De voorbije week was behoorlijk koud met nachtvorst. Hierdoor geraakt de prei moeilijk in hergroei en blijft de productie op een laag niveau. Op veel bedrijven is het opbrengstniveau momenteel 30 à 35 ton per hectare.

De prei is na de vorstperiode van december goed gerecupereerd maar de voorbije week was het opnieuw koud met verschillende dagen met nachtvorst. De hergroei is er nog niet helemaal.

Op 24 januari 2023 organiseerde het Departement Landbouw en Visserij een studienamiddag met als thema ‘Uien telen in een veranderend klimaat’. Hiervoor werd samengewerkt met PCG, Inagro, Ingro, Vegras en Boerenbond. Dankzij het gevarieerde programma waarin diverse thema’s als bemesting, irrigatie, bewaring en afzetmarkt aan bod kwamen, konden we rekenen op meer dan 100 aanwezigen. 

De voorbije jaren is zichtbaar geworden dat de problemen met bodempathogenen in verschillende gewassen toenemen. De mondialisering en het wegvallen en beperken van de dosissen van bestaande bodemontsmettingsmiddelen zorgen ervoor dat deze ziekten niet langer beheersbaar worden.

Op donderdag 26 januari 2023 organiseert Proefcentrum Hoogstraten vanuit het vruchtgroenten onderzoek een studienamiddag rond ziekte en plagen (IPM). Op deze studienamiddag zal het recente IPM-onderzoek lopende bij de paprika- en tomatenteelt meegedeeld worden. Hierbij wordt de bestrijding behandeld van verschillende plantenziekten en -plagen die frequent in deze teelten voorkomen.

In het kader van dit project werd een bevraging opgesteld die peilt naar de gebruikte technieken en noden van kooltelers om de koolvliegplaag te beheersen.

Op 18 oktober organiseerde PCG een thematisch uitwisselingsmoment rond prei waar een teler zijn ervaring deelt met andere telers voorafgegaan door een rondleiding in de proefvelden. Met als thema's: Onkruidbestrijding zonder bromoxynil / Druppelirrigatiestrategie / Rassenproef vroege herfst / Tripsbestrijding / Waarnemingen en waarschuwingen / Bemesting.

Dit jaar verkennen we op het PCG opnieuw duurzame alternatieven voor chemische bodemontsmetting.  Deze zomer hebben we diverse alternatieve ontsmettingsmethodes toegepast op grond die met Rhizoctonia solani besmet is. Op dit moment liggen er nog kropslateelten aan om op te volgen wat het effect is van de geteste alternatieven op de zwartrot.

Waarnemingen en Waarschuwingen (W&W) zijn reeds verschillende jaren een belangrijk onderdeel van optimale geïntegreerde gewasbescherming (Integrated Pest Management, IPM). Door technieken als automatische insectenvallen, modellering in de cloud en digitale communicatiesystemen in te zetten, willen we de bestaande systemen verder verbeteren. Zo kunnen de W&W-systemen met gerichte berichtgeving de telers bijstaan in het optimaliseren van de gewasbescherming.

Door het uitzonderlijke weer afgelopen seizoen ondervonden veel telers moeilijkheden met plagen. Vooral trips heeft lelijk huisgehouden op veel preipercelen, waar behandelingen door de droogte weinig effect hadden. De regen tijdens september heeft hier een einde aan gemaakt en de hergroei is volop bezig, maar de schade is nog niet onmiddellijk weg. Hoewel de tripsdruk sterk gedaald is, kunnen er nog actieve tripsen gevonden worden.

Van 2018 tot 2022 liep het VLAIO-LA project ‘Beheersing van Meloidogyne spp. in intensieve biologische vruchtgroenteteelt in kas’. De bedoeling was om in dit project een economisch en praktisch haalbaar, robuust teeltsysteem te ontwikkelen voor een intensieve biologische vruchtgroententeelt onder beschutting ter beheersing van wortelknobbelaaltjes. We probeerden diverse strategieën uit, zoals onderstammen, vanggewassen in de winterperiode, tussenteelten in de vruchtgroenteteelt en toevoegen van natuurlijke bodemmiddelen (bv compost, chitine of biologische preparaten), en met succes! Daarom hebben wij een korte enquête opgesteld met vijf vragen.

Op vrijdag 2 september 2022 ging het demoplatform Uien door. De organiserende partners (Departement Landbouw en Visserij, PCG, Inagro, Boerenbond, Vegras en Ingro) hebben de krachten gebundeld om een interessant aanbod te kunnen geven van actuele thema’s in de uienteelt. Hierbij is er een sterke ondersteuning geweest vanuit verschillende firma’s die betrokken zijn in dit demoplatform. Naast deze demodag, voorzien we komende winter ook een studievergadering specifiek voor de uienteelt. Verdere info hierover volgt later.

De weersomstandigheden van de afgelopen maanden hebben geleid tot een grote tripspopulatie in de meeste regio’s. Waar we in jaren met een occasionele regenbui nog enige controle  konden bieden, zien we dat meer en meer percelen schade oplopen. Er zijn echter wel regionale verschillen en ook de waterbeschikbaarheid heeft een duidelijke impact.

Een alternatieve strategie bestaat erin om intercropping toe te passen met rozemarijnplanten aangezien meerdere studies hebben aangetoond dat in het algemeen de vluchtige organische stoffen van rozemarijn een afstotend effect hebben op insecten, waaronder de groene perzikluis (Myzus persicae). Daarom hebben we een veldproef opgezet waarbij we rozemarijn hebben aangeplant tussen de paprika’s en naast de paprika’s.

De kaswittevlieg, Trialeurodes vaporariorum, is wijdverspreid in België, maar de kennis over het voorkomen van de tabakswittevlieg, Bemisia tabaci, in België is beperkt. We willen met dit project vooral een beeld krijgen van de verspreiding van de tabakswittevlieg in België en het risico van deze wittevlieg voor onze glastuinbouw. Daarom zoeken we deze zomer naar vers op vangplaat gevangen tabakswittevlieg.

Een gebrek aan praktijkkennis over deze maatregelen weerhoudt telers er echter van ze toe te passen. Het doel van het SUSCABFLY-project is om de kennishiaten over deze technieken weg te werken en verder te bouwen aan een duurzame beheersingsstrategie voor deze plaag.

In een proef op het PCG testten we in 2021 (bio)solarisatie. Solarisatie is een methode van grondontsmetting door een vochtige bodem te bedekken met een dunne doorzichtige laag plastic, in de periode van het jaar met de hoogste zonnestraling en temperaturen. Biosolarisatie houdt in dat we vers organisch materiaal, in dit geval bladkool, in de bodem inwerken.

Op donderdag 30 juni 2022 vond naar goede jaarlijkse gewoonte het proefveldbezoek bio beschutte teelten plaats op PCG. De lopende proeven in zowel de verwarmde serres als de koepels werden toegelicht.

Er werden verschillende veldproeven voorgesteld binnen diverse thema’s waaronder onkruid- en plaagbestrijding, vernietigen van groenbedekkers, rassenonderzoek en irrigatie.

Op maandag 13 juni 2022 organiseerden we een proefveldbezoek in de openluchtteelten groenten. Het programma omvatte het bezoeken van de diverse rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven die aanliggen op PCG. Teelttechniek en irrigatie & fertigatie kwamen eveneens aan bod.

Op donderdag 30 juni 2022 organiseerden we een proefveldbezoek in de bio beschutte teelt. Het programma omvatte het bezoeken van de diverse teelten: tomaat, gember en kurkuma). De rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven die aanliggen op PCG in zowel de verwarmde serres als de koepels worden toegelicht.

Nu merken we de ziekte echter ook op in bedrijven met 2 tot 3 teelten per jaar. Onderzoek aan de Universiteit Gent (Labo Fytopathologie) toonde aan dat hier in België vooral fysio 4 (Fol 4) aanwezig is. Sinds de zomer van 2018 werd ook voor het eerst fysio 1 vastgesteld op enkele bedrijven (Fol 1). In Vlaanderen zijn beide fysio’s aanwezig, hierbij is fysio 4 (Fol 4) het meest verspreid. In 2021 zijn er een beperkt aantal nieuwe bedrijven met Fusarium aantasting in de serre bijgekomen. Wel is er een duidelijke toename van de aangetaste bedrijven met een zware aantasting op hun bedrijf.

Tijdens deze editie kwamen veel onderwerpen aan bod: van de Europese regelgevende aspecten van biocontrole tot geïntegreerde bescherming en agro-ecologie, inclusief het gebruik van besluitvormingstools, innovaties voor plaagbestrijding en wereldwijde benaderingen voor teeltsystemen en/of territoria.

Het groeiseizoen in de serres is weeral volop gestart, daarom is het de hoogste tijd om een overzicht te geven van alle openkennis proeven die wij dit jaar gaan uitvoeren in onze serres.

Eind maart is een groot deel van het uienareaal uitgezaaid. De regen die volgde, zorgde voor een goede werking van de toegepaste bodemherbiciden alsook een veelbelovende start voor de opkomst ...

Lors de cette édition, de nombreux thèmes ont été abordés depuis les aspects réglementaires européens encadrant le biocontrôle jusqu’à la protection intégrée et l’agro-écologie en passant par l’utilisation d’outils d’aide à la décision, les innovations pour la gestion des bioagresseurs et les approches globales pour des systèmes de cultures et/ou des territoires.

