Omschakelen naar biologische groenteteelt gaat gepaard met zowel kansen als uitdagingen. Een eerste vereiste in het omschakelproces is dat de geïnteresseerde teler weet wat hem of haar te wachten staat. Tijdens deze bedrijfsbezoeken brengen we het omschakelproces dan ook in beeld, en luisteren we naar de ervaringen van twee biologische glasgroentetelers.

Op dinsdag 6 juli 2021 organiseerden we een proefveldbezoek in de bio beschutte teelt. Het programma omvatte het bezoek van de diverse komkommer-, paprika-, aubergine- en kurkumaproeven die aanliggen op PCG.

Zo hebben we op het proefcentrum een eigen primeur te pakken met de hydroteelt van aubergine, waarbij we de combineerbaarheid van deze teelt nagaan met deze van omegabaars. We testen hierbij verschillende auberginerassen en ook natriumgehaltes in de voedingsoplossing.

Zevenbladluis in wortelen / Alternatieve methode om koolvlieg te bestrijden in bloemkool / Onkruidproeven in onder andere basilicum, oregano, sla en ajuin / Ondergrondse druppelirrigatie wordt vergeleken met bovengrondse druppelirrigatie en bovenberegening / Stikstofbemesting in alternatieve sla en het stikstofeffect is in eerste vrucht bloemkool na de vernietiging van groenbedekkers op 2 verschillende tijdstippen.

Met het felle weer van de afgelopen weken – en hetgeen er waarschijnlijk nog zit aan te komen – moeten we extra aandacht hebben voor het behoud van een zo stabiel en tegelijk actief mogelijk groeiklimaat. Daarnaast vereist deze periode ook meer oplettendheid bij nieuwe plantingen of zaaiingen en het efficiënt gebruik van fytomiddelen

Op dinsdag 29 juni 2021 organiseerden we een proefveldbezoek in de openluchtteelten groenten. Het programma omvatte het bezoeken van de diverse rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven die aanliggen op PCG. Teelttechniek en irrigatie & fertigatie kwamen eveneens aan bod.

Op dinsdag 7 september 2021 organiseren we een BATAAT dag. Het programma omvat het bezoeken van de diverse rassenproeven die aanliggen op PCG. Consumentenonderzoek  & bewaring komen eveneens aan bod. Je kan tijdens de rondgang ook de demonstratie van plant- & rooimachines en diverse mechanische onkruidbestrijders bekijken.

De proef heeft een tweeledig doel: enerzijds willen we kijken naar de natriumtolerantie van aubergine door de vergelijking te maken tussen standaard hydrocultuur, hydrocultuur met toevoeging van extra NaCl in de meststofselectie en aquaponics waarbij een deel van het afvalwater van de omegabaarskweek dient voor de aanmaak van de voedingsoplossing. Anderzijds is het ook een rassenproef waarbij we de rassen Beyonce (Rijk Zwaan), Tracey (Rijk Zwaan) en Lemmy (Enza) gaan vergelijken, allen geënt op Maxifort (De Ruiter). We hopen naast de vergelijking binnen de standaard hydrocultuur ook enige verschillen te kunnen waarnemen op vlak van hun natriumtoleranties.

Op 26 april stelden wij vast dat alle afgedekte bloemkolen erg wit verkleurd stonden en de kolen waar een scheur in het net was (niet afgedekt) vertoonden geen witverkleuring.

Dans cet essai spécifique d’association poireaux-poivrons, nous avons d'abord examiné si une culture intercalaire de poireaux peut aider à protéger les poivrons (jusqu'à une certaine limite) contre les pucerons (principalement Myzus persicae) par rapport à la monoculture classique. Et si l'utilisation des pesticides peut être réduite en tant que telle. En partant de cette question, on a également voulu savoir quelle distance minimale  entre les poireaux et les poivrons permettrait  d’exprimer un effet d’une protection suffisante ?. Enfin, un effet synergique positif possible a été évalué sur le rendement du poivron lorsque les poireaux sont utilisés comme culture intercalaire dans la culture du poivron.

In deze specifieke prei-paprikaproef werd ten eerste bekeken of een tussenteelt van prei de paprika’s (tot op een zekere grens) kan beschermen tegen bladluizen (vnl. Myzus persicae) in vergelijking met monocultuur. En of het middelengebruik als dusdanig verminderd kan worden. Voortbouwend op deze vraag werd ook onderzocht wat de kritische afstand tussen prei en paprika is waaronder nog een duidelijke bescherming geboden wordt. Ten laatste werd ook geëvalueerd of er eventueel een positief synergetisch effect is op de opbrengst van paprika wanneer prei als tussenteelt wordt gebruikt in de paprika.

Op CSA-bedrijven, pluktuinen en korte keten bedrijven zorgt de teelt van biologische snijbloemen voor diversiteit op en rond het veld, alsook in het aanbod naar de consument.
Fiche 1: Tips om zo lang mogelijk van je biobloemen te genieten / Fiche 2: Factoren die het vaasleven van biobloemen beïnvloeden / Fiche 3: Belang van teeltrotatie bij de teelt van biologische snijbloemen / Fiche 4: Onkruidbeheersing in biobloemen door mulchen / Fiche 5: Algemeen kader biologische teelt van bloemen / Fiche 6: Bemesting in de biologische teelt van zomerbloemen / Fiche 7: Leveranciers zaden en plantmateriaal voor biologische bloemen / Fiche 8: Omschakelen naar biologische bloementeelt: administratieve aspecten m.b.t. wetgeving en beleid / Fiche 9: Het plantenpaspoort, wat moet je weten als teler?

Het Departement Landbouw en Visserij, in samenwerking met het Proefcentrum voor de Groenteteelt (PCG), Inagro, de vermelde zaadhuizen en producentenorganisaties organiseerde een succesvolle studieavond Uienteelt (webinar). Deze webinar is volledig te bekijken via You Tube.

Het Departement Landbouw en Visserij, in samenwerking met het Proefcentrum voor de Groenteteelt (PCG), Inagro, de vermelde zaadhuizen en producentenorganisaties organiseerde een succesvolle studieavond Uienteelt (webinar). 

Voor de aanpak van Fusarium moet gezocht worden naar oplossingen door hygiëne, resistente rassen en (groene) gewasbeschermingsmiddelen. Ook door de grond te behandelen, kan je het inoculum terugdringen en zo de symptomen onder controle houden. Om verdere uitbreiding op het bedrijf en tussen bedrijven van de verschillende fysio’s zo veel mogelijk te beperken zijn hygiënemaatregelen noodzakelijk.

De proef bestond uit vier objecten die verschilden van elkaar op vlak van plantdichtheid (10 planten/m2 vs. 12.5 planten/m2) en of er al dan niet mulching was toegepast. Mulching of het bedekken van de bodem met een laag compost, leidde tot een  groter gewasvolume bij de behandelde planten. Hiernaast konden we ook bij de plots met compost een reductie in onkruid- en mosgroei vaststellen ten opzichte van de plots zonder compost.

In 2019 lag een proef aan op het PCG om de beschutte hydroteelt van prei in teeltgoten verder op punt te zetten. Voor de typische gewaskenmerken van prei zoals de opgerichte bladeren en witte schacht was een aanpassing nodig aan het huidige teeltgootmodel (MGS) dat voor sla gebruikt wordt. Hiervoor brachten we verticale wanden op de goot aan die bovenin voorzien werden van verschillende technische materialen, zoals steunschuim en borstels.

DynaGrow houdt tegelijkertijd rekening met een DLI-streefwaarde die je zelf op geeft, het weer op dat moment en de dagen nadien, alsook de verwachte elektriciteitsprijzen zoals de Spot Belpex. DLI of de Dagelijkse Licht Integraal is de dagelijkse hoeveelheid PAR-licht die het gewas ontvangt per vierkante meter. De DLI-streefwaarde komt overeen met een optimale groeicurve en opbrengst van het gewas.

Op 10 september 2020 ging het proefveldbezoek & demonstratie rond de teelt van bataat door op het PCG. Bezoekersgids: 1. Teelttechnische proef aanleg bataat / 2. Rassenproef bataat /3. Efficiëntie en selectiviteit van onkruidbestrijdingsmiddelen in bataat / 4. Bewaring bataat / 5. Demonstratie machines / 6. Rassenonderzoek yacon / 7. Innovatieve teelt oca / 8. PRONC: Phytosanitary risks of new crops in Belgian horticulture’

Het demoplatform omvatte diverse demoproeven aangelegd en uitgevoerd door PCG en Inagro. Daarnaast kwamen ook thema’s als zaai- en planttechniek, irrigatie en spuittechnieken aan bod.

Binnen het vorige project FUNSLA werd een hygiëneprotocol opgesteld en werden rassenproeven opgezet en gewasbeschermings- en ontsmettingsmiddelen uitgetest. Hieruit bleek dat bepaalde alternatieve slarassen, zoals verschillende rassen van lollo bionda, een hoger tolerantieniveau hebben dan kropsla en dat sommige biologische en chemische producten kunnen worden ingezet om de symptomen licht te onderdrukken, maar geen enkel product vertoonde voldoende werkzaamheid. Tot op heden is geen enkel bedrijf erin geslaagd om opnieuw een volledig jaar ‘Fusarium-vrij’ te telen.

