In tijden van klimaatverandering is zuinig omspringen met water van groot belang voor de land- en tuinbouw om de strijd tegen waterschaarste en droogte aan te gaan. De MIRLET-tool (Model IRrigation in LETtuce) ondersteunt telers van bladgewassen in serregrond bij hun irrigatiemanagement. De tool combineert een datacaptatiesysteem in de serre, in de vorm van een pakket van sensoren, met een mechanistisch verdampingsmodel en geeft de telers zo adviezen over de optimale irrigatiestrategie. Om deze irrigatie-optimalisatie tool voor telers gemakkelijker toegankelijk te maken, ging op 10 oktober 2022 het samenwerkings- en digitaliseringsproject ´MIRLET.C4G´ van start. Daarbij werken wij samen met Inagro, het Proefstation voor de Groenteteelt (PSKW) en LAVA. 

De voorbije jaren is zichtbaar geworden dat de problemen met bodempathogenen in verschillende gewassen toenemen. De mondialisering en het wegvallen en beperken van de dosissen van bestaande bodemontsmettingsmiddelen zorgen ervoor dat deze ziekten niet langer beheersbaar worden.

In een proef op het PCG testten we in 2021 (bio)solarisatie. Solarisatie is een methode van grondontsmetting door een vochtige bodem te bedekken met een dunne doorzichtige laag plastic, in de periode van het jaar met de hoogste zonnestraling en temperaturen. Biosolarisatie houdt in dat we vers organisch materiaal, in dit geval bladkool, in de bodem inwerken.

De vraag naar lokale eiwitgewassen stijgt en ook de lokale teelt van eiwitgewassen in België zit in de lift, maar ons Belgisch klimaat kan de teelt in openlucht parten spelen. In een serre kunnen de klimatologische omstandigheden beter gestuurd worden. Daarom vroegen we ons af of de teelt in serres voor deze gewassen een meerwaarde kan betekenen. Indien wel, zouden de eiwitgewassen een alternatieve zomerteelt kunnen vormen voor serres die leeg blijven in de zomer, bijvoorbeeld door grote Fusarium-druk. 

Nu merken we de ziekte echter ook op in bedrijven met 2 tot 3 teelten per jaar. Onderzoek aan de Universiteit Gent (Labo Fytopathologie) toonde aan dat hier in België vooral fysio 4 (Fol 4) aanwezig is. Sinds de zomer van 2018 werd ook voor het eerst fysio 1 vastgesteld op enkele bedrijven (Fol 1). In Vlaanderen zijn beide fysio’s aanwezig, hierbij is fysio 4 (Fol 4) het meest verspreid. In 2021 zijn er een beperkt aantal nieuwe bedrijven met Fusarium aantasting in de serre bijgekomen. Wel is er een duidelijke toename van de aangetaste bedrijven met een zware aantasting op hun bedrijf.

Kropsla: Mattia (Rijk Zwaan), Lucrecia (Rijk Zwaan), Jones/E01B.11914 (Enza), Cosmopolia (Rijk Zwaan). Lollo bionda: Livorno (Rijk Zwaan), Mistery (Enza), Teramo (Rijk Zwaan), Limeira (Rijk Zwaan). Lollo rossa: Satine (Rijk Zwaan), Leotine (Rijk Zwaan), Soltero (Nunhems). Groene eikenbladsla: Divisor (Enza), Advisor (Enza), Kimenoz (Rijk Zwaan), Kitonia (Rijk Zwaan). Rode eikenbladsla: Rutilaï (Rijk Zwaan), Shentaï (Rijk Zwaan), Xem (Rijk Zwaan), Ayaraï (Rijk Zwaan), Neheraï (Rijk Zwaan), Adalyn (Enza), Xandra (Rijk Zwaan).

In de voorgaande teelt is solarisatie en solarisatie in combinatie met fumigatie uitgetest. Solarisatie is een methode voor grondontsmetting door een vochtige bodem te bedekken met een dunne doorzichtige laag plastic, in de periode van het jaar met de hoogste zonnestraling temperaturen. Solarisatie met fumigatie houdt in dat er vers organisch materiaal, in dit geval bladkool, in de bodem ingewerkt werd. Dit kan de efficiëntie van de solarisatie verhogen, aangezien de opname van organisch materiaal de gezondheid van de bodem en de hoeveelheid en diversiteit van niet-pathogenen micro-organismen in de bodem verbetert.

De proef werd aangelegd om het effect en de aanwezigheid van biocontrole organismen (BCO’s) te bestuderen, voor bestrijding van Rhizoctonia solani in kropsla. Dit werd uitgevoerd door middel van een pottenproef met natuurlijk besmette bodems en een geautoclaveerde bodem. Twee BCO’s kunnen niet met commerciële naam genoemd worden, deze hebben de code BB005 en PM o.b.v. P. oligandrum gekregen.

Doordat heel wat van deze pathogenen overlevingsvormen kunnen vormen en zo jaren in de bodem kunnen blijven is het niet mogelijk om via gewasrotatie de ziekten te beheersen en dwingen andere methoden voor bodemontsmetting, of “resetten” van de bodem, zich op. 

