De voorbije jaren is zichtbaar geworden dat de problemen met bodempathogenen in verschillende gewassen toenemen. De mondialisering en het wegvallen en beperken van de dosissen van bestaande bodemontsmettingsmiddelen zorgen ervoor dat deze ziekten niet langer beheersbaar worden. Doordat heel wat van deze pathogenen jaren in de bodem kunnen blijven is het niet mogelijk om via gewasrotatie de ziekten te beheersen. Daarom worden er andere methoden voor bodemontsmetting onderzocht.

De proef werd aangelegd om na te gaan hoe gevoelig groene selder (Apium graveolens), paksoi (Brassica rapa subsp. chinensis) en knolvenkel (Foeniculum vulgare) zijn voor Fusarium oxysporum f.sp. lactucae fysio 4. Daarnaast werd ook onderzocht of deze gewassen het gehalte aan Fusarium oxysporum f.sp. lactucae fysio 4 in de bodem vermeerderen dan wel verminderen.

De proef werd aangelegd om na te gaan hoe gevoelig groene selder (Apium graveolens), paksoi (Brassica rapa subsp. chinensis) en knolvenkel (Foeniculum vulgare) zijn voor Fusarium oxysporum f.sp. lactucae fysio 4. Daarnaast werd ook onderzocht of deze gewassen het gehalte aan Fusarium oxysporum f.sp. lactucae fysio 4 in de bodem vermeerderen dan wel verminderen.

Als gevolg van de klimaatverandering wordt de Vlaamse landbouw meer en meer geconfronteerd met extreme weersomstandigheden. Al vier jaar op rij kregen we te maken met langdurig droge periodes, met een grote invloed op de opkomst, groei en uiteindelijke opbrengst van groenten. Op sommige percelen of in bepaalde teelten wordt irrigatie toegepast om het hoofd te bieden aan deze problemen. Irrigatie is echter geen oplossing voor de vele percelen waarop irrigatie niet mogelijk is. Irrigatie is bovendien niet altijd een bedrijfszekere oplossing bij een dreigend of acuut tekort aan beschikbaar water, denk aan de regelmatige afkondigingen van een captatieverbod en de dreiging van het afkoppelen van water volgens een reactief afwegingskader.

In de nieuwe EU bio-verordening wordt de nadruk gelegd op het handhaven en vergroten van de biologische activiteit in de bodem. Specifiek voor serres wordt het gebruik van groenbemesters en een hogere plantendiversiteit opgelegd. Momenteel is over het gebruik van groenbemesters in biologische verwarmde serres echter nog heel weinig geweten. In dat kader liggen er op het PCG dit jaar twee proeven aan binnen een CCBT-project. Deze proeven nemen de praktische haalbaarheid voor het opnemen van groenbemesters in een rotatie met vruchtgroenten onder de loep.

Dit jaar verkennen we op het PCG opnieuw duurzame alternatieven voor chemische bodemontsmetting.  Deze zomer hebben we diverse alternatieve ontsmettingsmethodes toegepast op grond die met Rhizoctonia solani besmet is. Op dit moment liggen er nog kropslateelten aan om op te volgen wat het effect is van de geteste alternatieven op de zwartrot.

In een proef op het PCG testten we in 2021 (bio)solarisatie. Solarisatie is een methode van grondontsmetting door een vochtige bodem te bedekken met een dunne doorzichtige laag plastic, in de periode van het jaar met de hoogste zonnestraling en temperaturen. Biosolarisatie houdt in dat we vers organisch materiaal, in dit geval bladkool, in de bodem inwerken.

De bevindingen uit het project werden gebundeld in enkele infoposters over de wortelknobbelnematode Meloidogyne chitwoodi, de wortellesienematode Pratylenchus penetrans en een eerste overzicht over de waardplantstatus van een aantal courant gebruikte groenbedekkers voor deze twee nematodensoorten.

Welke bodembewerkingsmachine(s) is/zijn het meest effectief voor het lagedrukstomen? Is het mogelijk om bepaalde pathogenen (Fusarium sp., Rhizoctonia solani) te bestrijden d.m.v. lagedrukstomen? Wat is het temperatuurverloop in de bodem na het gebruik van de lagedruk stoombodembewerkingsmachines? Wat is het effect van lagedrukstomen op de onkruiddruk in en opbrengst van veldsla als volgteelt?

Wat is het effect van solarisatie op de Rhizoctonia, Pythium en Sclerotinia in de zakjes? In hoeverre is er een hogere efficiëntie van solarisatie door het inwerken van bladkool in de bodem? Welke temperaturen worden bereikt door solarisatie?

Het ReNu2Farm-project is opgericht om de hergebruikspercentages van stikstof (N), fosfor (P) en kalium (K) in de primaire voedselproductieketen in Noordwest-Europa (NWE) te verhogen. Na de goedkeuring van de ReNu2Farm Capitalisation, zal het project gebruik van herwonnen meststoffen in nieuwe markten stimuleren om zodoende het gebruik van herwonnen meststoffen in van kunstmest in Noordwest-Europa te verminderen.