In een proef met minitunnels courgette werd nagegaan welk type minitunnel het meest geschikt is om een courgetteteelt te vervroegen in het voorjaar. Courgettes van het ras Tosca werden op 3 april 2020 geplant op zwarte plastiek ruggen met een plantafstand van 75 cm in de rij. De tussenafstand tussen de rijen was 3 meter, dit om invloeden van de verschillende minitunnels op elkaar zoveel mogelijk te beperken. De verschillende types minitunnels (zie tabel 1) werden geplaatst op 3 april, vlak na plant. Op 15 mei 2020 werden alle minitunnels weggenomen.

De droge periodes van de afgelopen jaren hebben kwetsbaarheden blootgelegd in het biologisch teeltsysteem van groenten in zowel de korte als de lange keten. Om deze droge periodes op te vangen, maken veel telers gebruik van verschillende irrigatiesystemen. Om een passend antwoord te kunnen bieden op de vele vragen die telers bij de verscheidene irrigatietechnieken hebben, werken drie CCBT partners Inagro, PCG en PSKW samen in een nieuw tweejarig project.

Bij een krappe teeltrotatie met een groot aandeel vruchtgroenten is het belangrijk om de populatie wortelknobbelaaltjes (Meloidogyne spp.) onder controle te houden. Als de populatie aaltjes te groot wordt, gaat dit ten koste van de productie en de kwaliteit van het gewas, met economische verliezen tot gevolg. Door het inzetten van tussenteelten (= teelten die tussen de hoofdteelt vruchtgroenten gezaaid of geplant worden) die de wortelknobbelaaltjes sterker aantrekken dan de hoofdteelt kan deze laatste beter beschermd zijn. Idealiter doet de tussenteelt ook dienst als vanggewas en worden de aaltjes als het ware weggevangen waardoor de populatie daalt.

Er werden negen soorten groenten opgeplant op het mobielegotensysteem (MGS): knolvenkel, koolrabi, rode biet, witte en groene selder, knolselder, broccoli, bloemkool en boerenkool. Het doel van deze demonstratieve proef was om een eerste ervaring op te doen en na te gaan welke gewassen potentieel hebben voor een teelt op mobiele goten onder glas.

In 2019 lag een proef aan op het PCG om de beschutte hydroteelt van prei in teeltgoten verder op punt te zetten. Voor de typische gewaskenmerken van prei zoals de opgerichte bladeren en witte schacht was een aanpassing nodig aan het huidige teeltgootmodel (MGS) dat voor sla gebruikt wordt. Hiervoor brachten we verticale wanden op de goot aan die bovenin voorzien werden van verschillende technische materialen, zoals steunschuim en borstels. Het plantmateriaal kweekten we op in trays op kweektafels dat we nadien op de goten plantten.

Op maandag 10 februari verzamelden ruim tweehonderd geïnteresseerden in Open Huis in Staden voor een interessante avond over industriebloemkool. Naast een overzicht van het teeltseizoen 2019, een vooruitblik op 2020 en rasseninfo kwam ook de gewasbeschermingsproblematiek in bloemkool aan bod. Verder was er ook aandacht voor de mogelijkheden voor de biologische teelt van bloemkool en de rol van de Spaanse markt. De avond werd afgesloten met een uiteenzetting rond mechanisatie en automatisatie bij de teelt van bloemkool. 

Studiedag Wortelen te Roeselare, 19 februari 2020

Binnen dit project willen we nagaan of kleine koepeltjes potentieel bieden voor biologische tuinbouwers om hun seizoen te verlengen. Een overkapping zorgt voor een verlenging van het seizoen wat maakt dat telers op jaarbasis een grotere omzet kunnen halen. Sommige telers krijgen echter geen bouwvergunning om een permanente overkapping te plaatsen, andere zijn pas gestart en kunnen de investering van grotere koepels niet van bij het begin dragen. Kleine tunnels zijn een optie, maar of dergelijke kleine tunnelconstructies daadwerkelijk interessant zijn, zal afhangen van de grootte van de investering en van de arbeid nodig om deze te plaatsen en af te breken. Een correct gebruik van minitunnels om schimmelziekten zoveel mogelijk te beperken, is ook een uitdaging.

Met aquaponics worden 2 sectoren, de visteelt en de groenteteelt, samengebracht en veel technieken die gekend zijn in één van deze of beide sectoren kunnen helpen om aquaponics als geheel te optimaliseren. Deze technieken werden door de projectpartners gebundeld in een inventarisatiedocument waarvan de eerste versie nu beschikbaar is. Het document is een bundeling van verschillende hoofdstukken die elk een bepaald aspect van aquaponics aan bod laten komen. Zo is er een hoofdstuk dat meer info geeft over de wetgeving en dat doorverwijst naar de verantwoordelijke instanties in Vlaanderen en Nederland. In een ander hoofdstuk wordt ingegaan op filtertechnieken, terwijl een volgend onderdeel dan weer over waterontsmetting gaat.

Op maandag 2 september ging op het PCG voor de eerste maal een proefveldbezoek door volledig gewijd aan de teelt van bataat. Hoewel deze teelt voor België vrij nieuw is, kon het proefveldbezoek op heel wat belangstelling rekenen uit de sector. Meer dan 40 geïnteresseerden waren aanwezig voor een namiddag die volledig in het teken stond van de ‘zoete aardappel’ die op een paar jaar tijd een duidelijke intrede heeft gemaakt op Vlaamse grond.

Het opsplitsen van de licht- en donkerperiode in twee dynamische blokken voor de teelt van hydrosla is mogelijk. Uit proeven met zowel multicolorsla als kropsla bleek dat deze strategie in vergelijking met een klassieke sturing toelaat om te besparen op elektriciteitskosten, zonder in te boeten op productie of kwaliteit.

Mechanisch bestrijden van onkruid neemt toe. Naast een herbicidenproef lag eveneens een demo mechanische onkruidbestrijding. Door het wegvallen van herbiciden (o.a. Linuron) is onkruidbestrijding moeilijker geworden en blijft er na de laatste onkruidbestrijding soms nog onkruid over. Vooral zwarte nachtschade vormt een probleem. Sommige constructeurs/loonwerkers hebben dit aangepakt door machines te ontwikkelen om het onkruid mechanisch te verwijderen in de wortelteelt op ruggen.

Op het demoplatform Wortelen hebben de organiserende partners (Departement Landbouw en Visserij, Inagro, PCG, Boerenbond, Taco, Greenfarm en Ingro) de krachten gebundeld om een interessant aanbod te kunnen doen van actuele thema’s in de wortelteelt. Hierbij is er een sterke ondersteuning geweest vanuit de zaadhuizen die betrokken zijn in dit demoplatform. Het demoplatform omvatte diverse demoproeven aangelegd en uitgevoerd door Inagro en PCG. Daarnaast kwamen ook thema’s als mechanische onkruidbestrijding, beregenen en bodemkwaliteit aan bod. Hartelijk dank voor de enthousiaste medewerking: het gastbedrijf van Johan en Christel Lavens-Baert en kinderen, de LG Westrozebeke voor de praktische ondersteuning, de deelnemende bedrijven en alle partners betrokken bij de organisatie.

Op 2 september 2019 organiseerden we een proefveldbezoek in bataat. Het programma omvatte het bezoeken van de verschillende proeven die aanliggen op PCG en het bespreken van de reeds verworven resultaten. Rassenonderzoek, onkruidbeheersing, teelttechniek en bewaring kwamen aan bod. Er werden ook enkele machinedemonstraties voorzien in de teelt van bataat.

Het bedrijf is gelegen in ingepolderd land met een grote variatie in grondsoorten, nl. van grof zand tot kleigrond. Dit vormt in hoofdzaak de drijfveer voor Martin om aan precisielandbouw te doen. Op de lichte (zand)gronden komen de vroege teelten en op de zware (klei)gronden de late teelten. Voor het opmaken van taakkaarten maakt Martin niet alleen gebruik van dronebeelden en bodemscans maar ook van historische kaarten en gegevens uit de trekker (met RTK-gps) zoals brandstofverbruik, wielslip en opbrengstmetingen. Het akkerbouwbedrijf telt ongeveer 225 ha met als belangrijkste teelten aardappelen, uien (zaai en plant), wortelen, suikerbieten, wintertarwe en bruine bonen. 

Op vrijdag 28 juni vond op PCG het proefveldbezoek bio beschutte teelten plaats. De ideale gelegenheid om de lopende proeven in de bio serres en koepels van naderbij te bekijken en er een woordje uitleg te krijgen. Momenteel liggen in de beide biologische serrecompartimenten proeven aan waarbij het potentieel van vanggewassen en tussenteelten ter beheersing van Meloidogyne spp. (wortelknobbelaaltjes) bekeken wordt. In de koepels staan vruchtgewassen en wordt binnen het GreenResilient project op zoek gegaan naar een meer agro-ecologische teelttechniek.

Op 16 juli 2019 organiseerden we een tweede proefveldbezoek in openluchtteelten. Omwille van de koudere weersomstandigheden in het late voorjaar waren tijdens het eerste proefveldbezoek nog niet in alle proeven (volledige) resultaten zichtbaar. De bezoekersgids omvat de gewasbeschermings- en bemestingsproeven in prei, uien, bloemkool, bataat, wortel en onkruidbestrijding in kruiden. 