Het doel van deze proef is onderzoeken hoe telers na een besmetting kunnen verhinderen dat de volgende teelt ook besmet raakt. In deze proef is gekeken welk bodemverbeterend middel Acidovorax kan onderdrukken of onder controle houden.

Deze proef werd aangelegd als volgteelt om de gevolgen van een hittehandeling, door middel van lagedruk grondstomen, voor de bestrijding van een natuurlijke infectie van Rhizoctonia solani in veldsla te evalueren.

Deze proef werd aangelegd als volgteelt om de gevolgen van een hittehandeling, door middel van lagedruk grondstomen, voor de bestrijding van een natuurlijke infectie van Rhizoctonia solani in veldsla te evalueren.

Welke bodembewerkingsmachine(s) is/zijn het meest effectief voor het lagedrukstomen? Is het mogelijk om bepaalde pathogenen (Fusarium sp., Rhizoctonia solani) te bestrijden d.m.v. lagedrukstomen? Wat is het temperatuurverloop in de bodem na het gebruik van de lagedruk stoombodembewerkingsmachines? Wat is het effect van lagedrukstomen op de onkruiddruk in en opbrengst van veldsla als volgteelt?

Wat is het effect van solarisatie op de Rhizoctonia, Pythium en Sclerotinia in de zakjes? In hoeverre is er een hogere efficiëntie van solarisatie door het inwerken van bladkool in de bodem? Welke temperaturen worden bereikt door solarisatie?

In december 2021 is een intrekking gebeurd van bepaalde toepassingen voor gewasbeschermingsmiddelen op basis van spinosad.  De toepassingen in volgende teelten onder bescherming worden verwijderd en niet meer toegelaten: andijvie, slasoorten, spinazie en warmoes/snijbiet. Uit een recente evaluatie blijkt dat het gebruik in deze gewassen niet langer als veilig voor de consument kan worden beschouwd.

De Fusariumproblemen in de Belgische slateelt breiden nog steeds uit. Meestal gaat het om aantasting door Fusarium oxysporum f. sp. lactucae, fysio 4 (Fol 4), maar momenteel zijn er ook verschillende bedrijven in Vlaanderen die te maken hebben met fysio 1 (Fol 1). Dit jaar legde PCG een rassenproef aan om te tonen welke rassen beter geschikt zijn voor bedrijven met Fol 1-aantasting. 23 kropslarassen en alternatieve slasoorten werden gescreend op hun gevoeligheid voor Fusarium oxysporum f.sp. lactucae fysio 1.

Er werd een proef aangelegd om de effectiviteit van lagedruk stomen te evalueren voor de bestrijding van Rhizoctonia solani en Fusarium oxysporum. Er werd een stoombreker uitgetest en een stoomfrees. De stoombreker was al eerder uitgetest, maar nu werd er een rasterrol bij gemonteerd om de bodem wat toe te duwen zodat er minder stoom ontsnapt. Het verschil was goed zichtbaar.

Une enquête réalisée dans le cadre de ce projet a montré que l'un des facteurs qui freinent l'utilisation des produits biologiques de protection des cultures est le manque de connaissance des produits. Afin de répondre à ce besoin, 15 fiches techniques de 15 produits biologiques, principalement à base de micro-organismes, homologués en Belgique et/ou en France, ont été rédigées dans le cadre du projet. Les informations générales sont combinées aux résultats de tests disponibles et aux conseils des fabricants pour un résultat optimal.

Zo hebben we op het proefcentrum een eigen primeur te pakken met de hydroteelt van aubergine, waarbij we de combineerbaarheid van deze teelt nagaan met deze van omegabaars. We testen hierbij verschillende auberginerassen en ook natriumgehaltes in de voedingsoplossing.

Met het felle weer van de afgelopen weken – en hetgeen er waarschijnlijk nog zit aan te komen – moeten we extra aandacht hebben voor het behoud van een zo stabiel en tegelijk actief mogelijk groeiklimaat. Daarnaast vereist deze periode ook meer oplettendheid bij nieuwe plantingen of zaaiingen en het efficiënt gebruik van fytomiddelen

Het demo-project MIRLET ging begin 2019 van start en had als hoofddoel de MIRLET-app dichter bij de eindgebruiker te brengen. Telers werden daarom actief benaderd en de mogelijkheid geboden om de sensoren en bijhorende webapplicatie volledig gratis uit te proberen gedurende één of meerdere teeltrondes. Dat resulteerde in 24 individuele begeleidingstrajecten waarbij de telers in kwestie konden ervaren hoe de app werkt en hoe het advies een meerwaarde kan betekenen voor hun irrigatiemanagement.

De MIRLET-tool is geschikt voor de teelt van Lollo Bionda, Lollo Rossa, groene en rode eikenbladsla, groene Salanova®-types, bleekselderij en groene selder. De tool komt voort  uit het REDUNG-project waar werd gefocust op het vermijden van nutriëntenuitspoeling. Bij overmatige irrigatie treedt er namelijk uitspoeling op naar diepere grondlagen. Om de MIRLET-tool praktisch bruikbaar te maken, werd ze getest in de proefcentra van Inagro, PSKW en PCG.