Op maandagavond 28 februari 2022 vertellen we je graag meer over de maatregel, en gaan we ook even in op de praktische aanbevelingen bij de aankoop van een machine voor onkruidbeheersing (NPI waterkwaliteit) of een compostkeerder (NPI bodemkwaliteit).

De term 'intercropping' is overgenomen uit het Engels en kunnen we vertalen als 'combinatieteelt'. Het omvat verschillende teeltcombinaties waarbij men een tweede gewas tussenin het hoofdgewas teelt op hetzelfde perceel. Het tweede gewas noemen we verder de ‘tussenteelt’. De tussenteelt  kan de dichtheid van bepaalde plagen in het gewas verminderen en zo de aantasting beperken zonder het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Inagro, het PCG en het CRA-W (Gembloux) legden enkele proeven aan in bioteelten van kool, sla en paprika om na te gaan of deze methode een mogelijk alternatief kan zijn voor de inzet van biopesticiden of het afdekken van de teelten tegen bepaalde plagen. De geteste 'tussengewassen' zijn gekozen in functie van rupsen en bladluizen als doelplagen.

De presentaties van deze studieavond zijn nu beschikbaar: Nieuwe IPM-checklist & Pré-ecoregelingen / Bemesting prei haalbaar! / Topbodem voor gezonde preiteelt / Onkruidbestrijding in prei hoe aanpakken? / Trips: wat leren we uit ervaringen? / De kracht van biodiversiteit / Rassenkeuze: ken de sterkte van je ras! / Duurzame preiteelt in de praktijk / Prei op dragers.

Puntvervuilingen zijn nog altijd de grootste bron van verontreiniging van onze waterlopen door gewasbeschermingsmiddelen. Puntvervuiling is een verontreiniging door gewasbeschermingsmiddelen op een geconcentreerde plaats in de waterloop. Die vervuiling voorkomen zal de waterkwaliteit doen verbeteren. Door samen te werken aan een betere waterkwaliteit voorkomen we dat er nog meer middelen uit de markt verdwijnen.

De afgelopen jaren heeft het areaal uien in Vlaanderen een enorme groei gekend. In ons teeltgebied gaat een groot deel van de uien naar de diepvriesindustrie en de schillerijen. Een kleiner, maar nog steeds aanzienlijk aandeel, vertrekt naar de versmarkt voor onder andere export. Schillerijen zijn gebaat bij een hoge opbrengst en snelle verwerking. Het aandeel fijne uien (-60 mm) is liefst zo klein mogelijk en de uien moeten makkelijk te schillen zijn. Voor de versmarkt zijn harde uien gewenst die liefst zo weinig mogelijk schil verliezen. Ook de maatsortering is hier van belang. Veel uien in de maat 50-70 mm geven een mooi financieel resultaat.

Op het groenteplatform van de Werktuigendagen waren er thema’s uitgewerkt gericht op arbeidsefficiëntie, klimaat en duurzaamheid. Tijdens de geleide rondgang van de tuinhouwdemonstraties kwamen water, mechanische onkruidbestrijding, spuittechniek en automatisatie in planten aan hoc!

In december 2021 is een intrekking gebeurd van bepaalde toepassingen voor gewasbeschermingsmiddelen op basis van spinosad.  De toepassingen in volgende teelten onder bescherming worden verwijderd en niet meer toegelaten: andijvie, slasoorten, spinazie en warmoes/snijbiet. Uit een recente evaluatie blijkt dat het gebruik in deze gewassen niet langer als veilig voor de consument kan worden beschouwd.

Eind 2021 kenden we opvallend zacht weer, dit in combinatie met de vele regenval heeft ervoor gezorgd dat veel percelen opnieuw groei kenden, waardoor deze nu bleker en zwakker staan door de lage stikstofvoorraad in de bodem. Het is daarom aangewezen om, van zodra het perceel dit toelaat, een staal te nemen voor bijbemesting, wat vanaf 16 januari opnieuw kan. Beperk de grootte van de giften.

Naast veldbespuitingen werd ook een product toegediend door middel van een plantbakbehandeling. Deze methode biedt de mogelijkheid reeds bij plant bescherming te bieden, waarbij de toepassing uniform kan gebeuren zonder veel verlies aan efficiëntie door drift of weer.

Spuitdrift is de ongewenste verplaatsing van druppeltjes van gewasbeschermingsmiddelen onder invloed van de wind buiten het te behandelen perceel. Gewasbeschermingsmiddelen komen zo op naburige percelen of in waterlopen terecht en kunnen daar schade veroorzaken. Om drift te vermijden bestaat er een driftreductiewetgeving en bufferzone-reglementering, maar deze wetgeving is vrij complex. En als je grenslandbouwer met Nederland bent, wordt het helemaal moeilijk, want deze wetgeving verschilt van land tot land… We zetten alles nog even voor jouw op een rijtje.

Heel wat fytolicenties vervallen binnenkort. Wie nog niet voldoende navormingen heeft gevolgd om de fytolicentie te verlengen, is vast er vast naar op zoek. We zetten even op een rijtje waar je info vindt over fytolicentie-navormingen. Ben je grenslandbouwer met Nederland en heb je ook een spuitpas? Lees dan ook verder want in deze nieuwsbrief krijg je tips om je spuitpas te verlengen.

Er is heel wat wetgeving te volgen bij het toepassen van gewasbeschermingsmiddelen. Deze wetgeving is niet altijd eenvoudig en verandert regelmatig. Wil jij ook snel op de hoogte zijn van wijzigingen in de wetgeving met betrekking tot gewasbescherming? Lees dan volgende blog.

Er werd een proef aangelegd om de effectiviteit van lagedruk stomen te evalueren voor de bestrijding van Rhizoctonia solani en Fusarium oxysporum. Er werd een stoombreker uitgetest en een stoomfrees. De stoombreker was al eerder uitgetest, maar nu werd er een rasterrol bij gemonteerd om de bodem wat toe te duwen zodat er minder stoom ontsnapt. Het verschil was goed zichtbaar.

Het Oost-Vlaamse provinciebestuur is sinds vele jaren actief betrokken in Europese programma's en sensibiliseringsactiviteiten. Team Europa staat dan ook klaar om mogelijke initiatiefnemers te sensibiliseren en te ondersteunen bij de uitwerking en uitvoering van hun projecten. Wil je weten wat Europese subsidies concreet voor jou kunnen betekenen? Laat je inspireren door deze video.

De Werktuigendagen op 25 en 26 september in Oudenaarde waren een ideale gelegenheid om landbouwers hiermee kennis te laten maken. Een verkorte versie van deze technische fiches is te vinden in de bezoekersgids van het groenteplatform op de Werktuigendagen.

Nu de nachten langer worden, blijft het gewas langer nat, wat gunstig is voor de ontwikkeling van roest. Volg het gewas goed op, een goede referentie hiervoor is Harston omdat dit ras zeer gevoelig is voor roest. Purpervlekkenziekte zien wij dit jaar meer dan de voorbije jaren. Temperaturen hoger dan 20°C en een vochtige omgeving zijn ideale omstandigheden.

PCG bracht de voornaamste resultaten uit vier jaar onderzoek en ging in op de teelttechniek en rassenkeuze van bataat. De invloed van keuze plantmateriaal, bemesting, watergift en gebruik van folie werden toegelicht. Vijf oranje rassen (Orleans, Bellevue, Beauregard, Bayou Belle en Indosweet) presteerden jaar na jaar goed en haalden over de jaren heen de hoogste verkoopbare opbrengsten. Naast onderzoek rond de teelt van bataat deed PCG ook uitgebreid smaak- en consumentenonderzoek.

Het PCG te Kruishoutem verricht al jaren praktijkonderzoek waarin een antwoord wordt gezocht voor verschillende knelpunten waar de preiteler mee geconfronteerd wordt. Tijdens de PREIdag op 10 september werden de resultaten van dit onderzoek getoond, aangevuld met informatie van firma’s en enkele demo’s. De PREIdag bestond uit een rondgang doorheen diverse thema’s: gewasbescherming, bemesting, rassenondezoek& plantenkwekers, irrigatie & mechanisatie.

We zijn op zoek naar pilootbedrijven die interesse hebben om aan de slag te gaan met de EVA-app, een tool die origineel ontwikkeld werd door PCFruit om de fruitteler te helpen bij zijn bedrijfsvoering en administratie, maar intussen uitgebreid werd naar de akkerbouw en groenteteelt.

Op dinsdag 7 september 2021 organiseerden we een BATAAT dag. Het programma omvatte een seminarie met verschillende presentaties omtrent de productie, handel en consumptie van bataat in België en de wereld (VLAM), de teelt van bataat in Vlaanderen (PCG), gebruikswaarde en consumentenappreciatie van lokale bataat (PCG) en de verwerking van bataat tot vriesverse producten (Ardo). Na het seminarie werd een rondgang georganiseerd waarin naast de tussentijdse proefresultaten van 2021 ook bewaring, mechanische onkruidbestrijding en machinedemonstraties aan bod kwamen.

Op dinsdag 6 juli 2021 vond naar goede jaarlijkse gewoonte het proefveldbezoek bio beschutte teelten plaats op PCG. De lopende proeven in zowel de verwarmde serres als de koepels werden toegelicht.