Dat de teelt van tomaten en Omegabaars een goede combinatie is, heeft het onderzoek op het PCG al bewezen. Bovendien wordt het reeds op professionele schaal in de praktijk toegepast bij de bedrijven Aqua4C en Tomato Masters. In 2018 en 2019 werden proeven aangelegd met komkommer in een aquaponicteeltsysteem. De resultaten tonen aan dat er potentieel is voor de combinatie van komkommer- en visteelt. 

Op 28 juni 2019 kwamen de biotelers met beschutte teelten samen om de biologische paprika en komkommerteelt te bekijken. Tevens werd een korte bespreking gegeven over het GreenResilient project en het gebruik van minitunnels. Een overzicht van deze bioproeven zijn terug te vinden in de bezoekersgids.

Op vrijdag 28 juni 2019 organiseerden we het slotmoment van het Leader-project 'Zin voor innovatie: start met nieuwe teelten'. Het programma omvatte de resultaten van het project en een bezoek aan de demotuin innovatieve teelten. 

Op vrijdag 28 juni 2019 organiseerden we het slotmoment van het Leader-project 'Zin voor innovatie: start met nieuwe teelten'. Het programma omvatte de resultaten van het project en een bezoek aan de demotuin innovatieve teelten. 

Op 25 juni 2019 organiseerden we een eerste proefveldbezoek in openluchtteelten. De bezoekersgids omvat de gewasbeschermings- en bemestingsproeven in prei, uien, bloemkool, bataat, wortel en onkruidbestrijding in kruiden. Omwille van de koudere weersomstandigheden enkele weken geleden zijn er nog niet in alle proeven (volledige) resultaten. Daarom organiseren we op een 2e tijdstip een proefveldbezoek waar we volledige resultaten kunnen meegeven. Het 2^de proefveldbezoek gaat door op dinsdag 16 juli 2019.

Bataat wordt bij voorkeur geplant in de tweede helft van mei. In Vlaanderen heeft bataat een groeicyclus van 90 tot 150 dagen, afhankelijk van het ras en de weersomstandigheden. Op tijd starten is dus erg belangrijk, al is het minstens even belangrijk om te vermijden dat de planten in een koude bodem terechtkomen. Planten in een bodem met een temperatuur beneden 15°C wordt sterk afgeraden. 

Waakzaamheid geboden voor luizen in wortel: Bladluizen kunnen al vanaf een heel vroeg stadium (het kiemlobstadium) aanwezig zijn op wortelbladeren. Hun licht- tot geelgroene kleur maakt het moeilijk om ze waar te nemen ... Stijgende koolvliegdruk: Op dit moment is de druk van koolvlieg en de ei-afleg lichtjes aan het stijgen ... Frigoprei:
Voor de leverperiode van mei tot half juni wordt prei geoogst in de tweede helft van april en opgeslagen in de koelcel bij een temperatuur van net onder het vriespunt = tussen 0°C en -1°C ...

We onderzochten het potentieel van nutriëntenrecuperatie en slibverwerking van aquaponicsslib. Een duurzamer aquaponicssysteem is mogelijk dankzij de mineralisatie van visslib. We bereikten 44% slibvermindering en konden de nutriënten recupereren

De bacterie Acidovorax valerianellae blijft voor problemen zorgen in de veldslateelt en een oplossing is nog niet beschikbaar. Wel is geweten dat de bacterie gevoelig is voor warmte, waardoor de mogelijheid bestaat dat deze vernietigd kan worden met een brander.

Dit gebrek aan licht kan zich bij bijvoorbeeld komkommer ook uiten in het minder vlot uitgroeien van de vruchten. Die slechtere uitgroei vertaalt zich als vruchten met kromming of onregelmatige verdikking(en).

Van maart tot mei wordt een groot deel van het areaal prei uitgezaaid. Tegenwoordig worden de meeste planten gekocht bij een plantenkweker. Zeker telers die op een zwaardere grond telen, geven meestal de voorkeur aan de aankoop van preiplanten ipv zelf op te kweken. In maart wordt de herfstprei gezaaid, in april de winterprei.

Op vrijdag 22 maart kwam de klankbordgroep van Aquavlan2 opnieuw samen. De projectpartners ronden hun onderzoek af en deelden hun resultaten met de aquacultuursector. Zes onderwerpen vulden het programma, van duurzaam visvoer tot grondsmaakpreventie.

Binnen het Triple C project werd dinsdag 5 maart een erosieklas georganiseerd, naar analogie met de erosieklassen van het inmiddels afgeronde Leader project Boeren op een helling. De landbouwers zijn al druk bezig met werkzaamheden waardoor de opkomst wat lager lag dan voorgaande jaren. Maar de aanwezige landbouwers luisterden met interesse naar de uiteenzettingen van het PCG en het ILVO.

In 2018 werden drie demoproeven aangelegd in kader van het Interreg project ‘Leve(n)de bodem’.
In dit artikel blikken we terug op de belangrijkste resultaten bij de proeven rond het toepassen van mulch bij zaaiui en het gebruik van Bokashi als meststof bij wortelen.

In de categorie ‘data en digitalisering’ is PCG betrokken bij het project ‘Cross-sectorale uitrol van EVA in de plantaardige sector’ dat dit voorjaar van start gaat. EVA is een webtoepassing en staat voor ‘Eindelijk Vereenvoudigde Administratie’. Hierbij wil het Proefcentrum voor Fruitteelt samen met verschillende proefcentra waaronder PCG de bestaande applicatie uitrollen naar akkerbouw- en tuinbouwteelten.

Het Europese project Aquavlan2 steunt aquacultuurondernemers met een idee. Via een uniek vouchersysteem worden bedrijfsspecifieke vragen beantwoord. In oktober heeft het vouchercomité twee vouchers goedgekeurd. Het Vlaamse bedrijf Aqua4c en de Nederlander Robbert Willemsen denken na over de productie van roze Omegabaars.  De tweede voucher is voor het Nederlandse bedrijf Sea Protein dat macrowieren wil produceren. 

Vanaf -3 à -4 C° is schade door vorst aan verschillende groenteteelten mogelijk. De ligging van de percelen, de windrichting en voor knolselder en bloemkool is de mate waardoor de vrucht beschermd wordt door het blad ook van groot belang.  Hoe groter en rijper een gewas, hoe gevoeliger voor de vorst. Oogst ook niets in bevroren toestand! 

Onder een stralende zon ging op dinsdag 18 september de Netwerkdag ‘Techniek in bio tuinbouw’ door op CSA-bedrijf De Klepper in Wolvertem. De vele bezoekers kwamen er kijken naar de nieuwste innovaties binnen de biologische teelttechniek. Mede dankzij de steun van de vijf Vlaamse provincies en de Vlaamse overheid kon dit tweejaarlijks evenement verder uitgroeien tot een vaste afspraak voor de biosector.

Vanaf eind september werd gestart met het rooien van de verschillende proeven. In het veld konden we het effect van de koude nachten zien op het loof. De bovenste bladeren verkleurden zwart en krulden op. In de grond bleef de temperatuur, zelfs bij een gemeten temperatuur aan de grondoppervlake van net onder het vriespunt, boven de 10 °C. Dit is wenselijk voor behoud van kwaliteit van de knollen.

Biokasteler Peter Bartels teelt reeds 3 jaar biologische vruchtgroenten in Rumst. In samenwerking met het PCG in Kruishoutem loopt er een tweejarige compostproef op zijn bedrijf. Op 23 augustus 2018 zette Peter zijn deuren open voor een bedrijfsbezoek met inclusief een bezoek aan de proef. 

In het kader van het Interreg V project ‘ECOPAD’ testten we dit seizoen het potentieel van intercropping als preventieve maatregel in een geïntegreerde teelt. Bij intercropping worden twee verschillende gewassen gecombineerd op het zelfde perceel in rijen of stroken. Met de combinatie wordt een positief effect beoogt ten opzichte van de afzonderlijke teelt.

Recente internationale handelsovereenkomsten creëren interessante nieuwe exportmogelijkheden van één van onze vaandeldragers uit de groenteteelt: prei. Deze grotendeels onbenutte markten, en stilaan ook de Europese, verlangen echter een zeer kwalitatief product. PCG zet daarom in op onderzoek naar de beschutte hydroteelt van prei om dit te kunnen aanbieden.

Elk gewas, ras en zelfs groeistadium beschikt over een specifieke lichtbehoefte die nodig is voor het bereiken van een optimale productiviteit en kwaliteit. Kennis hierover laat toe om exact te bepalen hoeveel extra licht nodig is, wanneer een zekere hoeveelheid zonlicht verwacht wordt, om aan die dagelijkse lichtbehoefte te voldoen. Bij de bepaling van deze streefwaarde moet er – naast het type gewas – echter ook nog rekening worden gehouden met enkele bijkomende factoren zoals de lichtdoorlatendheid van de serre, de geïnstalleerde belichtingscapaciteit en uiteraard ook de weersvoorspellingen tijdens de teeltperiode.

