In tijden van klimaatverandering is zuinig omspringen met water van groot belang voor de land- en tuinbouw om de strijd tegen waterschaarste en droogte aan te gaan. De MIRLET-tool (Model IRrigation in LETtuce) ondersteunt telers van bladgewassen in serregrond bij hun irrigatiemanagement. De tool combineert een datacaptatiesysteem in de serre, in de vorm van een pakket van sensoren, met een mechanistisch verdampingsmodel en geeft de telers zo adviezen over de optimale irrigatiestrategie. Om deze irrigatie-optimalisatie tool voor telers gemakkelijker toegankelijk te maken, ging op 10 oktober 2022 het samenwerkings- en digitaliseringsproject ´MIRLET.C4G´ van start. Daarbij werken wij samen met Inagro, het Proefstation voor de Groenteteelt (PSKW) en LAVA. 

De voorbije jaren is zichtbaar geworden dat de problemen met bodempathogenen in verschillende gewassen toenemen. De mondialisering en het wegvallen en beperken van de dosissen van bestaande bodemontsmettingsmiddelen zorgen ervoor dat deze ziekten niet langer beheersbaar worden.

In een proef op het PCG testten we in 2021 (bio)solarisatie. Solarisatie is een methode van grondontsmetting door een vochtige bodem te bedekken met een dunne doorzichtige laag plastic, in de periode van het jaar met de hoogste zonnestraling en temperaturen. Biosolarisatie houdt in dat we vers organisch materiaal, in dit geval bladkool, in de bodem inwerken.

Doordat heel wat van deze pathogenen overlevingsvormen kunnen vormen en zo jaren in de bodem kunnen blijven is het niet mogelijk om via gewasrotatie de ziekten te beheersen en dwingen andere methoden voor bodemontsmetting, of “resetten” van de bodem, zich op. 

Het doel van deze proef is onderzoeken hoe telers na een besmetting kunnen verhinderen dat de volgende teelt ook besmet raakt. In deze proef is gekeken welk bodemverbeterend middel Acidovorax kan onderdrukken of onder controle houden.

Deze proef werd aangelegd als volgteelt om de gevolgen van een hittehandeling, door middel van lagedruk grondstomen, voor de bestrijding van een natuurlijke infectie van Rhizoctonia solani in veldsla te evalueren.

Deze proef werd aangelegd als volgteelt om de gevolgen van een hittehandeling, door middel van lagedruk grondstomen, voor de bestrijding van een natuurlijke infectie van Rhizoctonia solani in veldsla te evalueren.

Welke bodembewerkingsmachine(s) is/zijn het meest effectief voor het lagedrukstomen? Is het mogelijk om bepaalde pathogenen (Fusarium sp., Rhizoctonia solani) te bestrijden d.m.v. lagedrukstomen? Wat is het temperatuurverloop in de bodem na het gebruik van de lagedruk stoombodembewerkingsmachines? Wat is het effect van lagedrukstomen op de onkruiddruk in en opbrengst van veldsla als volgteelt?

Wat is het effect van solarisatie op de Rhizoctonia, Pythium en Sclerotinia in de zakjes? In hoeverre is er een hogere efficiëntie van solarisatie door het inwerken van bladkool in de bodem? Welke temperaturen worden bereikt door solarisatie?

Er werd een proef aangelegd om de effectiviteit van lagedruk stomen te evalueren voor de bestrijding van Rhizoctonia solani en Fusarium oxysporum. Er werd een stoombreker uitgetest en een stoomfrees. De stoombreker was al eerder uitgetest, maar nu werd er een rasterrol bij gemonteerd om de bodem wat toe te duwen zodat er minder stoom ontsnapt. Het verschil was goed zichtbaar.

Zo hebben we op het proefcentrum een eigen primeur te pakken met de hydroteelt van aubergine, waarbij we de combineerbaarheid van deze teelt nagaan met deze van omegabaars. We testen hierbij verschillende auberginerassen en ook natriumgehaltes in de voedingsoplossing.

Met het felle weer van de afgelopen weken – en hetgeen er waarschijnlijk nog zit aan te komen – moeten we extra aandacht hebben voor het behoud van een zo stabiel en tegelijk actief mogelijk groeiklimaat. Daarnaast vereist deze periode ook meer oplettendheid bij nieuwe plantingen of zaaiingen en het efficiënt gebruik van fytomiddelen

Het demo-project MIRLET ging begin 2019 van start en had als hoofddoel de MIRLET-app dichter bij de eindgebruiker te brengen. Telers werden daarom actief benaderd en de mogelijkheid geboden om de sensoren en bijhorende webapplicatie volledig gratis uit te proberen gedurende één of meerdere teeltrondes. Dat resulteerde in 24 individuele begeleidingstrajecten waarbij de telers in kwestie konden ervaren hoe de app werkt en hoe het advies een meerwaarde kan betekenen voor hun irrigatiemanagement.

De behandeling waarbij stoombreken werd toegepast resulteerde in een reductie van zowel Rhizoctonia als Sclerotinia ten opzichte van de controlebehandeling waarbij regulier breken en frezen werd toegepast. Stoomfrezen resulteerde in een sterkere reductie van Rhizoctonia en Sclerotinia dan stoombreken. Er was voor Sclerotinia op 15 cm diepte echter geen significant verschil zichtbaar. Bij stoombreken was namelijk 43 procent van de Sclerotinia nog niet afgedood en bij stoombreken 30 procent. Maar in de meeste gevallen was het effect van stoomfrezen vergelijkbaar met de behandeling waar zowel stoombreken als stoomfrezen werd toegepast. Laatstgenoemde behandeling resulteerde in een totale reductie van uitgroei van Rhizoctonia en Sclerotinia. 