Op 29 juni vond op het PCG een proefveldbezoek plaats om het lopende onderzoek toe te lichten. Er werd een grote verscheidenheid aan veldproeven voorgesteld binnen diverse thema’s waaronder onkruid- en plaagbestrijding, irrigatie, teelttechniek en bemesting. De meeste proeven worden dan ook aangelegd om antwoorden te vinden op huidige problemen in de sector zoals het wegvallen van gewasbeschermingsmiddelen, droogte en strengere wetgeving.

Une enquête réalisée dans le cadre de ce projet a montré que l'un des facteurs qui freinent l'utilisation des produits biologiques de protection des cultures est le manque de connaissance des produits. Afin de répondre à ce besoin, 15 fiches techniques de 15 produits biologiques, principalement à base de micro-organismes, homologués en Belgique et/ou en France, ont été rédigées dans le cadre du projet. Les informations générales sont combinées aux résultats de tests disponibles et aux conseils des fabricants pour un résultat optimal.

De afgelopen vier jaar werkten onderzoekers en voorlichters uit de grensregio Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen samen binnen het Interreg-project Smartbiocontrol rond nieuwe en duurzame biologische gewasbeschermingsmiddelen. Binnen het deelproject BioProtect, werkten o.a. Inagro, UGent en PCG mee aan het evalueren van nieuwe en bestaande biologische middelen in verschillende teelten in openlucht en onder beschutting.

Op dinsdag 6 juli 2021 organiseerden we een proefveldbezoek in de bio beschutte teelt. Het programma omvatte het bezoek van de diverse komkommer-, paprika-, aubergine- en kurkumaproeven die aanliggen op PCG.

Zo hebben we op het proefcentrum een eigen primeur te pakken met de hydroteelt van aubergine, waarbij we de combineerbaarheid van deze teelt nagaan met deze van omegabaars. We testen hierbij verschillende auberginerassen en ook natriumgehaltes in de voedingsoplossing.

Zevenbladluis in wortelen / Alternatieve methode om koolvlieg te bestrijden in bloemkool / Onkruidproeven in onder andere basilicum, oregano, sla en ajuin / Ondergrondse druppelirrigatie wordt vergeleken met bovengrondse druppelirrigatie en bovenberegening / Stikstofbemesting in alternatieve sla en het stikstofeffect is in eerste vrucht bloemkool na de vernietiging van groenbedekkers op 2 verschillende tijdstippen.

We starten het tripsseizoen dit jaar met minder middelen dan vorig jaar, op dit moment zijn spinosad (Tracer, Conserve Pro, Boomerang) en abamectine (Vertimec) erkend. In tegenstelling tot vorig jaar is er (nog) geen 120 dagenregeling voor Benevia in prei.

Op dinsdag 29 juni 2021 organiseerden we een proefveldbezoek in de openluchtteelten groenten. Het programma omvatte het bezoeken van de diverse rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven die aanliggen op PCG. Teelttechniek en irrigatie & fertigatie kwamen eveneens aan bod.

Les fiches techniques Ecopad: Lutte intégrée contre le mildiou des endives Phytophthora cryptogea / Gestion des déchets / Le thrips, Frankliniella occidentalis, en cultures de fraises / La drosophile à ailes tachetées, Drosophila suzukii, en cultures de fraises / Raisonner la protection contre les maladies foliaires de la carotte / La mouche mineuse d’Alliacées / Chenilles sur chou / Evaluation de substances naturelles pour lutter contre les chenilles sur choux / Intercropping.

Dans cet essai spécifique d’association poireaux-poivrons, nous avons d'abord examiné si une culture intercalaire de poireaux peut aider à protéger les poivrons (jusqu'à une certaine limite) contre les pucerons (principalement Myzus persicae) par rapport à la monoculture classique. Et si l'utilisation des pesticides peut être réduite en tant que telle. En partant de cette question, on a également voulu savoir quelle distance minimale  entre les poireaux et les poivrons permettrait  d’exprimer un effet d’une protection suffisante ?. Enfin, un effet synergique positif possible a été évalué sur le rendement du poivron lorsque les poireaux sont utilisés comme culture intercalaire dans la culture du poivron.

In deze specifieke prei-paprikaproef werd ten eerste bekeken of een tussenteelt van prei de paprika’s (tot op een zekere grens) kan beschermen tegen bladluizen (vnl. Myzus persicae) in vergelijking met monocultuur. En of het middelengebruik als dusdanig verminderd kan worden. Voortbouwend op deze vraag werd ook onderzocht wat de kritische afstand tussen prei en paprika is waaronder nog een duidelijke bescherming geboden wordt. Ten laatste werd ook geëvalueerd of er eventueel een positief synergetisch effect is op de opbrengst van paprika wanneer prei als tussenteelt wordt gebruikt in de paprika.

Technische Product Fiches: AQ10 WG / Karma / AMYLO-X WG / Contans® WG / ASPERELLO® T34 Biocontrol® / Serenade® ASO / Serenade® MAX / Blossom ProtectTM / LALSTOP K61® (voorheen Mycostop) / TEXIO WP / FytoSave / Prestop® / Trianum-P / NEXY / Proradix WP.

De behandeling waarbij stoombreken werd toegepast resulteerde in een reductie van zowel Rhizoctonia als Sclerotinia ten opzichte van de controlebehandeling waarbij regulier breken en frezen werd toegepast. Stoomfrezen resulteerde in een sterkere reductie van Rhizoctonia en Sclerotinia dan stoombreken. Er was voor Sclerotinia op 15 cm diepte echter geen significant verschil zichtbaar. Bij stoombreken was namelijk 43 procent van de Sclerotinia nog niet afgedood en bij stoombreken 30 procent. Maar in de meeste gevallen was het effect van stoomfrezen vergelijkbaar met de behandeling waar zowel stoombreken als stoomfrezen werd toegepast. Laatstgenoemde behandeling resulteerde in een totale reductie van uitgroei van Rhizoctonia en Sclerotinia. 

Nu het weer zijn koers richting lente lijkt te hebben ingezet en de onbelichte vruchtgroenteteelten volop in productie zijn, is het zaak alert te zijn voor plaaginsecten die de teeltwissel hebben overleefd of de serre komen ingevlogen. Besteed hierbij bijzondere aandacht aan de schildwantsen (Pentatomidae), die met hun stekend-zuigende monddelen ernstige schade en verliezen kunnen veroorzaken in de fruit- en groenteteelt.

Technische fiches Ecopad: Geïntegreerde beheersing van Phytophthora bij witloof / Beheer van gewasresten / Trips, Frankliniella occidentalis, in de aardbeienteelt / De Aziatische fruitvlieg, Drosophila suzukii, in de aardbeienteelt / Beredeneerde gewasbescherming tegen bladziekten in wortel / Preimineervlieg / Rupsen in kolen / Evaluatie van natuurlijke middelen tegen rupsen in koolgewassen / Intercropping

Vanaf 1 april 2021zijn zowel Force 1,5 GR (1,5% tefluthrin) als Sherpa 0,8 GR (0,8% cypermethrin) opnieuw inzetbaar tegen de koolvlieg gedurende 120 dagen. Deze granulaten zijn een welkome aanvulling op een plantbakbehandeling met bijvoorbeeld spinosad, vooral in regio’s met grote koolvliegdruk. Uit veldproeven weten we dat deze middelen een goede bescherming bieden. Zo zagen we in de proeven van 2019 en 2020 tussen de granulaten geen verschillen in efficiëntie. Vorig jaar stelden we bijna geen uitval vast onder behandelde planten t.o.v. 60% uitval onder de onbehandelde planten.

Het Departement Landbouw en Visserij, in samenwerking met het Proefcentrum voor de Groenteteelt (PCG), Inagro, de vermelde zaadhuizen en producentenorganisaties organiseerde een succesvolle studieavond Uienteelt (webinar). Deze webinar is volledig te bekijken via You Tube.

Het Departement Landbouw en Visserij, in samenwerking met het Proefcentrum voor de Groenteteelt (PCG), Inagro, de vermelde zaadhuizen en producentenorganisaties organiseerde een succesvolle studieavond Uienteelt (webinar). 

Voor de aanpak van Fusarium moet gezocht worden naar oplossingen door hygiëne, resistente rassen en (groene) gewasbeschermingsmiddelen. Ook door de grond te behandelen, kan je het inoculum terugdringen en zo de symptomen onder controle houden. Om verdere uitbreiding op het bedrijf en tussen bedrijven van de verschillende fysio’s zo veel mogelijk te beperken zijn hygiënemaatregelen noodzakelijk.

Er werden 7 proefbehandelingen uitgevoerd in de proef, geplant op 24 juni 2020 (ras Krypton). De eerste proefbehandeling werd uitgevoerd op 10 juli,2020, 16 dagen na planten. De daaropvolgende proefbehandelingen werden uitgevoerd volgens de waarnemingen en waarschuwingen. In de proef werden naast erkende middelen ook alternatieve middelen getest die in de toekomst mogelijks een erkenning kunnen krijgen. Deze middelen werden vergeleken t.o.v. de referentie Tracer.

De uienteelt is in ons land aan een sterke opmars bezig. De teelt is zelfs de sterkst groeiende groenteteelt in België. Het is niet de makkelijkste teelt, maar biedt wel waardevolle kansen voor de Vlaamse akkerbouwers. Nederland is het mekka van de uienteelt, vooral in de streken rond Friesland, Noord-Holland en Zeeland, en is het telen van ajuinen daar erg populair. Hoewel onze noorderburen de echte marktleiders zijn in de ajuinenteelt. Lijkt de Belgische landbouwers steeds meer interesse te tonen in de teelt van dit bolgewas.