Dankzij het vouchersysteem van het Interreg-project Aquavlan2 krijg je als aquacultuur-ondernemer een unieke kans. Je kan tot € 30.000 steun ontvangen om je idee tot een businessconcept uit te werken. Heb je zelf een idee? Dien dan jouw voucher in bij de aquaconsulent.

Met aquaponics worden 2 sectoren, de visteelt en de groenteteelt, samengebracht en veel technieken die gekend zijn in één van deze of beide sectoren kunnen helpen om aquaponics als geheel te optimaliseren. Deze technieken werden door de projectpartners gebundeld in een inventarisatiedocument waarvan de eerste versie nu beschikbaar is. Het document is een bundeling van verschillende hoofdstukken die elk een bepaald aspect van aquaponics aan bod laten komen. Zo is er een hoofdstuk dat meer info geeft over de wetgeving en dat doorverwijst naar de verantwoordelijke instanties in Vlaanderen en Nederland. In een ander hoofdstuk wordt ingegaan op filtertechnieken, terwijl een volgend onderdeel dan weer over waterontsmetting gaat.

Kunnen we in de glastuinbouw op commerciële schaal micro-algen (Spirulina) kweken voor de productie van een natuurlijke blauwe kleurstof? Dit als vervanger van de artificiële variant Briljant Blauw (E133).

Het is in eerste plaats een project voor de biologische vruchtgroentetelers. PCG zal in dit project samenwerken met de afdeling nematologie van ILVO om een toekomst voor de teelt van vruchtgroenten in de biologische glastuinbouw te verzekeren door het ontwikkelen van een geïntegreerde beheersing van wortelknobbelnematoden (Meloidogyne spp.) gebaseerd op innovatieve teelttechnieken.

ILVO en PCG zijn Vlaamse partners. ILVO bestudeert de aspecten van bodemvruchtbaarheid, nutriëntenhuishouding en functionele biodiversiteit in de vernieuwde teeltsystemen. PCG is een van de 5 experimentele sites waar vernieuwingen getest en geëvalueerd worden. 

Half mei is het zover, dan komt het plantmateriaal van bataat toe op PCG en worden de geplande proeven voor 2018 aangelegd. Met de warmere temperaturen in het vooruitzicht hopen we alvast dat niet alleen de teler maar ook de bodem warm loopt voor bataat. Om deze nieuwe teelt verder te optimaliseren staan verschillende proeven op het programma in 2018.

Het project Aquavlan2 steunt ondernemers binnen aquacultuur met een idee. Via een vouchersysteem worden hun bedrijfsspecifieke vragen beantwoord.  Het vouchercomité gaf op 16 april 2018 goedkeuring aan twee nieuwe aanvragen. In totaal kregen reeds elf bedrijven een voucher toegekend. 

Deze keer was het voordeel van het afdekken van prei heel gering of nihil. Dit in tegenstelling tot vaststellingen in het verleden waar de prei veel beter van onder de afdekking kwam.

De toepassingsmethode bij een plantbakbehandeling is heel belangrijk voor een goed resultaat. Eerst dienen de planten nat gezet te worden, dan behandeld en na de behandeling ingeregend te worden zodat het product in de perspot of seedling zit om zo systemisch in de plant opgenomen te kunnen worden.

Begin mei 2017 werd een veldproef met erwten aangelegd in de Vlaamse Ardennen. Net zoals in 2016 werd een diepe niet-kerende bodembewerking (NKB) vergeleken met ploegen en werd geëxperimenteerd met een ruwer zaaibed. Half april 2017 werd een proef met zaaiui aangelegd in de Vlaamse Ardennen, waarbij opnieuw NKB en ploegen werden vergeleken en gevarieerd werd in ruwheid van het zaaibed. 

Aquaponics, je hebt er misschien al van gehoord. Het is de combinatie van vis- en groenteteelt. Een viskweker heeft nood aan kwaliteitsvol water die hij bij de glastuinbouwer kan vinden. Na het gebruik kan het water vol nutriënten terug naar de teler die het op zijn beurt hergebruikt om gewassen te kweken. Interesse in een samenwerking met een viskweker, maar je hebt nog vragen rond de werking en haalbaarheid voor jouw bedrijf? Lees dan zeker verder.

Yacon kreeg dan ook de laatste tijd - terecht - media-aandacht. Zelfs het VRT-nieuws berichtte over deze nieuwe groente. Helemaal nieuw is de groente niet meer, PCG doet al sinds 2011 onderzoek naar dit knolgewas, maar ze is nog vrij onbekend bij de consument.

Welk plantmateriaal gebruiken is een vraag die velen zich stellen, zeker voor primeur- en zomerprei maar ook voor industrieprei. Voor velen een lastig moment!

Het PCG heeft de afgelopen jaren al op kleine schaal geëxperimenteerd met een alternatief teelt- en dragersysteem voor de grondloze teelt van prei om het systeem zoveel mogelijk te kunnen automatiseren. De eerste resultaten hiervan waren alvast veelbelovend.

Met deze demonstratieproef wilden we nagaan of zaaipapier nuttig kan zijn in de teelt van biologische veldsla in koepel. Aangezien het zaad bij het gebruik van zaaipapier best afgedekt wordt, hebben we eveneens nagegaan welk afdekmateriaal het meest geschikt is. Er werden vier afdekmaterialen opgenomen in de proef: compost, potgrond, zand en zonder afdekking. 

Uit het onderzoek blijkt dat buitenteelt tomaat toch moeizaam verloopt met het huidige rassenaanbod, ondanks het droge jaar. Alle rassen zagen er in open lucht veel ongezonder uit dan de planten in koepelteelt, en waren veelal sterk aangetast door Phytophthora. De opbrengst was dan ook twee tot drie keer hoger in koepelteelt dan in open lucht. Bovendien werden over het algemeen de tomaten in koepelteelt naar smaak toe als beter bevonden. Uit dit onderzoek blijkt tenslotte dat de investering in een koepel in minder dan één teeltseizoen terugverdiend kan worden.

Bataat of zoete aardappel behoort tot de familie van de Convolvulaceae. Tot deze familie behoren ook onder andere onkruiden zoals haagwinde en akkerwinde. Het gewas wordt voornamelijk geteeld voor zijn opslagwortels. De wortels zijn namelijk een grote bron van energie en zijn bovendien ook rijk aan mineralen en vitamines (A, B3 en B5).

Het PCG teelden het afgelopen seizoen opnieuw met succes bataat. De eerste resultaten van een teelttechnische proef en een rassenproef zijn ondertussen gekend en komen in dit artikel aan bod.

Verse look wordt geplant tussen eind oktober en december en wordt geoogst tussen april en juni. PCG heeft een beperkte oppervlakte geplant op de zandgrond van het PCG en de zwaardere grond in Oudenaarde (Tivoli, Sint-Bernardustechnicum). De look is net aan het opkomen.

Deze proef werd aangelegd om teelttechnische inzichten te verwerven in de teelt van bataat (Ipomoea batatas). Zo vergeleken we verschillende soorten plantmateriaal en het effect van irrigatie en grondbedekking met zwarte folie (warmte) in deze teelt.

Demo innovatieve teelt met Oca New Zealand (Kwekerij Zoetewei), Oca Zoetewei (Kwekerij Zoetewei), Oca Mimic White (Kwekerij Zoetewei), Oca White wonder (Kwekerij Zoetewei), Oca wit (Kruiden Claus), Mierikswortel (Kruiden Claus), Ulluco Long yellow (Kwekerij Zoetewei), Ulluco Beet red (Kwekerij Zoetewei), Crosne (Kwekerij Zoetewei), Suikerwortel (Kwekerij Zoetewei).

Het doel van deze demo is nagaan of je glazigheid kunt verminderen of voorkomen door het toepassen van een bemesting met natrium, potas of stikstof in spruitkool

Deze proef werd opgezet om de invloed van de sturing van assimilatiebelichting (led) o.b.v. het DLI-principe na te gaan in de hydroteelt van rode eikenbladsla. Als richtwaarde voor de vaste dagelijkse lichthoeveelheid werd 9 mol/m²/dag genomen.

Deze proef werd aangelegd om na te gaan of het haalbaar is om eigen plantmateriaal van bataat (Ipomoea batatas) te vermeerderen onder glas, zodat er volwaardig plantmateriaal voorhanden is om uit te planten in vollegrond omstreeks medio mei.

Het PCG werkte de voorbije twee jaren mee in het MIP-project STOKSTROOM, waarin onderzoek gedaan werd naar alle aspecten van een aquaponicsysteem met omegabaars en tomaat. Dit project werd opgestart samen met onder andere viskwekerij Aqua4C en tomatenbedrijf Tomato Masters, die in 2018 een aquaponicsysteem willen opstarten. Omdat het om een pioniersproject gaat, was onderzoek noodzakelijk om optimale resultaten voor beide teelten te verzekeren.

De komkommers zijn eruit en ook bij de onbelichte tomatenteelt loopt het seizoen nu langzaam op zijn einde richting afrit Kerstmis. Met andere woorden, het is het ideale moment om zich te bezinnen over het plan van aanpak voor de grote schoonmaak tijdens de teeltwissel. Zodra u het volledige gewas met bladmateriaal en de matten uit de serre geruimd heeft, en eventueel onkruid verwijderd is, is alles klaar om op te bouwen naar de volgende teelt.

