Technische fiches Ecopad: Geïntegreerde beheersing van Phytophthora bij witloof / Beheer van gewasresten / Trips, Frankliniella occidentalis, in de aardbeienteelt / De Aziatische fruitvlieg, Drosophila suzukii, in de aardbeienteelt / Beredeneerde gewasbescherming tegen bladziekten in wortel / Preimineervlieg / Rupsen in kolen / Evaluatie van natuurlijke middelen tegen rupsen in koolgewassen / Intercropping

Het Departement Landbouw en Visserij, in samenwerking met het Proefcentrum voor de Groenteteelt (PCG), Inagro, de vermelde zaadhuizen en producentenorganisaties organiseerde een succesvolle studieavond Uienteelt (webinar). Deze webinar is volledig te bekijken via You Tube.

Het Departement Landbouw en Visserij, in samenwerking met het Proefcentrum voor de Groenteteelt (PCG), Inagro, de vermelde zaadhuizen en producentenorganisaties organiseerde een succesvolle studieavond Uienteelt (webinar). 

Voor de aanpak van Fusarium moet gezocht worden naar oplossingen door hygiëne, resistente rassen en (groene) gewasbeschermingsmiddelen. Ook door de grond te behandelen, kan je het inoculum terugdringen en zo de symptomen onder controle houden. Om verdere uitbreiding op het bedrijf en tussen bedrijven van de verschillende fysio’s zo veel mogelijk te beperken zijn hygiënemaatregelen noodzakelijk.

De uienteelt is in ons land aan een sterke opmars bezig. De teelt is zelfs de sterkst groeiende groenteteelt in België. Het is niet de makkelijkste teelt, maar biedt wel waardevolle kansen voor de Vlaamse akkerbouwers. Nederland is het mekka van de uienteelt, vooral in de streken rond Friesland, Noord-Holland en Zeeland, en is het telen van ajuinen daar erg populair. Hoewel onze noorderburen de echte marktleiders zijn in de ajuinenteelt. Lijkt de Belgische landbouwers steeds meer interesse te tonen in de teelt van dit bolgewas.

Om de opgedane kennis niet verloren te laten gaan, zijn er technische fiches opgemaakt van de diverse technieken die tijdens demonstraties en proeven aan bod kwamen. De fiches zijn geïnspireerd op de voorgestelde innovaties binnen het project Innoseta (http://www.innoseta.eu/nl/). Op het vlak van driftreductie en precisiespuittechnologie zijn er systemen op de markt die door landbouwers niet altijd gekend zijn. Bedrijfsleiders die de investering in een nieuwe spuitmachine overwegen, vinden houvast voor hun aankoopbeslissing in onderstaande technische fiches. Sommige van de beschreven technieken zijn merkonafhankelijk. Andere technieken zijn gebonden aan één merk van spuitmachines. Vaak zijn er dan alternatieven op de markt van concurrerende fabrikanten.

De afgelopen 4 jaar hebben de partners van het Interreg-project ECOPAD grensoverschrijdend samengewerkt om volgens de pijlers van IPM nieuwe technieken (preventieve maatregelen, beslissingsondersteunende technieken en bestrijdingsmethoden) en inzichten te verwerven in de beheersing van enkele economisch belangrijke ziekten en plagenbinnen de grensoverschrijdende regio. Tijdens het slotseminarie op 9 februari 2021 werden onze resultaten toegelicht.

Au cours des quatre dernières années, les partenaires du projet Interreg ‘ECOPAD : La voie vers l’agro-écologie : plateforme de collaboration transfrontalière pour le maraîchage et les légumes d’industrie’ ont travaillé ensemble au-delà des frontières pour développer de nouvelles techniques (mesures préventives, systèmes d'aide à la décision et méthodes de lutte) et des connaissances sur la lutte contre maladies et ravageurs économiquement importants dans la région transfrontalière selon les piliers de la lutte intégrée en cultures légumières. Lors du séminaire de clôture le 9 février 2021, nous avons présenté nos résultats.

 

Table des matières Newsletter 7 : - Introduction - Stratégie de Protection Biologique Intégrée contre la drosophile à ailes tachetées Drosophila suzukii en culture de fraise - La lutte biologique par conservation contre les thrips en culture de fraises - Une meilleure connaissance des souches de Phytophthora en endive sont nécessaires pour un meilleur contrôle de la maladie

Inhoudstabel Nieuwsbrief 7: - Inleiding - Geïntegreerde beheersing van de Aziatische fruitvlieg (Drosophila suzukii) in de aardbeiteelt - Biologische beheersing van trips in aardbeien door habitatmanagement - Diepgaand onderzoek naar Phytophthora-stammen bij witloof nodig voor goede beheersing

De Netwerkdag ‘Techniek in bio tuinbouw’ kon dit jaar helaas niet doorgaan. Om toch even in te zoomen op het thema mechanisatie organiseren we op 4 december om 14u een korte online ‘webinar’ rond mechanisatie in de kleinschalige groenteteelt. We gingen filmen bij verschillende bio bedrijven, waaronder De Witte Beek, Geert De Clercq, de Zonnekouter en Aardevol. De online sessies starten telkens met een filmpje, gevolgd door een vraag-en-antwoord-sessie begeleid door Lieven Delanote, adviseur bio groenteteelt bij Inagro.

Le vendredi 18 septembre 2020, une visite sur les champs d’essais s’est déroulée au PCG avec le thème  'La protection intégrée des cultures en plein air'. Les essais des projets ECOPAD et BIOPROTRECT dans les cultures de carottes, poireaux, basilic et chou-fleur ont été présentés.

De problemen met bodempathogenen nemen de laatste jaren in verschillende gewassen toe. Door het wegvallen van de gebruikelijke chemische bodemontsmettingsmiddelen of het inperken van de dosis ervan zijn deze ziekten alsmaar moeilijker te beheersen. Om de teelt van bepaalde gewassen rendabel te houden, dringen alternatieve methoden zich op.

Op vrijdag 18 september 2020 ging het proefveldbezoek 'Gewasbescherming IPM in openluchtteelten' door op de proefvelden van het PCG. Rondgang in de proeven van wortelen, prei, basilicum, bloemkool en bonen met als thema: Bestrijding van ziekten & plagen en de efficiëntie van diverse gewasbeschermingsmiddelen en spuittechnieken.

Binnen het vorige project FUNSLA werd een hygiëneprotocol opgesteld en werden rassenproeven opgezet en gewasbeschermings- en ontsmettingsmiddelen uitgetest. Hieruit bleek dat bepaalde alternatieve slarassen, zoals verschillende rassen van lollo bionda, een hoger tolerantieniveau hebben dan kropsla en dat sommige biologische en chemische producten kunnen worden ingezet om de symptomen licht te onderdrukken, maar geen enkel product vertoonde voldoende werkzaamheid. Tot op heden is geen enkel bedrijf erin geslaagd om opnieuw een volledig jaar ‘Fusarium-vrij’ te telen.

Op 10 september 2020 ging het proefveldbezoek & demonstratie rond de teelt van bataat door op het PCG. Bezoekersgids: 1. Teelttechnische proef aanleg bataat / 2. Rassenproef bataat /3. Efficiëntie en selectiviteit van onkruidbestrijdingsmiddelen in bataat / 4. Bewaring bataat / 5. Demonstratie machines / 6. Rassenonderzoek yacon / 7. Innovatieve teelt oca / 8. PRONC: Phytosanitary risks of new crops in Belgian horticulture’

Het demoplatform omvatte diverse demoproeven aangelegd en uitgevoerd door PCG en Inagro. Daarnaast kwamen ook thema’s als zaai- en planttechniek, irrigatie en spuittechnieken aan bod.

Op 18 augustus 2020 ging het proefveldbezoek rond de bio beschutte teelten in tomaat, paprika en GreenResilient/Irrigatie in bio door op het PCG.

Deze proef werd aangelegd om de selectiviteit van diverse onkruidbestrijdingsmiddelen en combinaties van middelen in bataat (Ipomoea batatas) na te gaan.De proef werd geplant op 21 mei 2019 met slips van het ras Bellevue, ontwikkeld door de Louisiana State University, vermeerderd door Nativaland in Portugal en verdeeld door Lenders B.V. uit Nederland. De slips werden manueel geplant op brede ruggen (tussenrijafstand 1.5 m, loonwerk Debusschere) zonder folie om optimaal het effect van de onkruidbestrijding op de onkruiden en het gewas te kunnen beoordelen. 

Het nieuwe vruchtgroenteseizoen onder glas is al gestart terwijl de bestelling van plantgoed voor de meeste tunneltelers al de deur uit is. En daarmee doen we ook een oproep om ziekten en plagen grondig te (gaan) monitoren of scouten onder het motto ‘beter voorkomen dan genezen’. Voor de serretelers is het nu al van belang de populatieopbouw van de biologische bestrijders in de gaten te houden en voldoende te stimuleren. We kenden immers tot op vandaag een zachte winter waardoor we in het algemeen een vroegere opduik van plaaginsecten kunnen verwachten.