Om de opgedane kennis niet verloren te laten gaan, zijn er technische fiches opgemaakt van de diverse technieken die tijdens demonstraties en proeven aan bod kwamen. De fiches zijn geïnspireerd op de voorgestelde innovaties binnen het project Innoseta (http://www.innoseta.eu/nl/). Op het vlak van driftreductie en precisiespuittechnologie zijn er systemen op de markt die door landbouwers niet altijd gekend zijn. Bedrijfsleiders die de investering in een nieuwe spuitmachine overwegen, vinden houvast voor hun aankoopbeslissing in onderstaande technische fiches. Sommige van de beschreven technieken zijn merkonafhankelijk. Andere technieken zijn gebonden aan één merk van spuitmachines. Vaak zijn er dan alternatieven op de markt van concurrerende fabrikanten.

De afgelopen 4 jaar hebben de partners van het Interreg-project ECOPAD grensoverschrijdend samengewerkt om volgens de pijlers van IPM nieuwe technieken (preventieve maatregelen, beslissingsondersteunende technieken en bestrijdingsmethoden) en inzichten te verwerven in de beheersing van enkele economisch belangrijke ziekten en plagenbinnen de grensoverschrijdende regio. Tijdens het slotseminarie op 9 februari 2021 werden onze resultaten toegelicht.

Au cours des quatre dernières années, les partenaires du projet Interreg ‘ECOPAD : La voie vers l’agro-écologie : plateforme de collaboration transfrontalière pour le maraîchage et les légumes d’industrie’ ont travaillé ensemble au-delà des frontières pour développer de nouvelles techniques (mesures préventives, systèmes d'aide à la décision et méthodes de lutte) et des connaissances sur la lutte contre maladies et ravageurs économiquement importants dans la région transfrontalière selon les piliers de la lutte intégrée en cultures légumières. Lors du séminaire de clôture le 9 février 2021, nous avons présenté nos résultats.

Groei van prei stimuleren door beperkte stikstofbemesting / Prei gewasbescherming  / Rassenaanbod prei breidt uit / Vraag zoveel mogelijk info bij het pachten van gronden

Telers zijn vaak genoodzaakt om hun toevlucht te zoeken tot chemische gewasbescherming. Recente evoluties in de gewasbescherming en de stijgende vraag naar residuvrije fruit- en groenteproducten zetten hen echter onder druk. Het gebruik van duurzame en natuurlijke plaagbeheersingstechnieken kan een uitweg bieden uit deze impasse.

Op donderdag 10 december 2020 verzamelden honderden geïnteresseerden zich online voor het slotsymposium van het Interreg FWV-project Smartbiocontrol. Smartbiocontrol is een Europees onderzoeksplatform dat de afgelopen 4 jaar nieuwe en duurzame biologische gewasbeschermingsmiddelen tegen verschillende plantenziekten ontwikkelde en ingang naar de praktijk bevorderde. Tot het overkoepelende Smartbiocontrol platform behoorden verschillende deelprojecten die zich elk richtten op een bepaalde fase in dit onderzoek.

De Netwerkdag ‘Techniek in bio tuinbouw’ kon dit jaar helaas niet doorgaan. Om toch even in te zoomen op het thema mechanisatie organiseren we op 4 december om 14u een korte online ‘webinar’ rond mechanisatie in de kleinschalige groenteteelt. We gingen filmen bij verschillende bio bedrijven, waaronder De Witte Beek, Geert De Clercq, de Zonnekouter en Aardevol. De online sessies starten telkens met een filmpje, gevolgd door een vraag-en-antwoord-sessie begeleid door Lieven Delanote, adviseur bio groenteteelt bij Inagro.

De tabakstrips, Thrips tabaci, is verantwoordelijk voor ernstige economische schade als gevolg van een verminderde opbrengst, kwaliteit en verkoopbaarheid van verschillende groenten in Vlaanderen, waaronder prei, ui, spruit- en sluitkool. De korte levenscyclus en het vermogen om snel resistent te worden tegen insecticiden maken dat de tabakstrips moeilijk te bestrijden is. Er is nood aan een geïntegreerde beheersingsstrategie, waarbij zorgzaam en beredeneerd wordt omgegaan met de nog toegelaten chemische middelen en vooral wordt ingezet op preventie, plaagopvolging en aangepaste teelttechnieken die natuurlijke vijanden stimuleren.

Tragere bloemkooloogst dan normaal / Een sterk ras kiezen voor trips maakt de beheersing in witte kool veel  makkelijker / Prei is goed aan de groei / Knolselder kan best nog wat doorgroeien / Hoge druk van witziekte in spruitkool.

Le vendredi 18 septembre 2020, une visite sur les champs d’essais s’est déroulée au PCG avec le thème  'La protection intégrée des cultures en plein air'. Les essais des projets ECOPAD et BIOPROTRECT dans les cultures de carottes, poireaux, basilic et chou-fleur ont été présentés.

Meerdere studies hebben aangetoond dat in het algemeen de vluchtige organische stoffen (‘VOS’) van Allium spp. een afstotend effect hebben op insecten, waaronder de groene perzikluis (Myzus persicae). Daarom hebben we, gelijktijdig met Université Picardie die een proef op laboschaal uitvoerde, een veldproef opgezet waarbij we beiden kozen voor prei als aanverwante plant met paprika. De proef op het PCG was een biologische tunnelteelt, waarbij we voor paprika het ras Sprinter (Vitalis) geënt op Scarface (Vitalis) kozen, en voor prei het ras Oslo (Vitalis).

Op vrijdag 18 september 2020 ging het proefveldbezoek 'Gewasbescherming IPM in openluchtteelten' door op de proefvelden van het PCG. Rondgang in de proeven van wortelen, prei, basilicum, bloemkool en bonen met als thema: Bestrijding van ziekten & plagen en de efficiëntie van diverse gewasbeschermingsmiddelen en spuittechnieken.

Opgelet voor Septoria in knolselder / Wees waakzaam voor roest in prei / Bemesting in prei / De nitraatresiducampagne nadert!

Op 10 september 2020 ging het proefveldbezoek & demonstratie rond de teelt van bataat door op het PCG. Bezoekersgids: 1. Teelttechnische proef aanleg bataat / 2. Rassenproef bataat /3. Efficiëntie en selectiviteit van onkruidbestrijdingsmiddelen in bataat / 4. Bewaring bataat / 5. Demonstratie machines / 6. Rassenonderzoek yacon / 7. Innovatieve teelt oca / 8. PRONC: Phytosanitary risks of new crops in Belgian horticulture’

Het demoplatform omvatte diverse demoproeven aangelegd en uitgevoerd door PCG en Inagro. Daarnaast kwamen ook thema’s als zaai- en planttechniek, irrigatie en spuittechnieken aan bod.

Op 18 augustus 2020 ging het proefveldbezoek rond de bio beschutte teelten in tomaat, paprika en GreenResilient/Irrigatie in bio door op het PCG.

Sinds dit jaar zijn middelen op basis van chloorpyrifos niet langer inzetbaar tegen koolvlieg. Uit voorgaande jaren bleek dat een combinatie van plantbakbehandeling met granulaat de beste bescherming bood, daarom werden dit jaar verschillende combinaties getest. Daarnaast testen we ook solo plantbakbehandelingen en afdekking met Howicover (zonder plantbakbehandeling). Volgend op de demonstratieproef van vorig jaar, waarbij een plantmachine werd getest die het kluitje injecteert vlak voor plant, werd nu ook een object aangelegd waarin dit principe nogmaals werd getest.

De problemen met bodempathogenen nemen de laatste jaren in verschillende gewassen toe. Door het wegvallen van de gebruikelijke chemische bodemontsmettingsmiddelen of het inperken van de dosis ervan zijn deze ziekten alsmaar moeilijker te beheersen. Om de teelt van bepaalde gewassen rendabel te houden, dringen alternatieve methoden zich op.

Binnen het vorige project FUNSLA werd een hygiëneprotocol opgesteld en werden rassenproeven opgezet en gewasbeschermings- en ontsmettingsmiddelen uitgetest. Hieruit bleek dat bepaalde alternatieve slarassen, zoals verschillende rassen van lollo bionda, een hoger tolerantieniveau hebben dan kropsla en dat sommige biologische en chemische producten kunnen worden ingezet om de symptomen licht te onderdrukken, maar geen enkel product vertoonde voldoende werkzaamheid. Tot op heden is geen enkel bedrijf erin geslaagd om opnieuw een volledig jaar ‘Fusarium-vrij’ te telen.

Veel koolvliegeitjes op bloemkoolvelden / Bladluizen gesignaleerd in kolen / Start tijdig met tripsbestrijding in prei / Digitaal kunstmestregister uitgesteld tot 01/01/2021 / Vanggewasovereenkomst aanmelden voor 30/06/2020.

Opgelet voor aardvlooien in kolen / De eerste koolmotjes worden gesignaleerd / Wees waakzaam voor zevenbladluis op de wortelpercelen / Wacht na het uitplanten van prei niet te lang met de onkruidbestrijding / Fosforklasse verlaging aanvragen op basis van oude papieren fosfaatanalyses kan nog tot 1 september 2020.

AZ 500 is een bodemherbicide met een werking tegen breedbladigen en wordt toegepast in voor-opkomst of vroege na-opkomst. De erkende dosis op zaaibed prei of in yacon is 0,2 l/ha. AZ 500 bevat 500 g/l isoxaben in een SC formulering. De formulering bevat geen uitvloeiers, hechters of oliën en is een zachte formulering.

