Het PCG zoekt voor onmiddellijke indiensttreding een onderzoeker bodem en techniek. Motivatiebrief en C.V. bereiken ons ten laatste op 31 oktober 2023 bij voorkeur per e‐mail op vacature[at]pcgroenteteelt.be of per brief: PCG , t.a.v. B. Gobin, Directeur, Karreweg 6, 9770 Kruisem.

Vraag tijdig uw nitraatresidubepaling aan bij een erkend laboratorium. Je kan hiervoor het laboratorium van PCG selecteren.

Op 22 juni stelde PCG het lopende onderzoek voor op het proefveldbezoek openluchtgroenten. Er werd ingegaan op de lopende proeven en projectwerking binnen diverse thema’s zoals onder andere onkruidbeheersing, rassenonderzoek, plaagbeheersing, invloed van druppel- en subirrigatie en invloed van najaarsbewerkingen bij inzaai van een groenbedekker in functie van de bodemvochtbeschikbaarheid in het voorjaar.

De stikstofdynamiek in de bodem is een behoorlijk ingewikkeld proces maar een grondige kennis ervan is cruciaal voor onze landbouw en ons milieu. Met het VLAIO-LA project MiNiMax willen PCA, PCG, de Hooibeekhoeve en BDB betere inzichten verkrijgen in factoren die de stikstofvrijstelling beïnvloeden om adequater te kunnen gaan bemesten.

In het kader van de B3W-werking organiseren we een Focusgroep ‘Bodemkwaliteit in openluchtgroenten’. Deze focusgroep is een lerend netwerk, waarbinnen wij samen met 8 à 12 groentetelers 3 keer per jaar samenkomen om kennis uit te wisselen over bodemkwaliteit.

Jong geleerd is oud gedaan, met deze gedachte wil PCG zijn onderzoeksresultaten uitdragen naar de volgende generatie land- en tuinbouwers door een educatief pakket samen te stellen.

Tijdens de voorbije twee teeltseizoenen werd er op verschillende proefvelden in Vlaanderen gezocht naar manieren om de gewasweerbaarheid tegen droogte te verhogen. Goede bodempraktijken kunnen voor een betere vochthuishouding in de bodem zorgen.

Dat succesvol bataat telen in België mogelijk is, zoveel is duidelijk. Toch zijn er nog heel wat vragen waarop we vandaag het antwoord niet kennen en vraagt de uitbreiding van deze teelt diepgaander onderzoek.

In het kader van de B3W-werking organiseren we een Focusgroep ‘Bodemkwaliteit in openluchtgroenten’. Deze focusgroep is een lerend netwerk, waarbinnen wij samen met 8 à 12 groentetelers 3 keer per jaar samenkomen om kennis uit te wisselen over bodemkwaliteit.

Hoge nitraatresiduen in het najaar op landbouwpercelen dragen in Vlaanderen nog steeds bij tot overschrijdingen van de Europese normen voor grond- en oppervlaktewater. Deze problematiek heeft de laatste jaren geleid tot steeds strengere maatregelen, maar na aardappelen, groenten en maïs is het vaak moeilijk om hoge nitraatresiduen te voorkomen. Een belangrijke vereiste voor een laag nitraatresidu is een goed stikstofbemestingsadvies. Cruciaal daarbij is de inschatting van de hoeveelheid stikstof die de bodem zal leveren door mineralisatie van bodemorganische stof tijdens en na het groeiseizoen.

Opbrengst van prei lager dan normaal / Hitte en vorst heeft gezorgd voor onvoldoende industriebloemkool / Lastig seizoen voor spruitkooltelers / Bijbemesten kan terug vanaf 16 januari indien nodig

De afgelopen 2-jaar werden verschillende demonstratieve proeven aangelegd met een focus op goede bemestingspraktijken. Verder werden ook praktijkpercelen opgevolgd bij landbouwers die hun praktische ervaringen deelden rond oordeelkundige bemesting. Al deze info en ervaringen zijn nu mooi gebundeld in een overzichtelijke brochure.

Begin 2021 ging de Begeleidingsdienst voor Betere Bodem en Waterkwaliteit of B3W van start als nieuwe begeleidings- en voorlichtingsdienst voor de Vlaamse land- en tuinbouwsector. B3W werd opgericht in opdracht van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM). Vanuit diepgaande kennis en praktijkervaring begeleidt B3W land- en tuinbouwbedrijven bij hun evolutie richting duurzaam nutriëntenbeheer en bodemzorg. Het doel is om zowel de nutriëntenverliezen naar water, bodem en lucht te verminderen, alsook de bodemvruchtbaarheid te verbeteren.

Er werden verschillende veldproeven voorgesteld binnen diverse thema’s waaronder onkruid- en plaagbestrijding, vernietigen van groenbedekkers, rassenonderzoek en irrigatie.

Op maandag 13 juni 2022 organiseerden we een proefveldbezoek in de openluchtteelten groenten. Het programma omvatte het bezoeken van de diverse rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven die aanliggen op PCG. Teelttechniek en irrigatie & fertigatie kwamen eveneens aan bod.

De bevindingen uit het project werden gebundeld in enkele infoposters over de wortelknobbelnematode Meloidogyne chitwoodi, de wortellesienematode Pratylenchus penetrans en een eerste overzicht over de waardplantstatus van een aantal courant gebruikte groenbedekkers voor deze twee nematodensoorten.

De bevindingen uit het project werden gebundeld in enkele infoposters over de wortelknobbelnematode Meloidogyne chitwoodi, de wortellesienematode Pratylenchus penetrans en een eerste overzicht over de waardplantstatus van een aantal courant gebruikte groenbedekkers voor deze twee nematodensoorten.

De bevindingen uit het project werden gebundeld in enkele infoposters over de wortelknobbelnematode Meloidogyne chitwoodi, de wortellesienematode Pratylenchus penetrans en een eerste overzicht over de waardplantstatus van een aantal courant gebruikte groenbedekkers voor deze twee nematodensoorten.

Op maandagavond 28 februari 2022 vertellen we je graag meer over de maatregel, en gaan we ook even in op de praktische aanbevelingen bij de aankoop van een machine voor onkruidbeheersing (NPI waterkwaliteit) of een compostkeerder (NPI bodemkwaliteit).

Bemesting bij vollegrondsgroenten is en blijft een delicaat gegeven. Op vlak van nitraatresidu’s behoren de groenten tot de slechtste leerlingen van de klas. Hierdoor is bemesting bij vollegrondsgroenten een risico voor het behalen van een goede waterkwaliteit in het kader van de Europese Nitraatrichtlijn en de Kaderrichtlijn water. De nood is daarom hoog om op een brede manier te communiceren en te sensibiliseren over goede bemestingspraktijken die zichzelf al hebben bewezen.

Bemesting bij vollegrondsgroenten is en blijft een delicaat gegeven. Op vlak van nitraatresidu’s behoren de groenten tot de slechtste leerlingen van de klas. Hierdoor is bemesting bij vollegrondsgroenten een risico voor het behalen van een goede waterkwaliteit in het kader van de Europese Nitraatrichtlijn en de Kaderrichtlijn water. De nood is daarom hoog om op een brede manier te communiceren en te sensibiliseren over goede bemestingspraktijken die zichzelf al hebben bewezen.

Een aantal landbouwers is zich vandaag al erg bewust van het belang van een goed en proactief management van hun groenbemesters en koesteren deze groenbemesters als een volwaardig gewas. Vanuit deze overtuiging zijn ze ook in staat om eventuele knelpunten creatief aan te pakken of te omzeilen.

Een aantal landbouwers is zich vandaag al erg bewust van het belang van een goed en proactief management van hun groenbemesters en koesteren deze groenbemesters als een volwaardig gewas. Vanuit deze overtuiging zijn ze ook in staat om eventuele knelpunten creatief aan te pakken of te omzeilen.

Om enkele maatregelen te onderzoeken op hun invloed op de vochtstatus en opbrengst, is er een proef aangelegd in wortel met verschillende manieren van voorbewerking, kerend (spitten) en niet-kerend (Lemken). Verder werd een proef uitgevoerd in uien om de invloed van additieven te onderzoeken op de vochtstatus en opbrengst. Op een praktijkperceel werd verschillende toepassingen vergeleken zoals compost als mulchlaag, de super absorberende ‘ZEBA korrel’ en het gesteentemeel bentoniet, zowel de kleifractie als de gedroogde vorm.