Technische Product Fiches: AQ10 WG / Karma / AMYLO-X WG / Contans® WG / ASPERELLO® T34 Biocontrol® / Serenade® ASO / Serenade® MAX / Blossom ProtectTM / LALSTOP K61® (voorheen Mycostop) / TEXIO WP / FytoSave / Prestop® / Trianum-P / NEXY / Proradix WP.

De behandeling waarbij stoombreken werd toegepast resulteerde in een reductie van zowel Rhizoctonia als Sclerotinia ten opzichte van de controlebehandeling waarbij regulier breken en frezen werd toegepast. Stoomfrezen resulteerde in een sterkere reductie van Rhizoctonia en Sclerotinia dan stoombreken. Er was voor Sclerotinia op 15 cm diepte echter geen significant verschil zichtbaar. Bij stoombreken was namelijk 43 procent van de Sclerotinia nog niet afgedood en bij stoombreken 30 procent. Maar in de meeste gevallen was het effect van stoomfrezen vergelijkbaar met de behandeling waar zowel stoombreken als stoomfrezen werd toegepast. Laatstgenoemde behandeling resulteerde in een totale reductie van uitgroei van Rhizoctonia en Sclerotinia. 

De proef werd aangelegd om deze aangepaste irrigatietool te demonstreren in alternatieve sla, Salanova crispy groen en Salanova eikenblad groen. Hierbij wordt één deel van het gewas beregend volgens de adviezen komende uit de irrigatie-tool. Het andere deel wordt op basis van bodemstalen, gewasstand en ervaring beregend door de teeltverantwoordelijke. Irrigatiehoeveelheden, kropgewichten en kropkwaliteit worden geregistreerd.

De proef werd aangelegd om deze aangepaste irrigatietool te demonstreren in alternatieve sla, Lollo Bionda en Lollo Rossa. Hierbij wordt één deel van het gewas beregend volgens de adviezen komende uit de irrigatie-tool. Het andere deel wordt op basis van gewasstand en ervaring beregend door de teeltverantwoordelijke. Irrigatiehoeveelheden, kropgewichten en kropkwaliteit worden geregistreerd.

Rasgevoeligheid nagaan voor Fusarium oxysporum f.sp. lactucae fysio 1 in kropsla en alternatieve sla met Kropsla: 42-BU1851 (Rijk Zwaan), Lucrecia = 42-131 (Rijk Zwaan), 42-BU1157 (Rijk Zwaan), Proefras 7 (Enza). Lollo bionda: Jokary (Enza), Teramo =  86-17 (Rijk Zwaan), Livorno = 86-08 (Rijk Zwaan), Limeira = 86-16 (Rijk Zwaan). Lollo rossa:  Basalmine = 86-540 (Rijk Zwaan), Proefras 1 (Enza), Proefras 2 (Enza), Proefras 3 (Enza), Athmos (Rijk Zwaan).  Rode eikenbladsla: Xandra = 79-459 (Rijk Zwaan), Xem = 79-414 (Rijk Zwaan), Shentaï = 82-589 (Rijk Zwaan), Proefras 4 (Enza), Proefras 5 (Enza), Proefras 6 (Enza). Groene eikenbladsla: Kitonia = 82-25 (Rijk Zwaan), Kimenoz = 82-187 (Rijk Zwaan), 82-135 (Rijk Zwaan), Advisor (Enza). ataviasla: Othilie = 80-11 (Rijk Zwaan), Jonction = 81-45 (Rijk Zwaan). Little gem: Alsacia (Enza).

De proef werd aangelegd om een irrigatietool te demonstreren in kropsla op een lichte bodem. De MIRLET-applicatie berekent verdamping door het gewas en door de bodem en gaat uit van een bodem waar voldoende vocht in aanwezig is. Om die reden is het model in principe toepasbaar op alle bodemtypes en is hiervoor geen correctie nodig. Op lichte bodems zal bij grote irrigatiebeurten wel sneller een deel van het water onder de wortelzone terecht komen en zo onbeschikbaar worden voor de plant.

Deze proef werd aangelegd om data te verzamelen voor de ontwikkeling van een empirisch groeimodel voor hydro kropsla. Dergelijk model zou op zijn beurt toelaten om het (verwachte) oogstgewicht in te schatten op basis van de klimaatparameters, wat een optimalisatie van de klimaatsturing mogelijk maakt.

This trial has been set up to evaluate the efficacy of different rhamnolipids against Botrytis cinerea (BOTRCI) in lettuce (Lactuca sativa var. capitata) in comparison to the chemical reference, Teldor.

This trial has been set up to evaluate the efficacy of biofungicides against rhizoctonia (Rhizoctonia solani / RHIZSO) in lettuce (Lactuca sativa var. capitata / LACSA). 

This trial has been set up to evaluate the efficacy of biofungicides against rhizoctonia (Rhizoctonia solani / RHIZSO) in lettuce (Lactuca sativa var. capitata / LACSA).

Het doel van deze proef is onderzoeken hoe telers na een besmetting kunnen verhinderen dat de volgende teelt ook besmet raakt. Aangezien de gramnegatieve bacterie Acidovorax heel gevoelig is voor warmte werd in deze proef de effectiviteit van lagedruk stomen geëvalueerd ter bestrijding van deze bacterie in veldsla. Tien minuten op 50-60 °C volstaat. Bij hogere temperatuur sterft hij sneller af, indien de temperatuur lager is duurt het langer. Bij lagedruk stomen is het belangrijk de bodem goed los te maken tot 30 cm diepte.

