Omdat er maar weinig gekend was over de bewaring van Vlaamse bataat, hebben we binnen het vierjarige LA-traject ‘Succesvolle uitbouw van de teelt van bataat in Vlaanderen’ gezocht naar de ideale bewaaromstandigheden met focus op temperatuur en relatieve vochtigheid. De belangrijkste aandachtspunten en resultaten uit het onderzoek werden gebundeld in een praktische brochure.

Orleans (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Bellevue (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Bayou Belle (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Radiance (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Covington (Lenders BV), Indosweet (Biological Youngplants), Astria (Biological Youngplants), Indopur (Biological Youngplants), JP9 (JoluPlant), JP10 (JoluPlant), JP11 (JoluPlant), JP12 (JoluPlant), JP13 (JoluPlant), JP14 (JoluPlant), Beauregard (Nativaland via Lenders BV).

Omdat we in onze proeven en op praktijkpercelen zagen dat niet elke Beauregard hetzelfde bleek te zijn en er verschillen waren in opbrengst en vorm, besloten we om een proef aan te leggen specifiek met Beauregard aangeboden door verschillende plantenleveranciers. Ook kon zo nog eens de vergelijking gemaakt worden tussen slips en gewortelde planten bij deze variëteit.

Deze proef toonde aan dat het kan lonen om een hogere plantdichtheid aan te houden bij het ras Orleans. Het aandeel verkoopbaar product binnen de sorteringen S tot L2 verhoogde hiermee tot 10 ton per hectare. Uiteraard verhogen ook de plantkost en arbeidsuren aanzienlijk. Om deze meerkost te beperken werd in 2021 de proef herhaald voor Orleans aan 75 x 25 cm (in vergelijking met 75 x 30 cm). Ook werd door tussentijds te oogsten de ontwikkeling van de knollen bij de twee verschillende plantdichtheden opgevolgd.

In 2021 werd het Beauregard plantmateriaal van de Belgische firma Decock Plants, de firma Babyplant uit Spanje (zowel bio als gangbaar), het Vlaamse bedrijf Vervit, de Nederlands firma Lenders en het Portugese Nativaland in een vergelijkende proef aangelegd. Bij alle firma’s werd geworteld plantmateriaal aangeleverd in trays. Enkel bij de firma Nativaland werden ongewortelde slips aangeleverd om als vergelijking mee te nemen met het gewortelde materiaal.

De opbrengstresultaten waren door de lagere temperaturen iets minder dan de eerdere drie seizoenen (zie grafiek). Toch zien we dat de toprassen nog steeds degelijke opbrengsten behaalden.

PCG bracht de voornaamste resultaten uit vier jaar onderzoek en ging in op de teelttechniek en rassenkeuze van bataat. De invloed van keuze plantmateriaal, bemesting, watergift en gebruik van folie werden toegelicht. Vijf oranje rassen (Orleans, Bellevue, Beauregard, Bayou Belle en Indosweet) presteerden jaar na jaar goed en haalden over de jaren heen de hoogste verkoopbare opbrengsten. Naast onderzoek rond de teelt van bataat deed PCG ook uitgebreid smaak- en consumentenonderzoek.

Op dinsdag 7 september 2021 organiseerden we een BATAAT dag. Het programma omvatte een seminarie met verschillende presentaties omtrent de productie, handel en consumptie van bataat in België en de wereld (VLAM), de teelt van bataat in Vlaanderen (PCG), gebruikswaarde en consumentenappreciatie van lokale bataat (PCG) en de verwerking van bataat tot vriesverse producten (Ardo). Na het seminarie werd een rondgang georganiseerd waarin naast de tussentijdse proefresultaten van 2021 ook bewaring, mechanische onkruidbestrijding en machinedemonstraties aan bod kwamen.