Tijdens de gewasbeoordeling drie en een halve week na planten kan je het onbemest N object er visueel uithalen. De sla staat er kleiner en bleker bij dan de andere objecten. Het object met KNS advies toegediend met KAS staat het grootste in volume, het donkerste van kleur en het uniformst.

Ook in 2022 moet u het digitaal kunstmestregister invullen. Het register moet steeds uiterlijk de 7^de dag na de feiten ingevuld worden op het Mestbankloket. Hierop geldt de uitzondering dat als uw bedrijf beschikt over een vrijstelling van de gebiedsgerichte maatregelen dan heeft u tijd tot het einde van de maand die volgt op de maand van de feiten om uw verhandeling of gebruik te registreren. U mag dan bovendien ook het gebruik sommeren per meststof, per perceel en per maand. De verhandelingen mogen niet gesommeerd worden.

Op het groenteplatform van de Werktuigendagen waren er thema’s uitgewerkt gericht op arbeidsefficiëntie, klimaat en duurzaamheid. Tijdens de geleide rondgang van de tuinhouwdemonstraties kwamen water, mechanische onkruidbestrijding, spuittechniek en automatisatie in planten aan hoc!

De Provincie Oost-Vlaanderen streeft naar een kwaliteitsvol landbouwlandschap. Iedereen kan bijdragen. In deze aflevering maken we je warm om mee te werken aan het duurzaam beheren van de bodem, het fundament van het Oost-Vlaamse landschap.

Streven naar een klimaatrobuuste bodem. Wat levert een gezonde bodem op? Welke groenbedekker kiezen? Welke machines kan je hiervoor inzetten?  Wat is organische koolstof? Hoe kan je het koolstofgehalte (humusgehalte) in de bodem verhogen? Hoe werkt de koolstofsimulator? Wat is het belang van bodemanalyse? Welke analyses bestaan er?

Het ReNu2Farm-project is opgericht om de hergebruikspercentages van stikstof (N), fosfor (P) en kalium (K) in de primaire voedselproductieketen in Noordwest-Europa (NWE) te verhogen. Na de goedkeuring van de ReNu2Farm Capitalisation, zal het project gebruik van herwonnen meststoffen in nieuwe markten stimuleren om zodoende het gebruik van herwonnen meststoffen in van kunstmest in Noordwest-Europa te verminderen.

De regio van de Vlaamse Ardennen is heuvelachtig en daardoor erg erosiegevoelig. Verschillende Vlaamse partners hebben binnen het Europese Triple C-project hun krachten gebundeld om te strijden tegen wateroverlast en erosie. Hiervoor werkten ze nauw samen met de landbouwers, lokale besturen en waterloopbeheerders. Op dinsdag 7 september hebben we de resultaten gepresenteerd op het slotevenement in Oostende. Hoe dit alles in zijn werk is gegaan zie je in onderstaand filmpje.

Op donderdag 4 november organiseerden het Departement Landbouw en Visserij, Inagro, PCG en PSKW deel 1 van het Groenbemestersevent op het Hof Ter Weeden in Kruisem. Op het demoveld werden een 20-tal mengsels uitgezaaid die telkens een andere toepassing beogen. De zes aanwezige zaadbedrijven gaven een korte toelichting bij het hoe en het waarom van hun mengsel. In een drietal profielputten toonden we wat groenbemesters vertellen over de toestand van je bodem en hoe je dit als boer zelf kunt waarnemen. Na de koffie in de schuur van het Hof ter Weeden gingen vier sprekers in op de keuze van de groenbemesters, de interactie tussen groenbemesters en aaltjes, de meerwaarde van mengsels en de stikstoflevering voor de volgteelt.

Op 4 november organiseerden het Departement Landbouw en Visserij, Inagro, PCG en PSKW een groenbedekkersevent waar alle aspecten die de keuze en het beheer van groenbemesters beïnvloeden werden toegelicht. We brachten een bezoek aan het veld waar een hele reeks groenbedekkermengsels zijn ingezaaid en stelden deze voor. Nadien behandelden verschillende sprekers allerlei thema’s zoals de invloedsfactoren voor een goede keuze van een groenbedekker, de relatie tussen groenbedekkers en nematoden, de voor- en nadelen van complexe mengsels, het inwerkingstijdstip van groenbedekkers en de mineralisatie nadien,… We hielden de thema’s breed zodat de informatie relevant was voor alle types landbouwers die met dit onderwerp te maken hebben.

Op 4 november organiseerden het Departement Landbouw en Visserij, Inagro, PCG en PSKW een groenbedekkersevent waar alle aspecten die de keuze en het beheer van groenbemesters beïnvloeden werden toegelicht. We brachten een bezoek aan het veld waar een hele reeks groenbedekkermengsels zijn ingezaaid en stelden deze voor. Nadien behandelden verschillende sprekers allerlei thema’s zoals de invloedsfactoren voor een goede keuze van een groenbedekker, de relatie tussen groenbedekkers en nematoden, de voor- en nadelen van complexe mengsels, het inwerkingstijdstip van groenbedekkers en de mineralisatie nadien,… We hielden de thema’s breed zodat de informatie relevant was voor alle types landbouwers die met dit onderwerp te maken hebben.

In Ruddervoorde konden resultaten van enkele jaren veldonderzoek door Inagro getoond worden. Op dit perceel lag de focus op het wortellesieaaltje, Pratylenchus penetrans. In tegenstelling tot het wortelknobbelaaltje geldt hiervoor geen quarantainestatus, maar kan dit aaltje wel schade berokkenen aan heel wat gewassen. De veldproeven wezen uit dat herfst- en winterprei konden helpen om de populatie te verlagen, ook erwten deden het goed, hoewel er hier toch rasverschillen waren. Ook de groenbedekkers leverden hier goede resultaten op, met als sterkhouder Tagetes patula. We zagen ook potentieel in Japanse haver.

Tijdens dit studiemoment stelden we je graag de voornaamste projectresultaten naar de beheersing van het wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans en het wortelknobbelnematode Meloidogyne chitwoodi  in de groenteteelt voor. Welke groenten ondervinden schade en/of vermeerderen ze? Verder werd er ook advies gegeven rond het inzetten van de juiste groenbedekker om deze aaltjessoort te bestrijden.

Door de zeer uitzonderlijke natte zomermaanden laat Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir voor dit najaar een versoepeling toe op de uiterste inzaaidatum van vanggewassen. Bij voorkeur worden de vanggewassen nog steeds ingezaaid uiterlijk 15 september, maar als de bodem- en weersomstandigheden de tijdige inzaai niet toelaten, kan er afgeweken worden tot en met uiterlijk 30 september. 

De voorbije jaren kregen we steeds vaker te maken met extreme klimaatomstandigheden, zoals langdurige droogte en hittegolven, vorstperiodes laat in het voorjaar, extreme regenval,… met een duidelijke economische impact op onze land- en tuinbouw. In het kader van het Relanceplan ‘Vlaamse Veerkracht’ en de Blue Deal werd het project ‘Slimme combinatie van teeltkeuze en technologie voor een rendabele klimaatrobuuste land- en tuinbouw’ ingediend bij de Departement voor Landbouw en Visserij en goedgekeurd door de Vlaamse regering. Via onderzoek en voorlichting zullen concrete oplossingen geboden worden zodat de land- en tuinbouw in Vlaanderen zich kan wapenen tegen het veranderende klimaat en hun toekomst gegarandeerd blijft.

De verplichte derogatiebodemstalen (stikstof en fosfor) moeten sinds 1 juni 2020 aangevraagd worden via de staalnameapplicatie SNapp op het Mestbankloket. De labo’s zullen alleen nog aanvragen verwerken die ze via SNapp ontvangen.

Kunstmestregister vanaf 15 april 2021 verplicht na 7 dagen in te vullen / Equivalente maatregelen aanvragen tegen 30 april 2021.

