda en Lollo Rossa. Hierbij wordt één deel van het gewas beregend volgens de adviezen komende uit de irrigatie-tool. Het andere deel wordt op basis van gewasstand en ervaring beregend door de teeltverantwoordelijke. Irrigatiehoeveelheden, kropgewichten en kropkwaliteit worden geregistreerd.
Rasgevoeligheid nagaan voor Fusarium oxysporum f.sp. lactucae fysio 1 in kropsla en alternatieve sla met Kropsla: 42-BU1851 (Rijk Zwaan), Lucrecia = 42-131 (Rijk Zwaan), 42-BU1157 (Rijk Zwaan), Proefras 7 (Enza). Lollo bionda: Jokary (Enza), Teramo = 86-17 (Rijk Zwaan), Livorno = 86-08 (Rijk Zwaan), Limeira = 86-16 (Rijk Zwaan). Lollo rossa: Basalmine = 86-540 (Rijk Zwaan), Proefras 1 (Enza), Proefras 2 (Enza), Proefras 3 (Enza), Athmos (Rijk Zwaan). Rode eikenbladsla: Xandra = 79-459 (Rijk Zwaan), Xem = 79-414 (Rijk Zwaan), Shentaï = 82-589 (Rijk Zwaan), Proefras 4 (Enza), Proefras 5 (Enza), Proefras 6 (Enza). Groene eikenbladsla: Kitonia = 82-25 (Rijk Zwaan), Kimenoz = 82-187 (Rijk Zwaan), 82-135 (Rijk Zwaan), Advisor (Enza). ataviasla: Othilie = 80-11 (Rijk Zwaan), Jonction = 81-45 (Rijk Zwaan). Little gem: Alsacia (Enza).
Binnen het vorige project FUNSLA werd een hygiëneprotocol opgesteld en werden rassenproeven opgezet en gewasbeschermings- en ontsmettingsmiddelen uitgetest. Hieruit bleek dat bepaalde alternatieve slarassen, zoals verschillende rassen van lollo bionda, een hoger tolerantieniveau hebben dan kropsla en dat sommige biologische en chemische producten kunnen worden ingezet om de symptomen licht te onderdrukken, maar geen enkel product vertoonde voldoende werkzaamheid. Tot op heden is geen enkel bedrijf erin geslaagd om opnieuw een volledig jaar ‘Fusarium-vrij’ te telen.
In december 2021 is een intrekking gebeurd van bepaalde toepassingen voor gewasbeschermingsmiddelen op basis van spinosad. De toepassingen in volgende teelten onder bescherming worden verwijderd en niet meer toegelaten: andijvie, slasoorten, spinazie en warmoes/snijbiet. Uit een recente evaluatie blijkt dat het gebruik in deze gewassen niet langer als veilig voor de consument kan worden beschouwd.
De middelen die mogen ingezet worden voor het uitvoeren van een bodemontsmetting worden steeds schaarser. Basamid, met als actieve stof dazomet, mag toegepast worden om de 3 jaar en heeft een wachttijd van 3 weken. Ook stomen is een mogelijkheid, bij deze niet-chemische bodemontsmetting is een temperatuur van 70 °C op 30 cm diepte vereist.
De afgelopen dagen zakte de buitentemperatuur voor het eerst deze winter voor lange tijd onder nul (Figuur 1). De recente ontwikkelingen op de olie- en gasmarkt maken de keuze om te stoken iets gemakkelijker. Naast bescherming tegen vorstschade of het aanhouden van een constante groeisnelheid in het gewas, zijn er aan het gebruik van de stookinstallatie bij bladgroenten neveneffecten verbonden. Hieronder sommen we er een aantal op, zodat je er op kan anticiperen of er zelfs voordeel uit kan halen.
Opletten met gebruik van Thiacloprid (Calypso) in sla, andijvie, radicchio rosso en suikerbrood. Om overschrijdingen van de nieuwe MRL’s te vermijden, heeft het Erkennigscomité voor bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik besloten de gebruiken van Calypso onmiddellijk in te trekken.
Vanaf 1 juni 2015 is Chloorpicrine voor 120 dagen toegelaten tegen bodemschimmels, -insecten en nematoden en Telone II is dan weer vanaf 20 mei al toegelaten voor een periode van 120 dagen tegen bodeminsecten en nematoden in volgende teelten onder bescherming.
De voorbije jaren is zichtbaar geworden dat de problemen met bodempathogenen in verschillende gewassen toenemen. De mondialisering en het wegvallen en beperken van de dosissen van bestaande bodemontsmettingsmiddelen zorgen ervoor dat deze ziekten niet langer beheersbaar worden.