Mundial kan niet langer ingezet worden om zaaizaad van uien of prei te beschermen tegen de uien- en bonenvlieg. Alternatieven, zoals Force-coating, zijn beschikbaar en kunnen in combinatie met goede teeltpraktijken de schade sterk reduceren. Sinds 2017 is Mundial (500 g/l fipronil, SC) niet langer toegelaten in België en vorig jaar liep ook de opgebruiktermijn van zaaizaad met Mundialcoating af. In uien zijn er daardoor bijna geen bestrijdingsmiddelen meer over tegen uienvlieg (Delia antiqua) en bonenvlieg (Delia platura). Beide vliegsoorten kunnen zware schade veroorzaken in uien, in de vorm van uitval na zaai of door vraatschade aan de bollen.

Op maandag 10 februari verzamelden ruim tweehonderd geïnteresseerden in Open Huis in Staden voor een interessante avond over industriebloemkool. Naast een overzicht van het teeltseizoen 2019, een vooruitblik op 2020 en rasseninfo kwam ook de gewasbeschermingsproblematiek in bloemkool aan bod. Verder was er ook aandacht voor de mogelijkheden voor de biologische teelt van bloemkool en de rol van de Spaanse markt. De avond werd afgesloten met een uiteenzetting rond mechanisatie en automatisatie bij de teelt van bloemkool. 

PC De Craeye, Passendale - 17 februari 2020

Studiedag Wortelen te Roeselare, 19 februari 2020

Door de vele neerslag de voorbij weken liggen de meeste percelen er nat bij en blijft er dikwijls water tussen de rijen staan. Dit is de ideale omstandigheid voor het ontwikkelen van papiervlekkenziekte want waterplassen kunnen grote hoeveelheden sporen bevatten. We zien ook Colletotrichum uitbreiden door deze natte omstandigheden. 

De tweede vlucht van de preimineervlieg loopt op zijn einde. De bestrijding van preimineervlieg is niet zo evident want het is pas bij het schonen van de prei dat de schade vastgesteld wordt. Enerzijds is het belangrijk dat het middel op het juiste tijdstip toegepast wordt en anderzijds hadden we nog geen goed zicht op welke middelen efficiënt zijn. Om dit laatste punt uit te klaren werden de afgelopen jaren verschillende proeven uitgevoerd om de werking van verschillende middelen te testen tegen vliegen en larven.

Afgelopen teeltseizoen werd bij verscheidene tomatentelers het gewas frequent bespoten met zwavelproducten waardoor Macrolophus zich minder vlot en talrijk kon opbouwen. In 2019 bleef tomatengalmijt beter onder controle, maar Tuta absoluta en Bemisia tabaci kregen meer vrij spel. Door de aanwezigheid van het ToBRFV-virus op enkele tomatenbedrijven bij onze noorderburen, moeten we extra alert zijn voor de hygiënepraktijken op het bedrijf.

Op dinsdag 22 oktober 2019 organiseerden we een proefveldbezoek in prei. Het programma omvatte het bezoeken van de diverse rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven die aanliggen op PCG en het bespreken van de reeds verworven resultaten. Teelttechniek, druppelirrigatie & fertigatie kwamen eveneens aan bod.

In januari en februari 2020 worden nieuwe examens voor fytolicentie voor ‘Specifiek professioneel gebruik’ (Ps) georganiseerd. Een fytolicentie Ps heb je nodig voor toepassen van gewasbeschermingsmiddelen met één van onderstaande werkzame stoffen: aluminiumfosfide, magnesiumfosfide, sulfurylfluoride, dazomet, metam-kalium en metam-natrium. Voor de glastuinbouw zijn vooral de bodemontsmettingsmiddelen met de laatste 3 werkzame stoffen relevant. 

In 2019 werden, net zoals in 2018, hoge aantallen trips waargenomen op de plakvallen als gevolg van de hittegolf van eind juli. De ontwikkeling van trips is immers sterk afhankelijk van de temperatuur, met een optimale ontwikkeling van trips bij warme en droge omstandigheden. In Oudenaarde werd een proef aangelegd om de werking van verschillende producten tegen trips te evalueren.

In uien werd de efficiëntie van verschillende driftreducerende doppen nagegaan voor de bestrijding van onkruiden, trips en valse meeldauw. Door doppen te gebruiken met hoog driftreductiepercentages komen er minder gewasbeschermingsmiddelen in de waterlopen terecht en kan je tegemoetkomen aan de wettelijke productspecifieke bufferzones. 

Op het demoplatform Wortelen hebben de organiserende partners (Departement Landbouw en Visserij, Inagro, PCG, Boerenbond, Taco, Greenfarm en Ingro) de krachten gebundeld om een interessant aanbod te kunnen doen van actuele thema’s in de wortelteelt. Hierbij is er een sterke ondersteuning geweest vanuit de zaadhuizen die betrokken zijn in dit demoplatform. Het demoplatform omvatte diverse demoproeven aangelegd en uitgevoerd door Inagro en PCG. Daarnaast kwamen ook thema’s als mechanische onkruidbestrijding, beregenen en bodemkwaliteit aan bod. Hartelijk dank voor de enthousiaste medewerking: het gastbedrijf van Johan en Christel Lavens-Baert en kinderen, de LG Westrozebeke voor de praktische ondersteuning, de deelnemende bedrijven en alle partners betrokken bij de organisatie.

Op 2 september 2019 organiseerden we een proefveldbezoek in bataat. Het programma omvatte het bezoeken van de verschillende proeven die aanliggen op PCG en het bespreken van de reeds verworven resultaten. Rassenonderzoek, onkruidbeheersing, teelttechniek en bewaring kwamen aan bod. Er werden ook enkele machinedemonstraties voorzien in de teelt van bataat.

Op 23 augustus 2019 organiseerden we een proefveldbezoek in uien en aardaappelen op de terreinen van de Werktuigendagen. De bezoekersgids omvat de rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven in uien.

In Oost-Vlaanderen is er door de jaren heen heel wat praktijkervaring opgebouwd rond water op land- en tuinbouwbedrijven. Al deze waterinformatie staat verzameld op het Waterportaal, een samenwerking tussen de dienst Landbouw en Platteland van de provincie Oost-Vlaanderen en de praktijkcentra PCG, PCA en PCS.

Het bedrijf is gelegen in ingepolderd land met een grote variatie in grondsoorten, nl. van grof zand tot kleigrond. Dit vormt in hoofdzaak de drijfveer voor Martin om aan precisielandbouw te doen. Op de lichte (zand)gronden komen de vroege teelten en op de zware (klei)gronden de late teelten. Voor het opmaken van taakkaarten maakt Martin niet alleen gebruik van dronebeelden en bodemscans maar ook van historische kaarten en gegevens uit de trekker (met RTK-gps) zoals brandstofverbruik, wielslip en opbrengstmetingen. Het akkerbouwbedrijf telt ongeveer 225 ha met als belangrijkste teelten aardappelen, uien (zaai en plant), wortelen, suikerbieten, wintertarwe en bruine bonen. 

De combinatie van een plantbakbehandeling en granulaat bij planten leverde in het verleden al goede resultaten op. Zo leverden Tracer en Pychlorex 5G de beste resultaten in onze proef van 2018, met het hoogste aandeel gezonde planten en slechts 2,5% uitval door koolvlieg. Pychlorex 5G kan vanaf februari volgend jaar echter niet langer ingezet worden tegen koolvlieg, daarom testen we dit jaar verschillende combinaties van plantbakbehandelingen en alternatieve granulaten. Tevens hebben we ook Howicover getest als preventieve methode tegen koolvliegaantasting en een alternatieve toepassing voor de plantbakbehandeling.

In dit project werken Franse, Waalse en Vlaamse partners over de grenzen heen samen rond de ‘zero-fyto’ teelt van groenten en fruit, d.i. zonder het spuiten van gewasbeschermingsmiddelen. Met de samenwerking beogen we mogelijke zero-fyto methoden voor de beheersing van een aantal doelplagen te identificeren, te valideren in de praktijk en door te geven naar de sector.

Op 16 juli 2019 organiseerden we een tweede proefveldbezoek in openluchtteelten. Omwille van de koudere weersomstandigheden in het late voorjaar waren tijdens het eerste proefveldbezoek nog niet in alle proeven (volledige) resultaten zichtbaar. De bezoekersgids omvat de gewasbeschermings- en bemestingsproeven in prei, uien, bloemkool, bataat, wortel en onkruidbestrijding in kruiden. 

Op dinsdag 4 juni 2019 ging het vierde Smartbiocontrol symposium door op het PCG. Smartbiocontrol is een Europees project dat streeft naar een geïntegreerde en innoverende aanpak voor de ontwikkeling en toepassing van nieuwe biocontrole producten. Het Smartbiocontrol project is een grensoverschrijdende samenwerking, het onderzoek gebeurt in de grensregio Frankrijk, Wallonië en Vlaanderen. In het project wordt naar oplossingen gezocht om een duurzame gewasbescherming uit te voeren.

Op 28 juni 2019 kwamen de biotelers met beschutte teelten samen om de biologische paprika en komkommerteelt te bekijken. Tevens werd een korte bespreking gegeven over het GreenResilient project en het gebruik van minitunnels. Een overzicht van deze bioproeven zijn terug te vinden in de bezoekersgids.

Op vrijdag 28 juni 2019 organiseerden we het slotmoment van het Leader-project 'Zin voor innovatie: start met nieuwe teelten'. Het programma omvatte de resultaten van het project en een bezoek aan de demotuin innovatieve teelten. 