Doelstelling is om via een proactief management van de groenbemesters hun agro-ecologische systeemdiensten te maximaliseren. We willen voordelen halen uit groenbedekkers door ze gerichter te beheren, in bijzonder bij het onderwerken in het voorjaar. Met name willen we processen (mineralisatie en organische stofopbouw) proactief aansturen en optimaliseren in functie van bodemkwaliteit, nutriëntenbenutting en gewasopbrengst van de volgteelt. Hierdoor demonstreren we wat de impact is van de groenbemesterskeuze, wijze van vernietigen en het tijdstip van onderwerken op de stikstofdynamiek en de gewasontwikkeling in de volgteelt. In deze proef testen we 4 groenbedekkers (Italiaans raaigras, wikken, snijrogge en luzerne) uit die we op 2 tijdstippen vernietigen met eenzelfde niet-kerende grondbewerking. We volgen de stikstofvrijstelling op tot aan de oogst van de volgteelt bloemkool.

Vanuit diepgaande kennis en praktijkervaring begeleidt B3W land- en tuinbouwbedrijven bij hun evolutie richting duurzaam nutriëntenbeheer en bodemzorg, met respect voor de gestelde milieudoelen en de actuele voorschriften.

Gebiedstypes opnieuw ingetekend / Digitaal kunstmestregister vanaf 1 januari 2021 /  Bijbemesten kan terug vanaf 16 januari indien nodig.

Opgelet voor Septoria in knolselder / Wees waakzaam voor roest in prei / Bemesting in prei / De nitraatresiducampagne nadert!

Denk aan de verplichte stikstofstalen en bemest op basis van analyses / Doelareaal vanggewassen 2020 en bedrijfsafzetruimte 2020 / Extra AGR-GPS verplichting bij burenregeling vanaf 1 augustus 2020

Groente-N-advies zet alle goede bemestingspraktijken nog eens op rij opdat zowel de opbrengst en kwaliteit als het nitraatresidu aanvaardbaar zouden zijn. Bemesting bij vollegrondsgroenten is en blijft een delicaat gegeven. De expertise over alle goede bemestingspraktijken wordt de volgende 2 jaar door het Proefstation voor de Groenteteelt (PSKW), het PCG en Inagro gedemonstreerd en is te volgen via www. groenteNadvies.be.

Veel koolvliegeitjes op bloemkoolvelden / Bladluizen gesignaleerd in kolen / Start tijdig met tripsbestrijding in prei / Digitaal kunstmestregister uitgesteld tot 01/01/2021 / Vanggewasovereenkomst aanmelden voor 30/06/2020.

Opgelet voor aardvlooien in kolen / De eerste koolmotjes worden gesignaleerd / Wees waakzaam voor zevenbladluis op de wortelpercelen / Wacht na het uitplanten van prei niet te lang met de onkruidbestrijding / Fosforklasse verlaging aanvragen op basis van oude papieren fosfaatanalyses kan nog tot 1 september 2020.

In een Moving Bed BioReactor halen micro-organismen nitraat uit drainagewater. Ze zetten het om in het onschadelijke stikstofgas.

Landbouwers zijn verplicht om via SNapp op hun digitaal Mestbankloket een nieuwe analyse voor bepaling fosfaatklasse en de verplichte stikstofanalyses aan te vragen voor hun gronden. Dit laatste gaat over aanvragen voor staalnames die moeten gebeuren op de percelen waarop in vollegrond aardbeien, sierteeltgewassen, boomkweekgewassen, groenten van groep I of groep II worden geteeld. Sinds MAP 6 geldt die verplichting alleen nog voor de percelen in gebiedstype 1, 2 of 3 en niet voor gebiedstype 0. 

Landbouwers moeten een aantal gebiedsgerichte maatregelen toepassen in gebiedstype 2 en 3 om de waterkwaliteit verder te verbeteren in uitvoering van MAP 6. Landbouwers kunnen er ook voor kiezen om een equivalente maatregel toe te passen als alternatief voor een gebiedsgerichte maatregel, om zo op een andere manier de doelstelling van de gebiedsgerichte maatregel te realiseren.

Tijdens dit studiemoment werden de voornaamste schadelijke nematoden voor de groenteteelt voorgesteld. Het gebruik van groenbedekkers en de impact daarvan op schadelijke nematoden werd toegelicht.

Bij het labo van PCG kan u terecht voor uw bodemanalyses in kader van het mestbeleid en in kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid.

In deze studie analyseerden we een uitgebreide dataset van stikstofbemestingsproeven (2009-2016) met verschillende trappen van stikstofbemestingshoeveelheden van alternatieve sla, spinazie, prei, wortelen, bloemkool en spruiten aangelegd op diverse locaties in de 3 Vlaamse groenteregio’s. We berekenden het effect van de teeltbeschikbare stikstofhoeveelheid op opbrengsthoeveelheid, stikstofopname, de kwaliteitsparameters nitraatconcentratie (bij bladgroenten), bladkleur en uniformiteit en residuele minerale stikstofhoeveelheid bij de oogst.

Aandacht inkorting uitrijregeling kunstmest in MAP 6 Binnen MAP 6 is er een aanpassing doorgevoerd van de uitrijregeling. De uitrijregeling is voor alle gebiedstypes dezelfde en er is geen onderscheid meer per type bedrijf (focus / niet- focus). De volledige uitrijstop geldt voortaan vanaf 1 november en loopt tot 15 januari.

MAP 6 bepaalt dat er meer vanggewassen moeten worden ingezaaid om directe verliezen van nutriënten tegen te gaan. Op percelen van gebiedstype 1, 2 en 3 die geen zware kleigrond zijn, moet na een hoofdteelt (uiterlijk 31/08/2019 geoogst), uiterlijk 15/09/2019 een vanggewas ingezaaid zijn, tenzij er een nateelt wordt ingezaaid (basisregel vanggewassen).

De erosiebestrijding via niet-kerende bodembewerking steunt vooral op de aanwezigheid van veel organisch materiaal en gewasresten aan het bodemoppervlak. Daar de gewasresten mogelijk sterk verkleind worden bij de intensieve bodembewerking, en dat inzetten van de ploeg op andere momenten in de teeltrotatie mogelijk blijft, valt echter af te wachten in welke mate de erosie kan tegengehouden worden. De proefvelden zullen dan ook gescreend worden op de effectiviteit van erosiebestrijding via o.a. gecontroleerde regenvalsimulaties in het veld.

In het kader van Leve(n)de Bodem werd de bodemIDee ontwikkeld. De bodemIDee brengt de chemische, fysische en biologische bodemkwaliteit van een perceel in kaart aan de hand van een aantal indicatoren en geeft dit grafisch weer in een sterdiagram. Samen met de kennispendelaar gaan een 200-tal landbouwers aan de slag om de bodemIDee toe te passen op één à twee percelen. Waar relevant wordt een aanpak voor herstel en verbetering afgesproken. De bodemIDee wordt in de loop van het project ook nog verfijnd en bijgesteld.

Ook bij een correcte bemesting en strengere maatregelen is het vaak niet te vermijden dat er via het drainagewater van landbouwpercelen nitraten vrijkomen in het oppervlaktewater. Binnen een LA-traject is een Best Beschikbare Techniek ontwikkeld om nitraten uit drainagewater te verwijderen met als doel meer MAP-meetpunten groen te krijgen. De eerste pilootinstallatie gaf bemoedigende resultaten. Ondertussen worden er nog twee geïnstalleerd die zich deze winter moeten bewijzen.

De MBBR (Moving Bed Biofilm Reactor) kan te velde nitraten uit drainagewater halen, daar waar geoptimaliseerde bemesting onvoldoende verbetering brengt aan de waterkwaliteit.

Het bedrijf is gelegen in ingepolderd land met een grote variatie in grondsoorten, nl. van grof zand tot kleigrond. Dit vormt in hoofdzaak de drijfveer voor Martin om aan precisielandbouw te doen. Op de lichte (zand)gronden komen de vroege teelten en op de zware (klei)gronden de late teelten. Voor het opmaken van taakkaarten maakt Martin niet alleen gebruik van dronebeelden en bodemscans maar ook van historische kaarten en gegevens uit de trekker (met RTK-gps) zoals brandstofverbruik, wielslip en opbrengstmetingen. Het akkerbouwbedrijf telt ongeveer 225 ha met als belangrijkste teelten aardappelen, uien (zaai en plant), wortelen, suikerbieten, wintertarwe en bruine bonen. 