Vanuit een gezamenlijk initiatief van Departement Landbouw en Visserij, Ingro, Taco, Inagro, PCG en BB organiseerden we een interessante en unieke SPRUITKOOLDEMO met medewerking van de zaadhuizen Syngenta, Sanac, Bejo en Hazera, constructeurs De Man, Tumoba en Dauchy-Frimout bvba. Op het praktijkveld van Rudi en Ria Vandekerckhove met een oppervlakte van 2,5 ha oogstklare spruiten is een demoplatform aangelegd.

Op donderdag 14 september vond het proefveldbezoek ‘Innovatieve teelten’ plaats. Zo’n vijftig sectorgerelateerden trotseerden het wisselvallige herfstweer en maakten gebruik van de gelegenheid om kennis op te doen en ervaringen uit te wisselen. Hoewel de wortel- en knolgewassen in proef nog niet geoogst zijn en er dus nog geen opbrengstgegevens zijn, werden toch al enkele tussentijdse ervaringen meegedeeld.

Op vrijdag 22 september kon je deelnemen aan het Netwerkmoment eetbare bloemen. Zowel voor de horeca als voor de teler lonkt de kans om dit product mee op te nemen in hun werking en zo een waardevol extraatje te creëren. Voor de teler kan dit een zekerder inkomen betekenen; de restauranthouder verfijnt zijn menu en geeft het een extra karakter door tevens het regionale te benadrukken.

De projectwerking rond eetbare bloemen bereikt dit najaar zijn hoogtepunt met de organisatie van een afsluitend netwerkmoment en de publicatie van verschillende infofiches die de voornaamste resultaten uit het project bundelen. Het PCG, PCS en VCBT ontwikkelden samen, elk vanuit hun eigen expertise, praktische tips en tricks voor de teelt, de bewaring en de vermarkting van eetbare bloemen binnen het wetgevend kader.

Op donderdag 14 september 2017 organiseerde we een proefveldbezoek innovatieve teelten. Het programma omvatte het bezoeken van de eetbare bloemen, de demo (oca, ulluco, crosne, mierikswortel, suikerwortel), yacon en bataat op het PCG.

Al enkele jaren kan je bij Odisee terecht voor een degelijke inleidende cursus aquacultuur. Ook dit jaar verzorgt de onderzoeksgroep Aqua-ERF (Aquaculture Education and Research Facility) van Odisee zo’n opleiding.

Op dinsdag 1 augustus 2017 organiseerde we een proefveldbezoek tomaat. Het programma omvatte het bezoeken van de rassen aangelegd in koepel en in open lucht op PCG. Het zou misschien kansen kunnen betekenen voor korte keten bedrijven zoals CSA’s en zelfpluktuinen. Binnen het CCBT-project “R² - Robuuste Rassen“ wordt uitgezocht of dit, door gebruik van robuustere rassen een optie kan zijn. Een voordeel van de open lucht teelt tomaat is dat de rotatie op die manier ruimer kan aangehouden worden dan in koepel. Het onderzoek moet eveneens uitwijzen of de investering van een koepel al dan niet een noodzaak is.

“Welke teelttechnieken kunnen erosie verminderen zonder daarbij aan opbrengst te verliezen?”, dat is de hamvraag binnen het project Gomeros. Om op die vraag te kunnen antwoorden werden in 2016 acht veldproeven aangelegd door ILVO, PCG en Inagro. Die werden ingezaaid of beplant met doperwt, zaai-ui, prei, witloof en maïs. Voor elke teelt en elk veld werden gewasgroei en -opbrengst opgevolgd, en werd erosie opgemeten in functie van geteste aanpassingen in de teelttechniek. In 2017 wordt verder gebouwd op de resultaten van deze veldproeven. Dit artikel geeft een overzicht van de resultaten per teelt.

Het departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse overheid en het ILVO (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek) hielden dit voorjaar een voorlichtingsvergadering in verband met ‘Energieteelten en Alternatieve Teelten’ waarop verschillende onderzoekers hun bevindingen toelichten. Kunnen deze teelten een alternatief bieden voor de Vlaamse akkerbouw?

In 2016 legde PCG in het kader het VLAIO LA-traject GOMEROS (GrOenten en Maïs op EROSiegevoelige percelen) proeven aan met erwten te Zottegem en zaai-ui te Oudenaarde. In beide proeven werd het effect van ploegen vergeleken met niet-kerende bodembewerking en werd geëxperimenteerd met de zaaibedbereiding.

Betreed de grond alleen als die voldoende droog is. Bewerk niet dieper dan nodig en vermijd (te) zware druk op de bodem. Een bodem in goede toestand laat de gewassen toe de voedingsstoffen optimaal te benutten, voorziet ze van voldoende lucht en water, is goed bestand tegen erosie en verslemping. Hij houdt ook het organischestofgehalte op peil. Tussen het bekalken en bemesten las je liefst een periode van vier weken in. Hou voldoende afstand tot de waterlopen bij het bewerken, bemesten en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen

Op het PCG (Provinciaal Proefcentrum voor de Groen­teteelt Oost-Vlaanderen) wordt intussen al meer dan
5 jaar innovatief onderzoek verricht naar yacon. Dit knolgewas, ook wel zonnewortel of appelwortel genoemd, is familie van de zonnebloem en van de aard­peer. In Europa wordt het gewas slechts in beperkte mate geteeld, maar in Vlaanderen groeit de plant zonder veel problemen.

Op deze studieavond werden ook de resultaten van de uitgevoerde testen van de oogstmachines en proeven op het demoplatform te Ardooie toegelicht. Kwaliteit is voor ieder van belang, ook voor u als teler. Kwaliteitsbloemkolen telen start met een goede teelttechniek en een doordachte rassenkeuze. Bijzondere aandacht aan het oogstproces is noodzakelijk om tot het gewenste eindproduct te komen.

Aquavlan2 ondersteunt bedrijven in de aquacultuur- en glastuinbouwsector in de grensregio Vlaanderen-Nederland met technische innovatie. De verdere ontwikkeling van technieken moet hen in staat stellen om kringlopen in de zoute en zoete aquacultuur te sluiten, nieuwe voeders voor schelpdieren en vissen te benutten en de grondsmaak in aquatische producten te voorkomen. Daarnaast krijgen ondernemers de unieke kans om zeer bedrijfsspecifieke vragen te laten beantwoorden via een vouchersysteem. Zo wordt de sector verder uitgebouwd en versterken bestaande bedrijven hun concurrentievermogen op wereldschaal.

Op nogal wat preipercelen was de voorraad stikstof in het najaar hoog genoeg waardoor geen stikstof moest bijbemest worden. Omdat er ondertussen al veel neerslag gevallen is, zijn  de voorraden stikstof meestal weg.

Binnen het REDUNG project werd een verdampingsmodel ontwikkeld voor sla. Het model voorspelt de verdamping van bodem en gewas en vormt zo een beslissingsondersteunende applicatie bij de irrigatie. De bedoeling is dat je als teler zelf het moment van irrigeren beslist  en dat je de applicatie kan raadplegen om te weten hoeveel water er moet gegeven worden.

Op 17 januari 2017 organiseerden de projectpartners van het LA-traject 'LightMan' (VLAIO), in samenwerking met Lycopersicon en Biobest, een studiedag rond belichte teelten. Meer dan 100 bezoekers volgden deze studiedag mee. Het gevarieerde assortiment aan sprekers wierp hun licht op de impact op enkele teelten (sla, tomaat, aardbei en paprika) evenals teelttechnieken wanneer u overgaat tot assimilatiebelichting. Zowel de traditionele SON-T lamp als verschillende types LED-belichting kwamen aan bod.

Met de start van het nieuwe jaar komt de teeltplanning terug op tafel. Inagro en PCG ontwikkelden voor biobedrijven met een divers teeltplan de ‘Teeltkalender’. Met deze zaai/plant- en oogstkalender vind je sneller de teeltperiodes van groenten in openlucht en onder beschutting. Laat ons weten wat je er van vindt!

In navolging van een eerste geslaagde test vorig jaar op het PCG teelden we afgelopen seizoen opnieuw met succes bataat. Met enkele verkennende proeven hoopten we onze kennis over deze nieuwe teelt te verruimen. De eerste resultaten van een teelttechnische proef en een rassenproef zijn ondertussen gekend en komen in dit artikel aan bod.

Deze proef werd opgezet om de invloed van biologische middelen en insnoeien van het gewas na te gaan op de ontwikkeling van witziekte (echte meeldauw) bij bernagie of komkommerkruid.

De professionele teelt van yacon is op dit moment nog erg beperkt in Vlaanderen. Hoewel de interesse in de teelt groot is, is er nood aan verdere mechanisatie om de teelt op een grotere schaal mogelijk te maken. Op het PCG werd een demoveld aangelegd om de teelt te demonstreren aan geïnteresseerde telers.

Het PCG heeft geïnvesteerd in een nieuwe belichtingsinstallatie voor de serreafdeling met het mobiel goten systeem. Het proefcentrum speelde een voortrekkersrol in het onderzoek naar de beste praktijken bij het gebruik van een mobiel goten systeem, waaronder het gebruik van bijbelichting.

