Via VLIF Niet-Productieve Investeringen (VLIF-NPI) kan je als landbouwer subsidies ontvangen voor maatregelen die een positieve bijdrage leveren aan de gemeenschap. Om de mogelijkheden en het bestaan van de NPI’s verder kenbaar te maken onder de sector werd het demonstratieproject GlaWInO opgestart dat zich focust op infiltratiesystemen bij glastuinbouwbedrijven. Wat kunnen we voor jouw bedrijf betekenen? Dat lees je hier!

Hoewel bataat vrij droogtetolerant is en goed kan recupereren na moeilijke omstandigheden, is de aanwezigheid van voldoende water cruciaal voor het eindresultaat. We bekeken in 2022 het effect van watergift op de uiteindelijke opbrengst.

Tijdens de voorbije twee teeltseizoenen werd er op verschillende proefvelden in Vlaanderen gezocht naar manieren om de gewasweerbaarheid tegen droogte te verhogen. Goede bodempraktijken kunnen voor een betere vochthuishouding in de bodem zorgen.

In tijden van klimaatverandering is zuinig omspringen met water van groot belang voor de land- en tuinbouw om de strijd tegen waterschaarste en droogte aan te gaan. De MIRLET-tool (Model IRrigation in LETtuce) ondersteunt telers van bladgewassen in serregrond bij hun irrigatiemanagement. De tool combineert een datacaptatiesysteem in de serre, in de vorm van een pakket van sensoren, met een mechanistisch verdampingsmodel en geeft de telers zo adviezen over de optimale irrigatiestrategie. Om deze irrigatie-optimalisatie tool voor telers gemakkelijker toegankelijk te maken, ging op 10 oktober 2022 het samenwerkings- en digitaliseringsproject ´MIRLET.C4G´ van start. Daarbij werken wij samen met Inagro, het Proefstation voor de Groenteteelt (PSKW) en LAVA. 

Dat succesvol bataat telen in België mogelijk is, zoveel is duidelijk. Toch zijn er nog heel wat vragen waarop we vandaag het antwoord niet kennen en vraagt de uitbreiding van deze teelt diepgaander onderzoek.

In het kader van de B3W-werking organiseren we een Focusgroep ‘Bodemkwaliteit in openluchtgroenten’. Deze focusgroep is een lerend netwerk, waarbinnen wij samen met 8 à 12 groentetelers 3 keer per jaar samenkomen om kennis uit te wisselen over bodemkwaliteit.

De voorbije jaren is zichtbaar geworden dat de problemen met bodempathogenen in verschillende gewassen toenemen. De mondialisering en het wegvallen en beperken van de dosissen van bestaande bodemontsmettingsmiddelen zorgen ervoor dat deze ziekten niet langer beheersbaar worden.

Op donderdag 15 december vond de studiedag ‘Wapen je teelten tegen droogte en noodweer’ plaats. De studiedag werd georganiseerd door het Waterportaal, een Oost-Vlaams infoloket waar land- en tuinbouwers terecht kunnen met vragen en informatie over waterbeheer op het bedrijf. In de toekomst zullen we meer en meer geconfronteerd worden met lange periodes van droogte en toenemende kans op intense buien en eventueel overstromingen. Het is uitermate belangrijk om maatregelen te treffen om de land- en tuinbouw veerkrachtiger te maken tegen de klimaatsverandering.

We hebben vaker te maken met droge, hete periodes die worden afgewisseld met plaatselijk zeer zware buien. Je kan je gewassen hiertegen wapenen door in te zetten op goed bodembeheer in combinatie met efficiënt watergebruik. Op donderdag 15 december 2022 vond de studiedag ‘Wapen je teelten tegen droogte en noodweer' plaats op het PCG waarbij praktische tips en maatregelen voorgesteld werden.

Het TarOMAAt project stelde zich tot doel te komen tot een meer uniforme kwaliteit van tomaten tijdens het volledige seizoen door het beter controleren en bijsturen van de teelt. De nadruk in dit project lag op smaak, zonder factoren als productiviteit en andere meer klassieke kwaliteitsattributen buiten beschouwing te laten. Als belangrijkste vernieuwing werd gekeken naar SIFT-MS, een snelle techniek voor aromascreening, omdat het vruchtaroma gezien wordt als een belangrijke smaakmaker. KU Leuven, VCBT, PSKW, PCH, PCG verzoekt U om deel te nemen aan deze mini enquête van slechts vier korte vragen. Deze zal door het VLAIO worden gebruikt voor de eindevaluatie van het project.

Op 18 september 2022 verzamelde de preisector op het PCG voor een toelichting van de lopende proeven en projectwerking. Samen zochten we naar antwoorden voor de moeilijke groeiomstandigheden in prei dit seizoen. De prei is op de meeste percelen goed aan het groeien maar toch is er gemiddeld genomen minder productie aanwezig. De kwaliteit is er sterk op vooruit gegaan. Enkele weken geleden was, door de extreme weersomstandigheden, de houdbaarheid van de prei na oogst niet goed. Ook dat is nu beter. Trips is op de meeste percelen onder controle, enkel op de buitenste bladeren blijft regelmatig nog wat levende trips over. Voor de prei die pas gerooid wordt in april, kan het nog aangewezen zijn om in het voorjaar een extra tripsbestrijding uit te voeren. De afgelopen maanden werd op sommige velden, meestal beperkt tot enkele rassen, vastgesteld dat prei veel verkrampter groeide met samenklittende bladeren, een blekere bladkleur, puntige bladtoppen en een beperkte groeiachterstand. Op dit moment denken wij aan een gebrek aan een of ander sporenelement. De zoektocht naar de specifieke oorzaak van deze symptomen is gestart. 

Overzicht van innovatieve irrigatietechnieken met een beknopt overzicht van het gebruik/toepassing, kostprijs en voordelen van de diverse methoden.

In het kader van dit project werd een bevraging opgesteld die peilt naar de gebruikte technieken en noden van kooltelers om de koolvliegplaag te beheersen.

Op 18 oktober organiseerde PCG een thematisch uitwisselingsmoment rond prei waar een teler zijn ervaring deelt met andere telers voorafgegaan door een rondleiding in de proefvelden. Met als thema's: Onkruidbestrijding zonder bromoxynil / Druppelirrigatiestrategie / Rassenproef vroege herfst / Tripsbestrijding / Waarnemingen en waarschuwingen / Bemesting.

Dit jaar verkennen we op het PCG opnieuw duurzame alternatieven voor chemische bodemontsmetting.  Deze zomer hebben we diverse alternatieve ontsmettingsmethodes toegepast op grond die met Rhizoctonia solani besmet is. Op dit moment liggen er nog kropslateelten aan om op te volgen wat het effect is van de geteste alternatieven op de zwartrot.

Waarnemingen en Waarschuwingen (W&W) zijn reeds verschillende jaren een belangrijk onderdeel van optimale geïntegreerde gewasbescherming (Integrated Pest Management, IPM). Door technieken als automatische insectenvallen, modellering in de cloud en digitale communicatiesystemen in te zetten, willen we de bestaande systemen verder verbeteren. Zo kunnen de W&W-systemen met gerichte berichtgeving de telers bijstaan in het optimaliseren van de gewasbescherming.

Van 2018 tot 2022 liep het VLAIO-LA project ‘Beheersing van Meloidogyne spp. in intensieve biologische vruchtgroenteteelt in kas’. De bedoeling was om in dit project een economisch en praktisch haalbaar, robuust teeltsysteem te ontwikkelen voor een intensieve biologische vruchtgroententeelt onder beschutting ter beheersing van wortelknobbelaaltjes. We probeerden diverse strategieën uit, zoals onderstammen, vanggewassen in de winterperiode, tussenteelten in de vruchtgroenteteelt en toevoegen van natuurlijke bodemmiddelen (bv compost, chitine of biologische preparaten), en met succes! Daarom hebben wij een korte enquête opgesteld met vijf vragen.

In deze enquête polsen we naar jullie ervaringen met het komkommerbontvirus (CGMMV) en Cucurbit Aphid-borne Yellows Virus (CABYV). De informatie over CGMMV die hier uit voortkomt zal worden gebruikt worden om de projectaanvraag (InPaKt: Integrale aanpak van komkommerbontvirus) te ondersteunen en de nood vanuit de sector te benadrukken.

Omdat er maar weinig gekend was over de bewaring van Vlaamse bataat, hebben we binnen het vierjarige LA-traject ‘Succesvolle uitbouw van de teelt van bataat in Vlaanderen’ gezocht naar de ideale bewaaromstandigheden met focus op temperatuur en relatieve vochtigheid. De belangrijkste aandachtspunten en resultaten uit het onderzoek werden gebundeld in een praktische brochure.

Uit diverse onderzoeken is gebleken dat belangrijke watervoerende lagen in Vlaanderen onderhevig zijn aan verdroging. Daarom gebruik je best zo veel mogelijk andere waterbronnen dan diep grondwater. Om welke bronnen gaat het, wie zijn de waterbeheerders en welke acties kan je ondernemen om deze waterbronnen te gebruiken? Door de klimaatverandering zullen periodes van waterschaarste in de toekomst frequenter voorkomen. Enkel met een robuust waterbeleid, gebaseerd op wateropslag, waterbuffering en een duurzaam watergebruik, kunnen we de schade zo veel mogelijk  beperken. Naast diep grondwater bestaan er diverse soorten alternatieve waterbronnen. We geven een kort overzicht.

Op dinsdag 6 september 2022 organiseerden we een proefveldbezoek en machinedemonstraties voor de teelt van bataat'. Het programma omvatte een rondgang waarin naast de tussentijdse proefresultaten van 2022, mechanische onkruidbestrijding en machinedemonstraties aan bod komen. Het nieuwe VLAIO LA-traject ‘Maxbat: Maximaliseren van de productuniformiteit en -kwaliteit in de teelt en bewaring van bataat' werd voorgesteld.

Dat succesvol bataat telen in België mogelijk is, zoveel is duidelijk. Toch zijn er nog heel wat vragen waarop we vandaag het antwoord niet kennen en vraagt de uitbreiding van deze teelt diepgaander onderzoek. Op 1 september 2022 ging daarom het 4-jarige LA-traject ‘Maxbat: Maximaliseren van de productuniformiteit en -kwaliteit in de teelt en bewaring van bataat’ van start. Het PCG is coördinator en werkt voor het onderzoek rond bewaring samen met het Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproducten (VCBT). Het project wil de productuniformiteit en -kwaliteit van bataat vergroten voor een meer duurzaam en rendabel resultaat.

Nu bieden de partners vanuit het project ook de mogelijkheid aan voor een specifieke bedrijfsbegeleiding. Tijdens deze bedrijfsbegeleiding komt een specialist ter plaatse op jouw bedrijf en wordt voldoende informatie verzameld zoals: dakoppervlak, teelt, waterverbruik, beschikbare water-bassins, locaties voor waterinfiltratie, bodemtype en infiltratiecapaciteit. Op basis van deze informatie wordt samen bekeken welke infiltratiesystemen interessant kunnen zijn voor jouw specifieke bedrijfssituatie. Wil je effectief verder tot uitvoering, dan helpen we ook graag bij het aanvragen van de VLIF-NPI steun. Zo kan het infiltratiesysteem mogelijks volledig worden terugbetaald.

Een gebrek aan praktijkkennis over deze maatregelen weerhoudt telers er echter van ze toe te passen. Het doel van het SUSCABFLY-project is om de kennishiaten over deze technieken weg te werken en verder te bouwen aan een duurzame beheersingsstrategie voor deze plaag.