In deze proef werden volgende behandelingen onderzocht: Breken + spitfrezen / Stoombreken + spitfrezen / Breken + stoomspitfrezen / Stoombreken + stoomspitfrezen. Dit onderzoek werd uitgevoerd met het ras Audace (Clause). 

In deze proef werden volgende behandelingen onderzocht: Breken + spitfrezen / Stoombreken + spitfrezen / Breken + stoomspitfrezen / Stoombreken + stoomspitfrezen. Ook werd nagegaan welk bodemverbeterend middel  Acidovorax kan onderdrukken of onder controle houde. Dit onderzoek werd uitgevoerd met het ras Festival (Clause). 

Het percentage uitgroei was zoals verwacht hoog voor zowel Rhizoctonia als Sclerotinia in de behandeling zonder stomen. Stoombreken + frezen had een reducerend effect op het percentage uitgroei voor beide ziekteverwekkers. Breken + stoomfrezen had in bijna alle gevallen een vergelijkbaar effect met stoombreken + frezen, behalve op een diepte van 15 cm waar Sclerotinia nog 30 procent uitgroei had. Stoombreken + stoomfrezen resulteerde in geen uitgroei van beide ziekteverwekker. De resultaten van Pythium waren niet betrouwbaar doordat de lupinezaden te week geworden waren en er contaminatie was opgetreden.

Voor de aanpak van Fusarium moet gezocht worden naar oplossingen door hygiëne, resistente rassen en (groene) gewasbeschermingsmiddelen. Ook door de grond te behandelen, kan je het inoculum terugdringen en zo de symptomen onder controle houden. Om verdere uitbreiding op het bedrijf en tussen bedrijven van de verschillende fysio’s zo veel mogelijk te beperken zijn hygiënemaatregelen noodzakelijk.

DynaGrow houdt tegelijkertijd rekening met een DLI-streefwaarde die je zelf op geeft, het weer op dat moment en de dagen nadien, alsook de verwachte elektriciteitsprijzen zoals de Spot Belpex. DLI of de Dagelijkse Licht Integraal is de dagelijkse hoeveelheid PAR-licht die het gewas ontvangt per vierkante meter. De DLI-streefwaarde komt overeen met een optimale groeicurve en opbrengst van het gewas.

This trial has been set up to evaluate the optimization of an in planta disease assay with Rhizoctonia solani (RHIZSO) in butterhead lettuce seedlings (Lactuca sativa var. capitata / LACSA).

This trial has been set up to evaluate the optimization of an in planta disease assay with Rhizoctonia solani (RHIZSO) in butterhead lettuce seedlings (Lactuca sativa var. capitata / LACSA).

This trial has been set up to evaluate the efficacy of different biocontrol products against Botrytis cinerea (BOTRCI) in lettuce (Lactuca sativa var. capitata) in comparison to the references Prestop (Biological reference) and Hermosan (chemical reference). 

De MGS-serre werd opgedeeld in twee helften, waarvan de assimilatiebelichting van de linkerhelft gestuurd werd via de DynaGrow-tool, en de assimilatiebelichting van de rechterhelft volgens een klassiek schema met een vaste stralingsgrens op 150 W/m².

This trial has been set up to evaluate the efficacy of specific biofungicides still in development at the University of Ghent against Rhizoctonia solani (RHIZSO) in butterhead lettuce seedlings (Lactuca sativa var. capitata / LACSA).

Slimme belichtingstechnieken kunnen potentieel bieden om de rendabiliteit van belichte teelten verder te verhogen. De DynaGrow-tool integreert in realtime het DLI (Dagelijkse Licht Integraal)-concept met elektriciteitsprijzen en weersvoorspellingen om zodoende het teeltproces te optimaliseren in kostenefficiëntie.

In deze proef wordt een kropslateelt aangelegd waarin irrigatie met gietbeurten niet groter dan 2,5 L/m² vergeleken wordt met irrigatie van traditionele gietbeurten van 3 tot 5 L/m².

A. valerianellae overleeft in de bodem op wortels van gewasresten. Aangezien slechts enkele dagen verlopen tussen oogst en de volgende uitzaai kan bodembesmetting elke volgende veldslateelt hypothekeren. Reeds tijdens de kieming van de veldslazaden is een sterke aangroei van de bacterie mogelijk die zich dan installeert op de kiemblaadjes. Telers vragen zich af hoe ze na een besmetting kunnen verhinderen dat een volgende teelt ook besmet raakt.

Binnen het vorige project FUNSLA werd een hygiëneprotocol opgesteld en werden rassenproeven opgezet en gewasbeschermings- en ontsmettingsmiddelen uitgetest. Hieruit bleek dat bepaalde alternatieve slarassen, zoals verschillende rassen van lollo bionda, een hoger tolerantieniveau hebben dan kropsla en dat sommige biologische en chemische producten kunnen worden ingezet om de symptomen licht te onderdrukken, maar geen enkel product vertoonde voldoende werkzaamheid. Tot op heden is geen enkel bedrijf erin geslaagd om opnieuw een volledig jaar ‘Fusarium-vrij’ te telen.