Drie machines om de bodem te scannen werden onlangs gepresenteerd op het ‘Openveldevent Bodem’ op het PCG in Kruishoutem. Met de Veris-MSP3-bodemscanner van Vantage-Agrometius is inmiddels voldoende praktijkervaring opgedaan bij het verzamelen van gegevens over de bodem. De SoilXplorer van CNH geeft vooral snel inzicht in enkele parameters en is praktijkrijp. Het multisensorplatform van de onderzoeksgroep Precision Scoring van Universiteit Gent is nog in ontwikkeling, maar verzamelt een scala aan gegevens. Alle drie de machines brengen op hun eigen manier verschillende bodemeigenschappen in kaart. Op basis daarvan kan vervolgens een actie zoals plaatsspecifiek bekalken of bemesten worden uitgevoerd.

Voor veel telers is beregenen echter niet mogelijk omwille van geen uitrusting, onvoldoende water en/of beperkingen door de overheid opgelegd. Op basis van dit advies en op basis van recente metingen en waarnemingen heeft de waarnemend gouverneur van de provincie Oost-Vlaanderen besloten om via een nieuw politiebesluit een captatieverbod vanaf 24/07/2019 in te stellen op onderstaande ecologisch kwetsbare waterlopen en meanders. 

Wat is de kwaliteit van de bodem op jouw perceel? Bodemanalyses helpen je als ondernemer al een eind op weg. Maar er is meer dan de nutriëntenstatus alleen. Fysische bodemfactoren - zoals bodemdichtheid, waterdoorlaatbaarheid en stabiliteit van de aggregaten - bepalen de draagkracht van de bodem. Daarnaast zorgt een gezond bodemleven ervoor dat je perceel weerbaarder is tegen ziekten en plagen. De BodemIDee is hét werkinstrument binnen het Interreg-project Leve(n)de Bodem. Leer je bodem beter kennen aan de hand van de bijhorende filmpjes.

In 2018 werden door PCG 3 veldproeven met savooikool, ui en wortel aangelegd in de Vlaamse Ardennen. Verder lichten we al een tipje van de sluier op van de veldproeven die werden of zullen worden aangelegd in dit voorjaar. Hoe deed niet-kerende bodembewerking het onder deze omstandigheden? Wat is de invloed van schoffelen? Waren aanpassingen aan de plantmachine voldoende om erosie te voorkomen bij intense regen vlak na planten?

Binnen het Triple C project werd dinsdag 5 maart een erosieklas georganiseerd, naar analogie met de erosieklassen van het inmiddels afgeronde Leader project Boeren op een helling. De landbouwers zijn al druk bezig met werkzaamheden waardoor de opkomst wat lager lag dan voorgaande jaren. Maar de aanwezige landbouwers luisterden met interesse naar de uiteenzettingen van het PCG en het ILVO.

We zijn op zoek naar pilootbedrijven die interesse hebben om aan de slag te gaan met de EVA-app, een tool die origineel ontwikkeld werd door PCFruit om de fruitteler te helpen bij zijn bedrijfsvoering en administratie, maar intussen uitgebreid werd naar de akkerbouw en groenteteelt.

Zowel de wortelknobbelnematode als de wortellesienematode kunnen op een waardplant verschillende generaties per groeiseizoen vormen. De keuze van het gewas, de teeltduur  maar ook de bodemtemperatuur spelen hierbij een rol. Vaak is het de tweede of nog een latere generatie die schade veroorzaakt. Kennis over hun levenscyclus is cruciaal om een goede beheersingsstrategie uit te werken. Welke rol groenbedekkers hierin kunnen spelen wordt onderzocht.

Half november vond op het PCG een proefveldbezoek openlucht in prei, kool en bataat plaats. Tijdens dit proefveldbezoek werd tevens de demo groenbedekkers toegelicht welke kadert binnen het Interreg project ‘Leve(n)de bodem’. Hieronder worden de voorlopige resultaten van deze demo kort besproken.

Half oktober vond op een proefperceel langs de N60 in Nukerke een demo rond erosiebestrijdingsmaatregelen plaats georganiseerd door Steunpunt erosie, VMM en PCG i.k.v. Interreg 2 Zeeën project Triple C. Tijdens dit evenement werd de regenvalsimulator gedemonstreerd en werden de resultaten van verschillende teelttechnische maatregelen op de proefpercelen in Zwalm, Kluisbergen en Wortegem-Petegem voor 2018 toegelicht. De belangrijkste bevindingen van deze demo zetten we even op een rijtje.

Via intensieve aanpak (IA) wil het CVBB door het opvolgen van percelen en het formuleren van bemestingsadviezen de stikstofvracht vanuit de percelen naar het grond- en oppervlaktewater verminderen. De doelstelling van de IA is vooral de landbouwers op weg zetten naar een oordeelkundige bemesting en hen duidelijk maken dat dit leidt tot goede resultaten voor zowel de landbouw als voor het milieu. Ook de Vlaamse overheid, die de CVBB-subsidies voorziet, hecht veel belang aan de intense sensibilisering die CVBB voert op het terrein. Het ultieme doel is dat landbouwers de hen aangeleverde duurzame bemestingspraktijken effectief in de praktijk toepassen.

Fosfor is een grondstof waar vaak nog te kwistig wordt mee omgesprongen. Binnen dit project wordt gekeken hoe de fosfor problematiek zowel op landbouwkundig als op milieukundig vlak duurzaam aangepakt kan worden.

Eind augustus vond op PCG een ‘Opendag bodem’ plaats georganiseerd i.k.v. Interreg project ‘Leve(n)de bodem’. Tijdens dit evenement werd lopend en recent afgerond onderzoek op het PCG rond bewust omgaan met koolstof en nutriënten in de bodem aan het grote publiek gecommuniceerd. Via een uiteenzetting rond boslandbouw werd ook aandacht geschonken aan de uitzonderlijke droogte van afgelopen zomer. De belangrijkste bevindingen van de opendag zetten we even op een rijtje.

Ook in 2018 geldt er in de groenteteelt de verplichting om bodemanalyses te laten uitvoeren in groenten uit groep I en II.
Op uw Mestbankloket zal binnenkort een overzicht van de door u reeds genomen stalen gepubliceerd worden. Hierop kan u ook zien hoeveel stalen u dient te nemen en of u dus al in orde bent of niet.

Toen Carl Vanhoutte in 1995 voedersilo’s wou bijbouwen op zijn melkveebedrijf in Zillebeke, kreeg hij een ‘njet’ bij de aanvraag van zijn vergunning. Tenzij hij een zuiveringssysteem voor erfsappen zou voorzien. De keuze viel op een rietveld, en dat beklaagt Carl zich twintig jaar later niet.

PCG organiseerde op 31 augustus 2018 een opendag bodem i.k.v. Interreg project ‘Leve(n)de bodem’. Op die dag wordt het lopende en recent afgeronde onderzoek op PCG rond bewust omgaan met koolstof en nutriënten in de bodem gepresenteerd met aansluitend een bezoek aan de proefvelden.

PCG organiseerde op 31 augustus 2018 een opendag bodem i.k.v. Interreg project ‘Leve(n)de bodem’. Op die dag wordt het lopende en recent afgeronde onderzoek op PCG rond bewust omgaan met koolstof en nutriënten in de bodem gepresenteerd met aansluitend een bezoek aan de proefvelden.

Communicatie rond duurzame bemesting en waterkwaliteit is een belangrijke taak van het CVBB. Ook de Vlaamse overheid, die de CVBB-subsidies voorziet, hecht veel belang aan de laagdrempelige communicatie die CVBB voert op het terrein. De communicatie is in de eerste plaats gericht naar de Vlaamse land- en tuinbouwers, maar ook naar voorlichters en teelt- en bedrijfsbegeleiders, werkzaam in de land- en tuinbouw, de toeleveringssector en de bevoegde overheden.

Sinds 2016 gaan de CVBB-medewerkers effectief het terrein op voor de WKG - bijeenkomsten met de zogenaamde ‘tententochten’ (figuur 1). Met een tent trekken ze te velde om de telers te informeren over het MAP-meetpunt in de buurt. Die ‘tententochten’ vinden plaats overdag in het afstroomgebied van een MAP-meetpunt. De telers kunnen met de fiets, te voet of zelfs met de tractor afzakken naar het terrein en brengen andere telers onderweg mee. Door letterlijk in het veld te staan kunnen er interessante bevindingen meteen getoond worden.

Tijdens het eerste luik van deze bijeenkomst lichtte Jarinda Viaene het potentieel van boerderijcomposteren toe. Het tweede luik gaf aan de landbouwers de mogelijkheid de reststromen op hun bedrijf en in nabije omgeving te identificeren en de seizoenale beschikbaarheid ervan te bepalen.