Op bepaalde percelen kan aantasting door ritnaalden grote opbrengstverliezen betekenen in de teelt van bataat. De ritnaalden maken diepe gaten of gangen in de knollen waardoor ze onverkoopbaar worden.

Vanaf 31 januari 2020 zijn middelen op basis van chloorpyriphos (Dursban 5G, …) niet langer toegelaten. Vanaf 1 april 2020 zijn er echter 120-dagenregelingen van kracht voor de granulaten: Force 1.5G en Sherpa 0.8GR. Force zijn toegelaten aan 10 kg/ha, waarbij het product licht ingewerkt moet worden rond de plantvoet. Bij voorkeur wordt hiervoor een granulaatstrooier gebruikt bij het planten zodat het granulaat mooi rond de plantvoet ligt. Dezelfde toepassing geldt voor Sherpa aan een dosis van 12 kg/ha. Sherpa 0.8GR lost niet op in water. Ook hier is het heel belangrijk dat het product mooi rond de plantvoet ligt.

Het nieuwe vruchtgroenteseizoen onder glas is al gestart terwijl de bestelling van plantgoed voor de meeste tunneltelers al de deur uit is. En daarmee doen we ook een oproep om ziekten en plagen grondig te (gaan) monitoren of scouten onder het motto ‘beter voorkomen dan genezen’. Voor de serretelers is het nu al van belang de populatieopbouw van de biologische bestrijders in de gaten te houden en voldoende te stimuleren. We kenden immers tot op vandaag een zachte winter waardoor we in het algemeen een vroegere opduik van plaaginsecten kunnen verwachten.

Mundial kan niet langer ingezet worden om zaaizaad van uien of prei te beschermen tegen de uien- en bonenvlieg. Alternatieven, zoals Force-coating, zijn beschikbaar en kunnen in combinatie met goede teeltpraktijken de schade sterk reduceren. Sinds 2017 is Mundial (500 g/l fipronil, SC) niet langer toegelaten in België en vorig jaar liep ook de opgebruiktermijn van zaaizaad met Mundialcoating af. In uien zijn er daardoor bijna geen bestrijdingsmiddelen meer over tegen uienvlieg (Delia antiqua) en bonenvlieg (Delia platura). Beide vliegsoorten kunnen zware schade veroorzaken in uien, in de vorm van uitval na zaai of door vraatschade aan de bollen.

Op maandag 10 februari verzamelden ruim tweehonderd geïnteresseerden in Open Huis in Staden voor een interessante avond over industriebloemkool. Naast een overzicht van het teeltseizoen 2019, een vooruitblik op 2020 en rasseninfo kwam ook de gewasbeschermingsproblematiek in bloemkool aan bod. Verder was er ook aandacht voor de mogelijkheden voor de biologische teelt van bloemkool en de rol van de Spaanse markt. De avond werd afgesloten met een uiteenzetting rond mechanisatie en automatisatie bij de teelt van bloemkool.

PC De Craeye, Passendale - 17 februari 2020

Studiedag Wortelen te Roeselare, 19 februari 2020

Door de vele neerslag de voorbij weken liggen de meeste percelen er nat bij en blijft er dikwijls water tussen de rijen staan. Dit is de ideale omstandigheid voor het ontwikkelen van papiervlekkenziekte want waterplassen kunnen grote hoeveelheden sporen bevatten. We zien ook Colletotrichum uitbreiden door deze natte omstandigheden. 

De tweede vlucht van de preimineervlieg loopt op zijn einde. De bestrijding van preimineervlieg is niet zo evident want het is pas bij het schonen van de prei dat de schade vastgesteld wordt. Enerzijds is het belangrijk dat het middel op het juiste tijdstip toegepast wordt en anderzijds hadden we nog geen goed zicht op welke middelen efficiënt zijn. Om dit laatste punt uit te klaren werden de afgelopen jaren verschillende proeven uitgevoerd om de werking van verschillende middelen te testen tegen vliegen en larven.

Afgelopen teeltseizoen werd bij verscheidene tomatentelers het gewas frequent bespoten met zwavelproducten waardoor Macrolophus zich minder vlot en talrijk kon opbouwen. In 2019 bleef tomatengalmijt beter onder controle, maar Tuta absoluta en Bemisia tabaci kregen meer vrij spel. Door de aanwezigheid van het ToBRFV-virus op enkele tomatenbedrijven bij onze noorderburen, moeten we extra alert zijn voor de hygiënepraktijken op het bedrijf.

Op dinsdag 22 oktober 2019 organiseerden we een proefveldbezoek in prei. Het programma omvatte het bezoeken van de diverse rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven die aanliggen op PCG en het bespreken van de reeds verworven resultaten. Teelttechniek, druppelirrigatie & fertigatie kwamen eveneens aan bod.

In 2019 werden, net zoals in 2018, hoge aantallen trips waargenomen op de plakvallen als gevolg van de hittegolf van eind juli. De ontwikkeling van trips is immers sterk afhankelijk van de temperatuur, met een optimale ontwikkeling van trips bij warme en droge omstandigheden. In Oudenaarde werd een proef aangelegd om de werking van verschillende producten tegen trips te evalueren.

In uien werd de efficiëntie van verschillende driftreducerende doppen nagegaan voor de bestrijding van onkruiden, trips en valse meeldauw. Door doppen te gebruiken met hoog driftreductiepercentages komen er minder gewasbeschermingsmiddelen in de waterlopen terecht en kan je tegemoetkomen aan de wettelijke productspecifieke bufferzones. 

Mechanisch bestrijden van onkruid neemt toe. Naast een herbicidenproef lag eveneens een demo mechanische onkruidbestrijding. Door het wegvallen van herbiciden (o.a. Linuron) is onkruidbestrijding moeilijker geworden en blijft er na de laatste onkruidbestrijding soms nog onkruid over. Vooral zwarte nachtschade vormt een probleem. Sommige constructeurs/loonwerkers hebben dit aangepakt door machines te ontwikkelen om het onkruid mechanisch te verwijderen in de wortelteelt op ruggen.

Op het demoplatform Wortelen hebben de organiserende partners (Departement Landbouw en Visserij, Inagro, PCG, Boerenbond, Taco, Greenfarm en Ingro) de krachten gebundeld om een interessant aanbod te kunnen doen van actuele thema’s in de wortelteelt. Hierbij is er een sterke ondersteuning geweest vanuit de zaadhuizen die betrokken zijn in dit demoplatform. Het demoplatform omvatte diverse demoproeven aangelegd en uitgevoerd door Inagro en PCG. Daarnaast kwamen ook thema’s als mechanische onkruidbestrijding, beregenen en bodemkwaliteit aan bod. Hartelijk dank voor de enthousiaste medewerking: het gastbedrijf van Johan en Christel Lavens-Baert en kinderen, de LG Westrozebeke voor de praktische ondersteuning, de deelnemende bedrijven en alle partners betrokken bij de organisatie.

Op 2 september 2019 organiseerden we een proefveldbezoek in bataat. Het programma omvatte het bezoeken van de verschillende proeven die aanliggen op PCG en het bespreken van de reeds verworven resultaten. Rassenonderzoek, onkruidbeheersing, teelttechniek en bewaring kwamen aan bod. Er werden ook enkele machinedemonstraties voorzien in de teelt van bataat.

Op 23 augustus 2019 organiseerden we een proefveldbezoek in uien en aardaappelen op de terreinen van de Werktuigendagen. De bezoekersgids omvat de rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven in uien.

Plantmateriaal van nieuwe gewassen komt ons land binnen via verschillende kanalen. De fytosanitaire status van dit materiaal wordt echter zelden gecontroleerd. Vooral virussen en nematoden hebben een groot potentieel om zo ongemerkt ingesleept te worden in België. ILVO en PCG slaan daarom de handen in elkaar om het fytosanitair risico van verschillende knolgewassen in kaart te brengen.

Het bedrijf is gelegen in ingepolderd land met een grote variatie in grondsoorten, nl. van grof zand tot kleigrond. Dit vormt in hoofdzaak de drijfveer voor Martin om aan precisielandbouw te doen. Op de lichte (zand)gronden komen de vroege teelten en op de zware (klei)gronden de late teelten. Voor het opmaken van taakkaarten maakt Martin niet alleen gebruik van dronebeelden en bodemscans maar ook van historische kaarten en gegevens uit de trekker (met RTK-gps) zoals brandstofverbruik, wielslip en opbrengstmetingen. Het akkerbouwbedrijf telt ongeveer 225 ha met als belangrijkste teelten aardappelen, uien (zaai en plant), wortelen, suikerbieten, wintertarwe en bruine bonen. 

De combinatie van een plantbakbehandeling en granulaat bij planten leverde in het verleden al goede resultaten op. Zo leverden Tracer en Pychlorex 5G de beste resultaten in onze proef van 2018, met het hoogste aandeel gezonde planten en slechts 2,5% uitval door koolvlieg. Pychlorex 5G kan vanaf februari volgend jaar echter niet langer ingezet worden tegen koolvlieg, daarom testen we dit jaar verschillende combinaties van plantbakbehandelingen en alternatieve granulaten. Tevens hebben we ook Howicover getest als preventieve methode tegen koolvliegaantasting en een alternatieve toepassing voor de plantbakbehandeling.