Voor het optimaliseren van een detectiemethode zijn we nog op zoek naar plantmateriaal besmet met Acidovorax valerianellae. Heb je een (vermoeden van) infectie met de bacterie op je bedrijf, neem dan zeker contact op met PCG glasteamen werk mee aan een oplossing voor het Acidovorax-probleem.

Het opsplitsen van de licht- en donkerperiode in twee dynamische blokken voor de teelt van hydrosla is mogelijk. Uit proeven met zowel multicolorsla als kropsla bleek dat deze strategie in vergelijking met een klassieke sturing toelaat om te besparen op elektriciteitskosten, zonder in te boeten op productie of kwaliteit.

Om ook glastuinbouwers te inspireren hoe die circulaire toekomst er voor hen kan uitzien, organiseerde Boerenbond in samenwerking met PCG, Innovatiesteunpeunt, KBC, ILVO, Smart Digital Farming en het Vlaams departement L&V het evenement ‘Klimaatneutrale komkommer, techno-tomaat of smart sla? Circulaire glastuinbouw in 2030’ dat op 4 juni doorging in het PCG. Dit netwerkevent voor tuinders en technologiebedrijven bracht eerst een mix van zowel resultaten van praktijkgericht onderzoek als de mogelijkheden van nieuwe technologieën. Keynote speaker Henry Gordon Smith sloot de avond af met een nuchtere kijk op de wereld van urban farming en verticale teelten.

In this trial we wanted to test the efficacy of biocontrol products against Botrytis cinerea (BOTRCI) in lettuce (Lactuca sativa var. capitata). In particular, lipopeptides with different adjuvants were tested in a small scale set-up. 

This trial has been set up to evaluate the efficacy of different biocontrol products against Botrytis cinerea (BOTRCI) in lettuce (Lactuca sativa var. capitata) in comparison to the references Prestop (Biological reference) and Hermosan (chemical reference).

This trial has been set up to evaluate the efficacy of different biocontrol products against Botrytis cinerea (BOTRCI) in lettuce (Lactuca sativa var. capitata) in comparison to the references Prestop (Biological reference) and Hermosan (chemical reference).

This trial was executed to evaluate the efficacy of (bio)fungicides against Fusarium oxysporum f.sp. lactucae (FUSALC), abbreviated Fol, in lettuce (Lactuca sativa var. capitate / LACSA).

Deze proef werd opgezet om de invloed van de sturing van assimilatiebelichting (led) o.b.v. het principe van DLI en lichtintegratie na te gaan op de rendabiliteit van de hydroteelt van multicolorsla (Lactuca sativa / LACSA). DLI, of voluit ‘dagelijkse licht integraal’, staat voor de dagelijkse hoeveelheid PAR-licht die de plant ontvangt.

Deze proef werd opgezet om na te gaan of het mogelijk is om twee licht- en donkerperiodes te hanteren bij de belichte teelt van hydrosla, zonder dat hierbij nadelige effecten optreden. Hiermee beoogden we goedkopere en meer maatschappelijk verantwoorde belichting, zonder in te boeten aan productie of kwaliteit. We trachtten dit te bereiken door meer te belichten tijdens de nachturen en dit op momenten van weinig netafname door huishoudens.

De bacterie Acidovorax valerianellae blijft voor problemen zorgen in de veldslateelt en een oplossing is nog niet beschikbaar. Wel is geweten dat de bacterie gevoelig is voor warmte, waardoor de mogelijheid bestaat dat deze vernietigd kan worden met een brander.

Bladgewassen die de komende periode geoogst worden, hebben er een lange groeiperiode opzitten tijdens de donkerste maanden van het jaar. De groei verloopt opvallend trager dan tijdens de zomer en de teelt vraagt een aangepaste teelttechniek. Die donkere maanden zorgen ook voor een tragere afbraaksnelheid van gewasbeschermingsmiddelen en minder effect van groeiverdunning op het residu. Houd er altijd rekening mee om vroeg genoeg te stoppen met het uitvoeren van behandelingen zodat het geoogste product voldoet aan de geldende residunormen.

Bij verschillende serreslabedrijven in Vlaanderen werd de bodemgebonden pathogeen Fusarium oxysporum f.sp. lactucae vastgesteld. De schimmel dringt de plant binnen via de wortels en koloniseert vervolgens het vaatweefsel, dat uiteindelijk volledig zal verstoppen.

Elk gewas, ras en zelfs groeistadium beschikt over een specifieke lichtbehoefte die nodig is voor het bereiken van een optimale productiviteit en kwaliteit. Kennis hierover laat toe om exact te bepalen hoeveel extra licht nodig is, wanneer een zekere hoeveelheid zonlicht verwacht wordt, om aan die dagelijkse lichtbehoefte te voldoen. Bij de bepaling van deze streefwaarde moet er – naast het type gewas – echter ook nog rekening worden gehouden met enkele bijkomende factoren zoals de lichtdoorlatendheid van de serre, de geïnstalleerde belichtingscapaciteit en uiteraard ook de weersvoorspellingen tijdens de teeltperiode.