Dankzij de financiering van de Vlaamse overheid kan het CVBB vele metingen uitvoeren en een uitgebreide terreinkennis opdoen. Het CVBB deelt de rode MAP-meetpunten in volgens de vastgestelde of vermoedelijke oorzaken van de nitraatoverschrijdingen. Afhankelijk van die oorzaak wordt een werkwijze uitgerold die specifiek voor elk meetpunt tot een betere waterkwaliteit zou moeten leiden.

Het proefveldbezoek openlucht groenten met als thema gewasbescherming ging door op donderdag 21 juni 2018.

De Vlaamse Ardennen is door zijn ontwikkeling een typische landbouwstreek met vruchtbare bodem en met voornamelijk gemengde familiale landbouwbedrijven. Het glooiende agrarische landschap, dat de Vlaamse Ardennen kenmerkt, leidt ook tot bodemerosie waardoor de landbouwers een productiehandicap ervaren. Ook de recente aanpassing van de erosiewetgeving brengt voor veel landbouwers extra beperking met zich mee.

De Vlaamse milieumaatschappij (VMM) bemonstert maandelijks elk actief MAP-meetpunt. Op basis van die cijfers selecteert het CVBB meetpunten die prioritair moeten verbeteren om de MAP-doelstellingen te kunnen realiseren. Bij die meetpunten die rood zijn of die de nitraatnorm benaderen (regelmatig metingen > 45 mg nitraat/liter) voert het CVBB bijkomende metingen uit stroomopwaarts van het meetpunt bij iedere kruising van de waterloop met een weg, drainagebuizen, overstortbuizen, enzovoort.

Tijdens het infomoment “Groenbedekkers vernietigen en niet-kerende bodembewerking” in het kader van het Leader-project “Boeren op een Helling” werden verschillende machines gedemonstreerd om groenbedekkers te vernietigen, nl. klepelmaaier, roller-crimper en twee types schijveneggen.

Het CVBB is intussen al 7 jaar actief en nu het einde van de tweede werkperiode nadert (MAP 5) is het tijd voor een globaal rapport, een stand van zaken van de verwezenlijkingen van de voorbije jaren maar ook een overzicht van de resterende knelpunten en aandachtspunten die werden vastgesteld. Dankzij de intensieve opvolging van voornamelijk de rode MAP-meetpunten hebben de CVBB-medewerkers immers een unieke terreinkennis opgebouwd en werden de probleem- en pijnpunten duidelijk in kaart gebracht.

In het kader van het demonstratieproject ‘Het ABC (Actie Bodemonderhoud C (koolstof)) in Vlaamse percelen’ organiseerde het PCG in samenwerking met de Werktuigendagen een demonstratie mechanisch vernietigen en inwerken van groenbedekkers op zaterdag 23 september 2017.

Op het infomoment "Boeren op een Helling” deelde onafhankelijk landbouwadviseur Stefan Muijtjens zijn inzichten over groenbedekkers en niet-kerende bodembewerking. Hij heeft hiermee een jarenlange ervaring.

In dit artikel vind je de presentaties van de Erosieklassen 2018 te Oudenaarde (21 februari 2018) en te Ophasselt (27 februari 2018). De erosieklassen werden georganiseerd i.k.v. Leaderproject Boeren op een helling door PCG in samenwerking met ABC Eco², Steunpunt Erosie, PCA, Algemeen Boerensyndicaat en Boerenbond.

Eind november werd er op het PCG een studiedag over composteren en fermenteren georganiseerd. Jurgen Degraeve van Agriton kwam spreken over fermentatie, Koen Willekens van ILVO over composteren en het PCG haalde hun resultaten van de compost- en fermentatieproeven boven van vroeger tot nu. In dit artikel vind je een samenvatting van wat er op de studiedag verteld werd.

Heel wat Kempische melkveehouders maken gebruik van derogatie voor hun bemesting. Dat maakt dat ze extra stalen dienen te nemen. Af en toe duiken er problemen op na gescheurd grasland. We spraken daarover met melkveehouder Jan Willems uit Lichtaart en met An Schellekens en Katleen Geerinckx beiden van  de Hooibeekhoeve / Landbouwcentrum voor Voedergewassen (LCV).

Op het PCG is een fermentatiekuil opgezet met prei, wortel, stro, koolzaadstro, houtsnippers en stalmest. Het fermentatieproces binnenin de kuil is goed verlopen. Het doel was het opzetten van de kuil en deze te demonstreren aan de landbouwers. Daarin is het doel geslaagd. Binnen een vervolgproef zal deze bokashi uitgetest worden op het veld.

Tijdens de Werktuigendagen op het demonstratieveld groenbedekkers een vernietigingsdemonstratie georganiseerd. Twaalf verschillende machines vernietigden allen hetzelfde mengsel (EAG matacelie van Aveve, 60% gele mosterd en 40% facelia). Dit om onderlinge vergelijking te kunnen tussen de machines. Er is steeds meer aandacht voor het machinaal vernietigen van EAG mengsels omdat deze sinds kort niet meer vernietigd mogen worden met herbiciden. Ook zijn de winters in Vlaanderen vaak niet sterk genoeg om het gewas volledig kapot te vriezen. Maar niet elke groenbedekker laat zich even makkelijk vernietigen. De vernietigingsdemonstratie vond plaats op zaterdag 23 september en is gefilmd met GoPro camera’s op en naast de tractoren. Het filmpje was gedurende de rest van het weekend te zien op het groot scherm naast het veld. De machines zijn ook een heel weekend naast hun resultaat blijven staan.

Binnen het eerste thema is in Oudenaarde een demonstratieveld aangelegd met 21 mengsels van groenbedekkers. 20 daarvan zijn commerciële mengsels en 1 is een eigen samengesteld mengsel. Alle mengsels voldoen aan de voorwaarden om een EAG mengsel te zijn. De laatste jaren worden steeds meer groenbedekkers ingezaaid op de percelen wat ten goede komt van de bodem- en waterkwaliteit. Het tijdig inzaaien van de groenbedekker blijft een must om een goed ontwikkeld gewas te bekomen. Anders bestaat de kans dat je meer nadelen dan voordelen ondervind.

Op fosfaatverzadigde percelen is een nulbemesting met P in de toekomst niet ondenkbaar, wat zou moeten resulteren in een significante uitmijning van de bodem P voorraden. Het effect van een nulbemesting met P op de gewasopbrengst met hoge totale P toestand is weinig gekend. Daarom werd deze proef aangelegd om de evolutie van de P uitmijning bij nulbemesting met P op te volgen. Dit zal gedurende drie jaar opgevolgd worden. De gewasopbrengst zal worden bijgehouden van rotaties met hoge P behoefte op percelen met hoge P verzadigingsgraad en zonder P bemesting.

In kader van het demonstratieproject ‘ABC (Actie Bodemonderhoud C (koolstof )) in Vlaamse percelen’ organiseerde het PCG een studienamiddag over composteren en fermenteren op woensdag 29 november 2017. Experten kwamen er spreken, proefresultaten werden gepresenteerd, gevolgd door een interessante rondleiding op het PCG. 

Houd bij het kiezen van de juiste groenbedekker niet alleen rekening met het zaaitijdstip, de vorstgevoeligheid en de organische stofproductie, maar ook met stikstofopname,teeltrotatie en prijs.

De opvolging van het rode MAP-meetpunt op de Logebeek in Zepperen (Sint-Truiden) bracht CVBB-medewerker Kris Dhaese, werkzaam bij PCFruit, in contact met Vic en Marleen Hannosset-Nicolaï. Dat leidde tot ingrijpende aanpassingen die niet alleen positieve gevolgen hadden voor de waterkwaliteit, maar ook de toekomstvisie van hun fruitbedrijf mee hebben bepaald.

In de voorbije editie van de Werktuigendagen werden drie thema’s door het PCG meer onder de aandacht gebracht. Het droge voorjaar van 2017 zal voor vele landbouwers nog een tijdje in hun geheugen gegrift staan, daarom mocht het thema irrigatie/fertigatie zeker niet ontbreken. Een volgende thema kaderde binnen de innovatieve teelten waarbij bataat de hoofdrol speelde. Een laatste thema waren de uien.