In een proef op het PCG testten we in 2021 (bio)solarisatie. Solarisatie is een methode van grondontsmetting door een vochtige bodem te bedekken met een dunne doorzichtige laag plastic, in de periode van het jaar met de hoogste zonnestraling en temperaturen. Biosolarisatie houdt in dat we vers organisch materiaal, in dit geval bladkool, in de bodem inwerken.

De vraag naar lokale eiwitgewassen stijgt en ook de lokale teelt van eiwitgewassen in België zit in de lift, maar ons Belgisch klimaat kan de teelt in openlucht parten spelen. In een serre kunnen de klimatologische omstandigheden beter gestuurd worden. Daarom vroegen we ons af of de teelt in serres voor deze gewassen een meerwaarde kan betekenen. Indien wel, zouden de eiwitgewassen een alternatieve zomerteelt kunnen vormen voor serres die leeg blijven in de zomer, bijvoorbeeld door grote Fusarium-druk. 

Op donderdag 30 juni 2022 vond naar goede jaarlijkse gewoonte het proefveldbezoek bio beschutte teelten plaats op PCG. De lopende proeven in zowel de verwarmde serres als de koepels werden toegelicht.

Begin 2021 ging de Begeleidingsdienst voor Betere Bodem en Waterkwaliteit of B3W van start als nieuwe begeleidings- en voorlichtingsdienst voor de Vlaamse land- en tuinbouwsector. B3W werd opgericht in opdracht van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM). Vanuit diepgaande kennis en praktijkervaring begeleidt B3W land- en tuinbouwbedrijven bij hun evolutie richting duurzaam nutriëntenbeheer en bodemzorg. Het doel is om zowel de nutriëntenverliezen naar water, bodem en lucht te verminderen, alsook de bodemvruchtbaarheid te verbeteren.

Op maandag 13 juni 2022 organiseerden we een proefveldbezoek in de openluchtteelten groenten. Het programma omvatte het bezoeken van de diverse rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven die aanliggen op PCG. Teelttechniek en irrigatie & fertigatie kwamen eveneens aan bod.

Op donderdag 30 juni 2022 organiseerden we een proefveldbezoek in de bio beschutte teelt. Het programma omvatte het bezoeken van de diverse teelten: tomaat, gember en kurkuma). De rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven die aanliggen op PCG in zowel de verwarmde serres als de koepels worden toegelicht.

Nu merken we de ziekte echter ook op in bedrijven met 2 tot 3 teelten per jaar. Onderzoek aan de Universiteit Gent (Labo Fytopathologie) toonde aan dat hier in België vooral fysio 4 (Fol 4) aanwezig is. Sinds de zomer van 2018 werd ook voor het eerst fysio 1 vastgesteld op enkele bedrijven (Fol 1). In Vlaanderen zijn beide fysio’s aanwezig, hierbij is fysio 4 (Fol 4) het meest verspreid. In 2021 zijn er een beperkt aantal nieuwe bedrijven met Fusarium aantasting in de serre bijgekomen. Wel is er een duidelijke toename van de aangetaste bedrijven met een zware aantasting op hun bedrijf.

Subirrigatie kan aangelegd worden in de nabijheid van grote dakoppervlaktes zoals industrieterreinen, bufferbekkens, plaatsen met continue bemaling onder infrastructuur zoals tunnels of plaatsen waar veel oppervlaktewater beschikbaar is. Maar er kan ook gewerkt worden met stuwen die het waterpeil in grachten verhogen.

Deze applicatie bevat ook infofiches over geavanceerde precisieberegeningstechnieken, zodat de teler een transparant beeld krijgt over de innovaties die zich afspelen in de sector en de inpasbaarheid op zijn bedrijf.

De bevindingen uit het project werden gebundeld in enkele infoposters over de wortelknobbelnematode Meloidogyne chitwoodi, de wortellesienematode Pratylenchus penetrans en een eerste overzicht over de waardplantstatus van een aantal courant gebruikte groenbedekkers voor deze twee nematodensoorten.

Op 4 mei 2022 organiseerde het PCG (Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt vzw) in Kruishoutem in het kader van het Interreg NWE project CURCOL ‘Curcumine based sustainable Colours’ een proefveldbezoek over de start van bio kurkumateelt. Het proefveldbezoek kon genieten van een grote belangstelling van meer dan twintig telers, kwekers, verwerkers en andere geïnteresseerden. De pas opgestarte proeven in zowel verwarmde serre als koepel werden toegelicht. Ook de proefresultaten van voorgaande jaren en de resultaten rond bewaring en voorkieming van kurkumarhizomen kwamen aan bod. Daarnaast presenteerde Harrie Vreman van NEXTGarden Ingrediënt Farm uit Nederland hun proefresultaten over de kurkumateelt in pot.

De bevindingen uit het project werden gebundeld in enkele infoposters over de wortelknobbelnematode Meloidogyne chitwoodi, de wortellesienematode Pratylenchus penetrans en een eerste overzicht over de waardplantstatus van een aantal courant gebruikte groenbedekkers voor deze twee nematodensoorten.

De bevindingen uit het project werden gebundeld in enkele infoposters over de wortelknobbelnematode Meloidogyne chitwoodi, de wortellesienematode Pratylenchus penetrans en een eerste overzicht over de waardplantstatus van een aantal courant gebruikte groenbedekkers voor deze twee nematodensoorten.

In het voorjaar van 2021 zette het PCG een proef in uien op bij een teler om het  effect van verschillende irrigatiestrategieën op de opbrengst te evalueren. Irrigatie volgens het advies van de Bodemkundige Dienst van België (BDB) werd vergeleken met irrigatie volgens de teler. Ook het effect van fertigatie op de opbrengst werd onderzocht. Bij fertigatie wordt bemesting via de druppelslangen toegepast.

Het project ‘Datagedreven Regeling van druppelirrigatie voor een duurzame Productie in de tuinbouw’ focust op vollegrondsgroenten die gevoelig zijn aan waterstress. Door een efficiënte irrigatie vermijdt men significantie productieverliezen, zoals gewichtsverlies in ui. Er werd een proef met druppelirrigatie en fertigatie in uien aangelegd in Ieper.

Een goed bodembeheer zorgt voor een maximale waterbuffercapaciteit in de bodem. Daarnaast kan door aangepaste maatregelen en innovatieve producten meer weerstand opgebouwd worden via de bodem. Door deze producten en maatregelen wordt een voorsprong gerealiseerd die de gewasproductie veerkrachtiger maakt tegen droogte en hitte. Voor sommige gewassen zal deze extra ondersteuning in de eerste fase van de groeicyclus ervoor zorgen dat de gewassen de rest van het groeiseizoen zelfstandig verder kunnen.

Orleans (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Bellevue (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Bayou Belle (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Radiance (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Covington (Lenders BV), Indosweet (Biological Youngplants), Astria (Biological Youngplants), Indopur (Biological Youngplants), JP9 (JoluPlant), JP10 (JoluPlant), JP11 (JoluPlant), JP12 (JoluPlant), JP13 (JoluPlant), JP14 (JoluPlant), Beauregard (Nativaland via Lenders BV).

Omdat we in onze proeven en op praktijkpercelen zagen dat niet elke Beauregard hetzelfde bleek te zijn en er verschillen waren in opbrengst en vorm, besloten we om een proef aan te leggen specifiek met Beauregard aangeboden door verschillende plantenleveranciers. Ook kon zo nog eens de vergelijking gemaakt worden tussen slips en gewortelde planten bij deze variëteit.

Deze proef toonde aan dat het kan lonen om een hogere plantdichtheid aan te houden bij het ras Orleans. Het aandeel verkoopbaar product binnen de sorteringen S tot L2 verhoogde hiermee tot 10 ton per hectare. Uiteraard verhogen ook de plantkost en arbeidsuren aanzienlijk. Om deze meerkost te beperken werd in 2021 de proef herhaald voor Orleans aan 75 x 25 cm (in vergelijking met 75 x 30 cm). Ook werd door tussentijds te oogsten de ontwikkeling van de knollen bij de twee verschillende plantdichtheden opgevolgd.

In deze proef werden verschillende mogelijkheden voor mechanische onkruidbestrijding in bataat uitgetest in functie van verschillende teeltsystemen. Drie verschillende teeltsystemen werden gedemonstreerd.

In deze stikstofbemestingsproef alternatieve sla worden twee rondes groene eikenbladsla (Kiribati) na elkaar geteeld op het PCG. In de proef liggen verschillende stikstoftrappen aan en wordt er ook gevarieerd in de meststoffen.

Deze proef werd opgezet om het effect na te gaan van het uitzetten van de kortschildkever Atheta coriaria op de aantasting veroorzaakt door koolvlieg in het veld.

Deze proef werd opgezet om het effect na te gaan van het uitzetten van de nematode Steinernema feltiae op de aantasting veroorzaakt door koolvlieg in het veld.

Deze proef werd aangelegd om de efficiëntie van alternatieve middelen tegen Tabakstrips (Thrips tabaci / THRITB) in prei (Allium porrum / ALLPO) na te gaan. Door het dalende aantal erkende middelen dat kan ingezet worden tegen trips in prei, wordt in het kader van het project ‘IPMTrips’ naar alternatieve of nieuwe potentiële middelen gezocht. Daarbij worden middelen met een fysische of stimulerende werking ook in rekening genomen.

De preiplanten hebben eind augustus toch wat droogtestress ervaren, wat resulteerde in een hogere voldoening aan de vochtvraag bij de preiplanten met druppelirrigatie ten opzichte van de preiplanten zonder irrigatie.

De basis van een goede waterhuishouding voor de plant is de bodem. Een goed bodembeheer zorgt voor een maximale waterbuffercapaciteit in de bodem. Daarnaast kan door aangepaste maatregelen en innovatieve producten meer weerstand opgebouwd worden via de bodem. Door deze producten en maatregelen wordt een voorsprong gerealiseerd die de gewasproductie veerkrachtiger maakt tegen droogte en hitte.

Kropsla: Mattia (Rijk Zwaan), Lucrecia (Rijk Zwaan), Jones/E01B.11914 (Enza), Cosmopolia (Rijk Zwaan). Lollo bionda: Livorno (Rijk Zwaan), Mistery (Enza), Teramo (Rijk Zwaan), Limeira (Rijk Zwaan). Lollo rossa: Satine (Rijk Zwaan), Leotine (Rijk Zwaan), Soltero (Nunhems). Groene eikenbladsla: Divisor (Enza), Advisor (Enza), Kimenoz (Rijk Zwaan), Kitonia (Rijk Zwaan). Rode eikenbladsla: Rutilaï (Rijk Zwaan), Shentaï (Rijk Zwaan), Xem (Rijk Zwaan), Ayaraï (Rijk Zwaan), Neheraï (Rijk Zwaan), Adalyn (Enza), Xandra (Rijk Zwaan).

In de voorgaande teelt is solarisatie en solarisatie in combinatie met fumigatie uitgetest. Solarisatie is een methode voor grondontsmetting door een vochtige bodem te bedekken met een dunne doorzichtige laag plastic, in de periode van het jaar met de hoogste zonnestraling temperaturen. Solarisatie met fumigatie houdt in dat er vers organisch materiaal, in dit geval bladkool, in de bodem ingewerkt werd. Dit kan de efficiëntie van de solarisatie verhogen, aangezien de opname van organisch materiaal de gezondheid van de bodem en de hoeveelheid en diversiteit van niet-pathogenen micro-organismen in de bodem verbetert.