Op dinsdag 7 september 2021 organiseerden we een BATAAT dag. Het programma omvatte een seminarie met verschillende presentaties omtrent de productie, handel en consumptie van bataat in België en de wereld (VLAM), de teelt van bataat in Vlaanderen (PCG), gebruikswaarde en consumentenappreciatie van lokale bataat (PCG) en de verwerking van bataat tot vriesverse producten (Ardo). Na het seminarie werd een rondgang georganiseerd waarin naast de tussentijdse proefresultaten van 2021 ook bewaring, mechanische onkruidbestrijding en machinedemonstraties aan bod komen.

1 Burgundy (Slip - (Nativaland via Lenders BV (LSU)) / 2 Orleans (Slip - (Nativaland via Lenders BV (LSU)) / 3 Evangeline (Slip - (Nativaland via Lenders BV (LSU)) / 4 Bellevue (Slip - (Nativaland via Lenders BV (LSU)) / 5 Beauregard (Slip - (Nativaland via Lenders BV (LSU)) / 6 Bayou Belle (Slip - (Nativaland via Lenders BV (LSU)) / 7 Purple "Sakura" (Slip - (Nativaland via Lenders BV (LSU)) / 8 Radiance (Slip - (Nativaland via Lenders BV (LSU)) / 9 Covington (Slip - (Viveros Santana (NCSU)) / 10 Indosweet (Plug - (Biological Youngplants)) / 11 Astria (Plug - (Biological Youngplants) / 12 Beauregard (Plug - (Vervit)) / 13 Diana (Plug - (Vervit)) / 14 Dondu (Plug - (Vervit)) / 15 Blanco Solo (Plug - (Vervit)) / 16 JP1 (Paperpot - (JoluPlant)) / 17 JP2 (Paperpot - (JoluPlant)) / 18 JP3 (Paperpot - (JoluPlant)) / 19 Beauregard (Paperpot - (JoluPlant)) / 20 JP8 (Paperpot - (JoluPlant)).

Deze proef werd aangelegd om de selectiviteit van diverse onkruidbestrijdingsmiddelen en combinaties van middelen in bataat (Ipomoea batatas) na te gaan.De proef werd geplant op 4 juni 2020 met slips van het ras Beauregard, ontwikkeld door de Louisiana State University, vermeerderd door Nativaland in Portugal en verdeeld door Lenders B.V. uit Nederland. De slips werden manueel geplant op ruggen met biodegradeerbare folie (loonwerk Pattyn, tussenrijafstand 0,75m).

Momenteel hanteren we als ideaal planttijdstip de eerste twee (tot drie) weken na de ijsheiligen (half mei). Te vroeg planten kan verlies betekenen door koude; te laat planten productieverlies omdat het aantal groeidagen niet bereikt wordt. De afgelopen jaren haalden we goede resultaten met een plantdichtheid van 75 cm op 30 cm. Om te kijken of we een geschiktere, kleinere sortering konden krijgen voor de verse markt door dichter te planten, werd in 2020 vergeleken met een plantdichtheid van 75 cm op 20 cm. Omdat deze teelttechnische vragen eveneens rasafhankelijk zijn, voerden we dit onderzoek uit bij twee courant geteelde rassen in Vlaanderen voor de verse markt: Orleans (LSU) en Bellevue (LSU).

Bonita (kleur: wit), Orleans (kleur: oranje), Evangeline (kleur: oranje), Bellevue (kleur: oranje), Beauregard (kleur: oranje), Bayou Belle (kleur: oranje), Purple “Sakura” (kleur: paars), Covington (kleur: oranje).

Momenteel hanteren we als ideaal planttijdstip de eerste twee (tot drie) weken na de ijsheiligen (half mei). Te vroeg planten kan verlies betekenen door koude, te laat planten productieverlies omdat het aantal groeidagen niet bereikt wordt. De afgelopen jaren haalden we goede resultaten met een plantdichtheid van 75 cm op 30 cm. Om te kijken of we een geschiktere, kleinere sortering konden krijgen voor de verse markt door dichter te planten, werd in 2020 vergeleken met een plantdichtheid van 75 cm op 20 cm. Omdat deze teelttechnische vragen eveneens rasafhankelijk zijn, voerden we dit onderzoek uit bij twee courant geteelde rassen in Vlaanderen voor de verse markt: Orleans (LSU) en Bellevue (LSU).