Binnen Aquavlan 2 wordt gewerkt aan de optimalisatie van zowel de maritieme als de zoetwater aquacultuur. De rol van het PCG is het optimaliseren van het concept aquaponics, hiervoor zal nauw samengewerkt worden met Inagro. Op het PCG wordt gewerkt met de Omegabaars in het aquaponicsysteem, 

Steeds vaker zijn de consument, de burger en het beleid vragende partij om minder gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken, zeker bij producten zoals fruit en groenten, die symbool staan voor versheid en gezondheid. Tegelijk vraagt de distributie een onberispelijke kwaliteit. Het combineren van deze twee eisen is niet evident. De onderzoeks- en ontwikkelingsbedrijven dienen zich bijgevolg in te spannen om hun onderzoeksactiviteiten en kennisverspreiding op te drijven om een antwoord te bieden op de technische behoeften van de telers.

De oogst van de bloemkool is op de meeste plaatsen afgelopen. Toch zijn er nog percelen waar de oogst nog lopende is.

Er zijn verschillende types op de markt en deze hebben telkens hun eigen voor- en nadelen. De types kunnen van klein naar groot onderverdeeld worden verschillende tunnels: mini-, wandel-, verplaatsbare-, verrijdbare-, vaste boogtunnel. Daarna volgen de grotere constructies zoals warenhuizen en eventueel regenkappen. Samen met de constructeurs werden ook de aandachtspunten bij aankoop overlopen en het belang van wateropvang onderstreept. De workshop eindigde met enkele tips en trics afkomstig van onderzoek en praktijk.

Over de teelt van aubergines wordt niet zo heel veel onderzoek gedaan. Nochtans stijgt de consumptie ervan en wint de aubergineteelt aan belangstelling. Aan de hand van een rassenproef werd nagegaan welk ras momenteel het meest geschikt is. Naast gewone aubergines werd eveneens een graffiti-aubergine en een mini-aubergine meegenomen in proef. Tijdens de teelt werden twee snoeiwijzen aangehouden, zodat ook hier een vergelijking kon gemaakt worden naar opbrengst en sortering.

Peter Bartels teelde 33 jaar gangbare groenten, maar zette 15 februari dit jaar de stap naar omschakeling tot biologische teelt. Het bedrijf telt 8000 m². Tijdens het bezoek werd de teelt van tomaat, komkommer en courgette toegelicht worden.

Bezoekersgids van de demonstratie bloemkooloogstmachines te Ardooie op zaterdag 24 september 2016. Het programma omvatte het bezoeken van de rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven. Voor de start van de demo werden eerst de kwaliteit & kwaliteitseisen voor industriebloemkool toegelicht. Ook de arbeidsveiligheid tijdens het oogstproces kwam aan bod. Volgende constructeurs namen deel aan de demo: Baekelandt, Desmedt, Verhoest en Verstraete.

Op donderdag 15 september 2016 organiseerde we een proefveldbezoek in de innovatieve teelten. Het programma omvatte het bezoeken van de rassen- en demoproeven in de teelt van bataat, yacon en eetbare bloemen.

Het PCG wil in zijn onderzoek sterk inzetten op de teelt van uien. Om de proefplanning voor het onderzoek in uien op te maken werd een werkgroep van uientelers  samengesteld en werden heel wat concrete ideeën voor proeven gelanceerd zoals het vergelijken van verschillende bemestingsstrategieën, onderzoek naar startfosfaten, efficiëntie van middelen en de toevoeging van uitvloeiers voor ziektebestrijding, rassenproeven, proeven rond optimale zaaidichtheden,…. Eind augustus werd de uienwerkroep bijééngeroepen om de proeven te komen bekijken.

Preventief handelen is uiteraard een must. Het aantal curatieve maatregelen is in biologische teelt beperkt, en vaak zijn er nadelige gevolgen aan gekoppeld zoals bepaalde toegelaten middelen die nefast zijn voor natuurlijke vijanden. Preventie begint reeds voor het zaaien, en blijft een aandachtspunt doorheen de teelt. Enkele voorbeelden zijn de keuze van resistente rassen, afdekking door wildnet of insectengaas, en een goede klimaatsturing in serre en tunnel. 

Het donkere weer van de voorbije weken zorgt ervoor dat de planten trager groeien en verzwakken. In deze omstandigheden moet altijd extra aandacht besteed worden aan het beschermen van de plant tegen bodemziektes.

.

Om een goede opkomst van veldsla na zaai te garanderen moet extra aandacht besteed worden aan de beregening.

Eind april werd op het PCG de teelt van yacon voorgesteld aan geïnteresseerde telers. Zowel telers uit Vlaanderen als Nederland kwamen luisteren naar de onderzoeksresultaten die de afgelopen 5 jaar gerealiseerd werden op het proefcentrum. De belangstelling voor deze nieuwe teelt is groot, zo blijkt. Veel telers zijn op zoek naar alternatieve teelten die nieuwe mogelijkheden kunnen bieden voor hun bedrijf. De teelt van yacon vraagt weinig input en zorgt voor extra afwisseling in de teeltrotatie.

Bij tomaten in tunnelteelt is de teeltduur tenslotte veel korter en er hangt uiteraard een extra kostenplaatje aan het plantgoed van geënte planten. Tijdens een rassenproef Coeur de Boeuf in tunnel op het PCG werden twee herhalingen geënt en twee herhalingen niet geënt. Binnen deze proef werd de productie en kwaliteit van geënte en ongeënte planten met elkaar vergeleken.

Demonstratieve proef aangelegd op het PCG waarin verschillende beschikbare plantmachines uitgetest werden voor het planten van yacon broedknollen met 2-rijige planter Cova, 4-rijige planter Perdu, 4-rijige volautomatische aardappelplanter (manueel knollen inleggen).

Het handboek 'Onderzoeksrichtlijnen voor de biologische kasteelt' is door 21 experts van diverse Europese landen samengesteld. Deze richtlijnen voor diverse gestandaardiseerde onderzoeksprocedures kunnen onderzoekers helpen bij het opzetten van hun onderzoek in de biologische glasteelt.

Tijdens dit infomoment werd er kennis gemaakt met de mogelijkheden die de nieuwe teelt 'yacon' te bieden heeft. Het PCG doet reeds 5 jaar onderzoek in de teelt van yacon. Ook in 2016 zal dit onderzoek verdergezet worden. Verdere mechanisatie van de teelt en de invloed hiervan op de bewaring van de knollen zal speciale aandacht krijgen.

Huidige sterktes, zwaktes, mogelijkheden en knelpunten voor de teelt van hennep werden uitvoering toegelicht in de Werkgroep 3 'Mogelijkheden voor hennep in Vlaanderen' door Evelien Lambrecht (UGent) op 19 april 2016 in het PCG.

Binnen het CCBT-project 'R² - Robuuste Rassen' zal uitgezocht worden of dit, door een combinatie van robuustere rassen en verwachte warmere zomers, een optie kan zijn. Op die manier kan de rotatie ruimer genomen worden doordat deze kan opgenomen worden binnen de open lucht teelten. Het onderzoek moet eveneens uitwijzen of de investering van een koepel al dan niet een noodzaak is.

PCG heeft in april een nieuw systeem voor aquaponics in gebruik genomen. In dit systeem wordt het nutriëntenrijke water uit de viskweek gebruikt voor de fertigatie van tomatenplanten.

Op vrijdag 11 maart organiseerde PCG samen met de andere Vlaamse praktijkcentra voor land- en tuinbouw de Open Energiedag. Tijdens die dag zetten meer dan 20 bedrijven hun deuren open om collega-telers kennis te laten maken met de innovaties die zij toepassen op het vlak van energiebesparing of –opwekking. Voor de mensen die niet aanwezig konden zijn, zetten we hieronder de innovaties met toepassingen in de groenteteelt op een rijtje.

Geen paniek dus als je op een donkere dag wat glazigheid opmerkt in de sla, probeer echter wel om dat er in de loop van de dag uit te krijgen.

Vruchtgroenterassen zoals tomaten uit de verwarmde kas zijn niet zonder meer te gebruiken in een tunnelteelt.

Eind vorige week werd in het Limburgse Kinrooi de Yacon als nieuw knolgewas gelanceerd. Oorspronkelijk komt deze groente uit het Andesgebergte in Peru. Door een samenwerking & overeenkomst tussen

 

• Agropolis
• PCG (Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen)
• Noliko, de KULeuven
• landbouwbedrijf Henckens-Snijkers

werden de teelttechnische aspecten en de vermarktbaarheid onderzocht.

De afgelopen dagen zakte de buitentemperatuur voor het eerst deze winter voor lange tijd onder nul (Figuur 1). De recente ontwikkelingen op de olie- en gasmarkt maken de keuze om te stoken iets gemakkelijker. Naast bescherming tegen vorstschade of het aanhouden van een constante groeisnelheid in het gewas, zijn er aan het gebruik van de stookinstallatie bij bladgroenten neveneffecten verbonden. Hieronder sommen we er een aantal op, zodat je er op kan anticiperen of er zelfs voordeel uit kan halen.

Het marktaandeel voor biologische groenten groeit verder en biedt kansen voor tuinders die willen omschakelen. Naast afzet is uiteraard een goede teelttechnische vakkennis nodig. Het PCG is een belangrijke kennispartner voor de biologische sector en beantwoorden met het proefprogramma biologische tuinbouw aan concrete vragen uit de praktijk.