De proef werd aangelegd om het effect en de aanwezigheid van biocontrole organismen (BCO’s) te bestuderen, voor bestrijding van Rhizoctonia solani in kropsla. Dit werd uitgevoerd door middel van een pottenproef met natuurlijk besmette bodems en een geautoclaveerde bodem. Twee BCO’s kunnen niet met commerciële naam genoemd worden, deze hebben de code BB005 en PM o.b.v. P. oligandrum gekregen.

Doordat heel wat van deze pathogenen overlevingsvormen kunnen vormen en zo jaren in de bodem kunnen blijven is het niet mogelijk om via gewasrotatie de ziekten te beheersen en dwingen andere methoden voor bodemontsmetting, of “resetten” van de bodem, zich op. 

Het doel van deze proef is onderzoeken hoe telers na een besmetting kunnen verhinderen dat de volgende teelt ook besmet raakt. In deze proef is gekeken welk bodemverbeterend middel Acidovorax kan onderdrukken of onder controle houden.

Deze proef werd aangelegd als volgteelt om de gevolgen van een hittehandeling, door middel van lagedruk grondstomen, voor de bestrijding van een natuurlijke infectie van Rhizoctonia solani in veldsla te evalueren.

Deze proef werd aangelegd als volgteelt om de gevolgen van een hittehandeling, door middel van lagedruk grondstomen, voor de bestrijding van een natuurlijke infectie van Rhizoctonia solani in veldsla te evalueren.

Welke bodembewerkingsmachine(s) is/zijn het meest effectief voor het lagedrukstomen? Is het mogelijk om bepaalde pathogenen (Fusarium sp., Rhizoctonia solani) te bestrijden d.m.v. lagedrukstomen? Wat is het temperatuurverloop in de bodem na het gebruik van de lagedruk stoombodembewerkingsmachines? Wat is het effect van lagedrukstomen op de onkruiddruk in en opbrengst van veldsla als volgteelt?

Wat is het effect van solarisatie op de Rhizoctonia, Pythium en Sclerotinia in de zakjes? In hoeverre is er een hogere efficiëntie van solarisatie door het inwerken van bladkool in de bodem? Welke temperaturen worden bereikt door solarisatie?

De momenteel toegepaste beheersmaatregelen zoals het gebruik van gekende resistente onderstammen, grondstomen, of niet-chemische bodemontsmetting zijn ontoereikend. Er zijn een aantal resistente onderstammen op de markt,  maar deze resistentie is vaak onvolledig en dus niet voor alle soorten wortelknobbelnematoden. Bij grondstomen wordt het volledige bodemleven afgedood, ook het nuttige, terwijl net dat nuttige bodemleven in de biologische teelt van groot belang is. Eenmaal een teler overgaat tot stomen, wordt hij automatisch verplicht om dit op regelmatige basis te doen daar er telkens een onevenwicht gecreëerd wordt: dit is dus geen duurzame methode. Stomen kost de teler tevens veel energie en geld (Vandevelde et al., 2016). Daarom wordt in deze proef de effectiviteit van gewasbescherming op basis van natuurlijke middelen onderzocht.

Wortelknobbelnematoden vormen de grootste uitdaging voor de biologische vruchtgroenteteler zoals ook werd aangetoond in een oriënterende bemonstering ter voorbereiding van dit project. Meloidogyne incognita, M. hapla en M. javanica komen op zeer regelmatige basis voor in bodems van bio serres. De generatieduur of levenscyclus van wortelknobbelnematoden verschilt per soort en hangt af van de temperatuur en de waardplant.

Hoe scoren de onderstammen tomaat die beloftevol uit de pottenproef kwamen onder praktijkomstandigheden (opbrengst/kwaliteit)?

De presentaties van deze studieavond zijn nu beschikbaar: Nieuwe IPM-checklist & Pré-ecoregelingen / Bemesting prei haalbaar! / Topbodem voor gezonde preiteelt / Onkruidbestrijding in prei hoe aanpakken? / Trips: wat leren we uit ervaringen? / De kracht van biodiversiteit / Rassenkeuze: ken de sterkte van je ras! / Duurzame preiteelt in de praktijk / Prei op dragers.

Om enkele maatregelen te onderzoeken op hun invloed op de vochtstatus en opbrengst, is er een proef aangelegd in wortel met verschillende manieren van voorbewerking, kerend (spitten) en niet-kerend (Lemken). Verder werd een proef uitgevoerd in uien om de invloed van additieven te onderzoeken op de vochtstatus en opbrengst. Op een praktijkperceel werd verschillende toepassingen vergeleken zoals compost als mulchlaag, de super absorberende ‘ZEBA korrel’ en het gesteentemeel bentoniet, zowel de kleifractie als de gedroogde vorm.

Te veel water kan leiden tot verhoogde infectiedruk van smetschimmels en tot uitspoeling van dure meststoffen. Een tekort aan water leidt tot suboptimale gewasontwikkeling en lagere opbrengsten. De MIRLET-app kan hiervoor een oplossing bieden. Een eenvoudig sensorpakket verzamelt alle nodige klimaatdata (luchttemperatuur, relatieve vochtigheid en stralingssom) en stuurt dit door naar een model, dat hieruit de dagelijks transpiratie (in l/m²) berekent.

De meest groene energie is de energie die u niet verbruikt! Alles begint bij het verminderen van de energievraag. Doorgedreven maatregelen van energiebesparing vormen de eerste stap naar een energiezuinige bedrijfsvoering. Voor de verschillende sectoren in de landbouw geven wij specifieke besparende tips. U vindt tips terug op de site van Enerpedia.

In 2021 werd het Beauregard plantmateriaal van de Belgische firma Decock Plants, de firma Babyplant uit Spanje (zowel bio als gangbaar), het Vlaamse bedrijf Vervit, de Nederlands firma Lenders en het Portugese Nativaland in een vergelijkende proef aangelegd. Bij alle firma’s werd geworteld plantmateriaal aangeleverd in trays. Enkel bij de firma Nativaland werden ongewortelde slips aangeleverd om als vergelijking mee te nemen met het gewortelde materiaal.

Tijdens de gewasbeoordeling drie en een halve week na planten kan je het onbemest N object er visueel uithalen. De sla staat er kleiner en bleker bij dan de andere objecten. Het object met KNS advies toegediend met KAS staat het grootste in volume, het donkerste van kleur en het uniformst.

Op het groenteplatform van de Werktuigendagen waren er thema’s uitgewerkt gericht op arbeidsefficiëntie, klimaat en duurzaamheid. Tijdens de geleide rondgang van de tuinhouwdemonstraties kwamen water, mechanische onkruidbestrijding, spuittechniek en automatisatie in planten aan hoc!

De afgelopen vier zomers (2017-2020) waren erg droog. Het totale neerslagtekort, dit is de neerslag verminderd met de gewasverdamping, bedroeg eind september 2018 in België 250 mm en in 2020 zelfs 300 mm. In een 'normaal' jaar bedraagt het neerslagtekort slechts 100 mm. Droogteperiodes zoals die van 2018 en 2020 zouden zich slechts in 1 op de 20 jaar voordoen, maar lijken de laatste jaren steeds frequenter voor te komen. Volgens klimaatanalyses zullen extreme droogtes zoals die van 2018 en 2020 tegen 2100 eens om de twee jaar voorkomen indien de klimaatopwarming zich doorzet volgens het meest extreme scenario.

De opbrengstresultaten waren door de lagere temperaturen iets minder dan de eerdere drie seizoenen (zie grafiek). Toch zien we dat de toprassen nog steeds degelijke opbrengsten behaalden.

De Fusariumproblemen in de Belgische slateelt breiden nog steeds uit. Meestal gaat het om aantasting door Fusarium oxysporum f. sp. lactucae, fysio 4 (Fol 4), maar momenteel zijn er ook verschillende bedrijven in Vlaanderen die te maken hebben met fysio 1 (Fol 1). Dit jaar legde PCG een rassenproef aan om te tonen welke rassen beter geschikt zijn voor bedrijven met Fol 1-aantasting. 23 kropslarassen en alternatieve slasoorten werden gescreend op hun gevoeligheid voor Fusarium oxysporum f.sp. lactucae fysio 1.

Er werd een proef aangelegd om de effectiviteit van lagedruk stomen te evalueren voor de bestrijding van Rhizoctonia solani en Fusarium oxysporum. Er werd een stoombreker uitgetest en een stoomfrees. De stoombreker was al eerder uitgetest, maar nu werd er een rasterrol bij gemonteerd om de bodem wat toe te duwen zodat er minder stoom ontsnapt. Het verschil was goed zichtbaar.

Op donderdag 4 november organiseerden het Departement Landbouw en Visserij, Inagro, PCG en PSKW deel 1 van het Groenbemestersevent op het Hof Ter Weeden in Kruisem. Op het demoveld werden een 20-tal mengsels uitgezaaid die telkens een andere toepassing beogen. De zes aanwezige zaadbedrijven gaven een korte toelichting bij het hoe en het waarom van hun mengsel. In een drietal profielputten toonden we wat groenbemesters vertellen over de toestand van je bodem en hoe je dit als boer zelf kunt waarnemen. Na de koffie in de schuur van het Hof ter Weeden gingen vier sprekers in op de keuze van de groenbemesters, de interactie tussen groenbemesters en aaltjes, de meerwaarde van mengsels en de stikstoflevering voor de volgteelt.

Op 4 november organiseerden het Departement Landbouw en Visserij, Inagro, PCG en PSKW een groenbedekkersevent waar alle aspecten die de keuze en het beheer van groenbemesters beïnvloeden werden toegelicht. We brachten een bezoek aan het veld waar een hele reeks groenbedekkermengsels zijn ingezaaid en stelden deze voor. Nadien behandelden verschillende sprekers allerlei thema’s zoals de invloedsfactoren voor een goede keuze van een groenbedekker, de relatie tussen groenbedekkers en nematoden, de voor- en nadelen van complexe mengsels, het inwerkingstijdstip van groenbedekkers en de mineralisatie nadien,… We hielden de thema’s breed zodat de informatie relevant was voor alle types landbouwers die met dit onderwerp te maken hebben.

Op 4 november organiseerden het Departement Landbouw en Visserij, Inagro, PCG en PSKW een groenbedekkersevent waar alle aspecten die de keuze en het beheer van groenbemesters beïnvloeden werden toegelicht. We brachten een bezoek aan het veld waar een hele reeks groenbedekkermengsels zijn ingezaaid en stelden deze voor. Nadien behandelden verschillende sprekers allerlei thema’s zoals de invloedsfactoren voor een goede keuze van een groenbedekker, de relatie tussen groenbedekkers en nematoden, de voor- en nadelen van complexe mengsels, het inwerkingstijdstip van groenbedekkers en de mineralisatie nadien,… We hielden de thema’s breed zodat de informatie relevant was voor alle types landbouwers die met dit onderwerp te maken hebben.

De Werktuigendagen op 25 en 26 september in Oudenaarde waren een ideale gelegenheid om landbouwers hiermee kennis te laten maken. Een verkorte versie van deze technische fiches is te vinden in de bezoekersgids van het groenteplatform op de Werktuigendagen.

Het wordt steeds belangrijker om op een beredeneerde manier om te gaan met water. Dit kan door het weinige water op de efficiëntste manier en het beste tijdstip in te zetten voor irrigatie. Ook de kostprijs van de beregening kan je best op voorhand goed inschatten. Die kost kan je voor jouw bedrijf berekenen met een tool die beschikbaar is via de website van het PCG (Bepaal zelf de kostprijs van beregening op jouw bedrijf met dit rekenblad). Deze tool kan op dit moment enkel gebruikt worden voor haspelberegening en watertransport door loonwerker.