Binnen het FUNSLA-project hebben we een app opgesteld die een determinatie-applicatie bevat om de smetpathogenen te helpen determineren. Daarnaast zijn aan de app informatiefiches toegevoegd van de verschillende pathogenen. 

Voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zorgt de overheid voor een wettelijk kader zodat alles perfect in orde is voor de voedselveiligheid. Toch stellen we vast dat sommige afzetmarkten bovenwettelijke eisen afdwingen, waardoor telers nood hebben aan informatie voor het telen van een meer residuarm product. Om hen daarbij te helpen, ontwikkelden Inagro, PCG, PSKW en UGent een webapplicatie voor sla, komkommer en prei. 1 Jaar na de lancering vieren we straks onze honderdste gebruiker. 

Deze proef werd opgezet om de invloed van de sturing van assimilatiebelichting (led) o.b.v. het DLI-principe na te gaan in de hydroteelt van rode eikenbladsla. Als richtwaarde voor de vaste dagelijkse lichthoeveelheid werd 9 mol/m²/dag genomen.

Deze proef werd opgezet om na te gaan of de effectiviteit van bespuitingen met BCO’s (biologische controleorganismen) tegen smet in een vroege zomerteelt van serresla kan verbeterd worden door ze gecombineerd (in tankmix) te gebruiken.

Deze proef werd opgezet om na te gaan of de effectiviteit van bespuitingen met BCO’s (biologische controleorganismen) tegen smet in een late zomerteelt van serresla kan verbeterd worden door ze gecombineerd (in tankmix) te gebruiken.

Deze proef werd opgezet om de efficiëntie van BCP367F SC (400 g/l isofetamid) en Luna Sensation SC (500 g/l fluopyram + trifloxystrobin) in een late zomerteelt van serresla na te gaan. In het kader van resistentiemanagement is het interessant om de efficiëntie van deze middelen te kennen

Deze proef werd opgezet om na te gaan of de effectiviteit van bespuitingen met BCO’s (biologische controleorganismen) tegen smet in een winterteelt van serresla kan verbeterd worden door ze gecombineerd (in tankmix) te gebruiken.

Deze proef werd opgezet om een IPM-strategie tegen smet in een vroege lenteteelt van serresla te valideren. Deze proef maakt deel uit van het LA-traject “Geïntegreerde beheersingsstrategie voor grondgebonden schimmels en nematoden in bladgroenten onder glas”, meer specifiek tot werkpakket 6 “Validatie en demonstratie in de praktijk”, taak 1 “Validatie van de IPM-strategie”.

Deze proef werd opgezet om een IPM-strategie tegen smet in een vroege zomerteelt van serresla te valideren. De IPM-strategie hield in dat de mycoparasieten Trichoderma virens (UGent), Trichoderma asperellum (Asperello T34 Biocontrol, Biobest) of Trichoderma harzianum (Trianum, Koppert) werden toegevoegd aan een gereduceerd spuitschema. Het spuitschema werd gereduceerd op Botrytis omdat de smethistoriek en de teeltperiode ons leert dat Rhizoctonia de dominante pathogeen is in deze vroege zomerteelt.

Deze proef werd opgezet om een IPM-strategie tegen smet in een winterteelt van serresla te valideren. De IPM-strategie hield in dat de mycoparasieten Trichoderma virens (UGent), Trichoderma asperellum (Asperello T34 Biocontrol, Biobest) of Trichoderma harzianum (Trianum, Koppert) werden toegevoegd aan een spuitschema. Het spuitschema werd o.b.v. de smethistoriek en de teeltperiode opgemaakt om de pathogenen Rhizoctonia en Botrytis zo goed als mogelijk te bestrijden.

Het grondloos telen van sla gaat hand in hand met bijbelichten, waarbij SON-T lampen op dit moment de standaard zijn om jaarrond verse slakroppen te kunnen aanleveren. Telers die de stap naar led zetten voor het bijbelichten van sla in hydrocultuur dienen een noodzakelijke aanpassing te doen in hun teeltstrategie op verschillende facetten.

Deze zomer kwamen Nederlandse en Vlaamse onderzoekers samen om kennis uit te wisselen vanwege de aanhoudende problemen met Fusarium in sla. De onderzoekers van UGent, PSKW, Inagro, PCG, LTO Glaskracht, Wageningen University en Research, Botany, Proeftuin Zwaagdijk en Groen Agro Control informeerden elkaar over de stand van zaken van de diverse onderzoeken en bespraken mogelijke vervolgstappen om te komen tot meer concrete oplossingen voor de praktijk.

Een nieuw bremia fysio kwam echter algemeen voor in Europa en wordt zo het nieuwe fysio BI: 33EU. Enkel de Zuid-Europese landen werden tot nog toe gespaard van dit nieuwe fysio, in België werd het wel al opgemerkt.

Binnen het REDUNG project werd een verdampingsmodel ontwikkeld voor sla. Het model voorspelt de verdamping van bodem en gewas en vormt zo een beslissingsondersteunende applicatie bij de irrigatie. De bedoeling is dat je als teler zelf het moment van irrigeren beslist  en dat je de applicatie kan raadplegen om te weten hoeveel water er moet gegeven worden.