Op vrijdag 28 juni vond op PCG het proefveldbezoek bio beschutte teelten plaats. De ideale gelegenheid om de lopende proeven in de bio serres en koepels van naderbij te bekijken en er een woordje uitleg te krijgen. Momenteel liggen in de beide biologische serrecompartimenten proeven aan waarbij het potentieel van vanggewassen en tussenteelten ter beheersing van Meloidogyne spp. (wortelknobbelaaltjes) bekeken wordt. In de koepels staan vruchtgewassen en wordt binnen het GreenResilient project op zoek gegaan naar een meer agro-ecologische teelttechniek.

In dit project werken Franse, Waalse en Vlaamse partners over de grenzen heen samen rond de ‘zero-fyto’ teelt van groenten en fruit, d.i. zonder het spuiten van gewasbeschermingsmiddelen. Met de samenwerking beogen we mogelijke zero-fyto methoden voor de beheersing van een aantal doelplagen te identificeren, te valideren in de praktijk en door te geven naar de sector.

Op 16 juli 2019 organiseerden we een tweede proefveldbezoek in openluchtteelten. Omwille van de koudere weersomstandigheden in het late voorjaar waren tijdens het eerste proefveldbezoek nog niet in alle proeven (volledige) resultaten zichtbaar. De bezoekersgids omvat de gewasbeschermings- en bemestingsproeven in prei, uien, bloemkool, bataat, wortel en onkruidbestrijding in kruiden. 

Op dinsdag 4 juni 2019 ging het vierde Smartbiocontrol symposium door op het PCG. Smartbiocontrol is een Europees project dat streeft naar een geïntegreerde en innoverende aanpak voor de ontwikkeling en toepassing van nieuwe biocontrole producten. Het Smartbiocontrol project is een grensoverschrijdende samenwerking, het onderzoek gebeurt in de grensregio Frankrijk, Wallonië en Vlaanderen. In het project wordt naar oplossingen gezocht om een duurzame gewasbescherming uit te voeren.

Op 28 juni 2019 kwamen de biotelers met beschutte teelten samen om de biologische paprika en komkommerteelt te bekijken. Tevens werd een korte bespreking gegeven over het GreenResilient project en het gebruik van minitunnels. Een overzicht van deze bioproeven zijn terug te vinden in de bezoekersgids.

Op vrijdag 28 juni 2019 organiseerden we het slotmoment van het Leader-project 'Zin voor innovatie: start met nieuwe teelten'. Het programma omvatte de resultaten van het project en een bezoek aan de demotuin innovatieve teelten. 

Op 25 juni 2019 organiseerden we een eerste proefveldbezoek in openluchtteelten. De bezoekersgids omvat de gewasbeschermings- en bemestingsproeven in prei, uien, bloemkool, bataat, wortel en onkruidbestrijding in kruiden. Omwille van de koudere weersomstandigheden enkele weken geleden zijn er nog niet in alle proeven (volledige) resultaten. Daarom organiseren we op een 2e tijdstip een proefveldbezoek waar we volledige resultaten kunnen meegeven. Het 2^de proefveldbezoek gaat door op dinsdag 16 juli 2019.

Op dinsdag 25 juni 2019 vanaf  13h30, wordt in  Loos-en-Gohelle, een technische dag en een bezoek van de experimentele boomgaard, georganiseerd door la FREDON Nord Pas-de-Calais, Frankrijk

Op de plakvallen en op verschillende percelen wordt de knollenbladwesp of Athalia rosae waargenomen. / Op verschillende waarnemingsvelden worden aardvlooien (Phyllotetra sp.) waargenomen. / Zwartpoten in koolgewassen

Vorig jaar lag op het PCG een proef aan om de efficiëntie van verschillende middelen tegen koolvlieg te evalueren in bloemkool. In deze proef hebben we drie plantbakbehandelingen, vijf granulaten, een combinatie van granulaat en plantbak en afdekking met Howicover (klimaatnet) getest.

De bacterie Acidovorax valerianellae blijft voor problemen zorgen in de veldslateelt en een oplossing is nog niet beschikbaar. Wel is geweten dat de bacterie gevoelig is voor warmte, waardoor de mogelijheid bestaat dat deze vernietigd kan worden met een brander.

Op 15 februari organiseerde PCG een preihappening voor iedereen met een hart voor prei. Na jarenlang de Internationale Praktijkdag Prei in het najaar was het tijd voor iets nieuws: een preihappening waarin de toekomst voor de preiteelt centraal stond.

In 2018 werd op het PCG een proef aangelegd om de selectiviteit van Goltix, PM03/002, PM03/006 en PM09/007, toegepast in vooropkomst, na te gaan in zuring. De zuring werd gezaaid op 12 mei 2018. De herbiciden werden toegepast 2 dagen na zaai.

De voornaamste proefresultaten die voorgesteld werden tijdens de preihappening werden gebundeld in een bezoekersgids.

Tijdens de rondgang op PCG werd ingegaan op verschillende onderzoeksthema’s die van belang zijn voor de preiteelt zoals onderzoek naar rassen, bemesting, actuele plagen, residuarm telen, smaak- en consumentenonderzoek en de teelt van hydroprei. De ondersteunende presentaties kan u hieronder vinden.

In dit artikel vind je de presentaties van de studieavond industriebloemkool van dinsdag 19 februari 2019 in Staden. Deze studienamiddag werd georganiseerd door Departement Landbouw en Visserij in samenwerking met Taco, Inagro, PCG en Ingro.

Zowel de wortelknobbelnematode als de wortellesienematode kunnen op een waardplant verschillende generaties per groeiseizoen vormen. De keuze van het gewas, de teeltduur  maar ook de bodemtemperatuur spelen hierbij een rol. Vaak is het de tweede of nog een latere generatie die schade veroorzaakt. Kennis over hun levenscyclus is cruciaal om een goede beheersingsstrategie uit te werken. Welke rol groenbedekkers hierin kunnen spelen wordt onderzocht.

Bladgewassen die de komende periode geoogst worden, hebben er een lange groeiperiode opzitten tijdens de donkerste maanden van het jaar. De groei verloopt opvallend trager dan tijdens de zomer en de teelt vraagt een aangepaste teelttechniek. Die donkere maanden zorgen ook voor een tragere afbraaksnelheid van gewasbeschermingsmiddelen en minder effect van groeiverdunning op het residu. Houd er altijd rekening mee om vroeg genoeg te stoppen met het uitvoeren van behandelingen zodat het geoogste product voldoet aan de geldende residunormen.

Deze enquête kadert binnen het InterregV*-project “BIOPROTECT” dat als doel heeft de efficiëntie in het veld van (nieuwe) biologische gewasbeschermingsmiddelen te optimaliseren en zo een betrouwbaar alternatief aan te reiken voor de klassieke chemische middelen aan land- en tuinbouwers uit de grensoverschrijdende regio Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen. 

Op donderdag 15 november 2018 organiseerden we een proefveldbezoek in openluchtteelten. De bezoekersgids omvat de rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven in prei, kolen, bataat en de demoproef groenbedekkers.

In het kader van het Interreg V project ‘ECOPAD’ testten we dit seizoen het potentieel van intercropping als preventieve maatregel in een geïntegreerde teelt. Bij intercropping worden twee verschillende gewassen gecombineerd op het zelfde perceel in rijen of stroken. Met de combinatie wordt een positief effect beoogt ten opzichte van de afzonderlijke teelt.

Naar aanleiding van de aanleg van de eerst openbare aanzuigplaats in Oost-Vlaanderen, werd op maandag 15 oktober een demonstratieve reportage uitgezonden op TV-Oost. De openbare aanzuigplaats is er gekomen in het kader van een plattelandsproject van de provincie Oost-Vlaanderen. Waarom we deze constructie aangelegd hebben, komt aan bod in het filmpje.

Ook in 2018 geldt er in de groenteteelt de verplichting om bodemanalyses te laten uitvoeren in groenten uit groep I en II.
Op uw Mestbankloket zal binnenkort een overzicht van de door u reeds genomen stalen gepubliceerd worden. Hierop kan u ook zien hoeveel stalen u dient te nemen en of u dus al in orde bent of niet.

Tomatengalmijt (Aculops lycopersici) is de laatste twee jaren sterk toegenomen in de Vlaamse tomatenteelt met een belangrijk economisch verlies als resultaat. Tomatengalmijt is niet zichtbaar met het blote oog of met een standaard loep. Telers merken hierdoor een aantasting te laat op, waardoor de mijt reeds in grote aantallen aanwezig is en zich heeft verspreid in de serre. Dit maakt de bestrijding des te moeilijker.

Op donderdag 21 juni 2018 organiseerde het PCG een proefveldbezoek voor de bio beschutte teelten. Hierbij een korte terugblik over de bladluisproef in paprika en de bladbemestingsproef in komkommer.

De meest voorkomende licentie is de P2-licentie voor professionele gebruikers, zoals land- en tuinbouwers. In België gaat het om 63.200 mensen of bijna 45.000 in Vlaanderen. De Vlaamse landbouwadministratie waarschuwt de licentiehouders evenwel om tijdig de bijscholingen te volgen die nodig zijn voor de verlenging van hun licentie. Vandaag heeft slechts 8% onder hen alle nodige vormingen al gevolgd, terwijl de eerste licenties al in september 2019 verlopen.