In Ruddervoorde konden resultaten van enkele jaren veldonderzoek door Inagro getoond worden. Op dit perceel lag de focus op het wortellesieaaltje, Pratylenchus penetrans. In tegenstelling tot het wortelknobbelaaltje geldt hiervoor geen quarantainestatus, maar kan dit aaltje wel schade berokkenen aan heel wat gewassen. De veldproeven wezen uit dat herfst- en winterprei konden helpen om de populatie te verlagen, ook erwten deden het goed, hoewel er hier toch rasverschillen waren. Ook de groenbedekkers leverden hier goede resultaten op, met als sterkhouder Tagetes patula. We zagen ook potentieel in Japanse haver.

Tijdens dit studiemoment stelden we je graag de voornaamste projectresultaten naar de beheersing van het wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans en het wortelknobbelnematode Meloidogyne chitwoodi  in de groenteteelt voor. Welke groenten ondervinden schade en/of vermeerderen ze? Verder werd er ook advies gegeven rond het inzetten van de juiste groenbedekker om deze aaltjessoort te bestrijden.

PCG bracht de voornaamste resultaten uit vier jaar onderzoek en ging in op de teelttechniek en rassenkeuze van bataat. De invloed van keuze plantmateriaal, bemesting, watergift en gebruik van folie werden toegelicht. Vijf oranje rassen (Orleans, Bellevue, Beauregard, Bayou Belle en Indosweet) presteerden jaar na jaar goed en haalden over de jaren heen de hoogste verkoopbare opbrengsten. Naast onderzoek rond de teelt van bataat deed PCG ook uitgebreid smaak- en consumentenonderzoek.

De voorbije jaren kregen we steeds vaker te maken met extreme klimaatomstandigheden, zoals langdurige droogte en hittegolven, vorstperiodes laat in het voorjaar, extreme regenval,… met een duidelijke economische impact op onze land- en tuinbouw. In het kader van het Relanceplan ‘Vlaamse Veerkracht’ en de Blue Deal werd het project ‘Slimme combinatie van teeltkeuze en technologie voor een rendabele klimaatrobuuste land- en tuinbouw’ ingediend bij de Departement voor Landbouw en Visserij en goedgekeurd door de Vlaamse regering. Via onderzoek en voorlichting zullen concrete oplossingen geboden worden zodat de land- en tuinbouw in Vlaanderen zich kan wapenen tegen het veranderende klimaat en hun toekomst gegarandeerd blijft.

Recent werd een nieuwe lijst van VLIF-NPI’s (niet productieve investeringssteun) gepubliceerd door het departement Landbouw en Visserij. Via deze subsidiemaatregelen kunnen verschillende natuur en klimaat gerelateerde investeringen ondersteund worden. Om deze NPI’s extra bekendheid te geven, werden acht demonstratieprojecten geselecteerd die 1 of meerdere van deze NPI’s extra in de verf zetten. Eén van deze projecten is het demonstratieproject GlaWInO: Glastuinbouw Water Infiltratie en Opslag, een project dat ingaat op de optimalisatie van wateropslag en waterinfiltratie op glastuinbouwbedrijven.

Het PCG te Kruishoutem verricht al jaren praktijkonderzoek waarin een antwoord wordt gezocht voor verschillende knelpunten waar de preiteler mee geconfronteerd wordt. Tijdens de PREIdag op 10 september werden de resultaten van dit onderzoek getoond, aangevuld met informatie van firma’s en enkele demo’s. De PREIdag bestond uit een rondgang doorheen diverse thema’s: gewasbescherming, bemesting, rassenondezoek& plantenkwekers, irrigatie & mechanisatie.

We zijn op zoek naar pilootbedrijven die interesse hebben om aan de slag te gaan met de EVA-app, een tool die origineel ontwikkeld werd door PCFruit om de fruitteler te helpen bij zijn bedrijfsvoering en administratie, maar intussen uitgebreid werd naar de akkerbouw en groenteteelt.

Op dinsdag 7 september 2021 organiseerden we een BATAAT dag. Het programma omvatte een seminarie met verschillende presentaties omtrent de productie, handel en consumptie van bataat in België en de wereld (VLAM), de teelt van bataat in Vlaanderen (PCG), gebruikswaarde en consumentenappreciatie van lokale bataat (PCG) en de verwerking van bataat tot vriesverse producten (Ardo). Na het seminarie werd een rondgang georganiseerd waarin naast de tussentijdse proefresultaten van 2021 ook bewaring, mechanische onkruidbestrijding en machinedemonstraties aan bod kwamen.

Op dinsdag 7 september 2021 organiseerden we een BATAAT dag. Het programma omvatte een seminarie met verschillende presentaties omtrent de productie, handel en consumptie van bataat in België en de wereld (VLAM), de teelt van bataat in Vlaanderen (PCG), gebruikswaarde en consumentenappreciatie van lokale bataat (PCG) en de verwerking van bataat tot vriesverse producten (Ardo). Na het seminarie werd een rondgang georganiseerd waarin naast de tussentijdse proefresultaten van 2021 ook bewaring, mechanische onkruidbestrijding en machinedemonstraties aan bod komen.

Op dinsdag 6 juli 2021 vond naar goede jaarlijkse gewoonte het proefveldbezoek bio beschutte teelten plaats op PCG. De lopende proeven in zowel de verwarmde serres als de koepels werden toegelicht.

In de proef liggen verschillende stikstof-trappen aan en wordt er ook gevarieerd in de meststoffen. Zo is er een onbemest N-object meegenomen, dat alleen de stikstofvrijstelling van de bodem ontvangt. Daarnaast is er een object waarin het KNS-bemestingsadvies wordt gevolgd, een object aan -40% van dit advies en een object met +40% van dit advies. Bemesten gebeurt vóór het planten met kalkammonsalpeter 27-0-0. Het KNS-advies is ook ingevuld met een breedwerpige grondbespuiting met Urean 30-0-0 vóór planten. De Urean werd ook aan -40% van het advies toegepast in de rij met een slangenpomp direct na het planten.

Op dinsdag 6 juli 2021 organiseerden we een proefveldbezoek in de bio beschutte teelt. Het programma omvatte het bezoek van de diverse komkommer-, paprika-, aubergine- en kurkumaproeven die aanliggen op PCG.

Zo hebben we op het proefcentrum een eigen primeur te pakken met de hydroteelt van aubergine, waarbij we de combineerbaarheid van deze teelt nagaan met deze van omegabaars. We testen hierbij verschillende auberginerassen en ook natriumgehaltes in de voedingsoplossing.

Op dinsdag 29 juni 2021 organiseerden we een proefveldbezoek in de openluchtteelten groenten. Het programma omvatte het bezoeken van de diverse rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven die aanliggen op PCG. Teelttechniek en irrigatie & fertigatie kwamen eveneens aan bod.

Het demo-project MIRLET ging begin 2019 van start en had als hoofddoel de MIRLET-app dichter bij de eindgebruiker te brengen. Telers werden daarom actief benaderd en de mogelijkheid geboden om de sensoren en bijhorende webapplicatie volledig gratis uit te proberen gedurende één of meerdere teeltrondes. Dat resulteerde in 24 individuele begeleidingstrajecten waarbij de telers in kwestie konden ervaren hoe de app werkt en hoe het advies een meerwaarde kan betekenen voor hun irrigatiemanagement.

De MIRLET-tool is geschikt voor de teelt van Lollo Bionda, Lollo Rossa, groene en rode eikenbladsla, groene Salanova®-types, bleekselderij en groene selder. De tool komt voort  uit het REDUNG-project waar werd gefocust op het vermijden van nutriëntenuitspoeling. Bij overmatige irrigatie treedt er namelijk uitspoeling op naar diepere grondlagen. Om de MIRLET-tool praktisch bruikbaar te maken, werd ze getest in de proefcentra van Inagro, PSKW en PCG.

De operationele groep ‘Mebat: Mechanisatie voor opschaling van de teelt van bataat’ heeft als doel diverse bedrijven met expertise in de teelt samen te brengen om kennis uit te wisselen rond plant- en oogstmechanisatie en mechanische onkruidbestrijding en samen de voornaamste knelpunten te definiëren en aan te pakken.

De behandeling waarbij stoombreken werd toegepast resulteerde in een reductie van zowel Rhizoctonia als Sclerotinia ten opzichte van de controlebehandeling waarbij regulier breken en frezen werd toegepast. Stoomfrezen resulteerde in een sterkere reductie van Rhizoctonia en Sclerotinia dan stoombreken. Er was voor Sclerotinia op 15 cm diepte echter geen significant verschil zichtbaar. Bij stoombreken was namelijk 43 procent van de Sclerotinia nog niet afgedood en bij stoombreken 30 procent. Maar in de meeste gevallen was het effect van stoomfrezen vergelijkbaar met de behandeling waar zowel stoombreken als stoomfrezen werd toegepast. Laatstgenoemde behandeling resulteerde in een totale reductie van uitgroei van Rhizoctonia en Sclerotinia. 

In de proef wordt er gevarieerd in de basisbemesting en twee tijdstippen van bijbemesting. Het eerste bijbemestingstijdstip is wanneer de uien 10 cm hoog zijn. Het tweede tijdstip is enkele weken daarna, afhankelijk van onder andere het weer. De basisbemesting wordt uitgevoerd met de vloeibare meststof Urean 30% en de bijbemesting zal gebeuren met korrelmeststoffen. Er wordt ook een behandeling met BleuN meegenomen in de proef. Een hoge dosis Urean bij de start moet aantonen dat er geen negatief effect is op de uien. Daarnaast is er ook een object opgenomen in de proef dat geen stikstofbemesting krijgt.

Spuittechniek: Klassieke luchtmengdop, Luchtondersteuning. 25 cm dopafstand, Wingssprayer, Verlaagde spuitboom. 25 cm dopafstand, Luchtmengdop, Luchtmengdop meer water

Deze proef werd aangelegd om de efficiëntie van coatings en granulaten tegen uienvlieg (Delia antiqua / HYLEAN) en bonenvlieg (Delia platura /HYLEPL) in uien (Allium cepa / ALLCE) na te gaan.

1 Burgundy (Slip - (Nativaland via Lenders BV (LSU)) / 2 Orleans (Slip - (Nativaland via Lenders BV (LSU)) / 3 Evangeline (Slip - (Nativaland via Lenders BV (LSU)) / 4 Bellevue (Slip - (Nativaland via Lenders BV (LSU)) / 5 Beauregard (Slip - (Nativaland via Lenders BV (LSU)) / 6 Bayou Belle (Slip - (Nativaland via Lenders BV (LSU)) / 7 Purple "Sakura" (Slip - (Nativaland via Lenders BV (LSU)) / 8 Radiance (Slip - (Nativaland via Lenders BV (LSU)) / 9 Covington (Slip - (Viveros Santana (NCSU)) / 10 Indosweet (Plug - (Biological Youngplants)) / 11 Astria (Plug - (Biological Youngplants) / 12 Beauregard (Plug - (Vervit)) / 13 Diana (Plug - (Vervit)) / 14 Dondu (Plug - (Vervit)) / 15 Blanco Solo (Plug - (Vervit)) / 16 JP1 (Paperpot - (JoluPlant)) / 17 JP2 (Paperpot - (JoluPlant)) / 18 JP3 (Paperpot - (JoluPlant)) / 19 Beauregard (Paperpot - (JoluPlant)) / 20 JP8 (Paperpot - (JoluPlant)).