Het doel van deze proef is het nagaan van verschillen tussen de LED spectra van de DRB-LB2013(Philips) en AP673L (Valoya) lichten onderling en met het spectrum van de hogedruk natriumlamp Greenpower SON-T (400V/600W) (Philips) op het gebied van effect op productie (versgewicht) en kleuring van rode eikenbladsla, geteeld op een mobiel gotensysteem. De studie maakt onderdeel uit van werkpakket 2 binnen het LA-traject (VLAIO) waarvan de resultaten bepalend zijn voor het verdere verloop van het onderzoek, nl. de keuze van het type belichting voor slateelt waarmee verder gewerkt zal worden.

Het doel van deze proef is het nagaan van verschillen tussen de LED spectra van de DRB-LB2013 (Philips) en AP673L (Valoya) lichten onderling en met het spectrum van de hogedruk natriumlamp Greenpower SON-T (400V/600W) (Philips)  op het gebied van productie (versgewicht) en kleuring van Lollo rossa, geteeld op een mobiel gotensysteem. De studie maakt onderdeel uit van werkpakket 2 binnen het LA-traject 'LightMan – Management van licht in bedekte teelten'.

Deze proef werd opgezet om na te gaan of er in een vroege lenteteelt van serresla bespaard kan worden op gewasbeschermingsmiddelen tegen Rhizoctonia en Sclerotinia. We onderzoeken de hypothese dat Botrytis en Pythium de twee pathogenen zijn die smet veroorzaken en bestreden moet worden in een vroege lenteteelt.

Deze proef werd opgezet om na te gaan of er in een vroege lenteteelt van serresla bespaard kan worden op gewasbeschermingsmiddelen tegen Rhizoctonia en Sclerotinia. We onderzoeken de hypothese dat Botrytis en Pythium de twee pathogenen zijn die smet veroorzaken en bestreden moet worden in een vroege lenteteelt.

Deze proef werd opgezet om na te gaan of er in een vroege lenteteelt van serresla bespaard kan worden op gewasbeschermingsmiddelen tegen Rhizoctonia en Sclerotinia. We onderzoeken de hypothese dat Botrytis en Pythium de twee pathogenen zijn die smet veroorzaken en bestreden moet worden in een late zomerteelt.

Deze proef werd opgezet om na te gaan of er in een vroege lenteteelt van serresla bespaard kan worden op gewasbeschermingsmiddelen tegen Rhizoctonia en Sclerotinia. We onderzoeken de hypothese dat Botrytis en Pythium de twee pathogenen zijn die smet veroorzaken en bestreden moet worden in een late herfstteelt.

Het doel van deze proef is het nagaan van verschillen tussen de LED spectra van de DRB-LB2013 (Philips) en AP673L (Valoya) lichten onderling en met het spectrum van de hogedruk natriumlamp Greenpower SON-T (400V/600W) (Philips)  op het gebied van productie (versgewicht) en kwaliteit bij kropsla, geteeld op een mobiel gotensysteem. De studie maakt onderdeel uit van werkpakket 2 binnen het LA-traject (VLAIO) waarvan de resultaten bepalend zijn voor het verdere verloop van het onderzoek, nl. de keuze van het type belichting voor slateelt waarmee verder gewerkt zal worden.

Het PCG heeft geïnvesteerd in een nieuwe belichtingsinstallatie voor de serreafdeling met het mobiel goten systeem. Het proefcentrum speelde een voortrekkersrol in het onderzoek naar de beste praktijken bij het gebruik van een mobiel goten systeem, waaronder het gebruik van bijbelichting.

Aantastingen van de bacterie 'Acidovorax valerianellae' leiden tot oogsten die bijna volledig onverkoopbaar worden. Veldsla die besmet is met Acidovorax is typisch te herkennen aan de zwarte vlekjes die zichtbaar zijn op voornamelijk de kiemblaadjes en de eerste echte blaadjes.

De middelen die mogen ingezet worden voor het uitvoeren van een bodemontsmetting worden steeds schaarser. Basamid, met als actieve stof dazomet, mag toegepast worden om de 3 jaar en heeft een wachttijd van 3 weken. Ook stomen is een mogelijkheid, bij deze niet-chemische bodemontsmetting is een temperatuur van 70 °C op 30 cm diepte vereist.

Om een goede opkomst van veldsla na zaai te garanderen moet extra aandacht besteed worden aan de beregening.

Het doel van dit project is een gebruiksvriendelijke applicatie op te stellen waarmee de teler, naargelang het tijdstip in de teelt en het moment van oogst, een gewasbeschermingsmiddel kan kiezen waarmee de oogst aan deze bovenwettelijke eisen voldoet. Deze applicatie is vanaf nu klaar om getest te worden op verschillende bedrijven. Wie graag eens kennismaakt met het model en het graag eens uittest op zijn bedrijf, kan contact opnemen met PCG glasteam.

Op 4 maart organiseerde Inagro een studienamiddag over de actuele ziekteproblemen in de bladgewassenteelten onder glas. De sprekers van Inagro, PCG, UGent en PSKW focusten voornamelijk op de oplossingen die reeds werden gevonden in de projecten waarin zij samenwerken.