Op 25 juni 2019 organiseerden we een eerste proefveldbezoek in openluchtteelten. De bezoekersgids omvat de gewasbeschermings- en bemestingsproeven in prei, uien, bloemkool, bataat, wortel en onkruidbestrijding in kruiden. Omwille van de koudere weersomstandigheden enkele weken geleden zijn er nog niet in alle proeven (volledige) resultaten. Daarom organiseren we op een 2e tijdstip een proefveldbezoek waar we volledige resultaten kunnen meegeven. Het 2^de proefveldbezoek gaat door op dinsdag 16 juli 2019.

Op dinsdag 25 juni 2019 vanaf  13h30, wordt in  Loos-en-Gohelle, een technische dag en een bezoek van de experimentele boomgaard, georganiseerd door la FREDON Nord Pas-de-Calais, Frankrijk

Op de plakvallen en op verschillende percelen wordt de knollenbladwesp of Athalia rosae waargenomen. / Op verschillende waarnemingsvelden worden aardvlooien (Phyllotetra sp.) waargenomen. / Zwartpoten in koolgewassen

Aangezien middelen op basis van chloorpyrifos vanaf volgend jaar niet langer kunnen ingezet worden tegen koolvlieg, testen we dit jaar verschillende combinaties van plantbakbehandelingen en granulaatproefmiddelen voor toepassing aan de plantvoet. Daarnaast testen we in enkele veldjes een plantmachine, die tijdens het planten een kleine hoeveelheid vloeistof mee geeft aan het trayplantje, dit als mogelijke vervanging van de plantbakbehandeling.

Het is vooral belangrijk extra aandacht te hebben voor infectie met Pythium in de jonge plantjes van de tweede teelt.

Vorig jaar lag op het PCG een proef aan om de efficiëntie van verschillende middelen tegen koolvlieg te evalueren in bloemkool. In deze proef hebben we drie plantbakbehandelingen, vijf granulaten, een combinatie van granulaat en plantbak en afdekking met Howicover (klimaatnet) getest.

Waakzaamheid geboden voor luizen in wortel: Bladluizen kunnen al vanaf een heel vroeg stadium (het kiemlobstadium) aanwezig zijn op wortelbladeren. Hun licht- tot geelgroene kleur maakt het moeilijk om ze waar te nemen ... Stijgende koolvliegdruk: Op dit moment is de druk van koolvlieg en de ei-afleg lichtjes aan het stijgen ... Frigoprei:
Voor de leverperiode van mei tot half juni wordt prei geoogst in de tweede helft van april en opgeslagen in de koelcel bij een temperatuur van net onder het vriespunt = tussen 0°C en -1°C ...

De bacterie Acidovorax valerianellae blijft voor problemen zorgen in de veldslateelt en een oplossing is nog niet beschikbaar. Wel is geweten dat de bacterie gevoelig is voor warmte, waardoor de mogelijheid bestaat dat deze vernietigd kan worden met een brander.

Op 15 februari organiseerde PCG een preihappening voor iedereen met een hart voor prei. Na jarenlang de Internationale Praktijkdag Prei in het najaar was het tijd voor iets nieuws: een preihappening waarin de toekomst voor de preiteelt centraal stond.

Op sommige bedrijven zijn de eerste koolplanten al afgeleverd. Koolvlieg blijft een van de grootste belagers van diverse koolsoorten. Dit jaar zal het laatste jaar zijn dat een granulaatbehandeling met Pychlorex 5 G (5% chloorpyrifos) mogelijk zal zijn ...

Tijdens de rondgang op PCG werd ingegaan op verschillende onderzoeksthema’s die van belang zijn voor de preiteelt zoals onderzoek naar rassen, bemesting, actuele plagen, residuarm telen, smaak- en consumentenonderzoek en de teelt van hydroprei. De ondersteunende presentaties kan u hieronder vinden.

In de categorie ‘data en digitalisering’ is PCG betrokken bij het project ‘Cross-sectorale uitrol van EVA in de plantaardige sector’ dat dit voorjaar van start gaat. EVA is een webtoepassing en staat voor ‘Eindelijk Vereenvoudigde Administratie’. Hierbij wil het Proefcentrum voor Fruitteelt samen met verschillende proefcentra waaronder PCG de bestaande applicatie uitrollen naar akkerbouw- en tuinbouwteelten.

Zowel de wortelknobbelnematode als de wortellesienematode kunnen op een waardplant verschillende generaties per groeiseizoen vormen. De keuze van het gewas, de teeltduur  maar ook de bodemtemperatuur spelen hierbij een rol. Vaak is het de tweede of nog een latere generatie die schade veroorzaakt. Kennis over hun levenscyclus is cruciaal om een goede beheersingsstrategie uit te werken. Welke rol groenbedekkers hierin kunnen spelen wordt onderzocht.

Bladgewassen die de komende periode geoogst worden, hebben er een lange groeiperiode opzitten tijdens de donkerste maanden van het jaar. De groei verloopt opvallend trager dan tijdens de zomer en de teelt vraagt een aangepaste teelttechniek. Die donkere maanden zorgen ook voor een tragere afbraaksnelheid van gewasbeschermingsmiddelen en minder effect van groeiverdunning op het residu. Houd er altijd rekening mee om vroeg genoeg te stoppen met het uitvoeren van behandelingen zodat het geoogste product voldoet aan de geldende residunormen.

Deze enquête kadert binnen het InterregV*-project “BIOPROTECT” dat als doel heeft de efficiëntie in het veld van (nieuwe) biologische gewasbeschermingsmiddelen te optimaliseren en zo een betrouwbaar alternatief aan te reiken voor de klassieke chemische middelen aan land- en tuinbouwers uit de grensoverschrijdende regio Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen. 

Op donderdag 15 november 2018 organiseerden we een proefveldbezoek in openluchtteelten. De bezoekersgids omvat de rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven in prei, kolen, bataat en de demoproef groenbedekkers.

Naar aanleiding van de aanleg van de eerst openbare aanzuigplaats in Oost-Vlaanderen, werd op maandag 15 oktober een demonstratieve reportage uitgezonden op TV-Oost.
De openbare aanzuigplaats is er gekomen in het kader van een plattelandsproject van de provincie Oost-Vlaanderen. Waarom we deze constructie aangelegd hebben, komt aan bod in het filmpje.

Vorige week is de oogst van bloemkool op de meeste percelen gestart. Door droogte tijdens en na het planten is er op veel percelen een oogstverlating van een drietal weken ...

Ook in 2018 geldt er in de groenteteelt de verplichting om bodemanalyses te laten uitvoeren in groenten uit groep I en II.
Op uw Mestbankloket zal binnenkort een overzicht van de door u reeds genomen stalen gepubliceerd worden. Hierop kan u ook zien hoeveel stalen u dient te nemen en of u dus al in orde bent of niet.

De meest voorkomende licentie is de P2-licentie voor professionele gebruikers, zoals land- en tuinbouwers. In België gaat het om 63.200 mensen of bijna 45.000 in Vlaanderen. De Vlaamse landbouwadministratie waarschuwt de licentiehouders evenwel om tijdig de bijscholingen te volgen die nodig zijn voor de verlenging van hun licentie. Vandaag heeft slechts 8% onder hen alle nodige vormingen al gevolgd, terwijl de eerste licenties al in september 2019 verlopen.

 

Table des matières Newsletter 3 : - Introduction - Piégeage de Drosophila suzukii en culture de fraises - La lutte biologique contre les thrips sur fraises - Recherche sur les méthodes de lutte alternative contre la mouche mineuse du poireau, Phytomyza gymnostoma

Inhoudstabel Nieuwsbrief 3: - Inleiding - Het wegvangen van Drosophila suzukii in de aardbeienteelt - De natuurlijke plaagbestrijding tegen trips op aardbeien - Onderzoek naar alternatieve bestrijdingsmogelijkheden van de preimineervlieg, Phytomyza gymnostoma

Met deze bevraging wensen wij de kennis en bezorgdheden van groentetelers omtrent natuurlijke plaagbeheersing in kaart te brengen. Onder natuurlijke plaagbeheersing wordt het beheersen van plagen door in de natuur voorkomende nuttige insecten (o.a. lieveheersbeestjes, gaasvliegen, ...) verstaan.  Deze nuttige insecten worden ook wel natuurlijke vijanden genoemd. De resultaten van deze enquête zullen gebruikt worden bij het uitschrijven van een projectvoorstel met als hoofddoelstelling de optimalisatie van natuurlijke plaagbeheersing in de openlucht groenteteelt. 

Land-en tuinbouwers kunnen voortaan hun sproeitoestellen vullen aan deze nieuwe installatie in Meerdonk. De eventuele puntvervuiling van de machines wordt gefilterd voor het terug in de bodem dringt. Deze vulplaats is de eerste in de Provincie Oost-Vlaanderen, gelegen in de Lange Nieuwstraat (tussen de Kijkverdrietstraat en de Koningspolderstraat).

Op sommige velden wordt tripsschade waargenomen, soms al op pas uitgeplante prei. Ook in uien zien we trips opnieuw snel vermeerderen.

Het proefveldbezoek openlucht groenten met als thema gewasbescherming ging door op donderdag 21 juni 2018.