Twee jonge Belgische ondernemers hebben in Waregem hun eigen 'city farm' gebouwd. Zelf nemen de twee het woord 'landbouwrevolutie' in de mond wanneer ze spreken over hun bijzondere boerderij. Een boerderij in een container. De zon wordt er vervangend door speciale ledlampen en de sla wordt er in laagjes boven elkaar gekweekt. Het biedt niets dan voordelen: je hebt weinig ruimte nodig en geen last van droogte of zomerstormen. De sla groeit sneller en is even gezond. Is dit de boerderij van de toekomst?

PCG organiseert een samenaankoop biologische potgrond. Levering is voorzien eerste helft van februari 2016. Er zal een soort worden geselecteerd die geschikt voor inpotten van kruiden en andere (geen perspotten).

De biotelers streven er meestal naar om gedurende het volledige seizoen een divers aanbod groenten van eigen bedrijf te voorzien. Dit vergt een doorgedreven teeltplanning waarbij tunnels/koude kas en openluchtteelten vaak gecombineerd worden. De teeltkalender kan zo een handig werkinstrument worden binnen uw bedrijf.

Alternatie sla rassenonderzoek lenteteelt in hydrocultuur op het mobiel gotensysteem (MGS) met Batavia: Cherola (Syngenta), Donertie (Rijk Zwaan), Ersilie (Rijk Zwaan), Othilie (Rijk Zwaan), Tokapie (Rijk Zwaan) / Yscos: Crispagio = LS11856 (Syngenta), Crunchita (Rijk Zwaan) / groene eikenblad: Kimpusta = 82-21 RZ (Rijk Zwaan), Kitonia (Rijk Zwaan), LS 13901 (Syngenta), 82-85 RZ (Rijk Zwaan) / rode eikenblad Soupiraï (Rijk Zwaan), Zoumaï = 82-94 RZ (Rijk Zwaan), 83-02 RZ (Rijk Zwaan) / Lollo bionda: Livorno (Rijk Zwaan), Lozano (Rijk Zwaan), 86-75 RZ (Rijk Zwaan).

Cressen rassenonderzoek in koepel voorjaarsteelt met Bloedzuring (Vreeken's zaden), Brassica Purple Frills (De Bolster),  Koolrabi Delikatesse blauwe (De Bolster), Radijs Topsi (Hild), Rode basilicum (Bingenheimer), Rode biet Bull's blood (Vreeken's zaden), Tatsoi rouge Fuego (Graines Voltz), Tatsoi vert Nogaro (Graines Voltz), Tuinkers G251 grootbladige (Bingenheimer), Zuring Nobel (Vreeken's zaden).

Gekleurde radijsrassen onderzoek in koepel voorjaarsteelt met Amathyst (Vreeken's zaden), Celesta F1 (Vitalis), Cherry Belle (Semailles), Eiszapfen, witte kegelradijs (Bingenheimer), Malaga (Graines Voltz), Pearl (Vitalis), Sniezka (Graines Voltz), White Breakfast (Graines Voltz), Zeeuwse gele zeempjes (Vreeken's zaden), Zlata (Graines Voltz).

Doordat het dit najaar nog maar weinig geregend heeft, zit er momenteel weinig papiervlekkenziekte in de prei. Volgens het KMI wordt er tot en met 25 november dagelijks ± 5 liter neerslag voorspeld, voldoende om de ziekte te doen toenemen.

Bezoekersgids van het proefveldbezoek in de koolgewassen, prei, basilicum, wortelen, bioremediatie & irrigatie op donderdag 29 oktober 2015. Het programma omvatte het bezoeken van de rassen-, gewasbeschermingsproeven en bemesting in deze teelten. De proeven liggen o.a. aan in het kader van het ADLO project IPM en IWT.

Op 21 augustus 2015 organiseerden PCG en PCA in samenwerking met het Departement Landbouw en Visserij voor de 2de maal een studiemoment en veldbezoek rond akkerbouwmatige groenteteelt. Dit studiemoment werd georganiseerd onder het motto 'Sector ontmoet onderzoek', kennisuitwisseling tussen telers en de onderzoekers stond dan ook centraal.

Bezoekersgids proefveldbezoek met focus op praktijkonderzoek in akkerbouwmatige groenten: aardappelen, wortelen, uien en yacon van 21 augustus 2015.

Op vrijdag 17 juli 2015 organiseerden we een proefveldbezoek in de bio-beschutte teelten. Het programma omvatte het bezoek aan de proeven rassen- en onderstammen in komkommer en aubergine, rassen & bemesting en teelttechniek in tomaat en monitoring in vruchtgroenten. Het onderzoek is financieel ondersteunt door ADLO, CCBT, IWT en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling.

De hittegolf is net achter de rug, maar de kans op herhaling is deze zomer erg groot. Het uitblijven van regenval heeft de bodems in Vlaanderen uitgedroogd. In normale jaren leveren de bodems een belangrijke bijdrage in het bufferen van de buitentemperaturen.

Er is de voorbije periode in de meeste regio’s heel weinig neerslag gevallen. Beregenen is dan ook meer dan ooit nodig. Aangezien het voor de meeste bedrijven moeilijk is om alles te beregenen, worden enkele prioriteiten besproken.

In 2014 werden 3 bedden 'Marrakech'-munt geplant op een biologisch perceel. De stekken werden op verschillende manieren aangeplant: in de volle grond, in plastiek, in antiworteldoek, bedekt met een laagje compost en bedekt met een laagje hakselhout. Tijdens elke wied- en schoffelbeurt werd gekeken hoe arbeidsintensief elk object is. Elke snede werd geoogst met een ander toestel. De oogst werd telkens geregistreerd.

Het Proefcentrum voor Sierteelt lanceert de innovatiegids 'Zuinig en doordacht belichten, natuurlijk!'. Deze gids is een aanrader voor elke sierteler die de belichting op zijn bedrijf wenst te optimaliseren om zo de plantkwaliteit en rendabiliteit  te verhogen. Alle facetten van belichting in de glastuinbouw komen erin aan bod, gaande van lichtkwaliteit, plantreacties en lichtproductie tot het correct uitvoeren van een lichtmeting en het investeren en onderhouden van een belichtingsinstallatie.

Voor het IWT-project REDUNG, dat als volledige titel 'Reductie van de nitraatuitspoeling in de grondgebonden groenteteelt onder beschutting door beredeneerde watergift en bemesting' heeft, werd een inventarisatie van de sector uitgevoerd. Hiervoor werden 29 slabedrijven (serresla, grondteelt) verspreid over de provincies West- Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen geënquêteerd. De enquête bevatte vragen rond bemesting en irrigatie. Enkele interessante resultaten worden hieronder weergegeven.

Op vraag van de sector werden verschillende gewassen uitgetest in koepel met als doel deze in het voorjaar te oogsten als microgroente of ‘cresse’ in het stadium van kiemlobben of maximum 1 echt ontluikend blaadje. Op het zaaibed werd een laag van 4 cm organisch materiaal aangebracht voor een betere onkruidbeheersing. Potgrond en groencompost werden vergeleken als organisch materiaal. Verder werd ook het breedwerpig inzaaien vergeleken met het zaaien op rijtjes in functie van het snijgemak.

Stap voor stap wordt uitgelegd hoe je zelf kiemen & microgroenten kunt kweken!

Tijdens de netwerkdag 'techniek in de bio tuinbouw' op 9 september was er bijzonder veel aandacht voor de gedemonstreerde handzaaimachines. In een met linten afgebakend teeltbed op het demonstratieveld werden alle handzaaimachines ook aan een zaaiproef onderworpen. Zeven handzaaimachines en één versie met motorcultor zaaiden er een veldje spinazie in.

Op het PCG wordt er intussen al 5 jaar onderzoek verricht naar yacon. In Europa wordt het gewas, slechts in beperkte mate geteeld, maar in Vlaanderen groeit de plant zonder veel problemen. Met het Yacomix-project wil het PCG de kennis over de teelt nog verruimen en meer inzicht verwerven in de marktwaarde ervan.

Het Groente Innovatie Fonds is opnieuw op zoek naar innovatieve projecten voor de land- en tuinbouw. Vandaag zijn we te gast bij aspergeteler Leo Henckens. Hij is mee in het yacomix project gestapt van het Groente Innovatie Fonds, waarin geëxperimenteerd wordt met de yacon, een nu nog onbekende knol. Leo Henkens hoopt met de Yacon een nieuw knolgewas in de markt te zetten. Hierbij kan hij rekenen op de steun van agropolis.

Met de komst van warmer en zonniger lenteweer is het ook opnieuw opletten geblazen voor rand in kropsla.

Met de overgang van koud en donker winterweer naar warmer en zonniger lenteweer, duikt het probleem van schot in veldsla terug op.

Het zaaien van de eerste uien komt snel dichtbij. Op enkele vroege gronden werd er reeds gezaaid. Een geslaagde uienteelt hangt onder andere af van een goede voorbereiding van het zaaibed.

De komende weken wordt prei opnieuw uitgezaaid. Door de minder gunstige economische situatie gaan steeds meer telers opnieuw zelf instaan voor de opkweek van het plantmateriaal.