Het belangrijk is om slips niet verticaal in de grond te planten maar wel schuin zodat de slip hoger in de rug zit en beter kan profiteren van de warmte. De afgelopen jaren werden de slips ook in de proeven op PCG schuin (± 45°) geplant, maar het resultaat met verticaal planten werd nog niet eerder nagegaan. Dit jaar werden de slips in de rassenproef daarom in 1 herhaling verticaal geplant als vergelijking.

Op 10 september 2020 ging het proefveldbezoek & demonstratie rond de teelt van bataat door op het PCG. Bezoekersgids: 1. Teelttechnische proef aanleg bataat / 2. Rassenproef bataat /3. Efficiëntie en selectiviteit van onkruidbestrijdingsmiddelen in bataat / 4. Bewaring bataat / 5. Demonstratie machines / 6. Rassenonderzoek yacon / 7. Innovatieve teelt oca / 8. PRONC: Phytosanitary risks of new crops in Belgian horticulture’

Burgundy - (Nativaland (LSU)), Murasaki - (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Bonita - (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Orleans - (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Evangeline - (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Bellevue - (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Bayou Belle (Nativaland (LSU)), Purple "Sakura" (Nativaland (LSU)), Beauregard - (Nativaland), Covington - (Viveros Santana (NCSU)), Pepita (Viveros Santana), Indosweet - (Biological Youngplants), Tainung 65 - (Biological Youngplants). Jonathan, Jewel, Beauregard, INIA310, Diana, Purple - (Vervit)

In deze proef werd het manueel planten van slips (rassen Orleans en Beauregard) vergeleken met het machinaal planten van gewortelde planten in paperpot (rassen Orleans en Indosweet).

Deze proef werd aangelegd om de selectiviteit van diverse onkruidbestrijdingsmiddelen en combinaties van middelen in bataat (Ipomoea batatas) na te gaan.De proef werd geplant op 21 mei 2019 met slips van het ras Bellevue, ontwikkeld door de Louisiana State University, vermeerderd door Nativaland in Portugal en verdeeld door Lenders B.V. uit Nederland. De slips werden manueel geplant op brede ruggen (tussenrijafstand 1.5 m, loonwerk Debusschere) zonder folie om optimaal het effect van de onkruidbestrijding op de onkruiden en het gewas te kunnen beoordelen. 

Burgundy (kleur: oranje), Orleans (kleur: oranje), Evangeline (kleur: oranje), Bellevue (kleur: oranje), Beauregard FN (kleur: oranje), Erato Orange (kleur: oranje), Erato Deep Orange (kleur: oranje), Georgia Jet (kleur: oranje), Indosweet (kleur: oranje).

Bonita (kleur: wit), Orleans (kleur: oranje), Evangeline (kleur: oranje), Bellevue (kleur: oranje), Beauregard (kleur: oranje), Bayou Belle (kleur: oranje), Purple “Sakura” (kleur: paars), Covington (kleur: oranje).

Bonita (kleur: wit), Orleans (kleur: oranje), Evangeline (kleur: oranje), Bellevue (kleur: oranje), Beauregard (kleur: oranje), Bayou Belle (kleur: oranje), Purple “Sakura” (kleur: paars), Covington (kleur: oranje).

Er werden rassen aangelegd van de Portugese firma Nativaland (Na), het Spaanse Viveros Santana (VS), de Nederlandse firma Biological Youngplants (BY) en het Belgische bedrijf Vervit (Ve).