Op een groenteperceel in het Gentse werd de knollenbladwesp of Athalia rosae waargenomen. Deze bladwesp legt haar eitjes in het blad. De zwarte rupsen die ontluiken, vreten aan het bladweefsel en kunnen tot 2,5 cm groot worden. De 2de generatie komt voor tussen juli en augustus.

Binnen het FUNSLA-project hebben we een app opgesteld die een determinatie-applicatie bevat om de smetpathogenen te helpen determineren. Daarnaast zijn aan de app informatiefiches toegevoegd van de verschillende pathogenen. 

Het is in eerste plaats een project voor de biologische vruchtgroentetelers. PCG zal in dit project samenwerken met de afdeling nematologie van ILVO om een toekomst voor de teelt van vruchtgroenten in de biologische glastuinbouw te verzekeren door het ontwikkelen van een geïntegreerde beheersing van wortelknobbelnematoden (Meloidogyne spp.) gebaseerd op innovatieve teelttechnieken.

Voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zorgt de overheid voor een wettelijk kader zodat alles perfect in orde is voor de voedselveiligheid. Toch stellen we vast dat sommige afzetmarkten bovenwettelijke eisen afdwingen, waardoor telers nood hebben aan informatie voor het telen van een meer residuarm product. Om hen daarbij te helpen, ontwikkelden Inagro, PCG, PSKW en UGent een webapplicatie voor sla, komkommer en prei. 1 Jaar na de lancering vieren we straks onze honderdste gebruiker. 

In welke teelten kunnen de middelen VERIMARK 20 SC (cyantraniliprole), BENEVIA en CHALLENGE toegepast worden?

Op dit moment is de druk van koolvlieg niet echt groot. Toch laat je jonge planten best niet te lang onbeschermd op je bedrijf staan ... De voorbije week zijn er al heel wat planten afgeleverd, waaronder veel kolen. Jonge bloemkool- en broccoliplantjes zijn gevoelig voor valse meeldauw ... Aangezien het voorjaar vrij koud en nat was, zit er op de meeste percelen nog steeds weinig stikstof in de grond. 

Deze keer was het voordeel van het afdekken van prei heel gering of nihil. Dit in tegenstelling tot vaststellingen in het verleden waar de prei veel beter van onder de afdekking kwam.

De toepassingsmethode bij een plantbakbehandeling is heel belangrijk voor een goed resultaat. Eerst dienen de planten nat gezet te worden, dan behandeld en na de behandeling ingeregend te worden zodat het product in de perspot of seedling zit om zo systemisch in de plant opgenomen te kunnen worden.

Met de nieuwe Europese en zonale toepassingsvoorwaarden kan je metam-natrium (Terrasan en Solasan) en metam-kalium (Tamifume) sinds 1 januari 2017 alleen nog toepassen via druppelbevloeiing. Omdat deze techniek nog niet volledig op punt staat, werd in 2017 een 120-dagenregeling goedgekeurd voor bodeminjectie.

Het nieuwe teeltseizoen is weer van start gegaan voor de vruchtgroenten en dus is het noodzakelijk om de komende tijd de juiste acties uit te voeren. Wanneer het gewas is aangeplant, begint ook het monitoren of scouten van ziekten en plagen en het uitzetten van de biologische bestrijders.

Eind vorig jaar werd de erkenning goedgekeurd voor het gebruik van Challenge (600 g/l aclonifen, SC) in uien en sjalotten. Challenge is erkend vanaf het 2 bladstadium tot het 5 bladstadium van de uien en de erkende dosis is 1 l/ha.

Door de aanhoudende neerslag zijn de meeste percelen verzadigd van water en blijft er dikwijls water tussen de rijen staan. Dit is de ideale situatie voor het ontwikkelen van papiervlekkenziekte want waterplassen kunnen grote hoeveelheden sporen bevatten.

Puntvervuilingen hebben een negatieve impact op de waterkwaliteit van waterlopen. De aanleg van een eerste openbare vulplaats in Oost-Vlaanderen komt hieraan tegemoet. Directe verliezen beperken en landbouwers en loonsproeiers milieubewuster laten omgaan met gewasbeschermingsmiddelen zijn de doelstellingen binnen dit plattelandsproject van de provincie Oost-Vlaanderen.

Hieronder kan je drie nieuwigheden terugvinden, reeds bekend gemaakt door de VLM, die van start gaan vanaf 01/01/2018:

• Nieuwe werkwijze voor aanvraag nieuwe fosfaatklasse
• Nieuwe regels voor bepalen mestsamenstelling
• Mestbank controleert vanaf 2018 teeltvrije zone van 1 meter langs de waterlopen 

Deze proef werd aangelegd om de selectiviteit van verschillende onkruidbestrijdingsschema’s in ajuin (Allium cepa / ALLCE) na te gaan.

Werkzaamheid van diverse insecticiden tegen trips in uien met Vertimec, Tracer, Movento 100 SC, Actirob B, Movento 100 SC, Decis EC 2.5, Actirob B, Movento 100 SC, Trend 90, Decis EC 2.5.

Momenteel is in België geen enkele pesticide erkend in de teelt van bataat. Onkruid kan een probleem zijn in deze teelt. Daarom dat dan ook deze verkennende proef werd aangelegd.

Dit jaar lag op het PCG een proef aan waarbij de werkzaamheid werd nagegaan van diverse plantbakbehandelingen en granulaten tegen koolvlieg (Delia radicum) in bloemkool (Brassica oleracea var. botrytis).

Rupsen in spruitkool onderzoek naar de efficiëntie van middelen en combinaties van middelen nagaan met onbehandeld, Tracer, Dipel, Xentari, Dipel + Xentari, Decis + Xentari, Decis + Tracer, Benevia, Affirm.

Deze proef werd aangelegd om de efficiëntie van middelen voor bestrijding van valse meeldauw (Peronospora belbahrii / PEROBE) in basilicum (Ocimum basilicum / OCIBA) na te gaan.

Deze proef werd opgezet om de selectiviteit van verschillende onkruidbestrijdingsmiddelen in dille (Anethum graveolens / AFEGR) na te gaan. Verschillende herbiciden en combinaties van herbiciden, toegepast na zaai, voor-opkomst van de dille, worden vergeleken met een referentie schema: 0.35 l/ha Linuron 500 SC + 1.5 l/ha Stomp aqua + 0.1 l/ha Centium. Ook na opkomst van de dille werden enkele herbiciden of combinaties van herbiciden uitgetest qua selectiviteit. Deze werden 2 maal toegepast, in het 2- en het 4-bladstadium van de dille.

Vanuit een gezamenlijk initiatief van Departement Landbouw en Visserij, Ingro, Taco, Inagro, PCG en BB organiseerden we een interessante en unieke SPRUITKOOLDEMO met medewerking van de zaadhuizen Syngenta, Sanac, Bejo en Hazera, constructeurs De Man, Tumoba en Dauchy-Frimout bvba. Op het praktijkveld van Rudi en Ria Vandekerckhove met een oppervlakte van 2,5 ha oogstklare spruiten is een demoplatform aangelegd.

Mogelijke beheersmaatregelen zoals het gebruik van resistente rassen of bodemontsmetting zijn ontoereikend. Bij bepaalde gewassen zijn inderdaad resistenties aanwezig, maar deze zijn vaak onvolledig. Gebruik maken van een vang- of antagonistisch gewas waarbij de populatie aaltjes daalt, lijkt meer aangewezen. Toch zijn dergelijke gewassen niet makkelijk te vinden. Tevens streven we hier naar gewassen met een korte teeltperiode, waarbij snel effect te zien is.

Op woensdag 4 oktober 2017 kwamen de biotelers met beschutte teelten samen om de stand van zaken van de proeven en de projecten te bekijken. Een overzicht van de bioproeven zijn terug te vinden in de bezoekersgids. Tevens gaven zij inbreng voor de proefplanning van komend seizoen 2018.

Door de nattere maand september werden op verschillende waarnemingsvelden papiervlekken waargenomen. Aangezien papiervlekkenziekte een grondgebonden ziekte is, is het voor de bestrijding ervan heel belangrijk rekening te houden met de voorgeschiedenis van het perceel.

Op vrijdag 22 september kon je deelnemen aan het Netwerkmoment eetbare bloemen. Zowel voor de horeca als voor de teler lonkt de kans om dit product mee op te nemen in hun werking en zo een waardevol extraatje te creëren. Voor de teler kan dit een zekerder inkomen betekenen; de restauranthouder verfijnt zijn menu en geeft het een extra karakter door tevens het regionale te benadrukken.

De projectwerking rond eetbare bloemen bereikt dit najaar zijn hoogtepunt met de organisatie van een afsluitend netwerkmoment en de publicatie van verschillende infofiches die de voornaamste resultaten uit het project bundelen. Het PCG, PCS en VCBT ontwikkelden samen, elk vanuit hun eigen expertise, praktische tips en tricks voor de teelt, de bewaring en de vermarkting van eetbare bloemen binnen het wetgevend kader.

Deze zomer kwamen Nederlandse en Vlaamse onderzoekers samen om kennis uit te wisselen vanwege de aanhoudende problemen met Fusarium in sla. De onderzoekers van UGent, PSKW, Inagro, PCG, LTO Glaskracht, Wageningen University en Research, Botany, Proeftuin Zwaagdijk en Groen Agro Control informeerden elkaar over de stand van zaken van de diverse onderzoeken en bespraken mogelijke vervolgstappen om te komen tot meer concrete oplossingen voor de praktijk.