Op 31 oktober 2017 werd een proefveldbezoek georganiseerd in Lierde waarbij de verschillende eigenschappen van de groenbedekkermengsels werden toegelicht: bewortelingsdiepte, bodembedekkingsgraad, stikstofopname, vorstgevoeligheid, aanvoer organische koolstof, aaltjesresistentie en kostprijs zaaigoed.

In de landbouw nam de productie per hectare in de laatste decennia enorm toe. Dat grote succes kent echter een keerzijde: het intensieve gebruik van de landbouwbodem zorgde voor een achteruitgang van de bodemkwaliteit. Door het gebruik van zware machines, kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen ... zijn we in een neerwaartse spiraal beland, waarbij de bufferende werking van de bodem verloren gaat. Om het tij te keren is een transitie in denken en doen van landbouwondernemers noodzakelijk en moet er ook nagedacht worden over hoe de bescherming van de bodem kan gewaardeerd worden. Het Interreg-project 'Leve(n)de Bodem' bestaat uit drie belangrijke pijlers: begeleiding door kennispendelaars, leren van elkaar in ondernemersgroepen en demonstraties van nieuwe technieken. 

We gingen op bezoek bij  het loonwerkbedrijf van Werner Van Laethem in Gooik. Werner combineert loonwerk met een receptie van granen en verkoop van meststoffen. Hij beschikt ook over een mestopslag en een opslag van digestaat-effluent, afkomstig van een bio-vergistingsbedrijf uit Halle. Dit product is een interessante potas-meststof voor aardappelen en suikerbieten. Maar het uitzonderlijke aan loonwerker Van Laethem is dat hij ook adviezen geeft voor bodem en bemesting.

Door PCG en PCA werd op 14 augustus 2017 in kader van het Leader project ‘Boeren op een helling’ een demonstratieproef groenbedekkers aangelegd op een perceel in Lierde om verschillende groenbedekkermengsels met elkaar te vergelijken.

Ondanks een strenge en doordachte bemesting spoelen er bij openluchtteelten nog te vaak nitraten door via het drainagewater. Deze nitraten kunnen een overschrijding van de nitraatnorm aan het MAP-meetpunt veroorzaken. Een zuiveringstechniek uit de glastuinbouw werd aangepast voor de denitrificatie van velddrainagewater. De eerste installatie wordt dit najaar operationeel.

In januari 2018 gaat een nieuw LA-traject van start met als doel te komen tot een IPM-gebaseerde beheersing van schadelijke aaltjes met focus op Pratylenchus penetrans en Meloidogyne chitwoodi in de teelt van vollegrondsgroenten waarbij oordeelkundig gebruik gemaakt wordt van resistente groenbedekkers in teeltrotatiesystemen. Voor dit project zijn we op zoek naar enkele pilootbedrijven die kampen met aaltjes en willen participeren in het onderzoek.

Lang vóór alle verplichtingen rond groenbedekkers ontstonden, was Marc al overtuigd van de voordelen: een goed ontwikkelde groenbedekker laat een goede bodemstructuur achter en is een belangrijke bron van humus. Groenbedekkers dragen dus in belangrijke mate bij tot de bodemvruchtbaarheid!

Vaak profiteren veehouders van de graanstoppels om ruimte te maken in de mestkelders voor de komende winter. Dankzij hun mestopslag hoeven Louis en Gert Vandijck uit Peer dit niet te doen, zodat ze de mest optimaal kunnen aanwenden tijdens het voorjaar.

Op dinsdag 18 juli 2017 organiseerde we een proefveldbezoek aardappelen en openluchtgroenten. Het programma omvatte het bezoeken van de gewasbeschermingsproeven in de teelt van bloem-, spruitkool, kruiden, bataat, andijvie en aardappelen

In de boomkwekerij leeft nog vaak de idee dat een nieuwe aanplant stalmest moet meekrijgen voor jaren, tot aan de rooi. Maar niks is minder waar. De jonge boompjes krijgen al die voedingselementen niet tijdig opgenomen, met uitspoeling tot gevolg. Boomkweker Joost De Winter doet het al jaren met minder, met veel minder.

Het demonstratieproject ‘Het ABC in Vlaamse percelen’ dat in 2016 van start is gegaan, tracht strategieën en technieken aan te brengen om zoveel mogelijk koolstofrijk materiaal op de percelen te houden of aan te wenden.

“Welke teelttechnieken kunnen erosie verminderen zonder daarbij aan opbrengst te verliezen?”, dat is de hamvraag binnen het project Gomeros. Om op die vraag te kunnen antwoorden werden in 2016 acht veldproeven aangelegd door ILVO, PCG en Inagro. Die werden ingezaaid of beplant met doperwt, zaai-ui, prei, witloof en maïs. Voor elke teelt en elk veld werden gewasgroei en -opbrengst opgevolgd, en werd erosie opgemeten in functie van geteste aanpassingen in de teelttechniek. In 2017 wordt verder gebouwd op de resultaten van deze veldproeven. Dit artikel geeft een overzicht van de resultaten per teelt.

Het komt er meer dan ooit op aan de bemesting zo juist mogelijk af te stemmen op de behoeften van het gewas. Een beperkte voorraadbemesting aangevuld met bijbemesting(en) op basis van staalnames is dé sleutel tot succes. Een landbouwer aan het woord die daar sinds kort helemaal van overtuigd is.

In 2014 ging het IWT-project ‘Actief beheer en uitmijning van fosfaat voor optimale P-efficiëntie en terugdringen van fosfaatverliezen op perceelsniveau’ van start. Universiteit Gent coördineert dit project, PCG is partner. Eén van de doelstellingen binnen het project is het opstellen van een P-databank om na te gaan hoeveel fosfor de plant effectief opneemt. Voor de belangrijkste gewassen (in termen van areaal) worden P-concentraties in de marktbare delen en gewasresten bepaald.

De meeste gewassen zijn gezaaid, maar om te kiemen en te groeien kunnen ze wel nog wat regen gebruiken. Maar wat als die regen in de vorm van hevige plensbuien komt? Zijn jouw percelen daartegen bestand; heb je de erosiebestrijdende technieken al goed in de vingers? Hoe zorg je ervoor dat water, bodem, voedingsstoffen en fytoproducten niet gaan afstromen?

Op 28 maart vond onder een stralende lentezon de officiële aftrap plaats van het Interreg-project ‘Leve(n)de Bodem’ op het Proefbedrijf biologische landbouw van Inagro. Samen werken aan een betere bodemkwaliteit, daarvoor staat dit project. Kennispartners uit Vlaanderen en Nederland gaan samen met jou aan de slag op de bodem.

In 2016 legde PCG in het kader het VLAIO LA-traject GOMEROS (GrOenten en Maïs op EROSiegevoelige percelen) proeven aan met erwten te Zottegem en zaai-ui te Oudenaarde. In beide proeven werd het effect van ploegen vergeleken met niet-kerende bodembewerking en werd geëxperimenteerd met de zaaibedbereiding.

Betreed de grond alleen als die voldoende droog is. Bewerk niet dieper dan nodig en vermijd (te) zware druk op de bodem. Een bodem in goede toestand laat de gewassen toe de voedingsstoffen optimaal te benutten, voorziet ze van voldoende lucht en water, is goed bestand tegen erosie en verslemping. Hij houdt ook het organischestofgehalte op peil. Tussen het bekalken en bemesten las je liefst een periode van vier weken in. Hou voldoende afstand tot de waterlopen bij het bewerken, bemesten en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen

Een beperking van de N-bemesting wordt beschouwd als één van de beste N-beheersmaatregelen om N0³·-verliezen naar grond- en oppervlaktewater te beperken. Stikstofbemestingsnormen zijn dan ook een belangrijke pijler van het mestbeleid.

In bepaalde intensieve teelten biedt een doorgedreven optimale bemesting geen garantie voor aanvaardbare nitraatconcentraties in het drainagewater. Het LA-traject ‘Innovatieve toepassingen voor nitraatreductie in drainagewater’  ontwikkelt een best beschikbare techniek om te velde nitraten uit drainagewater te halen.

Weet dat niet alleen de wettelijke bepalingen van belang zijn. Vooral het tijdstip waarop het gewas de mest begint op te nemen speelt een rol voor een goede waterkwaliteit. MAP-man vraagt aandacht voor het tijdstip waarop je mest toedient. 