Er werden rassen aangelegd van de Portugese firma Nativaland (Na), het Spaanse Viveros Santana (VS), de Nederlandse firma Biological Youngplants  (BY) en het Belgische bedrijf Vervit (Ve). Alle rassen werden aangeplant als slips om de uniformiteit en vorm van de knollen goed te kunnen vergelijken, behalve de rassen van Vervit. Deze firma wil een kwalitatief, geworteld product ontwikkelen waarbij de uniformiteit en knolvorm niet moeten inboeten. De proef werd aangeplant eind mei en geoogst in de week van 30 september 2019. 

Op maandag 2 september ging op het PCG voor de eerste maal een proefveldbezoek door volledig gewijd aan de teelt van bataat. Hoewel deze teelt voor België vrij nieuw is, kon het proefveldbezoek op heel wat belangstelling rekenen uit de sector. Meer dan 40 geïnteresseerden waren aanwezig voor een namiddag die volledig in het teken stond van de ‘zoete aardappel’ die op een paar jaar tijd een duidelijke intrede heeft gemaakt op Vlaamse grond.

Op 2 september 2019 organiseerden we een proefveldbezoek in bataat. Het programma omvatte het bezoeken van de verschillende proeven die aanliggen op PCG en het bespreken van de reeds verworven resultaten. Rassenonderzoek, onkruidbeheersing, teelttechniek en bewaring kwamen aan bod. Er werden ook enkele machinedemonstraties voorzien in de teelt van bataat.

Om in kaart te brengen welke virussen aanwezig zijn in bataat in Vlaanderen en welk risico deze virussen inhouden, werd een project opgestart samen met ILVO. Bataat telers die vreemde symptomen aantreffen in het veld kunnen bijdragen aan het project door foto’s door te sturen van de symptomen naar annelien[at]pcgroenteteelt.be. Op basis van de foto’s wordt dan beslist om een eventuele virusanalyse uit te voeren.

Op 16 juli 2019 organiseerden we een tweede proefveldbezoek in openluchtteelten. Omwille van de koudere weersomstandigheden in het late voorjaar waren tijdens het eerste proefveldbezoek nog niet in alle proeven (volledige) resultaten zichtbaar. De bezoekersgids omvat de gewasbeschermings- en bemestingsproeven in prei, uien, bloemkool, bataat, wortel en onkruidbestrijding in kruiden. 

Op 25 juni 2019 organiseerden we een eerste proefveldbezoek in openluchtteelten. De bezoekersgids omvat de gewasbeschermings- en bemestingsproeven in prei, uien, bloemkool, bataat, wortel en onkruidbestrijding in kruiden. Omwille van de koudere weersomstandigheden enkele weken geleden zijn er nog niet in alle proeven (volledige) resultaten. Daarom organiseren we op een 2e tijdstip een proefveldbezoek waar we volledige resultaten kunnen meegeven. Het 2^de proefveldbezoek gaat door op dinsdag 16 juli 2019.

Bataat wordt bij voorkeur geplant in de tweede helft van mei. In Vlaanderen heeft bataat een groeicyclus van 90 tot 150 dagen, afhankelijk van het ras en de weersomstandigheden. Op tijd starten is dus erg belangrijk, al is het minstens even belangrijk om te vermijden dat de planten in een koude bodem terechtkomen. Planten in een bodem met een temperatuur beneden 15°C wordt sterk afgeraden. 

Burgundy - Paperpot (Nativaland (LSU)), Murasaki - Slip (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Murasaki - Paperpot (Nativaland (LSU)), Bonita - Slip (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Bonita - Paperpot (Nativaland (LSU)), Orleans - Slip (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Orleans - Paperpot (Nativaland (LSU)), Evangeline - Slip (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Evangeline - Paperpot (Nativaland (LSU)), Bellevue - Slip (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Bellevue - Paperpot (Nativaland (LSU)), Beauregard - Paperpot (Nativaland), Erato Orange - Paperpot (Volmary), Erato deep orange - Paperpot (Volmary), Erato White - Paperpot (Volmary), Beauregard - Slip (Viveros Santana), Beauregard - Paperpot (Viveros Santana), Georgia Jet - Slip (Viveros Santana), Indosweet - Paperpot (Biological Youngplants), Tainung 65 - Paperpot (Biological Youngplants), Beauregard - Kluitplant (Viveros Santana via Plantasol Belgica), Beauregard- Slip (Opkweek Belgisch productiebedrijf) onderzoek rassen bataat 2018.