Er werden nieuwe data vastgelegd voor het examen tot het behalen van een fytolicentie Ps. Een fytolicentie Ps heb je enkel nodig wanneer je gebruik maakt van bepaalde gewasbeschermingsmiddelen met bepaalde actieve stoffen die verhoogd risico inhouden, bvb voor bodemontsmetting in de serre.

Op vrijdag 1 september organiseerden PCG en PCA een proefveldbezoek om hun onderzoek rond uienteelt voor te stellen. Dat er veel interesse is in de teelt van uien bewezen de meer dan 100 aanwezigen.

Vooral in West-Vlaanderen werden vaak meer dan 500 tripsen geteld op de plakvallen. Dit is nu net de regio waar het minste neerslag gevallen is en waar het meeste schade van trips waar te nemen is. Ondanks alle inspanningen van de telers en veelvuldig behandelen tegen trips kan de schade van trips aan de prei groot zijn. De voornaamste oorzaak hiervan was de slechte groei van de prei waardoor de middelen onvoldoende werkten. Door de groeizamere weersomstandigheden zou de tripsbestrijding nu beter moeten lukken.

Op verschillende waarnemingsvelden (Putte, Bornem, Kruishoutem en Zulte) worden voedingsstippen van de preimineervlieg waargenomen. Ook op de gele plakvallen worden lage aantallen preimineervliegen geteld.

Op donderdag 14 september 2017 organiseerde we een proefveldbezoek innovatieve teelten. Het programma omvatte het bezoeken van de eetbare bloemen, de demo (oca, ulluco, crosne, mierikswortel, suikerwortel), yacon en bataat op het PCG.

Het programma van het proefveldbezoek op vrijdag 25 augustus 2017 omvatte het bezoeken van de teelten tomaat en komkommer in de gangbare en in de bioteelt. Voor de start van de demo werden eerst de biologische beschermingsmiddelen toegelicht. Ook de beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer (LA traject 140982) kwam aan bod.

Bezoekersgids van het proefveldbezoek op vrijdag 25 augustus 2017. Het programma omvatte het bezoeken van de teelten tomaat en komkommer in de gangbare en in de bioteelt. Voor de start van de demo werden eerst de biologische beschermingsmiddelen toegelicht. Ook de beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer (LA traject 140982) kwam aan bod.

Het programma van het proefveldbezoek op vrijdag 25 augustus 2017 omvatte het bezoeken van de teelten tomaat en komkommer in de gangbare en in de bioteelt. Voor de start van de demo werden eerst de biologische beschermingsmiddelen toegelicht. Ook de beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer (LA traject 140982) kwam aan bod.

Op vrijdag 1 september 2017 ging het proefveldbezoek uien door met als thema's rassen, gewasbescherming, teelttechniek, bemesting en bewaring.

Op dinsdag 18 juli 2017 organiseerde we een proefveldbezoek aardappelen en openluchtgroenten. Het programma omvatte het bezoeken van de gewasbeschermingsproeven in de teelt van bloem-, spruitkool, kruiden, bataat, andijvie en aardappelen

In uien worden momenteel zeer veel tripsen – ook wel donderbeestjes genoemd – waar genomen. De hoge temperaturen zorgen ervoor dat de tripsen zich zeer snel kunnen vermeerderen.

Movento 100 SC (spirotetramat) is via een 120-dagenregeling toegelaten tegen wollige wortelluis in wortel en pastinaak. Het product mag aan een dosis van 0,75 l/ha, met max. 4 toepassingen/teelt (interval van 14 dagen) en vanaf 01/07/2017 tot en met 29/10/2017 gebruikt worden.

Volg zeker de waarschuwingen goed op. Zomerprei kun je best grondig controleren op aanwezigheid van trips of tripsschade. Indien er trips aanwezig is, kun je beter een extra behandeling plaatsen. Op de vangplaten worden nog steeds redelijke aantallen preivliegen geteld.

Op een waarnemingsveld in Kruishoutem werd gestreepte aardvlo (Phyllotetra sp.) waargenomen op bloemkool. Deze keversoort is een plaag voor kolen en andere brassica’s.

De zevenbladluis of Cavariella aegopodii duikt op in wortelpercelen. Deze luis overwintert op wilgen. In mei migreren de gevleugelde luizen naar de wortelen waar ze snel voor ongevleugelde licht- tot geelgroene nakomelingen kunnen zorgen.

Schorsing van chloorpyrifos opgeheven & Benevia 100 OD, 120-dagen erkend tegen vliegen.

Valse meeldauw wordt dit voorjaar, meer dan anders, waargenomen bij de opkweek van koolsoorten. Valse meeldauw komt meestal voor tijdens de opkweek en minder na het uitplanten maar bij een toegegroeid gewas op het productieveld kan er ook schade zijn.

Chloorpyrifos en dimethoaat kunnen sinds dit jaar niet meer ingezet worden voor de bestrijding van koolvlieg in diverse koolgewassen.

Enkel middelen op basis van spinosad (Tracer, Boomerang en Conserve Pro) en pyrethroiden/pyrethrinen (zoals Karate Zeon en Bio-Pyretrex) hebben nog een erkenning. Jonge koolplanten moeten - zeker door het wegvallen van deze erkenningen - preventief beschermd worden tegen koolvlieg.

Steeds vaker zijn de consument, de burger en het beleid vragende partij om minder gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken, zeker voor fruit en groenten. Tegelijk vraagt de distributie een onberispelijke kwaliteit. Het combineren van deze twee eisen is niet evident. De onderzoeks- en ontwikkelingsinstellingen dienen een antwoord te bieden aan de technische behoeften van de telers. De agro-ecologische benadering van het project ECOPAD, het pad naar de agro-ecologie, bestaat uit vijf modules. De eerste twee modules omvatten het beheer van het project en de communicatieactiviteiten. In de andere modules worden de drie grote principes van geïntegreerde bestrijding (IPM) – preventie, monitoring, bestrijding - bestudeerd.

Zaadbehandeling vermindert de aantasting van wortelluizen met 60% Wortelluizen vormen een witte, wollige massa op de wortels. De bleekgele doffe luizen zitten in deze massa.

Binnen de Vlaamse groentesector is de preiteelt een economisch belangrijke teelt. Aangezien prei kapitaals- en arbeidsintensief is, is het voor u als teler noodzakelijk om een goede kijk te hebben op de evoluties in de teelt. Met deze studieavond willen we u informeren over nieuwigheden en tendensen binnen de preiteelt.

Het kennen en vooral herkennen van plagen in een gewas blijft de basis voor een geslaagde IPM strategie. In kader van het demonstratieproject ‘Monitoring in de glastuinbouw’ werden dan ook posters opgesteld in verschillende talen zoals Engels, Frans, Arabisch, Spaans, Pools en Roemeens rond het herkennen van plagen. Zo verloopt communicatie rond ziekten en plagen gerichter en efficiënter waardoor er sneller ingegrepen kan worden. De posters zijn beschikbaar voor bladluis, spint, trips, tomatengalmijt, weekhuidmijt, wolluis en witte vlieg. De posters zijn vrij te downloaden.

Op deze studieavond werden ook de resultaten van de uitgevoerde testen van de oogstmachines en proeven op het demoplatform te Ardooie toegelicht. Kwaliteit is voor ieder van belang, ook voor u als teler. Kwaliteitsbloemkolen telen start met een goede teelttechniek en een doordachte rassenkeuze. Bijzondere aandacht aan het oogstproces is noodzakelijk om tot het gewenste eindproduct te komen.

Tijdens de demodag 'Monitoring van plagen en nuttigen in de serre' op 18 januari 2017 werd de brochure 'Monitoring van plagen en nuttigen in de glastuinbouw – Weet wat er leeft in je teelt' voorgesteld. Deze brochure, opgesteld in een handig zakformaat, is de ideale tool voor de teler om op zijn bedrijf op een efficiënte manier te monitoren. Ze bevat informatie over de herkenning van de belangrijkste plagen en nuttigen en legt uit op welke wijze en met welke hulpmiddelen deze insecten en mijten herkend en opgespoord kunnen worden. Daarnaast wordt het belang van schadedrempels verklaard en wordt getoond hoe de monitoringsresultaten als leidraad kunnen dienen voor een goede gewasbescherming.

Op vrijdag 13 januari organiseerden PCG en PCA, in samenwerking met de provincie Oost-Vlaanderen, een studievoormiddag 'IPM: eerst info, dan fyto' waarin alle aspecten van een duurzame, verantwoorde en beredeneerde gewasbescherming aan bod kwamen.

Bij kamerplantentelers en tomatentelers is monitoring al vrij goed ingeburgerd. maar in andere sectoren is dit vaak minder het geval. Om betrouwbare monitoringsresultaten te bekomen, is het vooreerst belangrijk om efficiënt te monitoren. Dit klinkt evident. maar toch  is het belangrijk om hier  even bij stilte staan.

Deze proef werd aangelegd om de werkzaamheid van diverse insecticiden tegen trips (Thrips tabaci / THRITB) in ui (Allium cepa) te onderzoeken en om de invloed van de tripsbestrijding op de kiemrustbehandeling na te gaan.

Deze proef werd opgezet om de werking van middelen tegen valse meeldauw (Peronospora destructor / PERODE) in ui (Allium cepa) te onderzoeken.