Bemestings-, rassen en gewasbeschermingsonderzoek in de winter- en late winterteelt prei met gewasbeoordelingen.

In de wintermaanden maken de onderzoekers van het PCG de proefplanning op voor 2015 op basis van de vragen en de noden van de sector. Op deze vragen worden antwoorden geformuleerd door doelgericht onderzoek uit te voeren. In dit artikel worden enkele belangrijke onderzoeksthema’s weergegeven waar komend jaar focus op zal gelegd worden.

Oogstresten van landbouwgewassen vormen een cruciale schakel voor het op peil houden van de bodemvruchtbaarheid. In landbouwecosystemen blijft bij de oogst in veel gevallen meer bovengrondse biomassa achter op het veld dan dat er verwijderd wordt in het geoogste product. Hierbij moet ook nog de ondergrondse biomassa aan oogstresten gevoegd worden die per definitie op het veld achterblijft en die in een aantal gevallen aanzienlijk kan zijn. Naast een belangrijke rol in opbouw/behoud van organische stof, bevatten oogstresten ook een aanzienlijke hoeveelheid nutriënten.

In het grensoverschrijdend project werd gestreefd om een reeks technieken op punt te stellen. Enerzijds om tegemoet te komen aan de vraag naar reductie van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen (door een compilatie te maken van reeds bestaande methodes) en anderzijds om nieuwe technieken te ontwikkelen die voldoen aan de verwachtingen naar innovatie en aan talrijke onbeantwoorde vragen.

Dit project doet daarom zowel een beroep op de competenties en de complementariteit van de projectpartners, als op de ervaringen van de telers uit beide productieregio’s. Het doel is om de kennisuitwisseling en -verspreiding over de grenzen heen te verbeteren en nieuwe technieken te introduceren door het uitvoeren van onderzoek.

Hoe beschermen we best de prei tegen vorst en blijven slakken op sommige percelen voor schade zorgen?

Het wordt stilaan wat kouder buiten en de dagen worden steeds korter, niet de meest groeizame periode van het jaar dus. De trage groei en het koude weer kunnen de indruk geven dat de sla minder water nodig heeft, toch is het belangrijk voldoende te gieten.

Op donderdag 30 oktober 2014 organiseerden we een proefveldbezoek in het kader van IPM in vollegrondsgroenten. Het programma omvatte het bezoeken van de proeven over gewasbescherming, ziekten & plagen en bemesting. De proeven liggen o.a. aan in het kader van het ADLO project IPM en het Europees Interreg IV-projecten EMMA.

Tijdens de netwerkdag 'Techniek in de bio tuinbouw' op 9 september was er bijzonder veel aandacht voor de gedemonstreerde handzaaimachines. In een met linten afgebakend teeltbed op het demonstratieveld werden alle handzaaimachines ook aan een zaaiproef onderworpen. Zeven handzaaimachines en één versie met motorcultor zaaiden er een veldje spinazie in.

In het najaar is de controle over de watergift in glassla zeer belangrijk. Vooral op zware gronden is dit een moeilijk te bepalen parameter.

Op 23 juli werd er met een twintigtal telers een bezoek gebracht bij 3 Nederlandse bedrijven: BelleMarie, Het Blauwe Huis en De Tuinen van Weldadigheid. Elk van deze bedrijven had hun eigen karakter en specialisatie.

Hoe sterk verschillen opbrengst en kwaliteit? Is smaak afhankelijk van teelt?

Tomatenrassen onderzoek naar opbrengst, kwaliteit & smaak van acht biotomaten met Admiro (De ruiter), Aromata (Rijk Zwaan), Arvento (Rijk Zwaan), Bocati (Vitalis) , DRW 7749 (De Ruiter), EZ 1259 (Vitalis), Kanavaro (Vitalis), V470 HF1 = EDDA (Gautier). Alle rassen werden geënt op de onderstam Multifort (De Ruiter).

On Sunday the 12th of October 2014 PCG organized the biennial Leek Practical Day. This day is organised in collaboration with Boerenbond and the Flemisch Government ADLO.

In order to meet the demand for practical information, many trials are set up at PCG. Trials on variety selection, fertilization and crop protection will be clarified during the trial visits.

Om aan de vraag naar praktijkinformatie te voldoen, worden op het PCG veel praktijkproeven opgezet. Proeven met betrekking tot rassenkeuze, gewasbescherming en bemesting zullen tijdens de proefveldbezoeken worden verduidelijkt.

Tijdens de beurs en netwerkdag “Techniek in de Biotuinbouw: Klein én professioneel” werd een oproep gedaan naar telers om hun eigen innovatief en technisch ontwerp te komen voorstellen. Elke bezoeker kon stemmen op één van de zes ingezonden concepten. Allen konden ze op veel appreciatie rekenen, maar de wiedfiets spande uiteindelijk de kroon.

PCG adviseert voornamelijk telers die interesse hebben in en/of vragen hebben over bio beschutte groenteteelt. Dit wil zeggen dat je er terecht kan met vragen over alle groenten die biologisch geteeld worden in serres (zowel koude kas als stookteelt) en koepels. Verder kan er ook begeleiding geboden worden over kruidenteelt, dit zowel in open lucht als in kas, in volle grond als in pot.

Aan de hand van een teelttechnische demoproef munt werd nagegaan hoe het onkruid beheerst kan worden en op welke manier 'kleinere' kruidenbedrijven deze munt efficiënt kunnen oogsten.

Sinds het teeltjaar 2012 wordt het energieverbruik in de biologische serres opgevolgd voor verschillende proeven die aanliggen voor verschillende vruchtgewassen zoals tomaat (2012, 2013 en 2014), komkommer (2013) en paprika (2012 en 2014).

Een demoproef werd aangelegd met de soorten basilicum op de markt, fijnbladige citroenbasilicum, genoveser, kaneelbasilicum, kleinbladige basilicum, rode basilicum, rood gekartelde basilicum en Thai basilicum. Binnen het Leader-project 'In my backyard: delicatessegroenten op een dienblad!' werd uitgetest of eetbare bloemen in pot kunnen geteeld worden.

Verschillende telers namen contact op betreffende de ideale potgrondsamenstelling voor het telen van biologische kruiden. Bij biologisch telen in pot blijft de uitdaging immers hoe, wanneer en waarmee de bemesting nauwkeurig kan gestuurd worden. Organisch bemesten in pot is niet altijd even evident, zeker niet wanneer we dan gaan spreken van een bijbemesting.

Terwijl de verslagen van 2013 afgewerkt worden, zijn reeds tal van ideeën verder uitgewerkt binnen het proefcentrum. Ook in 2014 is het PCG-team van plan het beste van zichzelf te geven. Enkele belangrijke thema's waar komend jaar focus op zal gelegd worden.

Reeds meerdere jaren werkt PCG aan het optimaliseren van de combinatieteelt van groenten en vissen, aquaponics. Bouwend op die ervaring, startten we vorig jaar met de teelt van omegabaars gekoppeld aan tomaten op organisch substraat.

• De bodemtemperatuur in de kassen is nog steeds relatief hoog is voor de tijd van het jaar, wat een aantal specifieke gevolgen kan hebben voor de teelt van sla.
• In de teelt van tomaat verspreidt de plaag Tuta absoluta zich algemeen in Oost- en West-Vlaanderen.

Samenvatting van de Benchmarkt studie in 4 stappen:

Op 16, 17 en 18 september 2013 hebben wetenschappers, beleidsmakers en andere specialisten zich tijdens Nutrihort in Gent gebogen over de uitdagingen voor een duurzaam nutriëntenbeheer in de tuinbouwsector. De uitdaging: een leefbare tuinbouw en een betere waterkwaliteit mogelijk maken.

Op 16, 17 en 18 september 2013 hebben wetenschappers, beleidsmakers en andere specialisten zich tijdens Nutrihort in Gent gebogen over de uitdagingen voor een duurzaam nutriëntenbeheer in de tuinbouwsector. De uitdaging: een leefbare tuinbouw en een betere waterkwaliteit mogelijk maken.

Op 16, 17 en 18 september 2013 hebben wetenschappers, beleidsmakers en andere specialisten zich tijdens Nutrihort in Gent gebogen over de uitdagingen voor een duurzaam nutriëntenbeheer in de tuinbouwsector. De uitdaging: een leefbare tuinbouw en een betere waterkwaliteit mogelijk maken.

Op 16, 17 en 18 september 2013 hebben wetenschappers, beleidsmakers en andere specialisten zich tijdens Nutrihort in Gent gebogen over de uitdagingen voor een duurzaam nutriëntenbeheer in de tuinbouwsector. De uitdaging: een leefbare tuinbouw en een betere waterkwaliteit mogelijk maken.

Na de succesvolle verkennende demonstratie van de combinatie van de teelten van tomaat en tilapia – een tropische zoetwatervis – van vorig jaar gaat het PCG na de vele positieve reacties ook dit jaar verder in op dit innovatieve onderzoek. Veel tuinders namen contact op met het PCG om meer te weten te komen over de mogelijke voordelen van deze ongewone combinatie. Overigens, niet alleen tuinders zien brood in deze combinatie. Mais Automatisering gelooft ook in de duoteelt. In opdracht van Mais test het PCG dit jaar een opstelling op haar praktijkrijpheid.