De winter is het uitgelezen tijdstip om een bemestingsplan op te maken voor het komende seizoen. Voor je enthousiast van start gaat, sta je het best even stil bij je bemesting en teeltplan van vorig jaar. Denk daarover na en bedenk hoe je je bemestingsplan voor 2017 kan optimaliseren.

Voor een efficiënte benutting van meststoffen en kalk is het belangrijk om op perceelsniveau rekening te houden met de zuurtegraad en de voedingstoestand van de bodem. Blindelings bemesten of bekalken kan negatieve gevolgen hebben voor de gewasopbrengst en -kwaliteit en verhoogt ook het risico op uitspoeling. Door een bodemstaal van de bouwvoor te laten analyseren en het bijhorende bemestings- en bekalkingsadvies op te volgen kan er optimaal worden voldaan aan de vereisten van het gewas, zonder dat meststoffen verloren gaan.

Het project Leve(n)de bodem wil de kloof dichten tussen het reeds uitgevoerde onderzoek en de praktijk. Het project biedt de landbouwers een platform om een verandering te bewerkstelligen door te werken aan bewustwording en implementatie van de maatregelen.

Tijdens het natte voorjaar van 2016 kon je er niet naast kijken dat de groei van gewassen erg ongelijk verliep. Op laaggelegen percelen waren opbrengstverliezen sowieso moeilijk te vermijden, maar een ongelijke groei op één perceel of tussen nabijgelegen percelen was opmerkelijk en vaak te wijten aan een verschil in bodemstructuur. Werken aan een goede bodemstructuur kan het risico op opbrengstverliezen dan ook gevoelig doen dalen, zeker in jaren met extreme weersomstandigheden.

Van 1 oktober tot 15 november wordt op veel percelen gemeten of het nitraatresidu niet te hoog is. Op het Mestbankloket vind je een overzicht van je percelen die bemonsterd moeten worden en alle praktische informatie. Meld tijdig dat je band- of rijbemesting toegepast hebt of dat je aanwezig wilt zijn bij de staalname. Je kunt er ook melden dat een staalname niet correct verlopen is. Op controlepercelen kan je op eigen kosten een tegenstaal laten nemen. Contacteer tijdig een erkend lab indien je percelen moet laten bemonsteren op eigen kosten.

Gras is in Vlaanderen nog steeds de teelt met het grootste areaal. Jaarlijks wordt een deel van dat gras gescheurd en opnieuw ingezaaid met gras of een andere teelt. Omdat grasland scheuren een risico inhoudt voor de waterkwaliteit, moet dat weloverwogen gebeuren.

Het is bedrijfseconomisch en milieukundig een win-win om uw grasland goed te verzorgen zodat het zo lang mogelijk productief kan blijven. Van productiederving, hoge kosten voor herinzaai, erosie, nutriëntenverliezen en dergelijke meer is dan geen sprake.

Een minderwaardige zodekwaliteit en teeltrotatie kunnen argumenten zijn om het scheuren van grasland te rechtvaardigen. De uitdaging is om het scheuren van grasland zodanig te plannen en uit te voeren dat de vrijgestelde nutriënten zoveel mogelijk worden opgenomen en benut door het volgende gewas. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel.

In Vlaanderen kleurt momenteel 21% van de MAP-meetpunten rood terwijl Europa de doelstelling oplegt om tegen 2018 slechts 5% rode MAP-meetpunten te hebben. In ongeveer 35% van deze rode MAP-meetpunten is nitraatrijk drainagewater van landbouwpercelen de oorzaak. Omdat een doorgedreven strenge bemesting geen garantie biedt tot lagere nitraatconcentraties in het drainagewater, zeker niet in intensieve teelten met hoge latente stikstof en ondiep wortelgestel, dringen andere oplossingen zich op.

Om optimaal te groeien, moeten planten voldoende stikstof krijgen. Daarvoor kan je minerale meststoffen (kunstmest) of organische meststoffen (dierlijke mest, compost …) toedienen. Maar ook de bodem levert uit zichzelf een flinke dosis stikstof. Dat wordt geregeld door een proces in de bodem, mineralisatie genaamd. Door het bodemleven (schimmels, bacteriën, wormen …) wordt organische stof (humus) afgebroken en daarbij komt onder meer stikstof vrij. Mineralisatie levert stikstof aan je bodem en dat wordt nog te vaak onderschat. Een gemiste kans, want je kunt besparen op meststoffen én het nitraatresidu blijft lager.

Momenteel worden er volop groenbedekkers uitgezaaid. Veel landbouwers kiezen ervoor om de 5% ecologisch aandachtsgebied (EAG) in te vullen door een groenbedekkermengsel in te zaaien. Daarmee voldoen ze niet alleen aan de EAG-voorwaarde, het levert hen meer op. Een belangrijke regel blijft wel dat je steeds zo snel mogelijk inzaait, want hoe vroeger gezaaid, hoe groter het effect.

Via een gebieds- en bedrijfsgerichte aanpak wil MAP5 - samen met de land- en tuinbouwers, mestvoerders en loonwerkers - de waterkwaliteit verder verbeteren. Zo is de uitrijregeling afhankelijk van het type bedrijf (focusbedrijf of niet), het type meststof, het bodemtype (zware kleigrond of niet) en de teelt (gras, akker, specifieke teelt), net om de risico’s op uitspoeling in het voor- en najaar te beperken.

Kleurt ook jouw perceel dit najaar groen? De laatste jaren zaaien steeds meer Vlaamse land- en tuinbouwers groenbedekkers in op hun percelen. Dit is een goede zaak voor de bodem- en waterkwaliteit. In dit artikel belichten we de voordelen van groenbedekkers.

Juni 2016 was extreem nat in Vlaanderen. Toch zijn er zeer grote verschillen tussen de regio’s waardoor in sommige regio’s gewassen zoals bloemkool nu al moeten beregend worden terwijl er in andere regio’s nog geen bodembewerking kan uitgevoerd worden omwille van ‘te nat’.

Zoals een ouder zijn baby meerdere voedingen per dag geeft, zo kan ook de landbouwer zijn gewassen kleine hoeveelheden meststoffen toedienen gespreid in de tijd. Hoe langer de groeiperiode van een teelt, hoe beter hij geschikt is om bij te bemesten. In de tuinbouw zowel als bij akkerbouw- en voedergewassen en op weiland wordt bemesting in fracties toegediend. Fractioneer de bemesting waar mogelijk en neem stikstofstalen op het juiste tijdstip. Niet alleen je gewassen maar ook je portemonnee en de waterkwaliteit zullen je dankbaar zijn.

Fosfor (P) is een essentieel voedingselement voor de plant. Het speelt een rol bij de energiehuishouding, de ontwikkeling van het wortelstelsel, de bloei en de zaadvorming. Daarom is het belangrijk dat er voldoende fosfor in de bodem aanwezig is. Een gebrek aan fosfor kost opbrengst, remt de groei en leidt tot slechtere benutting van stikstof en andere voedingsstoffen. Maar zoals vaak het geval is: ‘overdaad schaadt’. Hoe meer fosfor er in de bodem zit die niet wordt opgenomen door het gewas, hoe hoger het risico is op verliezen naar het oppervlakte- en grondwater, via uitspoeling, oppervlakkige afspoeling, erosie of drainage.

'Alweer stalen nemen' zal je ongetwijfeld denken. Naast de stalen voor fosfor, de stalen voor GLOBALGAP, de eventuele opvolgstalen voor nitraatresidu, zijn er ook nog de verplichte stalen voor stikstofbemesting in de tuinbouw. Bedenk wel dat die stikstofstalen veruit de belangrijkste zijn om de stikstofvoorraad in je bodem goed te kunnen opvolgen. Bovendien is het stikstofstaal nog steeds het beste instrument dat je in handen hebt om de reststikstof zo laag mogelijk te houden. En hoe minder reststikstof, hoe minder nitraat er naar de MAPmeetpunten stroomt. Maar wat kunnen die stikstofstalen voor jou concreet betekenen?

We staan aan de start van het groenteseizoen. Hoog tijd om eens stil te staan bij de bemesting die we wensen uit te voeren. Zijn de voorbereidingen getroffen? Weten we hoeveel we gaan bemesten en op welk tijdstip? Beslis voor aanvang van de teelt, bij het opmaken van het teeltplan, welke bemestingsstrategie je zal volgen want het is belangrijk om de bemesting niet alleen af te stemmen op de teelt maar ook op het perceel.