Met deze bevraging wensen wij de kennis en bezorgdheden van groentetelers omtrent natuurlijke plaagbeheersing in kaart te brengen. Onder natuurlijke plaagbeheersing wordt het beheersen van plagen door in de natuur voorkomende nuttige insecten (o.a. lieveheersbeestjes, gaasvliegen, ...) verstaan.  Deze nuttige insecten worden ook wel natuurlijke vijanden genoemd. De resultaten van deze enquête zullen gebruikt worden bij het uitschrijven van een projectvoorstel met als hoofddoelstelling de optimalisatie van natuurlijke plaagbeheersing in de openlucht groenteteelt. 

Op 6 juli 2018 werd in Sint-Gillis-Waas de vulplaats plechtig geopend. Leden van het gemeentebestuur en de landbouwraad van Sint-Gillis-Waas waren aanwezig samen met de landbouwers, VOLSOG en andere genodigden. Na de onthulling van het infobord werd door Karel van Dijck een demonstratie gegeven voor het gebruik van de aanzuigplaats. Veel geïnteresseerden verzamelden rond de tractor en keken toe hoe alles in gereedheid gebracht werd.

Op sommige velden wordt tripsschade waargenomen, soms al op pas uitgeplante prei. Ook in uien zien we trips opnieuw snel vermeerderen.

Het proefveldbezoek openlucht groenten met als thema gewasbescherming ging door op donderdag 21 juni 2018.

Op 21 juni 2018 kwamen de biotelers met beschutte teelten samen om de biologische gewasbeschermingsmiddelen tegen bladluis in paprika en het gebruik van bladmeststoffen in de biologische komkommerteelt te bekijken. Tevens werd een korte inleiding gegeven over het GreenResilient project. Een overzicht van deze bioproeven zijn terug te vinden in de bezoekersgids.

Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen staat meer en meer onder druk. Vanuit milieustandpunt wordt de kritiek op de deze producten steeds luider. Vooral de verontreiniging van het oppervlaktewater geeft aanleiding tot het verbod of beperkingen op talrijk producten als terbutylazine, linuron … 

Op een groenteperceel in het Gentse werd de knollenbladwesp of Athalia rosae waargenomen. Deze bladwesp legt haar eitjes in het blad. De zwarte rupsen die ontluiken, vreten aan het bladweefsel en kunnen tot 2,5 cm groot worden. De 2de generatie komt voor tussen juli en augustus.

Binnen het FUNSLA-project hebben we een app opgesteld die een determinatie-applicatie bevat om de smetpathogenen te helpen determineren. Daarnaast zijn aan de app informatiefiches toegevoegd van de verschillende pathogenen. 

Het is in eerste plaats een project voor de biologische vruchtgroentetelers. PCG zal in dit project samenwerken met de afdeling nematologie van ILVO om een toekomst voor de teelt van vruchtgroenten in de biologische glastuinbouw te verzekeren door het ontwikkelen van een geïntegreerde beheersing van wortelknobbelnematoden (Meloidogyne spp.) gebaseerd op innovatieve teelttechnieken.

Voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zorgt de overheid voor een wettelijk kader zodat alles perfect in orde is voor de voedselveiligheid. Toch stellen we vast dat sommige afzetmarkten bovenwettelijke eisen afdwingen, waardoor telers nood hebben aan informatie voor het telen van een meer residuarm product. Om hen daarbij te helpen, ontwikkelden Inagro, PCG, PSKW en UGent een webapplicatie voor sla, komkommer en prei. 1 Jaar na de lancering vieren we straks onze honderdste gebruiker. 

Op dit moment is de druk van koolvlieg niet echt groot. Toch laat je jonge planten best niet te lang onbeschermd op je bedrijf staan ... De voorbije week zijn er al heel wat planten afgeleverd, waaronder veel kolen. Jonge bloemkool- en broccoliplantjes zijn gevoelig voor valse meeldauw ... Aangezien het voorjaar vrij koud en nat was, zit er op de meeste percelen nog steeds weinig stikstof in de grond. 

Deze keer was het voordeel van het afdekken van prei heel gering of nihil. Dit in tegenstelling tot vaststellingen in het verleden waar de prei veel beter van onder de afdekking kwam. De toepassingsmethode bij een plantbakbehandeling is heel belangrijk voor een goed resultaat. Eerst dienen de planten nat gezet te worden, dan behandeld en na de behandeling ingeregend te worden zodat het product in de perspot of seedling zit om zo systemisch in de plant opgenomen te kunnen worden.

Met de nieuwe Europese en zonale toepassingsvoorwaarden kan je metam-natrium (Terrasan en Solasan) en metam-kalium (Tamifume) sinds 1 januari 2017 alleen nog toepassen via druppelbevloeiing. Omdat deze techniek nog niet volledig op punt staat, werd in 2017 een 120-dagenregeling goedgekeurd voor bodeminjectie.

Presentaties van de studieavond prei die doorging op dinsdag 6 maart 2018 in Sint-Eloois-Winkel. Deze infoavond werd georganiseerd door het Departement Landbouw en Visserij in samenwerking met TACO, Inagro, PCG en Ingro.

Het nieuwe teeltseizoen is weer van start gegaan voor de vruchtgroenten en dus is het noodzakelijk om de komende tijd de juiste acties uit te voeren. Wanneer het gewas is aangeplant, begint ook het monitoren of scouten van ziekten en plagen en het uitzetten van de biologische bestrijders.

In dit artikel vind je de presentaties van de studienamiddag industriebloemkool van maandag 19 februari 2018 in Staden. Deze studienamiddag werd georganiseerd door Departement Landbouw en Visserij in samenwerking met Taco, Inagro, PCG en Ingro.

In dit artikel vind je de presentaties van de studienamiddag spruitkool van maandag 26 februari 2018 in Passendale. Deze studienamiddag werd georganiseerd door Departement Landbouw en Visserij in samenwerking met Taco, Inagro, PCG en Ingro.

Puntvervuilingen hebben een negatieve impact op de waterkwaliteit van waterlopen. De aanleg van een eerste openbare vulplaats in Oost-Vlaanderen komt hieraan tegemoet. Directe verliezen beperken en landbouwers en loonsproeiers milieubewuster laten omgaan met gewasbeschermingsmiddelen zijn de doelstellingen binnen dit plattelandsproject van de provincie Oost-Vlaanderen.

In België werd in het verleden weinig onderzoek uitgevoerd naar de teelt van uien. Op dit moment is het de sterkst groeiende groenteteelt in België. Enkele jaren geleden startte het PCG met onderzoek naar deze teelt, waarbij ze ook de sector zelf willen betrekken. Er werd een proefveld aangelegd voor zaai- en plantuien, waarbij onder meer verschillende rassen, gewasbescherming, teelttechniek, bemesting en bewaring worden vergeleken en onderzocht.

Vanuit een gezamenlijk initiatief van Departement Landbouw en Visserij, Ingro, Taco, Inagro, PCG en BB organiseerden we een interessante en unieke SPRUITKOOLDEMO met medewerking van de zaadhuizen Syngenta, Sanac, Bejo en Hazera, constructeurs De Man, Tumoba en Dauchy-Frimout bvba. Op het praktijkveld van Rudi en Ria Vandekerckhove met een oppervlakte van 2,5 ha oogstklare spruiten is een demoplatform aangelegd.

Mogelijke beheersmaatregelen zoals het gebruik van resistente rassen of bodemontsmetting zijn ontoereikend. Bij bepaalde gewassen zijn inderdaad resistenties aanwezig, maar deze zijn vaak onvolledig. Gebruik maken van een vang - of antagonistisch gewas ;waarbij de populatie aaltjes daalt, lijkt meer aangewezen. Toch zijn dergelijke gewassen niet makkelijk te vinden. Tevens streven we hier naar gewassen met een korte teeltperiode, waarbij snel effect te zien is.

Op woensdag 4 oktober 2017 kwamen de biotelers met beschutte teelten samen om de stand van zaken van de proeven en de projecten te bekijken. Een overzicht van de bioproeven zijn terug te vinden in de bezoekersgids. Tevens gaven zij inbreng voor de proefplanning van komend seizoen 2018.

Voor het telen en vermarkten van eetbare bloemen is heel wat kennis noodzakelijk. Niet enkel teelttechnisch dient er nog heel wat uitgeklaard te worden, ook op wetgevend vlak en bewaring is het een uitdaging. Toch kunnen eetbare bloemen ook kansen creëren voor een aantal bedrijven.

Door de nattere maand september werden op verschillende waarnemingsvelden papiervlekken waargenomen. Aangezien papiervlekkenziekte een grondgebonden ziekte is, is het voor de bestrijding ervan heel belangrijk rekening te houden met de voorgeschiedenis van het perceel.

Op vrijdag 22 september 2017 kon je deelnemen aan het Netwerkmoment eetbare bloemen. Zowel voor de horeca als voor de teler lonkt de kans om dit product mee op te nemen in hun werking en zo een waardevol extraatje te creëren. Voor de teler kan dit een zekerder inkomen betekenen; de restauranthouder verfijnt zijn menu en geeft het een extra karakter door tevens het regionale te benadrukken.

De projectwerking rond eetbare bloemen bereikt dit najaar zijn hoogtepunt met de organisatie van een afsluitend netwerkmoment en de publicatie van verschillende infofiches die de voornaamste resultaten uit het project bundelen. Het PCG, PCS en VCBT ontwikkelden samen, elk vanuit hun eigen expertise, praktische tips en tricks voor de teelt, de bewaring en de vermarkting van eetbare bloemen binnen het wetgevend kader.