Deze proef werd opgezet om de efficiëntie van de toevoeging van uitvloeiers tegen valse meeldauw (Peronospora destructor / PERODE) in ui (Allium cepa) te onderzoeken.

Deze proef werd aangelegd om de efficiëntie van diverse middelen tegen rupsen in rode eikenbladsla na te gaan.

Deze proef werd opgezet om de invloed van biologische middelen en insnoeien van het gewas na te gaan op de ontwikkeling van witziekte (echte meeldauw) bij bernagie of komkommerkruid.

Steeds vaker zijn de consument, de burger en het beleid vragende partij om minder gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken, zeker bij producten zoals fruit en groenten, die symbool staan voor versheid en gezondheid. Tegelijk vraagt de distributie een onberispelijke kwaliteit. Het combineren van deze twee eisen is niet evident. De onderzoeks- en ontwikkelingsbedrijven dienen zich bijgevolg in te spannen om hun onderzoeksactiviteiten en kennisverspreiding op te drijven om een antwoord te bieden op de technische behoeften van de telers.

Tot op heden is de ziektedruk vrij beperkt gebleven. Zolang de temperatuur niet onder het vriespunt daalt, is het aangewezen het gewas regelmatig te controleren op roest en in te grijpen indien nodig. Sommige rassen die gevoelig zijn voor roest vertoonden in de praktijk ook roest. Indien je te laat ingrijpt, is het moeilijk deze ziekte onder controle te houden.

Tijdens de Internationale Praktijkdag Prei wordt de teelt van de groen-witte stengel binnenstebuiten gekeerd. De vele proefvelden van het PCG in Kruishoutem, vormen het mooie decor waarin enkele honderden geïnteresseerden hopen iets bij te leren over de teelt.

Het LA-traject 'Optimalisatie van een faagtherapie tegen bacteriële pathogenen in kool en prei' is gestart op 1/10/2016 en wordt uitgevoerd door KU Leuven als expert op vlak van bacteriofaagonderzoek, het ILVO als referentiecentrum voor bacteriële pathogenen in de landbouw en de praktijkcentra PCG, PSKW en Inagro. Het PCG is coördinator en heeft samen met PSKW en Inagro een hechte band met de landbouwsector.

Bezoekersgids van de demonstratie bloemkooloogstmachines te Ardooie op zaterdag 24 september 2016. Het programma omvatte het bezoeken van de rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven. Voor de start van de demo werden eerst de kwaliteit & kwaliteitseisen voor industriebloemkool toegelicht. Ook de arbeidsveiligheid tijdens het oogstproces kwam aan bod. Volgende constructeurs namen deel aan de demo: Baekelandt, Desmedt, Verhoest en Verstraete.

Tijdens de Internationale Praktijkdag Prei werd de focus bij de demonstraties vooral gelegd op spuittechniek in prei. Het uitvoeren van een correcte spuittechniek met het oog op een goede efficiëntie en het beperken van drift is ook afhankelijk van de juiste doppenkeuze, spuithoeveelheid, waterkwaliteit, … 

Maandag 3 oktober 2016 kwamen de biotelers met beschutte teelten samen om de stand van zaken van de proeven en de projecten te bekijken. Een overzicht van de data zijn terug te vinden in de publicatie. Tevens gaven zij inbreng voor de proefplanning van komend seizoen 2017.

De Dag van de Landbouw werd georganiseerd in samenwerking met de Boerenbond en de Landelijke Gilden. 2-jaarlijks zet het PCG op de 3^de zondag van september zijn deuren open voor iedereen die kennis wil maken met de hedendaagse Vlaamse tuinbouw.

Op donderdag 1 september 2016 organiseerde de openluchtafdeling van het PCG een bezoek aan de rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven in bladgewassen, prei en uien. Een veertigtal aanwezigen woonden het bezoek bij. Hieronder vindt u een samenvatting van de proefresultaten.

Het PCG wil in zijn onderzoek sterk inzetten op de teelt van uien. Om de proefplanning voor het onderzoek in uien op te maken werd een werkgroep van uientelers  samengesteld en werden heel wat concrete ideeën voor proeven gelanceerd zoals het vergelijken van verschillende bemestingsstrategieën, onderzoek naar startfosfaten, efficiëntie van middelen en de toevoeging van uitvloeiers voor ziektebestrijding, rassenproeven, proeven rond optimale zaaidichtheden,…. Eind augustus werd de uienwerkroep bijééngeroepen om de proeven te komen bekijken.

Eén van de belangrijkste ziekten in uien is valse meeldauw, veroorzaakt door de schimmel Perenospora destructor. Deze schimmel kan in een snel tempo het loof aantasten. Een versnelde afsterving van het loof leidt tot een kleinere sortering, afwijkende vormen, slechte bewaarbaarheid en lagere opbrengsten.

Bezoekersgids van het proefveldbezoek in bladgewassen, prei en uien op donderdag 1 september 2016. Het programma omvatte het bezoeken van de rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven. De proeven liggen aan in het kader van Landbouw & Visserij.

Preventief handelen is uiteraard een must. Het aantal curatieve maatregelen is in biologische teelt beperkt, en vaak zijn er nadelige gevolgen aan gekoppeld zoals bepaalde toegelaten middelen die nefast zijn voor natuurlijke vijanden. Preventie begint reeds voor het zaaien, en blijft een aandachtspunt doorheen de teelt. Enkele voorbeelden zijn de keuze van resistente rassen, afdekking door wildnet of insectengaas, en een goede klimaatsturing in serre en tunnel. 

De middelen die mogen ingezet worden voor het uitvoeren van een bodemontsmetting worden steeds schaarser. Basamid, met als actieve stof dazomet, mag toegepast worden om de 3 jaar en heeft een wachttijd van 3 weken. Ook stomen is een mogelijkheid, bij deze niet-chemische bodemontsmetting is een temperatuur van 70 °C op 30 cm diepte vereist.

Bloemkoolplanten worden best preventief beschermd tegen koolvlieg. De efficiëntie van een plantbakbehandeling met Tracer werd dit jaar nog maar eens bevestigd in een proef die geplant werd op 11/05/2016. Zoals te zien is op de foto, vielen zo goed als alle planten weg in het onbehandeld object. Planten die een plantbakbehandeling kregen, ondervinden tot nu toe geen schade van de koolvlieg. Een goede toepassingstechniek is belangrijk om goede resultaten te boeken. Enkele tips ...

Koolmotten worden opnieuw massaal waargenomen. De nieuwe generatie ontluikt uit de poppen die reeds aanwezig zijn op de planten. Deze motten leggen eitjes waaruit kleine rupsen komen die zich tegoed doen aan het bladweefsel. De bestrijding is lastiger dan normaal. Het is daarom belangrijk om tijdig in te grijpen. Telers die vroeg starten met behandelen, krijgen de rupsenpopulatie het best onder controle. Enkele tips ...

Door de aanhoudende neerslag heeft men in veel regio’s gedurende een periode van enkele weken niet kunnen planten. Momenteel worden veel oude(re) preiplanten uitgeplant. Dit is niet ideaal. Dikwijls is dit de basis voor aantastingen van zwakteschimmels zoals Fusarium, … Enkele tips om te zorgen voor een goede weggroei ...

Witziekte is in biologische komkommerteelt niet zo gemakkelijk te behandelen. Zwavel is erkend in komkommer maar bij frequente behandeling gaan vruchten aborteren. Ook de bladeren gaan parasolvormig krullen. Om die reden werd op het PCG een proef aangelegd om de effectiviteit van witziektemiddelen in een biologische komkommerteelt na te gaan. In de proef zijn zowel erkende, als (nog) niet erkende 'natuurlijke' middelen opgenomen. Onderzoek met Serenade ASO + bitterzout, Serenade ASO, FytoSave, Microsulfo, Fenicur, onbehandeld, Karma, Vacciplant, Agricolle en Prev Am.

Het donkere weer van de voorbije weken zorgt ervoor dat de planten trager groeien en verzwakken. In deze omstandigheden moet altijd extra aandacht besteed worden aan het beschermen van de plant tegen bodemziektes.

.

Koolmotten worden massaal waargenomen. Niet alleen op kolen maar ook in grasland, spinazie, selder, uien, prei, etc. Omdat koolmotten zich enkel kunnen voeden op koolgewassen, is een behandeling enkel in koolgewassen aangewezen.

De onderzoekspartners van het VLAIO-project rond D. bryoniae (Mycosphaerella) in de komkommerteelt willen u een praktische gids ter beschikking stellen. In de gids Mycosphaerella in de komkommerteelt  staat een duidelijk overzicht van de symptomen. Symptomen tijdig en correct herkennen door telers en voorlichters is van cruciaal belang om tijdig Mycosphaerella te beheersen. Na bijna 1 jaar onderzoek is dit de eerste stap om tot een goede beheersingsstrategie te komen.

Het doel van dit project is een gebruiksvriendelijke applicatie op te stellen waarmee de teler, naargelang het tijdstip in de teelt en het moment van oogst, een gewasbeschermingsmiddel kan kiezen waarmee de oogst aan deze bovenwettelijke eisen voldoet. Deze applicatie is vanaf nu klaar om getest te worden op verschillende bedrijven. Wie graag eens kennismaakt met het model en het graag eens uittest op zijn bedrijf, kan contact opnemen met PCG glasteam.