Deze proef werd aangelegd om de selectiviteit van diverse onkruidbestrijdingsmiddelen en combinaties van middelen in bataat (Ipomoea batatas) na te gaan.De proef werd geplant op 4 juni 2020 met slips van het ras Beauregard, ontwikkeld door de Louisiana State University, vermeerderd door Nativaland in Portugal en verdeeld door Lenders B.V. uit Nederland. De slips werden manueel geplant op ruggen met biodegradeerbare folie (loonwerk Pattyn, tussenrijafstand 0,75m).

Momenteel hanteren we als ideaal planttijdstip de eerste twee (tot drie) weken na de ijsheiligen (half mei). Te vroeg planten kan verlies betekenen door koude; te laat planten productieverlies omdat het aantal groeidagen niet bereikt wordt. De afgelopen jaren haalden we goede resultaten met een plantdichtheid van 75 cm op 30 cm. Om te kijken of we een geschiktere, kleinere sortering konden krijgen voor de verse markt door dichter te planten, werd in 2020 vergeleken met een plantdichtheid van 75 cm op 20 cm. Omdat deze teelttechnische vragen eveneens rasafhankelijk zijn, voerden we dit onderzoek uit bij twee courant geteelde rassen in Vlaanderen voor de verse markt: Orleans (LSU) en Bellevue (LSU).

Op een praktijkperceel testen we enkele verschillende stikstofbemestingsstrategieën in tweede vrucht bloemkool voor industrie. Er wordt gevarieerd in de toepassing van runderdrijfmest, stikstofdosis bij de start, stikstofdosis in de bijbemesting alsook de toepassingstechniek van de stikstof.

In de proef werd de werkzaamheid onderzocht van een combinatie van een fytodrip en een plantbakbehandeling met een faagcocktail, toegepast voor plant. Ook de werkzaamheid van een bladbehandeling van deze faagcocktail in drie à vier behandelingen na plant, werden nagegaan, al dan niet voorafgegaan door de fytodrip en plantbakbehandeling.

Verse knoflook onderzoek rassen met Sprint (Top Semence), Messidor (Biesheuvel), Germidour  (Top Semence), Saba Gold (Biesheuvel), Therador (Biesheuvel), Germidour (Top Semence).

Het correct gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is een belangrijk onderdeel van IPM. Het toepassen van driftreducerende technieken of precisiebespuitingen draagt hieraan bij. In deze proef testten we de efficiëntie van verschillende driftreducerende technieken zoals de Wingssprayer, spuiten met luchtondersteuning, een verlaagde spuitboomhoogte en de luchtmengdop. Daarnaast testten we ook een precisiebespuiting, namelijk bandbespuiting. Met precisiebespuitingen kan je de hoeveelheid gebruikte gewasbeschermingsmiddelen reduceren door preciezer en gerichter te spuiten. De verschillende technieken werden ingezet voor de bestrijding van trips en ziekten in prei. Tabel 1 geeft een overzicht van de gebruikte spuittechnieken in de proef. In Tabel 2 van het rapport worden de middelen die in elk object toegepast werden weergegeven.

De proef werd uitgevoerd op het proefcentrum in Kruishoutem, België, in een randomized block design met 3 parallellen, met per parallel één insectenkooi (met daarin een pot met 3 preiplanten). De behandelingen werden uitgevoerd met een proefveldspuit met een toepassingsdruk van 5 bar en een spuitvolume van 400L/ha. Een uur, een week, 12 dagen en 17 dagen na de behandeling werden 15 preimineervliegen uitgezet in de kooien, met ongeveer evenveel vrouwelijke als mannelijk adulten. Op deze manier is er eiafleg op de planten en dus aantasting.

Binnen deze proef worden verschillende stikstofbemestingsdosissen gehanteerd gedurende de winterpreiteelt. Er is gekozen om de korrelbemestingen uit te voeren met Kalkammonsalpeter 27-0-0 en de bladvoedingen met Ureum 46-0-0.

Wat is de invloed van druppelirrigatie vs. bovenberegening met eenzelfde watergift, naar opbrengst toe? Kan er met druppelirrigatie 30% water bespaard worden mét behoud van opbrengst t.o.v. bovenaf beregenen? Is er een verschil in opbrengst tussen minder frequent grote beurten en frequent kleine beuren geven via druppelirrigatie? Wat is de invloed van beregeningsmethode op de tripsbestrijding in prei?

De proef werd aangelegd om deze aangepaste irrigatietool te demonstreren in alternatieve sla, Salanova crispy groen en Salanova eikenblad groen. Hierbij wordt één deel van het gewas beregend volgens de adviezen komende uit de irrigatie-tool. Het andere deel wordt op basis van bodemstalen, gewasstand en ervaring beregend door de teeltverantwoordelijke. Irrigatiehoeveelheden, kropgewichten en kropkwaliteit worden geregistreerd.

De proef werd aangelegd om deze aangepaste irrigatietool te demonstreren in alternatieve sla, Lollo Bionda en Lollo Rossa. Hierbij wordt één deel van het gewas beregend volgens de adviezen komende uit de irrigatie-tool. Het andere deel wordt op basis van gewasstand en ervaring beregend door de teeltverantwoordelijke. Irrigatiehoeveelheden, kropgewichten en kropkwaliteit worden geregistreerd.

Rasgevoeligheid nagaan voor Fusarium oxysporum f.sp. lactucae fysio 1 in kropsla en alternatieve sla met Kropsla: 42-BU1851 (Rijk Zwaan), Lucrecia = 42-131 (Rijk Zwaan), 42-BU1157 (Rijk Zwaan), Proefras 7 (Enza). Lollo bionda: Jokary (Enza), Teramo =  86-17 (Rijk Zwaan), Livorno = 86-08 (Rijk Zwaan), Limeira = 86-16 (Rijk Zwaan). Lollo rossa:  Basalmine = 86-540 (Rijk Zwaan), Proefras 1 (Enza), Proefras 2 (Enza), Proefras 3 (Enza), Athmos (Rijk Zwaan).  Rode eikenbladsla: Xandra = 79-459 (Rijk Zwaan), Xem = 79-414 (Rijk Zwaan), Shentaï = 82-589 (Rijk Zwaan), Proefras 4 (Enza), Proefras 5 (Enza), Proefras 6 (Enza). Groene eikenbladsla: Kitonia = 82-25 (Rijk Zwaan), Kimenoz = 82-187 (Rijk Zwaan), 82-135 (Rijk Zwaan), Advisor (Enza). ataviasla: Othilie = 80-11 (Rijk Zwaan), Jonction = 81-45 (Rijk Zwaan). Little gem: Alsacia (Enza).

De proef werd aangelegd om een irrigatietool te demonstreren in kropsla op een lichte bodem. De MIRLET-applicatie berekent verdamping door het gewas en door de bodem en gaat uit van een bodem waar voldoende vocht in aanwezig is. Om die reden is het model in principe toepasbaar op alle bodemtypes en is hiervoor geen correctie nodig. Op lichte bodems zal bij grote irrigatiebeurten wel sneller een deel van het water onder de wortelzone terecht komen en zo onbeschikbaar worden voor de plant.

Het doel van deze proef is onderzoeken hoe telers na een besmetting kunnen verhinderen dat de volgende teelt ook besmet raakt. Aangezien de gramnegatieve bacterie Acidovorax heel gevoelig is voor warmte werd in deze proef de effectiviteit van lagedruk stomen geëvalueerd ter bestrijding van deze bacterie in veldsla. Tien minuten op 50-60 °C volstaat. Bij hogere temperatuur sterft hij sneller af, indien de temperatuur lager is duurt het langer. Bij lagedruk stomen is het belangrijk de bodem goed los te maken tot 30 cm diepte.

In deze proef werden volgende behandelingen onderzocht: Breken + spitfrezen / Stoombreken + spitfrezen / Breken + stoomspitfrezen / Stoombreken + stoomspitfrezen. Dit onderzoek werd uitgevoerd met het ras Audace (Clause). 

In deze proef werden volgende behandelingen onderzocht: Breken + spitfrezen / Stoombreken + spitfrezen / Breken + stoomspitfrezen / Stoombreken + stoomspitfrezen. Ook werd nagegaan welk bodemverbeterend middel  Acidovorax kan onderdrukken of onder controle houde. Dit onderzoek werd uitgevoerd met het ras Festival (Clause). 

Het percentage uitgroei was zoals verwacht hoog voor zowel Rhizoctonia als Sclerotinia in de behandeling zonder stomen. Stoombreken + frezen had een reducerend effect op het percentage uitgroei voor beide ziekteverwekkers. Breken + stoomfrezen had in bijna alle gevallen een vergelijkbaar effect met stoombreken + frezen, behalve op een diepte van 15 cm waar Sclerotinia nog 30 procent uitgroei had. Stoombreken + stoomfrezen resulteerde in geen uitgroei van beide ziekteverwekker. De resultaten van Pythium waren niet betrouwbaar doordat de lupinezaden te week geworden waren en er contaminatie was opgetreden.

Onderstammen: TRC 11550 (The Rootstock Company), TRC 11542 (The Rootstock Company), Ancora (Takii), TRC 1401 (The Rootstock Company).

Welke invloed hebben verschillende types compost, chitine en mycorrhiza op de populatie Meloidogyne? Objecten: Compost ILVO / Chitine / Rootella / Wormencompost Philip / CMC compost Philip / blanco.

De momenteel toegepaste beheersmaatregelen zoals het gebruik van gekende resistente rassen, grondstomen, of niet-chemische bodemontsmetting zijn ontoereikend. Bij tomaat is resistentie aanwezig in sommige cultivars maar deze is vaak onvolledig, nl. niet voor alle soorten wortelknobbelnematoden. Bij grondstomen wordt het volledige bodemleven afgedood, ook het nuttige, terwijl net dat nuttige bodemleven in de biologische teelt van groot belang is. Eenmaal een teler overgaat tot stomen, wordt hij automatisch verplicht om dit op regelmatige basis te doen daar er telkens een onevenwicht gecreëerd wordt: dit is dus geen duurzame methode. Stomen kost de teler tevens veel energie en geld (Vandevelde et al., 2016). Daarom wordt in deze proef de effectiviteit van gewasbescherming op basis van natuurlijke middelen onderzocht.

Bij grondstomen wordt het volledige bodemleven afgedood, ook het nuttige, terwijl net dat nuttige bodemleven in de biologische teelt van groot belang is. Eenmaal een teler overgaat tot stomen, wordt hij automatisch verplicht om dit op regelmatige basis te doen daar er telkens een onevenwicht gecreëerd wordt: dit is dus geen duurzame methode. Stomen kost de teler tevens veel energie en geld (Vandevelde et al., 2016). Daarom wordt in deze proef de effectiviteit van gewasbescherming op basis van natuurlijke middelen onderzocht.

Vanuit diepgaande kennis en praktijkervaring begeleidt B3W land- en tuinbouwbedrijven bij hun evolutie richting duurzaam nutriëntenbeheer en bodemzorg, met respect voor de gestelde milieudoelen en de actuele voorschriften.

Bonita (kleur: wit), Orleans (kleur: oranje), Evangeline (kleur: oranje), Bellevue (kleur: oranje), Beauregard (kleur: oranje), Bayou Belle (kleur: oranje), Purple “Sakura” (kleur: paars), Covington (kleur: oranje).