Om te weten welke insecten of schimmels zich op de planten bevinden is monitoring essentieel. Op regelmatige tijdstippen een steekproef nemen en enkele planten bekijken is zeker aan te raden. Daar vaak enkel de bloemen worden gecommercialiseerd, kan bij het blad een zekere schadedrempel wel getolereerd worden.

Deze zomer kwamen Nederlandse en Vlaamse onderzoekers samen om kennis uit te wisselen vanwege de aanhoudende problemen met Fusarium in sla. De onderzoekers van UGent, PSKW, Inagro, PCG, LTO Glaskracht, Wageningen University en Research, Botany, Proeftuin Zwaagdijk en Groen Agro Control informeerden elkaar over de stand van zaken van de diverse onderzoeken en bespraken mogelijke vervolgstappen om te komen tot meer concrete oplossingen voor de praktijk.

Op vrijdag 1 september organiseerden PCG en PCA een proefveldbezoek om hun onderzoek rond uienteelt voor te stellen. Dat er veel interesse is in de teelt van uien bewezen de meer dan 100 aanwezigen.

Vooral in West-Vlaanderen werden vaak meer dan 500 tripsen geteld op de plakvallen. Dit is nu net de regio waar het minste neerslag gevallen is en waar het meeste schade van trips waar te nemen is. Ondanks alle inspanningen van de telers en veelvuldig behandelen tegen trips kan de schade van trips aan de prei groot zijn. De voornaamste oorzaak hiervan was de slechte groei van de prei waardoor de middelen onvoldoende werkten. Door de groeizamere weersomstandigheden zou de tripsbestrijding nu beter moeten lukken.

Op verschillende waarnemingsvelden (Putte, Bornem, Kruishoutem en Zulte) worden voedingsstippen van de preimineervlieg waargenomen. Ook op de gele plakvallen worden lage aantallen preimineervliegen geteld.

Op donderdag 14 september 2017 organiseerde we een proefveldbezoek innovatieve teelten. Het programma omvatte het bezoeken van de eetbare bloemen, de demo (oca, ulluco, crosne, mierikswortel, suikerwortel), yacon en bataat op het PCG.

Het programma van het proefveldbezoek op vrijdag 25 augustus 2017 omvatte het bezoeken van de teelten tomaat en komkommer in de gangbare en in de bioteelt. Voor de start van de demo werden eerst de biologische beschermingsmiddelen toegelicht. Ook de beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer (LA traject 140982) kwam aan bod.

Bezoekersgids van het proefveldbezoek op vrijdag 25 augustus 2017. Het programma omvatte het bezoeken van de teelten tomaat en komkommer in de gangbare en in de bioteelt. Voor de start van de demo werden eerst de biologische beschermingsmiddelen toegelicht. Ook de beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer (LA traject 140982) kwam aan bod.

Het programma van het proefveldbezoek op vrijdag 25 augustus 2017 omvatte het bezoeken van de teelten tomaat en komkommer in de gangbare en in de bioteelt. Voor de start van de demo werden eerst de biologische beschermingsmiddelen toegelicht. Ook de beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer (LA traject 140982) kwam aan bod.

Op vrijdag 1 september 2017 ging het proefveldbezoek uien door met als thema's rassen, gewasbescherming, teelttechniek, bemesting en bewaring.

Op dinsdag 18 juli 2017 organiseerde we een proefveldbezoek aardappelen en openluchtgroenten. Het programma omvatte het bezoeken van de gewasbeschermingsproeven in de teelt van bloem-, spruitkool, kruiden, bataat, andijvie en aardappelen

In uien worden momenteel zeer veel tripsen – ook wel donderbeestjes genoemd – waar genomen. De hoge temperaturen zorgen ervoor dat de tripsen zich zeer snel kunnen vermeerderen.

Movento 100 SC (spirotetramat) is via een 120-dagenregeling toegelaten tegen wollige wortelluis in wortel en pastinaak. Het product mag aan een dosis van 0,75 l/ha, met max. 4 toepassingen/teelt (interval van 14 dagen) en vanaf 01/07/2017 tot en met 29/10/2017 gebruikt worden.

Volg zeker de waarschuwingen goed op. Zomerprei kun je best grondig controleren op aanwezigheid van trips of strong>tripsschade. Indien er trips aanwezig is, kun je beter een extra behandeling plaatsen. Op de vangplaten worden nog steeds redelijke aantallen preivliegen geteld.

Op een waarnemingsveld in Kruishoutem werd gestreepte aardvlo (Phyllotetra sp.) waargenomen op bloemkool. Deze keversoort is een plaag voor kolen en andere brassica’s.

Het PCG (Proefcentrum voor de Groenteteelt) uit Kruishoutem en partners presenteerden begin deze week het Interreg V-project ‘Smartbiocontrol’. Dit grensoverschrijdend project moet zorgen voor een innovatief alternatief voor de chemische gewasbescherming.

De zevenbladluis of Cavariella aegopodii duikt op in wortelpercelen. Deze luis overwintert op wilgen. In mei migreren de gevleugelde luizen naar de wortelen waar ze snel voor ongevleugelde licht- tot geelgroene nakomelingen kunnen zorgen.

Schorsing van chloorpyrifos opgeheven & Benevia 100 OD, 120-dagen erkend tegen vliegen.

Valse meeldauw wordt dit voorjaar, meer dan anders, waargenomen bij de opkweek van koolsoorten. Valse meeldauw komt meestal voor tijdens de opkweek en minder na het uitplanten maar bij een toegegroeid gewas op het productieveld kan er ook schade zijn.

Chloorpyrifos en dimethoaat kunnen sinds dit jaar niet meer ingezet worden voor de bestrijding van koolvlieg in diverse koolgewassen.

Enkel middelen op basis van spinosad (Tracer, Boomerang en Conserve Pro) en pyrethroiden/pyrethrinen (zoals Karate Zeon en Bio-Pyretrex) hebben nog een erkenning. Jonge koolplanten moeten - zeker door het wegvallen van deze erkenningen - preventief beschermd worden tegen koolvlieg.

De kwaliteit van industriebloemkool vormde eind september de rode draad op het demoplatform in Ardooie. Teelttechniek, een doordachte rassenkeuze en het oogstproces vormen belangrijke schakels om tot kwaliteitsvolle bloemkolen te komen.

In maart werden enkele studie-avonden georganiseerd rond het thema rendabiliteit  in de openlucht groenteteelt. Dit kadert in het Dept L&V demonstratieproject ‘Openluchtgroenteteelt: verhogen van de rendabiliteit door inzicht in kostenstructuur’. Gedurende twee jaar werden samen met een groep telers heel wat data verzameld rond rendabiliteit per teelt. Andere aspecten zoals arbeid, investeringen en energiekost komen er eveneens aan bod.

Steeds vaker zijn de consument, de burger en het beleid vragende partij om minder gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken, zeker voor fruit en groenten. Tegelijk vraagt de distributie een onberispelijke kwaliteit. Het combineren van deze twee eisen is niet evident. De onderzoeks- en ontwikkelingsinstellingen dienen een antwoord te bieden aan de technische behoeften van de telers. De agro-ecologische benadering van het project ECOPAD, het pad naar de agro-ecologie, bestaat uit vijf modules. De eerste twee modules omvatten het beheer van het project en de communicatieactiviteiten. In de andere modules worden de drie grote principes van geïntegreerde bestrijding (IPM) – preventie, monitoring, bestrijding - bestudeerd.

Zaadbehandeling vermindert de aantasting van wortelluizen met 60% Wortelluizen vormen een witte, wollige massa op de wortels. De bleekgele doffe luizen zitten in deze massa.

Binnen de Vlaamse groentesector is de preiteelt een economisch belangrijke teelt. Aangezien prei kapitaals- en arbeidsintensief is, is het voor u als teler noodzakelijk om een goede kijk te hebben op de evoluties in de teelt. Met deze studieavond willen we u informeren over nieuwigheden en tendensen binnen de preiteelt.

Het kennen en vooral herkennen van plagen in een gewas blijft de basis voor een geslaagde IPM strategie. In kader van het demonstratieproject ‘Monitoring in de glastuinbouw’ werden dan ook posters opgesteld in verschillende talen zoals Engels, Frans, Arabisch, Spaans, Pools en Roemeens rond het herkennen van plagen. Zo verloopt communicatie rond ziekten en plagen gerichter en efficiënter waardoor er sneller ingegrepen kan worden. De posters zijn beschikbaar voor bladluis, spint, trips, tomatengalmijt, weekhuidmijt, wolluis en witte vlieg. De posters zijn vrij te downloaden.

Les affiches ont été écrits  dans différentes langues comme l'anglais, le français, l'arabe, espagnol, polonais et roumain autour de ravageurs reconnaissant. Les affiches sont disponibles pour les pucherons, les acariens, l' Aculops Lycopersici, les trips, le tarsonème, les aleurodes, le cochenille farineuse. Les affiches sont à télécharger gratuitement.

The posters are available for Aphid, Spider mite, Tomato russet mite, Thrips, Broad mite, Whitefly and Mealybug. The posters are free to download.

Reconocer plagas en un cultivo sigue siendo la base de una estrategia exitosa de MIP (Manejo Integrado de Plagas). Por el proyecto ‘Monitoring in de glastuinbouw’ (Monitoreo en la horticultura en invernaderos) se han desarollado posters para facilitar el (re)conocimiento de plagas en varios idiomas : neerlandés, francés, inglés, castellano, polaco, rumano y árabe.