Op de waarnemingsvelden worden de eerste trips en preimotten waargenomen. In het Antwerpse worden ook op diverse waarnemingsvelden preimineervliegen waargenomen.

Het handboek 'Onderzoeksrichtlijnen voor de biologische kasteelt' is door 21 experts van diverse Europese landen samengesteld. Deze richtlijnen voor diverse gestandaardiseerde onderzoeksprocedures kunnen onderzoekers helpen bij het opzetten van hun onderzoek in de biologische glasteelt.

Het rendement wortelschijven en winterwortelen lag in 2015 lager dan normaal. De oorzaak hiervan is niet eenduidig maar vast staat dat de droge groeiomstandigheden en de massale aanwezigheid van bladluizen en wortelluizen dit resultaat beïnvloedden. Binnenkort zullen de eerste wortelen opnieuw gezaaid worden, hoog tijd om meer uitleg te geven over deze kleine insecten. Een gewaarschuwd man is er twee waard!

Presentatie gebruikt in de workshop in het kader van het project 'Monitoring in de glastuinbouw: Hét basisinstrument voor efficiënte geïntegreerde bestrijding'. Om je als teler te helpen efficiënt te monitoren en zo het maximale uit je teelt te halen, demonstreerden de vier proefcentra PCS, PCG, PCH & PSKW tijdens deze demodag hoe dit kan, zowel in sier- als groenteteelt. 

De druk van papiervlekkenziekte (Phytophtora porri)in deze preiproef was vrij hoog. 35 dagen na de laatste proefbehandeling werden in het onbehandelde object gemiddeld 0,37 vlekken per plant waargenomen.

Binnen het project 'Monitoring in de glastuinbouw: Hét basisinstrument voor efficiënte geïntegreerde bestrijding' willen we telers ondersteunen en een antwoord bieden op heel wat praktische vragen. Waarom moet je monitoren? Hoe monitor je best? Hoe verwerk je deze data?

Recent treden in veldsla problemen op met een ziekte die geïdentificeerd werd als vermoedelijk een Pythium spp. Deze vooralsnog nieuwe Pythium stam werd al op enkele bedrijven vastgesteld, tot nog toe enkel in teelt voor de versmarkt, niet in teelt voor vierde gamma.

De preimineervlieg Phytomyza gymnostoma zorgt al enkele jaren voor aanzienlijke schade in prei, voornamelijk in het Antwerpse en het oostelijke deel van Oost-Vlaanderen. Ook in biologische prei richt deze plaag veel schade aan. Door het recente karakter van deze plaag (op praktijkpercelen voor het eerst vastgesteld in 2012) is er momenteel géén adequate beheersstrategie voorhanden.

Momenteel is het nodig om waakzaam te zijn voor een aantasting van valse meeldauw op de plantbak.

Het plantseizoen is opnieuw gestart. Een delicaat aspect in de teelt van diverse sla is de onkruidbestrijding.

De voorbije winter is er veel neerslag gevallen en waren de temperaturen behoorlijk hoog. Ideale omstandigheden voor de ontwikkeling van een slakkenpopulatie. Om de populatie niet te laten uitbreiden kan men best nu al een slakkenbestrijding toepassen.

De opkomst is op de meeste zaaibedden goed. De planten in de kleine en grotere tunnels zijn ondertussen al duidelijk aan het groeien. Op zonnige dagen kan het in tunnels erg warm worden. Denk er ook aan om onkruid tijdig aan te pakken en met aangepaste middelen en dosissen te behandelen.

Als innovatieve en alternatieve piste voor het beheersen van bacterieproblemen veroorzaakt door Pseudomonas syringae pv. porri in prei, werd de mogelijkheid van faagtherapie onderzocht. Bacteriofagen werden geïsoleerd uit bodemstalen genomen op aangetaste productiepercelen.

Op 4 maart organiseerde Inagro een studienamiddag over de actuele ziekteproblemen in de bladgewassenteelten onder glas. De sprekers van Inagro, PCG, UGent en PSKW focusten voornamelijk op de oplossingen die reeds werden gevonden in de projecten waarin zij samenwerken.

Telers zijn er zich steeds meer van bewust dat spoel- en restvloeistoffen met gewasbeschermingsmiddelen niet zomaar in het oppervlaktewater mogen terecht komen. Er werd hiervoor 2 jaar lang intensief campagne gevoerd door het PCG en alle andere proefcentra in Vlaanderen. De jaren ervoor onderzochten deze centra de juiste en meest haalbare oplossingen. Dat onderzoek rendeert nu in een advies op maat voor de sector.

Sinds enkele weken is Infinito erkend voor de bestrijding van papiervlekkenziekte in prei!

Bezoekersgids van het proefveldbezoek in prei op donderdag 3 maart 2016. Het programma omvatte het bezoeken van de rassen- en gewasbeschermingsproeven in deze teelt. De proeven liggen aan in het kader van Landbouw & Visserij.

België werd in het verleden weinig onderzoek uitgevoerd naar de teelt van uien. Enkele jaren geleden startte het PCG met onderzoek naar deze teelt omwille van het groeiende areaal en de vraag naar bijkomende erkenningen voor onkruidbestrijdingsmiddelen. De eerste resultaten van dit onderzoek werden gecommuniceerd tijdens deze studienamiddag. Met dit netwerkmoment willen we de sector mee betrekken in de verdere sturing van het onderzoek.

Presentaties van de workshop: bouw je eigen biofilter! Er zitten te veel pesticiden in het oppervlaktewater. Uit een enquête bij Vlaamse land- en tuinbouwers blijkt dat puntvervuiling en restwater aan de basis liggen. Onder de noemer restwater vallen (al dan niet verdunde) spuitresten, maar ook het gecontamineerd water afkomstig van in- en uitwendige reinigen van het spuittoestel.

Recent werden in uien enkele nieuwe erkenningen van herbiciden bekomen. Twee van deze erkenningen, Pyramin SC 520 en Frontier Elite, werden aangevraagd door KDT, Kenniscentrum voor Duurzame Landbouw, in samenwerking met het PCG.

In preivelden worden er nog regelmatig aantastingen van roest waargenomen. Voor deze periode van het jaar is dit uitzonderlijk. Dit najaar en deze winter worden ook regelmatig vlekken van Colletotrichum waargenomen in de prei.

Binnen de Vlaamse groentesector is de preiteelt een economisch belangrijke teelt. Aangezien prei kapitaals- en arbeidsintensief is, is het voor u als teler noodzakelijk om een goede kijk te hebben op de evoluties in de teelt. Met deze presentaties van de studieavond willen we u informeren over nieuwigheden en tendensen binnen de preiteelt.

Door het aanhoudende zachte weer en de bijhorende mineralisatie, staat heel wat prei er zwaar bij. Dewaslaag is vaak dun geworden door regen, gewasbescherming en minder uren zon. Samen met de voorspelde nachtvorst, zijn dit ideale omstandigheden om bacterieel rot te doen ontstaan.

In deze informatiegids worden de belangrijkste bacterieziekten in koolgewassen en prei beschreven en vindt u informatie over het tijdstip van voorkomen, de symptomen, de gunstige omstandigheden voor de ontwikkeling en de waardplanten. Deze gids is ook voorzien van verschillende foto’s die moeten helpen bij de herkenning en identificatie van bacterieziekten in kool en prei. Tot slot wordt er ook een antwoord gegeven op de veel voorkomende vragen zoals 'Hoe voorkomen?' en 'Wat te doen na infectie?'

Kool- en preitelers worden vaak geconfronteerd met bacterieziekten. 'Waar komen ze vandaan?' en 'Wat kunnen we eraan doen?' zijn vragen die aanbod kwamen op de studieavond 'Bacterieziektes in kolen en prei'. 

Door de aanhoudende neerslag zijn de meeste percelen verzadigd van water en blijft er dikwijls water tussen de rijen staan. Dit is de ideale omstandigheid voor het ontwikkelen van papiervlekkenziekte.

PCG onderzocht via een verkennende screening een aantal bestaande herbiciden voor toepassing in de quinoateelt (Chenopodium quinoa). Wat de demonstratiewerking betreft werden er in 2015 twee velden aangelegd, één in de provincie Vlaams-Brabant (in samenwerking met het Nationale Proeftuin voor Witloof) en een tweede in Zwalm. Samen met het Departement Landbouw en Visserij werden daar enkele variëteitengezaaid. ILVO onderzocht het ideale zaaitijdstip en deed het een bemestingsonderzoek, waarbij op drie rassen verschillende dosissen stikstof op verschillende tijdstippen toegediend worden. Bij Inagro werd onder meer de biologische onkruidbeheersing bij quinoa onderzocht.

Preirassen onderzoek gevoeligheid voor roest en purpervlekkenziekte met Aylton (Nunhems), Belton (Nunhems), Cherokee (Enza), Curling (Bejo), Delmas (Syngenta), Duraton (Nunhems), Fencer (Bejo), Gevaria (Enza), Harston (Nunhems), HY 039 (Maes Seeds), Hy 052 (Maes Seeds), Jumper (Bejo), Keeper (Bejo), Krypton (Nunhems), Longton (Nunhems), Lucretius (Seminis), Mako Nice (Maes Seeds), Mako Power (Maes Seeds), Mako Soon (Maes Seeds), Megaton (Nunhems), Mercurian (Syngenta), Oberon (Syngenta), Pluston (Nunhems), Poulton (Nunhems), Rally  (Bejo), Surfer (Bejo), SV 3274ZL (Seminis), SV3192ZE (Seminis), SV3225ZL (Seminis), Takrima (Enza), Vitaton (Nunhems), Walton (Nunhems).