Het doel van de bekomen data is het maken van gefundeerde beslissingen bij het plaatsen van MBBR-installaties in het veld en dit zowel op vlak van technische als economische haalbaarheid. Deze gegevens kunnen ook gebruikt worden om een afweging te maken ten opzichte van andere end-of-pipe oplossingen. Aan de hand van gekende data zal het model een simulatie maken van het effect van één of meer MBBR-installaties op een afstroomzone. Het effect op een groter stroomgebied kan dan worden nagegaan en geëvalueerd op technisch en economisch haalbaarheid. 
Je krijgt een overzicht van wat het effect is per afstroomzone en de daarmee gepaard gaande kosten. Daarnaast krijg je ook een totaal beeld van het effect op stroomgebied niveau en de kosten die hier bij komen kijken. Met deze gegevens kan een afweging worden gemaakt met andere end of pipe oplossingen om zo de meest praktische en kostenefficiënte oplossing te selecteren.

De MBBR-technologie (Moving Bed Biofilm Reactor), die eind jaren tachtig, begin jaren negentig in Noorwegen werd ontwikkeld, is een biofilmproces waarbij de biomassa groeit op kunststof dragermateriaal (carriers) dat met behulp van mechanische mengers en/of beluchters (periodiek) in beweging wordt gehouden in de reactorruimte. Hierdoor ondervindt de MBBR geen last van verstopping en als gevolg van de constante beweging en botsing van de carriers. In tegenstelling tot de AS-technologie heeft de MBBR geen bezinker nodig voor de scheiding van vaste stoffen van het gezuiverde water, en is de prestatie van het systeem dus onafhankelijk van het bezinkingsrendement. Bovendien is het een kosteneffectief en zeer efficiënt zuiveringssysteem dat weinig onderhoud vraagt. Een MBBR kan bij een zeer hoge belasting worden gebruikt en het proces is ongevoelig voor belastingsvariaties.

De MBBR (Moving Bed Bioreactor) kan te velde nitraten uit drainagewater halen, daar waar geoptimaliseerde bemesting onvoldoende verbetering brengt aan de waterkwaliteit. Een MBBR is een reactor die aangesloten is op de moerbuis van een drainagesysteem.

Voor de aanpak van Fusarium moet gezocht worden naar oplossingen door hygiëne, resistente rassen en (groene) gewasbeschermingsmiddelen. Ook door de grond te behandelen, kan je het inoculum terugdringen en zo de symptomen onder controle houden. Om verdere uitbreiding op het bedrijf en tussen bedrijven van de verschillende fysio’s zo veel mogelijk te beperken zijn hygiënemaatregelen noodzakelijk.

Voldoende water ter beschikking hebben is veelal het knelpunt. Daarom wordt er gezocht naar methoden waarbij irrigeren zo efficiënt mogelijk kan gebeuren. Druppelirrigatie is één van de mogelijkheden. Het LA-traject ‘Datagedreven Regeling van druppelirrigatie voor een duurzame Productie in de tuinbouw’ focust op vollegrondsgroenten die gevoelig zijn aan waterstress. Door een efficiënte irrigatie vermijdt men significante productieverliezen, zoals gewichtsverlies in prei.

Om de opgedane kennis niet verloren te laten gaan, zijn er technische fiches opgemaakt van de diverse technieken die tijdens demonstraties en proeven aan bod kwamen. De fiches zijn geïnspireerd op de voorgestelde innovaties binnen het project Innoseta (http://www.innoseta.eu/nl/). Op het vlak van driftreductie en precisiespuittechnologie zijn er systemen op de markt die door landbouwers niet altijd gekend zijn. Bedrijfsleiders die de investering in een nieuwe spuitmachine overwegen, vinden houvast voor hun aankoopbeslissing in onderstaande technische fiches. Sommige van de beschreven technieken zijn merkonafhankelijk. Andere technieken zijn gebonden aan één merk van spuitmachines. Vaak zijn er dan alternatieven op de markt van concurrerende fabrikanten.

Rassenproeven prei - vroege herfstteelt 2020: Standaardrassen doen het goed, Darter en Oslo laten sterke indruk na / Tripsdruk terug bepalend voor eindresultaat / Rasbespreking beste nieuwkomer. Rassenproeven prei - late herfstteelt 2020 op de drie Vlaamse proefcentra: Trips en roest verdienen aandacht / Rasbeschrijving nieuwe rassen.

Momenteel hanteren we als ideaal planttijdstip de eerste twee (tot drie) weken na de ijsheiligen (half mei). Te vroeg planten kan verlies betekenen door koude, te laat planten productieverlies omdat het aantal groeidagen niet bereikt wordt. De afgelopen jaren haalden we goede resultaten met een plantdichtheid van 75 cm op 30 cm. Om te kijken of we een geschiktere, kleinere sortering konden krijgen voor de verse markt door dichter te planten, werd in 2020 vergeleken met een plantdichtheid van 75 cm op 20 cm. Omdat deze teelttechnische vragen eveneens rasafhankelijk zijn, voerden we dit onderzoek uit bij twee courant geteelde rassen in Vlaanderen voor de verse markt: Orleans (LSU) en Bellevue (LSU).

Telers zijn vaak genoodzaakt om hun toevlucht te zoeken tot chemische gewasbescherming. Recente evoluties in de gewasbescherming en de stijgende vraag naar residuvrije fruit- en groenteproducten zetten hen echter onder druk. Het gebruik van duurzame en natuurlijke plaagbeheersingstechnieken kan een uitweg bieden uit deze impasse.

Het project ‘Duurzame alternatieven voor chemische bodemontsmetting’ (ALTCHEM) heeft als hoofddoel effectieve, rendabele en duurzame alternatieven te vinden voor chemische bodemontsmetting. Deze alternatieven beogen het reduceren van de populatie aan schadelijke bodemorganismen onder de schadedrempel. Een tweede projectdoel is het duurzaam maken van dit ontsmettingsresultaat door het inbrengen en stimuleren van gunstige micro-organismen. De evaluatie van de projectresultaten gebeurt in de teelten kropsla, veldsla en witloof.

De tabakstrips, Thrips tabaci, is verantwoordelijk voor ernstige economische schade als gevolg van een verminderde opbrengst, kwaliteit en verkoopbaarheid van verschillende groenten in Vlaanderen, waaronder prei, ui, spruit- en sluitkool. De korte levenscyclus en het vermogen om snel resistent te worden tegen insecticiden maken dat de tabakstrips moeilijk te bestrijden is. Er is nood aan een geïntegreerde beheersingsstrategie, waarbij zorgzaam en beredeneerd wordt omgegaan met de nog toegelaten chemische middelen en vooral wordt ingezet op preventie, plaagopvolging en aangepaste teelttechnieken die natuurlijke vijanden stimuleren.

Bij de opstart van de teelt plaatsen we een sensormodule in je serre die de essentiële klimaatdata zal gaan opmeten waarmee het model wordt gevoed. Als teler log je vervolgens in op de MIRLET-app en krijg je onmiddellijk te zien hoeveel water de afgelopen dagen werd verdampt. De app berekent vervolgens hoeveel water je moet bijgeven en zo geef je het gewas exact wat het nodig heeft. De irrigatie aansturen doe je nog steeds zoals vroeger, alleen heb je nu meer zekerheid dat je effectief geeft wat de plant nodig heeft.

Op 10 september 2020 ging het proefveldbezoek & demonstratie rond de teelt van bataat door op het PCG. Bezoekersgids: 1. Teelttechnische proef aanleg bataat / 2. Rassenproef bataat /3. Efficiëntie en selectiviteit van onkruidbestrijdingsmiddelen in bataat / 4. Bewaring bataat / 5. Demonstratie machines / 6. Rassenonderzoek yacon / 7. Innovatieve teelt oca / 8. PRONC: Phytosanitary risks of new crops in Belgian horticulture’

Op 18 augustus 2020 ging het proefveldbezoek rond de bio beschutte teelten in tomaat, paprika en GreenResilient/Irrigatie in bio door op het PCG.

Met verschillende driftreducerende doppen voerden we bespuitingen uit tegen onkruid, trips en valse meeldauw in uien. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de gebruikte doppen. Het gebruik van minimum 50% driftreducerende doppen is sinds 1 januari 2017 verplicht in het kader van Geïntegreerde Gewasbescherming (IPM).

In deze proef wordt onderzocht wat de mogelijkheden (geen beregening, standaard bemesting / Druppelirrigatie bovengronds, standaard bemesting / Fertigatie, specifieke bemesting / Bovenberegening, standaard bemesting) zijn van druppelirrigatie en fertigatie in de groenteteelt, meer bepaald in ui.

Burgundy - (Nativaland (LSU)), Murasaki - (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Bonita - (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Orleans - (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Evangeline - (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Bellevue - (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Bayou Belle (Nativaland (LSU)), Purple "Sakura" (Nativaland (LSU)), Beauregard - (Nativaland), Covington - (Viveros Santana (NCSU)), Pepita (Viveros Santana), Indosweet - (Biological Youngplants), Tainung 65 - (Biological Youngplants). Jonathan, Jewel, Beauregard, INIA310, Diana, Purple - (Vervit)

In deze proef werd het manueel planten van slips (rassen Orleans en Beauregard) vergeleken met het machinaal planten van gewortelde planten in paperpot (rassen Orleans en Indosweet).

Deze proef werd aangelegd om de selectiviteit van diverse onkruidbestrijdingsmiddelen en combinaties van middelen in bataat (Ipomoea batatas) na te gaan.De proef werd geplant op 21 mei 2019 met slips van het ras Bellevue, ontwikkeld door de Louisiana State University, vermeerderd door Nativaland in Portugal en verdeeld door Lenders B.V. uit Nederland. De slips werden manueel geplant op brede ruggen (tussenrijafstand 1.5 m, loonwerk Debusschere) zonder folie om optimaal het effect van de onkruidbestrijding op de onkruiden en het gewas te kunnen beoordelen. 

Dit jaar lag op het PCG een proef aan waarbij de werkzaamheid werd nagegaan van een plantbakbehandeling en een behandeling op kluit tijdens de plant tegen koolvlieg (Delia radicum / HYLERA) in bloemkool (Brassica oleracea var. Botrytis / BRSOB). In deze proef testen we een plantmachine, die tijdens het planten een kleine hoeveelheid vloeistof mee geeft aan het trayplantje, dit als mogelijke vervanging van de plantbakbehandeling. Naast een gerichte en uniforme dosering heeft dit systeem ook als voordeel dat de bestrijdingsmiddelen niet in contact komen met de mensen op de plantmachine. In deze proef willen we nagaan of je met dit systeem een even goede efficiëntie tegen koolvlieg bereikt als met een plantbakbehandeling.

Deze proef werd uitgevoerd om de werkzaamheid van fytodrip, plantbakbehandeling en behandelingen in het veld met bacteriofagen tegen Xanthomonas campestris pv. campestris (zwartnervigheid) in bloemkool te onderzoeken.

De proef werd uitgevoerd op het proefcentrum in Kruishoutem, België, in een randomized block design met 5 parallellen, met per parallel één insectenkooi (met daarin een pot met 5 preiplanten). De behandelingen werden uitgevoerd met een proefveldspuit met een toepassingsdruk van 5 bar en een spuitvolume van 400L/ha. Een week voor de behandeling werden in elke kooi 15 preimineervliegen uitgezet, met ongeveer evenveel vrouwelijke als mannelijk adulten. Op deze manier bevonden er zich larven in de prei op het moment van bespuiting.