Bemesten zoals het hoort begint bij kennis van de uitgangssituatie, de basisbodemvruchtbaarheid van elk perceel afzonderlijk, de behoeften aan voedingselementen voor de verschillende teelten en daarnaast de inhoud en de bemestende waarde van de gebruikte mestsoorten en minerale meststoffen.

Het is evident dat mest thuishoort op het land en niet in het water. En toch gebeurt het regelmatig dat dierlijke meststoffen op hellende percelen ongewild afstromen naar een waterloop of dat korrels of vloeibare kunstmest (minerale meststoffen) in de beek terechtkomen. Soms wordt het stagnerende regenwater via een geul actief afgeleid naar de gracht of waterloop. Als die nog afwatert na de eerste bemestingsbeurt, stroomt het sterk aangerijkte water rechtstreeks in de beek. Dat moet vermeden worden. In dit artikel krijgt u een aantal praktische tips die u bij de bemesting kunt toepassen.

Op zoek naar oplossingen voor erosiegevoelige percelen? De doelstelling van het IWT-project Gomeres is om erosie effectief aan de bron te bestrijden én gewasopbrengst en -kwaliteit te behouden.  

De nieuwe potentiële erosiegevoeligheidskaart 2016 is online raadpleegbaar op de bodemverkenner van DOV. De jaarlijkse potentiële erosiegevoeligheidskaart is het resultaat van berekeningen met een erosiemodel. Een modelberekening is altijd een vereenvoudiging van de realiteit omdat ze alleen rekening houdt met de parameters waarvoor informatie beschikbaar is voor heel Vlaanderen.

Een optimale teelt begint bij een optimale bodemtoestand. Naast stikstof en fosfor heeft een teelt ook veel andere elementen nodig voor een goede groei. De pH speelt hierbij een belangrijke rol.

Oogstresten van landbouwgewassen vormen een cruciale schakel voor het op peil houden van de bodemvruchtbaarheid. In landbouwecosystemen blijft bij de oogst in veel gevallen meer bovengrondse biomassa achter op het veld dan dat er verwijderd wordt in het geoogste product. Hierbij moet ook nog de ondergrondse biomassa aan oogstresten gevoegd worden die per definitie op het veld achterblijft en die in een aantal gevallen aanzienlijk kan zijn. Naast een belangrijke rol in opbouw/behoud van organische stof, bevatten oogstresten ook een aanzienlijke hoeveelheid nutriënten.

Le projet EMMA vise principalement à promouvoir la production intégrée durable de légumes et de fraises dans la Flandre orientale, la Flandre occidentale et le Nord Pas-de-Calais. Ce type de culture est très exigeant en terme de qualité visuelle, de sécurité pour le consommateur.

Ce projet vise donc à constituer un socle de références répondant à la volonté de réduction notable des produits phytosanitaires pour les cultures légumières et la culture de fraises (grâce à un travail conséquent de compilation de travaux et méthodes y répondant) et à élaborer des nouvelles références pour répondre aux attentes en matière d’innovation et aux nombreuses questions restées sans réponse.

In het grensoverschrijdend project werd gestreefd om een reeks technieken op punt te stellen. Enerzijds om tegemoet te komen aan de vraag naar reductie van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen (door een compilatie te maken van reeds bestaande methodes) en anderzijds om nieuwe technieken te ontwikkelen die voldoen aan de verwachtingen naar innovatie en aan talrijke onbeantwoorde vragen.

Dit project doet daarom zowel een beroep op de competenties en de complementariteit van de projectpartners, als op de ervaringen van de telers uit beide productieregio’s. Het doel is om de kennisuitwisseling en -verspreiding over de grenzen heen te verbeteren en nieuwe technieken te introduceren door het uitvoeren van onderzoek.

Meststoffen zijn duur, de regelgeving is strikt. Juist doseren en meststoffen op een ideaal moment toedienen is de boodschap. Via deze brochure willen we u als teler informeren over nieuwe bemestingstechnieken die het gebruik van meststoffen kunnen optimaliseren. Het hoeft niet steeds een nieuwe machine te zijn, maar soms zijn het innovatieve aanpassingen aan bestaande- of occasiemachines. De vindingrijkheid is soms fenomenaal.

Het bemestingsbeleid op akker- en tuinbouwbedrijven wordt complexer. Het realiseren van een kwantitatief en kwalitatief goede productie en het in stand houden van de bodemvruchtbaarheid is niet voldoende om te spreken van een verantwoorde bemesting. Naast de economisch optimale bemesting zijn ook factoren als de impact op de omgeving van belang.

Samenvatting van de Benchmarkt studie in 4 stappen:

Bezoekersgids met gewasbeoordelingen van stikstofbemesting in prei, bemestingstechnieken en efficiëntie van chloorpotas tegen bacterieaantasting in prei en voorjaarszaai van groenbedekkers.

Het gewas voorzien van voldoende stikstof, zonder overschrijding van de norm voor restnitraat in de sperperiode is een moeilijke evenwichtsoefening waarbij elke kilogram stikstof die de plant ter beschikking krijgt, zorgvuldig moet worden gewikt en gewogen. Naast de stikstof die wordt toegediend via bemesting moet dus ook de stikstofvrijstelling door mineralisatie uit de bodem in rekening worden gebracht.

Effect van een groenbedekker op stikstofopname in zandgrond. Volgende groenbedekkers werden vergeleken Italiaans raaigras, gele mosterd, facelia, bladrammenas, snijrogge en zomerhaver.

In een lange termijnproef wordt de bodemverbeterende werking van GFT-compost, groencompost en champost nagegaan en de invloed ervan op de opbrengst en kwaliteit van groenten in openlucht. In 2010 werd de proef verdergezet bij spinazie in openlucht. In het voorjaar werd sinds 2001 telkens 30 m³/ha GFT-compost, groencompost of champost als organische bodemverbetering toegepast op de betreffende objecten.

De namineralisatie van de bodemverbeterende middelen (GFT-compost, groencompost, champost) was beperkt in 2011, ondanks de toediening aan een dosis van 30 m³/ha.jaar van 2001 tot 2010 (10 jaar lang). Enkel bij het object champost en het object GFT-compost werd éénmalig (resp. op 22 juli en op 15 september) een verhoging (bij p=0.05) in de minerale stikstofinhoud van de bodem (0-90 cm) vastgesteld. Groencompost gaf op geen enkel staalnametijdstip in 2011 aanleiding tot een significante stijging van het minerale stikstofgehalte in de bodem.

Op de studie- en demodag 'GPS in de groenteteelt' op 26 augustus 2011 in Oudenaarde werden tijdens het studiegedeelte ervaringen van groentetelers verduidelijkt aan de hand van video’s die op het bedrijf waren gefilmd.

Landbouwers kunnen degradatieprocessen tegengaan door het inzaaien van groenbedekkers na de oogst van de hoofdteelt. Hierdoor is de bodem tijdens de winter bedekt, waardoor hij beschermd wordt tegen de nadelige invloed van de weersomstandigheden. Naast deze beschermende functie hebben groenbedekkers nog heel wat andere voordelen, zowel voor de landbouwer, als voor het milieu (verhoging van het organische stofgehalte, vasthouden van nutriënten, beperken van stikstofverliezen tijdens de winter, verbeteren van de bodemstructuur, ...)

Bezoekersgids Studie- en demodag: "Gps in de groenteteelt" - vrijdag 26 augustus 2011 op de terreinen van de Internationale Werktuigendagen te Oudenaarde (Heurne).

In een lange termijnproef wordt de bodemverbeterende werking van GFT-compost, groencompost en champost nagegaan en de invloed ervan op de opbrengst en kwaliteit van groenten in openlucht. De lange termijn proef is begin 2001 gestart.

Inhoudstabel

• Rijen- en bandbemesting bij bloemkool en prei
• Demonstratie van geautomatiseerde schoffelmachines
  • Robocrop van Garford, verdeeld door Agrilead
  • Précicam van Carré
  • Een multi-gestuurde schoffelmachine van Agronomic
  • Précizo van JM cabinet conseil
• Bezoek pilootbedrijf witloof van Stefaan Gheeraert en Chantal Lemahieu te Poperinge - POVLT
• Proefveldbezoek OL PCG 8 oktober 2009

Table des matières

• La fertilisation en ligne et en bande
• Démonstration dynamique de systèmes de binage autoguidé

Projectomschrijving