Bataat onderzoek teelttechniek 2018 met biodegradeerbare zwarte mulchfolie met t-tape, biodegradeerbare zwarte mulchfolie zonder t-tape en zonder zwarte mulchfolie t-tape  en de vergelijking van de opbrengst en de sortering van de plantdiepte van 15 centimeter en 8 centimeter.

Bataat teelttechniek invloed loofdoding onderzoek met onbehandeld (= vlak voor oogst maaien), maaien, PM18/009, maaien + PM18/010 en branden.

Bataat is een gewas met een vrij lage stikstofbehoefte. Teveel stikstof zou volgens de literatuur zelfs resulteren in het stimuleren van bladvorming ten nadele van de knolvorming. In de praktijk wordt de stikvoorraad in de bodem meestal tot maximaal 100 á 150 eenheden stikstof aangevuld. Concrete richtlijnen zijn echter nog niet voorhanden. Bij aardappelen weten we dat kalium een belangrijke rol speelt bij de knolvorming en bovendien een invloed heeft op het droge stof gehalte. Of dit voor bataat ook het geval is, werd in Vlaanderen nog niet nagegaan. In de proef werden daarom zowel voor stikstof als voor kalium 4 verschillende trappen/dosissen vergeleken.

Concreet wordt er in het onderdeel bewaring nagegaan wat de beste wondheel- en ventilatiestrategie is en of en welke kiemremming noodzakelijk is. Meer specifiek is er aandacht voor de kwaliteit (uitwendig en inwendig) en het voorkomen van naoogstproblemen zoals rot, kieming en residuen. In het eerste projectjaar lag de klemtoon voornamelijk op de wondheling en werd de invloed van de wondheling op de bewaring nagegaan.

Op donderdag 15 november 2018 organiseerden we een proefveldbezoek in openluchtteelten. De bezoekersgids omvat de rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven in prei, kolen, bataat en de demoproef groenbedekkers.

Vanaf eind september werd gestart met het rooien van de verschillende proeven. In het veld konden we het effect van de koude nachten zien op het loof. De bovenste bladeren verkleurden zwart en krulden op. In de grond bleef de temperatuur, zelfs bij een gemeten temperatuur aan de grondoppervlake van net onder het vriespunt, boven de 10 °C. Dit is wenselijk voor behoud van kwaliteit van de knollen.

Het warme seizoen heeft de zoete aardappel zeker deugd gedaan. Dat kunnen we nu al vaststellen in de proeven. Uiteraard is het belang van watergift niet te onderschatten bij dergelijke lange droogte. Wanneer de combinatie van een warm seizoen en voldoende waterbeschikbaarheid aanwezig is, kunnen zeker goede resultaten worden geboekt.

Half mei is het zover, dan komt het plantmateriaal van bataat toe op PCG en worden de geplande proeven voor 2018 aangelegd. Met de warmere temperaturen in het vooruitzicht hopen we alvast dat niet alleen de teler maar ook de bodem warm loopt voor bataat. Om deze nieuwe teelt verder te optimaliseren staan verschillende proeven op het programma in 2018.

Bataat onderzoek nachtvorstgevoeligheid bij een planting in het voorjaar waar nog late nachtvorst voorkomt met geen afdekking, vliesdoek, Howicover en gaatjesplastiek.

In oktober 2017 gaat een nieuw La-traject van start dat de uitbouw van de teelt van bataat in Vlaanderen beoogt, zowel op teelttechnisch als economisch vlak, om te komen tot een geschikt product voor afzet via verse markt en verwerkende industrie.