Het doel van deze proef is onderzoeken hoe telers na een besmetting kunnen verhinderen dat de volgende teelt ook besmet raakt. Aangezien de gramnegatieve bacterie Acidovorax heel gevoelig is voor warmte werd in deze proef de effectiviteit van lagedruk stomen geëvalueerd ter bestrijding van deze bacterie in veldsla. Tien minuten op 50-60 °C volstaat. Bij hogere temperatuur sterft hij sneller af, indien de temperatuur lager is duurt het langer. Bij lagedruk stomen is het belangrijk de bodem goed los te maken tot 30 cm diepte.

In deze proef werden volgende behandelingen onderzocht: Breken + spitfrezen / Stoombreken + spitfrezen / Breken + stoomspitfrezen / Stoombreken + stoomspitfrezen. Dit onderzoek werd uitgevoerd met het ras Audace (Clause). 

In deze proef werden volgende behandelingen onderzocht: Breken + spitfrezen / Stoombreken + spitfrezen / Breken + stoomspitfrezen / Stoombreken + stoomspitfrezen. Ook werd nagegaan welk bodemverbeterend middel  Acidovorax kan onderdrukken of onder controle houde. Dit onderzoek werd uitgevoerd met het ras Festival (Clause). 

Het percentage uitgroei was zoals verwacht hoog voor zowel Rhizoctonia als Sclerotinia in de behandeling zonder stomen. Stoombreken + frezen had een reducerend effect op het percentage uitgroei voor beide ziekteverwekkers. Breken + stoomfrezen had in bijna alle gevallen een vergelijkbaar effect met stoombreken + frezen, behalve op een diepte van 15 cm waar Sclerotinia nog 30 procent uitgroei had. Stoombreken + stoomfrezen resulteerde in geen uitgroei van beide ziekteverwekker. De resultaten van Pythium waren niet betrouwbaar doordat de lupinezaden te week geworden waren en er contaminatie was opgetreden.

A. valerianellae overleeft in de bodem op wortels van gewasresten. Aangezien slechts enkele dagen verlopen tussen oogst en de volgende uitzaai kan bodembesmetting elke volgende veldslateelt hypothekeren. Reeds tijdens de kieming van de veldslazaden is een sterke aangroei van de bacterie mogelijk die zich dan installeert op de kiemblaadjes. Telers vragen zich af hoe ze na een besmetting kunnen verhinderen dat een volgende teelt ook besmet raakt.

Voor het optimaliseren van een detectiemethode zijn we nog op zoek naar plantmateriaal besmet met Acidovorax valerianellae. Heb je een (vermoeden van) infectie met de bacterie op je bedrijf, neem dan zeker contact op met PCG glasteamen werk mee aan een oplossing voor het Acidovorax-probleem.

De bacterie Acidovorax valerianellae blijft voor problemen zorgen in de veldslateelt en een oplossing is nog niet beschikbaar. Wel is geweten dat de bacterie gevoelig is voor warmte, waardoor de mogelijheid bestaat dat deze vernietigd kan worden met een brander.

Aantastingen van de bacterie 'Acidovorax valerianellae' leiden tot oogsten die bijna volledig onverkoopbaar worden. Veldsla die besmet is met Acidovorax is typisch te herkennen aan de zwarte vlekjes die zichtbaar zijn op voornamelijk de kiemblaadjes en de eerste echte blaadjes.

De middelen die mogen ingezet worden voor het uitvoeren van een bodemontsmetting worden steeds schaarser. Basamid, met als actieve stof dazomet, mag toegepast worden om de 3 jaar en heeft een wachttijd van 3 weken. Ook stomen is een mogelijkheid, bij deze niet-chemische bodemontsmetting is een temperatuur van 70 °C op 30 cm diepte vereist.

Om een goede opkomst van veldsla na zaai te garanderen moet extra aandacht besteed worden aan de beregening.

Op 4 maart organiseerde Inagro een studienamiddag over de actuele ziekteproblemen in de bladgewassenteelten onder glas. De sprekers van Inagro, PCG, UGent en PSKW focusten voornamelijk op de oplossingen die reeds werden gevonden in de projecten waarin zij samenwerken.

De afgelopen dagen zakte de buitentemperatuur voor het eerst deze winter voor lange tijd onder nul (Figuur 1). De recente ontwikkelingen op de olie- en gasmarkt maken de keuze om te stoken iets gemakkelijker. Naast bescherming tegen vorstschade of het aanhouden van een constante groeisnelheid in het gewas, zijn er aan het gebruik van de stookinstallatie bij bladgroenten neveneffecten verbonden. Hieronder sommen we er een aantal op, zodat je er op kan anticiperen of er zelfs voordeel uit kan halen.

Vanaf 1 juni 2015 is Chloorpicrine voor 120 dagen toegelaten tegen bodemschimmels, -insecten en nematoden en Telone II is dan weer vanaf 20 mei al toegelaten voor een periode van 120 dagen tegen bodeminsecten en nematoden in volgende teelten onder bescherming.