In deze proefopzet willen we verschillende insecticiden screenen naar hun efficiëntie tegen de larven van de preimineervlieg, aangezien het bestrijden van de adulten in het veld niet altijd gemakkelijk blijkt. Een week voor de behandeling werden in elke kooi 15 preimineervliegen uitgezet, met ongeveer evenveel vrouwelijke als mannelijk adulten. Op deze manier bevonden er zich larven in de prei op het moment van bespuiting.

Naast tijdstip en productkeuze speelt ook de spuittechniek een belangrijke rol voor een goede tripsbestrijding bij prei. Tripsen leven verscholen en diep in het hart van de plant. Om zoveel mogelijk tripsen te bestrijden moet de spuitvloeistof dan ook zoveel mogelijk in de schacht terechtkomen waar de tripsen zich bevinden. Een goede spuittechniek kan bijdragen om dit doel te bereiken. Deze proef werd aangelegd om de efficiëntie hiervan na te gaan in prei (Allium porrum / ALLPO).

In het demonstratieproject ‘Beredeneerd beregenen van openluchtgroenten en aardappelen’ wordt vooral gefocust op advisering van de teler en kostprijs-rendement van irrigeren. In deze proef wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn van druppelirrigatie in de groenteteelt, meer bepaald in prei. 

Vitaton (Nunhems), Harston (Nunhems), Aylton (Nunhems), Oslo (Enza).

Deze proef werd aangelegd om de efficiëntie van coating en granulaten tegen wortelvlieg (Psila rosea / PSILRO) in wortelen (Daucus carota / DAUCS) na te gaan.

Deze proef werd aangelegd om de doeltreffendheid van verschillende onkruidbestrijdingsschema’s na te gaan, vooral voor de bestrijding van zwarte nachtschade. Verder werden ook schema’s aangelegd met middelen die nog geen erkenning hebben in wortelen om de gewasveiligheid na te gaan.

In deze proef wordt een kropslateelt aangelegd waarin irrigatie met gietbeurten niet groter dan 2,5 L/m² vergeleken wordt met irrigatie van traditionele gietbeurten van 3 tot 5 L/m².

Onderzoek naar de haalbaarheid van het integreren van verschillende soorten tussenteelten: Braak / Stengelui (De Koster) / Tagetes patula (Vreeken) / Bladrammenas "Doublemax" (ILVO) / Ageratum houstonianum "Blue ball" (Vreeken) / Cineraria maritima "Silverdust" (Vlaams Zaadhuis) / Aubergine MAO (GrowGroup) / Basilicum (De Koster) / Rolklaver "Leo" (Vreeken).

Onderzoek met volgende objecten: braak, mengeling, rogge, wilde rucola, mosterdblad, veldsla, bladrammenas.

Burgundy (kleur: oranje), Orleans (kleur: oranje), Evangeline (kleur: oranje), Bellevue (kleur: oranje), Beauregard FN (kleur: oranje), Erato Orange (kleur: oranje), Erato Deep Orange (kleur: oranje), Georgia Jet (kleur: oranje), Indosweet (kleur: oranje).

Bonita (kleur: wit), Orleans (kleur: oranje), Evangeline (kleur: oranje), Bellevue (kleur: oranje), Beauregard (kleur: oranje), Bayou Belle (kleur: oranje), Purple “Sakura” (kleur: paars), Covington (kleur: oranje).

Bonita (kleur: wit), Orleans (kleur: oranje), Evangeline (kleur: oranje), Bellevue (kleur: oranje), Beauregard (kleur: oranje), Bayou Belle (kleur: oranje), Purple “Sakura” (kleur: paars), Covington (kleur: oranje).

Een aanzienlijk deel van de rode MAP-meetpunten wordt negatief beïnvloed door nitraatrijk drainagewater. In bepaalde intensieve teelten biedt een duurzame bemesting geen garantie voor acceptabele nitraatconcentraties in het drainagewater. Nog strengere bemestingsnormen zullen onherroepelijk leiden tot productie- en kwaliteitsverlies. 

Groente-N-advies zet alle goede bemestingspraktijken nog eens op rij opdat zowel de opbrengst en kwaliteit als het nitraatresidu aanvaardbaar zouden zijn. Bemesting bij vollegrondsgroenten is en blijft een delicaat gegeven. De expertise over alle goede bemestingspraktijken wordt de volgende 2 jaar door het Proefstation voor de Groenteteelt (PSKW), het PCG en Inagro gedemonstreerd en is te volgen via www. groenteNadvies.be.

Door bodemvochtsensoren te koppelen aan een bodemwaterbalansmodel en weersvoorspellingen, waarbij gebruik gemaakt wordt van data-assimilatie, ontstaat een krachtig hulpmiddel voor irrigatiebegeleiding. 

De problemen met bodempathogenen nemen de laatste jaren in verschillende gewassen toe. Door het wegvallen van de gebruikelijke chemische bodemontsmettingsmiddelen of het inperken van de dosis ervan zijn deze ziekten alsmaar moeilijker te beheersen. Om de teelt van bepaalde gewassen rendabel te houden, dringen alternatieve methoden zich op.

Binnen het vorige project FUNSLA werd een hygiëneprotocol opgesteld en werden rassenproeven opgezet en gewasbeschermings- en ontsmettingsmiddelen uitgetest. Hieruit bleek dat bepaalde alternatieve slarassen, zoals verschillende rassen van lollo bionda, een hoger tolerantieniveau hebben dan kropsla en dat sommige biologische en chemische producten kunnen worden ingezet om de symptomen licht te onderdrukken, maar geen enkel product vertoonde voldoende werkzaamheid. Tot op heden is geen enkel bedrijf erin geslaagd om opnieuw een volledig jaar ‘Fusarium-vrij’ te telen.

In een Moving Bed BioReactor halen micro-organismen nitraat uit drainagewater. Ze zetten het om in het onschadelijke stikstofgas.

Bij bladgewassen is de uniformiteit van de beregening des te belangrijker. Een klein vuiltje in de beregeningsdoppen kan al een grote invloed hebben op de afgifte van deze doppen. Controleer de doppen regelmatig en probeer ze zeker één keer per jaar allemaal te reinigen. Een niet uniforme beregening kan in de komende maanden al snel voor droge plekken in de serre zorgen. De zoutconcentratie zal plaatselijk oplopen en de planten krijgen het moeilijker om water op te nemen.

Bij een krappe teeltrotatie met een groot aandeel vruchtgroenten is het belangrijk om de populatie wortelknobbelaaltjes (Meloidogyne spp.) onder controle te houden. Als de populatie aaltjes te groot wordt, gaat dit ten koste van de productie en de kwaliteit van het gewas, met economische verliezen tot gevolg. Door het inzetten van tussenteelten (= teelten die tussen de hoofdteelt vruchtgroenten gezaaid of geplant worden) die de wortelknobbelaaltjes sterker aantrekken dan de hoofdteelt kan deze laatste beter beschermd zijn. Idealiter doet de tussenteelt ook dienst als vanggewas en worden de aaltjes als het ware weggevangen waardoor de populatie daalt.

Er werden rassen aangelegd van de Portugese firma Nativaland (Na), het Spaanse Viveros Santana (VS), de Nederlandse firma Biological Youngplants (BY) en het Belgische bedrijf Vervit (Ve).

Tijdens dit studiemoment werden de voornaamste schadelijke nematoden voor de groenteteelt voorgesteld. Het gebruik van groenbedekkers en de impact daarvan op schadelijke nematoden werd toegelicht.

Er werden rassen aangelegd van de Portugese firma Nativaland (Na), het Spaanse Viveros Santana (VS), de Nederlandse firma Biological Youngplants  (BY) en het Belgische bedrijf Vervit (Ve). Alle rassen werden aangeplant als slips om de uniformiteit en vorm van de knollen goed te kunnen vergelijken, behalve de rassen van Vervit. Deze firma wil een kwalitatief, geworteld product ontwikkelen waarbij de uniformiteit en knolvorm niet moeten inboeten. De proef werd aangeplant eind mei en geoogst in de week van 30 september 2019. 

In deze studie analyseerden we een uitgebreide dataset van stikstofbemestingsproeven (2009-2016) met verschillende trappen van stikstofbemestingshoeveelheden van alternatieve sla, spinazie, prei, wortelen, bloemkool en spruiten aangelegd op diverse locaties in de 3 Vlaamse groenteregio’s. We berekenden het effect van de teeltbeschikbare stikstofhoeveelheid op opbrengsthoeveelheid, stikstofopname, de kwaliteitsparameters nitraatconcentratie (bij bladgroenten), bladkleur en uniformiteit en residuele minerale stikstofhoeveelheid bij de oogst.

De tweede vlucht van de preimineervlieg loopt op zijn einde. De bestrijding van preimineervlieg is niet zo evident want het is pas bij het schonen van de prei dat de schade vastgesteld wordt. Enerzijds is het belangrijk dat het middel op het juiste tijdstip toegepast wordt en anderzijds hadden we nog geen goed zicht op welke middelen efficiënt zijn. Om dit laatste punt uit te klaren werden de afgelopen jaren verschillende proeven uitgevoerd om de werking van verschillende middelen te testen tegen vliegen en larven.

Op dinsdag 22 oktober 2019 organiseerden we een proefveldbezoek in prei. Het programma omvatte het bezoeken van de diverse rassen-, gewasbeschermings- en bemestingsproeven die aanliggen op PCG en het bespreken van de reeds verworven resultaten. Teelttechniek, druppelirrigatie & fertigatie kwamen eveneens aan bod.

In uien werd de efficiëntie van verschillende driftreducerende doppen nagegaan voor de bestrijding van onkruiden, trips en valse meeldauw. Door doppen te gebruiken met hoog driftreductiepercentages komen er minder gewasbeschermingsmiddelen in de waterlopen terecht en kan je tegemoetkomen aan de wettelijke productspecifieke bufferzones. 

De resultaten met druppelirrigatie en fertigatie zijn hoopgevend. Zeker in droge jaren zoals 2019 kan deze irrigatietechniek een meerwaarde bieden. Landbouwers werken aan lagere druk waardoor de energiekosten minder hoog oplopen, gebruiken minder water, meststoffen zijn beter beschikbaar voor de planten en worden effectief opgenomen. Het blijft natuurlijk een investering die je al in het begin van het seizoen moet doen terwijl je nog niet kan inschatten wat het nieuwe teeltseizoen zal brengen.

De Werktuigendagen in Oudenaarde (21 en 22 september 2019) zijn een ideale gelegenheid om landbouwers kennis te laten maken met nieuwe irrigatietechnieken. Druppelirrigatie, fertigatie en klassieke bovenberegening werden toegepast op de demonstratievelden met aardappelen, prei en uien. Het is duidelijk dat fertigatie een meerwaarde biedt in de preiteelt ten opzichte van andere irrigatietechnieken, voor uien zijn de verschillen kleiner. Zowel de sortering als de opbrengst verbeterden in beide teelten spectaculair in alle objecten waar water werd gegeven.

Op maandag 2 september ging op het PCG voor de eerste maal een proefveldbezoek door volledig gewijd aan de teelt van bataat. Hoewel deze teelt voor België vrij nieuw is, kon het proefveldbezoek op heel wat belangstelling rekenen uit de sector. Meer dan 40 geïnteresseerden waren aanwezig voor een namiddag die volledig in het teken stond van de ‘zoete aardappel’ die op een paar jaar tijd een duidelijke intrede heeft gemaakt op Vlaamse grond.