Prei onderzoek rasgevoeligheid voor trips met Aylton (Nunhems), Belton (Nunhems), Cherokee (Enza), Curling (Bejo), Delmas (Syngenta), Duraton (Nunhems), Fencer (Bejo), Hy 052 (Maes Seeds), Jumper (Bejo), Keeper (Bejo), Krypton (Nunhems), Lancaster (Uniseeds), Longton (Nunhems), Megaton (Nunhems), Mercurian (Syngenta), Oberon (Syngenta), Pluston (Nunhems), Poulton (Nunhems), Rally (Bejo), SG1791 = Vesuvius (Syngenta), Surfer (Bejo), SV 3274ZL (Seminis), SV3192ZE (Seminis), SV3225ZL (Seminis), Takrima (Enza), Vitaton (Nunhems), Walton (Nunhems).

Cressen rassenonderzoek in koepel voorjaarsteelt met Bloedzuring (Vreeken's zaden), Brassica Purple Frills (De Bolster),  Koolrabi Delikatesse blauwe (De Bolster), Radijs Topsi (Hild), Rode basilicum (Bingenheimer), Rode biet Bull's blood (Vreeken's zaden), Tatsoi rouge Fuego (Graines Voltz), Tatsoi vert Nogaro (Graines Voltz), Tuinkers G251 grootbladige (Bingenheimer), Zuring Nobel (Vreeken's zaden).

Het CCBT vierde dit jaar het vijfjarig bestaan en nodigde daarom op 4 december de ruime sector uit voor een studiedag in Oostkamp. Als de koepel van het praktijkonderzoek voor de bioteelt vormt CCBT de brug tussen het onderzoek en de praktijk.. De deelnemers konden er zelf aan de slag in verschillende workshops. Het grootste aantal aanwezigen nam deel aan de worskhop ‘Plaagbeheersing in groenten en akkerbouw’.

Op dit ogenblik is een groot deel van de rassenproef bloemkool industrie tweede vrucht geoogst.

Doordat het dit najaar nog maar weinig geregend heeft, zit er momenteel weinig papiervlekkenziekte in de prei. Volgens het KMI wordt er tot en met 25 november dagelijks ± 5 liter neerslag voorspeld, voldoende om de ziekte te doen toenemen.

Bezoekersgids van het proefveldbezoek in de koolgewassen, prei, basilicum, wortelen, bioremediatie & irrigatie op donderdag 29 oktober 2015. Het programma omvatte het bezoeken van de rassen-, gewasbeschermingsproeven en bemesting in deze teelten. De proeven liggen o.a. aan in het kader van het ADLO project IPM en IWT.

Biologisch telen doe je in de grond. Dat is een uitgangspunt van de biologische glastuinbouw. Daarom besteden biologische glastuinders veel aandacht aan de bodem; zowel aan bodemvruchtbaarheid als aan bodemgezondheid. Maar het is niet altijd evident om die bodem optimaal te houden ...

Voorstelling van de diverse plantmachines, rooimachines en mechanische onkruidbestrijding van de demonstratie tuinbouw op de Internationale Werktuigendagen 2015.

Didymella bryoniae, beter gekend onder de naam Mycosphaerella, vormt al vele jaren één van de belangrijkste problemen in de komkommerteelt. Tijdens het IWT-project  “Beheersing van D. bryoniae in de teelt van komkommer” dat op 1 juli 2015 van start is gegaan, is de doelstelling om na 4 jaar onderzoek tot een beheersingsstrategie te komen dat toepasbaar is binnen elk type komkommerbedrijf. Om dit te realiseren zal er naast onderzoek op PSKW ook jaarlijks één bezoek plaatsvinden op alle komkommerbedrijven.

Op 21 augustus 2015 organiseerden PCG en PCA in samenwerking met het Departement Landbouw en Visserij voor de 2de maal een studiemoment en veldbezoek rond akkerbouwmatige groenteteelt. Dit studiemoment werd georganiseerd onder het motto 'Sector ontmoet onderzoek', kennisuitwisseling tussen telers en de onderzoekers stond dan ook centraal.

Momenteel zijn de weersomstandigheden gunstig voor een uitbreiding van roest en papiervlekkenziekte.

Bezoekersgids proefveldbezoek met focus op praktijkonderzoek in akkerbouwmatige groenten: aardappelen, wortelen, uien en yacon van 21 augustus 2015.

Presentaties van de sprekers 'Sector ontmoet onderzoek' van 21 augustus 2015 met als thema's: Actualiteiten in de uienteelt, Van waarnemingen en weersgegevens naar model in de aardappelteelt, Bodemkwaliteit in de praktijk en Rendabiliteit van grove industriegroenten.

Op vrijdag 17 juli 2015 organiseerden we een proefveldbezoek in de bio-beschutte teelten. Het programma omvatte het bezoek aan de proeven rassen- en onderstammen in komkommer en aubergine, rassen & bemesting en teelttechniek in tomaat en monitoring in vruchtgroenten. Het onderzoek is financieel ondersteunt door ADLO, CCBT, IWT en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling.

Er wordt heel wat schade van de preimineervlieg vastgesteld in jong geplante prei. De larven mineren zichtbaar in de schacht en in de roodbruin verkleurde vraatgangen worden ook kleine bruine popjes waargenomen.

In 2014 werden 3 bedden 'Marrakech'-munt geplant op een biologisch perceel. De stekken werden op verschillende manieren aangeplant: in de volle grond, in plastiek, in antiworteldoek, bedekt met een laagje compost en bedekt met een laagje hakselhout. Tijdens elke wied- en schoffelbeurt werd gekeken hoe arbeidsintensief elk object is. Elke snede werd geoogst met een ander toestel. De oogst werd telkens geregistreerd.

Op vraag van de sector werden verschillende gewassen uitgetest in koepel met als doel deze in het voorjaar te oogsten als microgroente of ‘cresse’ in het stadium van kiemlobben of maximum 1 echt ontluikend blaadje. Op het zaaibed werd een laag van 4 cm organisch materiaal aangebracht voor een betere onkruidbeheersing. Potgrond en groencompost werden vergeleken als organisch materiaal. Verder werd ook het breedwerpig inzaaien vergeleken met het zaaien op rijtjes in functie van het snijgemak.

Opletten met gebruik van Thiacloprid (Calypso) in sla, andijvie, radicchio rosso en suikerbrood. Om overschrijdingen van de nieuwe MRL’s te vermijden, heeft het Erkennigscomité voor bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik besloten de gebruiken van Calypso onmiddellijk in te trekken.

Vanaf 1 juni 2015 is Chloorpicrine voor 120 dagen toegelaten tegen bodemschimmels, -insecten en nematoden en Telone II is dan weer vanaf 20 mei al toegelaten voor een periode van 120 dagen tegen bodeminsecten en nematoden in volgende teelten onder bescherming.

In mei en juni wordt nog veel winterprei op de markt gebracht die bewaard wordt. Het plantseizoen voor prei is opnieuw gestart, let op een goede onkruidbestrijding. In de rassenproef late winter op het PCG werden symptomen van valse meeldauw waargenomen nadat de prei uit de frigo werd gehaald.

Sinds kort heeft Coragen® (SC, 200 g/l chloorantraniliprole) er in België een aantal teelten bij op zijn etiket. Het mag gebruikt worden tegen ...

Herkennen van plagen én nuttigen is dé basis van een efficiënt monitoringssysteem. Op heel wat bedrijven wordt er reeds gemonitord via vangplaten. Maar wat met de plagen zoals spint, bladluizen, … . Ook het monitoren van nuttigen blijkt een belangrijke meerwaarde te hebben. Reden genoeg voor 4 praktijkcentra om begin 2015 een viertal workshops te organiseren waarin telers, teeltmedewerkers en geïnteresseerden wegwijs werden gemaakt in de wereld van de plagen en natuurlijke vijanden in de serres. Hieronder enkele belangrijke tips… 

Methode voor kunstmatige infecties bacterievlekken in veldsla op punt gezet!
PCG is er in geslaagd de bacterie te isoleren uit natuurlijk geïnfecteerde veldsla. De weg ligt nu open om dieper in te gaan op Acidovorax in veldsla en de bestrijding ervan.

In het Antwerpse werden begin april de eerste koolvliegen waargenomen. Het is belangrijk om jonge planten tijdig te beschermen ... Op veel percelen is het nu van belang het wild, vooral de houtduiven, van het gewas te houden ...

Herbiciden op basis van 400 g asulam zijn toegelaten voor de bestrijding van eenjarige tweezaadlobbige onkruiden en dit vanaf 2 maart 2015 gedurende een periode van 120 dagen.

Zowel voor de onkruidbestrijding op het zaaibed als in het productieveld kan er vanaf dit jaar gebruik gemaakt worden van Bromotril SC.

Bemestings-, rassen en gewasbeschermingsonderzoek in de winter- en late winterteelt prei met gewasbeoordelingen.