In een proef op het PCG testten we in 2021 (bio)solarisatie. Solarisatie is een methode van grondontsmetting door een vochtige bodem te bedekken met een dunne doorzichtige laag plastic, in de periode van het jaar met de hoogste zonnestraling en temperaturen. Biosolarisatie houdt in dat we vers organisch materiaal, in dit geval bladkool, in de bodem inwerken.
Nu merken we de ziekte echter ook op in bedrijven met 2 tot 3 teelten per jaar. Onderzoek aan de Universiteit Gent (Labo Fytopathologie) toonde aan dat hier in België vooral fysio 4 (Fol 4) aanwezig is. Sinds de zomer van 2018 werd ook voor het eerst fysio 1 vastgesteld op enkele bedrijven (Fol 1). In Vlaanderen zijn beide fysio’s aanwezig, hierbij is fysio 4 (Fol 4) het meest verspreid. In 2021 zijn er een beperkt aantal nieuwe bedrijven met Fusarium aantasting in de serre bijgekomen. Wel is er een duidelijke toename van de aangetaste bedrijven met een zware aantasting op hun bedrijf.
In de voorgaande teelt is solarisatie en solarisatie in combinatie met fumigatie uitgetest. Solarisatie is een methode voor grondontsmetting door een vochtige bodem te bedekken met een dunne doorzichtige laag plastic, in de periode van het jaar met de hoogste zonnestraling temperaturen. Solarisatie met fumigatie houdt in dat er vers organisch materiaal, in dit geval bladkool, in de bodem ingewerkt werd. Dit kan de efficiëntie van de solarisatie verhogen, aangezien de opname van organisch materiaal de gezondheid van de bodem en de hoeveelheid en diversiteit van niet-pathogenen micro-organismen in de bodem verbetert.
De proef werd aangelegd om het effect en de aanwezigheid van biocontrole organismen (BCO’s) te bestuderen, voor bestrijding van Rhizoctonia solani in kropsla. Dit werd uitgevoerd door middel van een pottenproef met natuurlijk besmette bodems en een geautoclaveerde bodem. Twee BCO’s kunnen niet met commerciële naam genoemd worden, deze hebben de code BB005 en PM o.b.v. P. oligandrum gekregen.
Une enquête réalisée dans le cadre de ce projet a montré que l'un des facteurs qui freinent l'utilisation des produits biologiques de protection des cultures est le manque de connaissance des produits. Afin de répondre à ce besoin, 15 fiches techniques de 15 produits biologiques, principalement à base de micro-organismes, homologués en Belgique et/ou en France, ont été rédigées dans le cadre du projet. Les informations générales sont combinées aux résultats de tests disponibles et aux conseils des fabricants pour un résultat optimal.
Doordat heel wat van deze pathogenen overlevingsvormen kunnen vormen en zo jaren in de bodem kunnen blijven is het niet mogelijk om via gewasrotatie de ziekten te beheersen en dwingen andere methoden voor bodemontsmetting, of “resetten” van de bodem, zich op.
Het doel van deze proef is onderzoeken hoe telers na een besmetting kunnen verhinderen dat de volgende teelt ook besmet raakt. In deze proef is gekeken welk bodemverbeterend middel Acidovorax kan onderdrukken of onder controle houden.
Deze proef werd aangelegd als volgteelt om de gevolgen van een hittehandeling, door middel van lagedruk grondstomen, voor de bestrijding van een natuurlijke infectie van Rhizoctonia solani in veldsla te evalueren.
Welke bodembewerkingsmachine(s) is/zijn het meest effectief voor het lagedrukstomen? Is het mogelijk om bepaalde pathogenen (Fusarium sp., Rhizoctonia solani) te bestrijden d.m.v. lagedrukstomen? Wat is het temperatuurverloop in de bodem na het gebruik van de lagedruk stoombodembewerkingsmachines? Wat is het effect van lagedrukstomen op de onkruiddruk in en opbrengst van veldsla als volgteelt?
Wat is het effect van solarisatie op de Rhizoctonia, Pythium en Sclerotinia in de zakjes? In hoeverre is er een hogere efficiëntie van solarisatie door het inwerken van bladkool in de bodem? Welke temperaturen worden bereikt door solarisatie?
Er werd een proef aangelegd om de effectiviteit van lagedruk stomen te evalueren voor de bestrijding van Rhizoctonia solani en Fusarium oxysporum. Er werd een stoombreker uitgetest en een stoomfrees. De stoombreker was al eerder uitgetest, maar nu werd er een rasterrol bij gemonteerd om de bodem wat toe te duwen zodat er minder stoom ontsnapt. Het verschil was goed zichtbaar.