Het opsplitsen van de licht- en donkerperiode in twee dynamische blokken voor de teelt van hydrosla is mogelijk. Uit proeven met zowel multicolorsla als kropsla bleek dat deze strategie in vergelijking met een klassieke sturing toelaat om te besparen op elektriciteitskosten, zonder in te boeten op productie of kwaliteit.

Tijdens deze editie was er veel aandacht naar irrigatie. Er zijn demovelden met beregening, druppelbevloeiing en fertigatie aangelegd in prei, uien en aardappelen. De verschillen in opbrengst en kwaliteit waren zeer duidelijk zichtbaar. De proeven werden besproken en er waren demonstraties van het leggen en het verwijderen van druppelslangen. Ook werden er profielputten gegraven om te tonen hoe de beworteling en het vochtgehalte in de bodem is in de verschillende objecten. Verder waren er ook demonstraties voorzien met beregeningsboom, gun corner, aansturing van irrigatie, sensoren, opvolging en beveiliging tijdens het beregenen, diverse haspels met kanon, ... 

Mechanisch bestrijden van onkruid neemt toe. Naast een herbicidenproef lag eveneens een demo mechanische onkruidbestrijding. Door het wegvallen van herbiciden (o.a. Linuron) is onkruidbestrijding moeilijker geworden en blijft er na de laatste onkruidbestrijding soms nog onkruid over. Vooral zwarte nachtschade vormt een probleem. Sommige constructeurs/loonwerkers hebben dit aangepakt door machines te ontwikkelen om het onkruid mechanisch te verwijderen in de wortelteelt op ruggen.

Op 2 september 2019 organiseerden we een proefveldbezoek in bataat. Het programma omvatte het bezoeken van de verschillende proeven die aanliggen op PCG en het bespreken van de reeds verworven resultaten. Rassenonderzoek, onkruidbeheersing, teelttechniek en bewaring kwamen aan bod. Er werden ook enkele machinedemonstraties voorzien in de teelt van bataat.

Ook bij een correcte bemesting en strengere maatregelen is het vaak niet te vermijden dat er via het drainagewater van landbouwpercelen nitraten vrijkomen in het oppervlaktewater. Binnen een LA-traject is een Best Beschikbare Techniek ontwikkeld om nitraten uit drainagewater te verwijderen met als doel meer MAP-meetpunten groen te krijgen. De eerste pilootinstallatie gaf bemoedigende resultaten. Ondertussen worden er nog twee geïnstalleerd die zich deze winter moeten bewijzen.

De MBBR (Moving Bed Biofilm Reactor) kan te velde nitraten uit drainagewater halen, daar waar geoptimaliseerde bemesting onvoldoende verbetering brengt aan de waterkwaliteit.

In de winter worden aan de MAP-meetpunten vaak verhoogde nitraatconcentraties vastgesteld als gevolg van uitspoeling via drainage. Met een Moving Bed Bioreactor kunnen nitraten uit het drainagewater worden gehaald. De techniek wordt volop getest in onder meer Onze-Lieve-Vrouw-Waver. Mogelijk komt ze op termijn in aanmerking als equivalente maatregel binnen MAP6.

Om in kaart te brengen welke virussen aanwezig zijn in bataat in Vlaanderen en welk risico deze virussen inhouden, werd een project opgestart samen met ILVO. Bataat telers die vreemde symptomen aantreffen in het veld kunnen bijdragen aan het project door foto’s door te sturen van de symptomen naar annelien[at]pcgroenteteelt.be. Op basis van de foto’s wordt dan beslist om een eventuele virusanalyse uit te voeren.

Op vrijdag 28 juni vond op PCG het proefveldbezoek bio beschutte teelten plaats. De ideale gelegenheid om de lopende proeven in de bio serres en koepels van naderbij te bekijken en er een woordje uitleg te krijgen. Momenteel liggen in de beide biologische serrecompartimenten proeven aan waarbij het potentieel van vanggewassen en tussenteelten ter beheersing van Meloidogyne spp. (wortelknobbelaaltjes) bekeken wordt. In de koepels staan vruchtgewassen en wordt binnen het GreenResilient project op zoek gegaan naar een meer agro-ecologische teelttechniek.

Op 1 augustus 2019 waren we te gast op het pootgoedbedrijf van de familie Ryckaert te Assenede. Haspelberegening is een klassieke techniek in openluchtteelten. Op het bedrijf van Andreas hebben ze het in 2018 aangedurfd te starten met druppelirrigatie. In het eerste jaar gebruikte hij T-tape, dit jaar waren de slangen van het merk Torro. Vanaf zijn opvangbassin vertrekt een toevoerleiding naar het veld waarin wordt bedruppeld. Om de landbouwsector kennis te laten maken met deze techniek van beregenen, organiseerden het PCG, PCA, Bodemkundige Dienst van België (BDB) en Inagro een studieavond op donderdag 1 augustus. Deze kaderde binnen het demonstratieproject van de Vlaamse Overheid: ‘Beredeneerd beregenen van openluchtgroenten en aardappelen'.

Voor het derde jaar op rij is het droge weer een bekommernis bij de landbouwers. Beregeningshaspels met boom of kanon zien we steeds vaker klaar staan naast het perceel. Op het bedrijf van pootgoedtelers Dirk en Andreas Ryckaert wordt sinds twee jaar druppelirrigatie toegepast. Om de landbouwsector kennis te laten maken met deze techniek van beregenen, organiseerden het PCG, PCA, Bodemkundige Dienst van België (BDB) en Inagro een studieavond op donderdag 1 augustus. Deze kaderde binnen het demonstratieproject van de Vlaamse Overheid: ‘Beredeneerd beregenen van openluchtgroenten en aardappelen’. 

Op 16 juli 2019 organiseerden we een tweede proefveldbezoek in openluchtteelten. Omwille van de koudere weersomstandigheden in het late voorjaar waren tijdens het eerste proefveldbezoek nog niet in alle proeven (volledige) resultaten zichtbaar. De bezoekersgids omvat de gewasbeschermings- en bemestingsproeven in prei, uien, bloemkool, bataat, wortel en onkruidbestrijding in kruiden. 

Op 28 juni 2019 kwamen de biotelers met beschutte teelten samen om de biologische paprika en komkommerteelt te bekijken. Tevens werd een korte bespreking gegeven over het GreenResilient project en het gebruik van minitunnels. Een overzicht van deze bioproeven zijn terug te vinden in de bezoekersgids.

Op 25 juni 2019 organiseerden we een eerste proefveldbezoek in openluchtteelten. De bezoekersgids omvat de gewasbeschermings- en bemestingsproeven in prei, uien, bloemkool, bataat, wortel en onkruidbestrijding in kruiden. Omwille van de koudere weersomstandigheden enkele weken geleden zijn er nog niet in alle proeven (volledige) resultaten. Daarom organiseren we op een 2e tijdstip een proefveldbezoek waar we volledige resultaten kunnen meegeven. Het 2^de proefveldbezoek gaat door op dinsdag 16 juli 2019.

In 2018 werden door PCG 3 veldproeven met savooikool, ui en wortel aangelegd in de Vlaamse Ardennen. Verder lichten we al een tipje van de sluier op van de veldproeven die werden of zullen worden aangelegd in dit voorjaar. Hoe deed niet-kerende bodembewerking het onder deze omstandigheden? Wat is de invloed van schoffelen? Waren aanpassingen aan de plantmachine voldoende om erosie te voorkomen bij intense regen vlak na planten?

Bataat wordt bij voorkeur geplant in de tweede helft van mei. In Vlaanderen heeft bataat een groeicyclus van 90 tot 150 dagen, afhankelijk van het ras en de weersomstandigheden. Op tijd starten is dus erg belangrijk, al is het minstens even belangrijk om te vermijden dat de planten in een koude bodem terechtkomen. Planten in een bodem met een temperatuur beneden 15°C wordt sterk afgeraden. 

Zaaiuien rassen industrie 2018 onderzoek met Action (Syngenta), Bossito (Seminis), Medaillon (Syngenta), Motion (Syngenta), Progression (Syngenta), Rockito (Seminis), Hyway (Bejo), Hytech (Bejo), Hybelle (Bejo), Hytune (Bejo), Fasto (Hazera), Vento (Hazera), Centro (Hazera).

Burgundy - Paperpot (Nativaland (LSU)), Murasaki - Slip (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Murasaki - Paperpot (Nativaland (LSU)), Bonita - Slip (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Bonita - Paperpot (Nativaland (LSU)), Orleans - Slip (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Orleans - Paperpot (Nativaland (LSU)), Evangeline - Slip (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Evangeline - Paperpot (Nativaland (LSU)), Bellevue - Slip (Nativaland via Lenders BV (LSU)), Bellevue - Paperpot (Nativaland (LSU)), Beauregard - Paperpot (Nativaland), Erato Orange - Paperpot (Volmary), Erato deep orange - Paperpot (Volmary), Erato White - Paperpot (Volmary), Beauregard - Slip (Viveros Santana), Beauregard - Paperpot (Viveros Santana), Georgia Jet - Slip (Viveros Santana), Indosweet - Paperpot (Biological Youngplants), Tainung 65 - Paperpot (Biological Youngplants), Beauregard - Kluitplant (Viveros Santana via Plantasol Belgica), Beauregard- Slip (Opkweek Belgisch productiebedrijf) onderzoek rassen bataat 2018.

Bataat onderzoek teelttechniek 2018 met biodegradeerbare zwarte mulchfolie met t-tape, biodegradeerbare zwarte mulchfolie zonder t-tape en zonder zwarte mulchfolie t-tape  en de vergelijking van de opbrengst en de sortering van de plantdiepte van 15 centimeter en 8 centimeter.

Bataat teelttechniek invloed loofdoding onderzoek met onbehandeld (= vlak voor oogst maaien), maaien, PM18/009, maaien + PM18/010 en branden.

Bataat is een gewas met een vrij lage stikstofbehoefte. Teveel stikstof zou volgens de literatuur zelfs resulteren in het stimuleren van bladvorming ten nadele van de knolvorming. In de praktijk wordt de stikvoorraad in de bodem meestal tot maximaal 100 á 150 eenheden stikstof aangevuld. Concrete richtlijnen zijn echter nog niet voorhanden. Bij aardappelen weten we dat kalium een belangrijke rol speelt bij de knolvorming en bovendien een invloed heeft op het droge stof gehalte. Of dit voor bataat ook het geval is, werd in Vlaanderen nog niet nagegaan. In de proef werden daarom zowel voor stikstof als voor kalium 4 verschillende trappen/dosissen vergeleken.

In deze proef werden er op zeven tijdstippen proefbehandelingen uitgevoerd. De eerste proefbehandeling werd uitgevoerd 20 dagen na planten. De daaropvolgende zes proefbehandelingen werden uitgevoerd met een interval van 5 tot 14 dagen. De bespuitingen A, B en C werden ’s nachts gezet aangezien het overdag warm en zonnig weer was. D en E zijn in de namiddag in overtrokken weersomstandigheden toegepast en F en G ’s morgens vroeg. De helft van de proef werd enkele keren beregend met watergiften van om en bij de 10 l/m².

Er werden verschillende middelen (Karate Zeon, Tracer, Vertimec, Affirm, Trend, Exalt, Milbeknock, BPA044I, Benevia ) gescreend in deze proef, waarbij het object behandeld met water als negatieve controle diende. 

Er werden verschillende middelen (Movento, Requiem Prime Final, Benevia , Vertimec, Mesurol) gescreend in deze proef, waarbij het object behandeld met water als negatieve controle diende.