In deze proef werden volgende behandelingen onderzocht: Breken + spitfrezen / Stoombreken + spitfrezen / Breken + stoomspitfrezen / Stoombreken + stoomspitfrezen. Ook werd nagegaan welk bodemverbeterend middel  Acidovorax kan onderdrukken of onder controle houde. Dit onderzoek werd uitgevoerd met het ras Festival (Clause). 

Het percentage uitgroei was zoals verwacht hoog voor zowel Rhizoctonia als Sclerotinia in de behandeling zonder stomen. Stoombreken + frezen had een reducerend effect op het percentage uitgroei voor beide ziekteverwekkers. Breken + stoomfrezen had in bijna alle gevallen een vergelijkbaar effect met stoombreken + frezen, behalve op een diepte van 15 cm waar Sclerotinia nog 30 procent uitgroei had. Stoombreken + stoomfrezen resulteerde in geen uitgroei van beide ziekteverwekker. De resultaten van Pythium waren niet betrouwbaar doordat de lupinezaden te week geworden waren en er contaminatie was opgetreden.

Het project ‘Duurzame alternatieven voor chemische bodemontsmetting’ (ALTCHEM) heeft als hoofddoel effectieve, rendabele en duurzame alternatieven te vinden voor chemische bodemontsmetting. Deze alternatieven beogen het reduceren van de populatie aan schadelijke bodemorganismen onder de schadedrempel. Een tweede projectdoel is het duurzaam maken van dit ontsmettingsresultaat door het inbrengen en stimuleren van gunstige micro-organismen. De evaluatie van de projectresultaten gebeurt in de teelten kropsla, veldsla en witloof.

De problemen met bodempathogenen nemen de laatste jaren in verschillende gewassen toe. Door het wegvallen van de gebruikelijke chemische bodemontsmettingsmiddelen of het inperken van de dosis ervan zijn deze ziekten alsmaar moeilijker te beheersen. Om de teelt van bepaalde gewassen rendabel te houden, dringen alternatieve methoden zich op.

De hoofddoelstelling van het project is het verzekeren van een toekomst voor de teelt van bladgroenten onder glas in Vlaanderen door het introduceren van een geïntegreerde bestrijdingsstrategie voor smetpathogenen en nematoden.

Met de nieuwe Europese en zonale toepassingsvoorwaarden kan je metam-natrium (Terrasan en Solasan) en metam-kalium (Tamifume) sinds 1 januari 2017 alleen nog toepassen via druppelbevloeiing. Omdat deze techniek nog niet volledig op punt staat, werd in 2017 een 120-dagenregeling goedgekeurd voor bodeminjectie.

Mogelijke beheersmaatregelen zoals het gebruik van resistente rassen of bodemontsmetting zijn ontoereikend. Bij bepaalde gewassen zijn inderdaad resistenties aanwezig, maar deze zijn vaak onvolledig. Gebruik maken van een vang - of antagonistisch gewas ;waarbij de populatie aaltjes daalt, lijkt meer aangewezen. Toch zijn dergelijke gewassen niet makkelijk te vinden. Tevens streven we hier naar gewassen met een korte teeltperiode, waarbij snel effect te zien is.

De middelen die mogen ingezet worden voor het uitvoeren van een bodemontsmetting worden steeds schaarser. Basamid, met als actieve stof dazomet, mag toegepast worden om de 3 jaar en heeft een wachttijd van 3 weken. Ook stomen is een mogelijkheid, bij deze niet-chemische bodemontsmetting is een temperatuur van 70 °C op 30 cm diepte vereist.

Het donkere weer van de voorbije weken zorgt ervoor dat de planten trager groeien en verzwakken. In deze omstandigheden moet altijd extra aandacht besteed worden aan het beschermen van de plant tegen bodemziektes.

Inventarisatie van de sector met de medewerking van 29 slabedrijven (serresla, grondteelt) verspreid over de provincies West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen. De enquête bevatte vragen rond bemesting en irrigatie, de uniformiteit van de beregening getest en werd aan de telers gevraagd om gedurende een jaar bemestings- en irrigatiegegevens van de teelt bij te houden. In dit artikel worden enkele interessante resultaten van dit onderzoek meegedeeld.

Al vele jaren is er onderzoek lopende omtrent plantsapanalyses, en dit bij meerdere instellingen. Verschillende teelten en verschillende technieken werden onder de loep genomen. Sommige praktijkbedrijven laten plantsapanalyses uitvoeren, andere geloven er niet in. Maar wat is nu de waarde van plantsapmetingen en hoe vertaal je de resultaten naar de praktijk?

Als de druk van bodemgebonden ziekten of plagen in de serre toeneemt, kiezen veel telers ervoor om een grondontsmetting te laten uitvoeren. De zomer is daarvoor de uitgelezen periode, omdat voor een goede effectiviteit relatief hoge bodemtemperaturen nodig zijn. Elk jaar is het opnieuw afwachten welke middelen hiervoor gebruikt kunnen worden.

Samenvatting van de Benchmarkt studie in 4 stappen:

Het doel van de opdracht is enerzijds een internationale benchmark van nutriëntenregelgeving voor tuinbouw en van innovatieve teelttechnieken voor tuinbouwgewassen in de Europese lidstaten uit te voeren en anderzijds het organiseren van een Europese conferentie over de nutriëntenproblematiek en de beste praktijken in de tuinbouw met betrekking tot waterbescherming in diverse landen.