Een goede lichaamshouding aannemen tijdens het werk is van groot belang, zeker in een arbeidsintensieve teelt als sla (hydroteelt). In 2014 startten het PCG, PSKW en Inagro een project - Vlaamse overheid, Dept. L&V - rond ergonomie in de tuinbouw. Er werd gezocht naar oplossingen om werkplekken ergonomischer in te richten. Enkele tips worden, aan de hand van de basisprincipes uit de ergonomie, meegegeven in onderstaande poster.

De afgelopen dagen zakte de buitentemperatuur voor het eerst deze winter voor lange tijd onder nul (Figuur 1). De recente ontwikkelingen op de olie- en gasmarkt maken de keuze om te stoken iets gemakkelijker. Naast bescherming tegen vorstschade of het aanhouden van een constante groeisnelheid in het gewas, zijn er aan het gebruik van de stookinstallatie bij bladgroenten neveneffecten verbonden. Hieronder sommen we er een aantal op, zodat je er op kan anticiperen of er zelfs voordeel uit kan halen.

Een goede lichaamshouding aannemen tijdens het werk is van groot belang, zeker in een arbeidsintensieve sector als de tuinbouw. In 2014 startten het PCG, PSKW en Inagro een Landbouw & Visserij-project rond ergonomie in de tuinbouw. Er werd gezocht naar oplossingen om werkplekken ergonomischer in te richten. Enkele tips worden, aan de hand van de basisprincipes uit de ergonomie, meegegeven in onderstaand artikel.

Meststoffen bevatten naast de plantnoodzakelijke voedingsstoffen ook elementen die de planten niet of nauwelijks opnemen. Deze stoffen worden ballaststoffen genoemd. Onder ballaststoffen verstaan we hoofdzakelijk chloride (Cl-), natrium (Na+) en sulfaten (SO42-).

Het accumuleren van deze stoffen in de bodem zorgt ervoor dat de EC van bodem gaat stijgen, de bodem gaat verzouten. Aangezien sla een zoutgevoelige teelt is, moeten die zouten na verloop van tijd uit de bodem verwijderd worden. Dit wordt in de praktijk gedaan door de bodem te beregenen met een grote hoeveelheid water, hierdoor spoelen de zouten uit naar diepere bodemlagen. Dit beperkt zich uiteraard niet enkel tot de ballaststoffen, ook nuttige nutriënten worden hierdoor weggespoeld.

Inventarisatie van de sector met de medewerking van 29 slabedrijven (serresla, grondteelt) verspreid over de provincies West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen. De enquête bevatte vragen rond bemesting en irrigatie, de uniformiteit van de beregening getest en werd aan de telers gevraagd om gedurende een jaar bemestings- en irrigatiegegevens van de teelt bij te houden. In dit artikel worden enkele interessante resultaten van dit onderzoek meegedeeld.

Onderzoek uitgevoerd naar het verzoutend effect van verschillende meststoffen in bladgroenten. Omdat vezouting een langetermijneffect is, werd gedurende 2 jaar (8 teeltrondes) een bemestingsproef aangelegd.

Het project TIPRELET - TIPburn PREvention of LEttuce Types - probeert de wetenschappelijke hiaten in te vullen door een innovatieve benadering van de randproblematiek, waarbij het dynamisch gedrag van slaplanten als respons op hun omgeving centraal staat.

Voor het IWT-project REDUNG, dat als volledige titel 'Reductie van de nitraatuitspoeling in de grondgebonden groenteteelt onder beschutting door beredeneerde watergift en bemesting' heeft, werd een inventarisatie van de sector uitgevoerd. Hiervoor werden 29 slabedrijven (serresla, grondteelt) verspreid over de provincies West- Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen geënquêteerd. De enquête bevatte vragen rond bemesting en irrigatie. Enkele interessante resultaten worden hieronder weergegeven.

Opletten met gebruik van Thiacloprid (Calypso) in sla, andijvie, radicchio rosso en suikerbrood. Om overschrijdingen van de nieuwe MRL’s te vermijden, heeft het Erkennigscomité voor bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik besloten de gebruiken van Calypso onmiddellijk in te trekken.

Vanaf 1 juni 2015 is Chloorpicrine voor 120 dagen toegelaten tegen bodemschimmels, -insecten en nematoden en Telone II is dan weer vanaf 20 mei al toegelaten voor een periode van 120 dagen tegen bodeminsecten en nematoden in volgende teelten onder bescherming.

Bemestingsproef waarin 4 objecten zijn opgenomen. In object 1 wordt een standaardbemesting toegediend, terwijl in objecten 2, 3 en 4 wordt voor een minder verzoutend bemestingsschema gekozen met een hoofdmeststof die per object geleverd werd door respectievelijk COMPO, DCM en Everris.

In deze proef werd het beslissingsondersteunend instrument uitgetest in een late lenteteelt. In serre 4 zijn veldjes (plotgrootte 3.3 m²) van het gevoelig ras Flandria (Rijk Zwaan, Bl: 1-17, 21, 23) en het standaard ras Cosmopolia ( Bl: 1-25,27,28,30,31) geplant in 4 parallellen. Onbehandelde veldjes werden vergeleken met veldjes behandeld volgens de kalendermethode en met veldjes behandeld volgens het beslissingsondersteunend instrument (90-85%) Hierbij wordt rekening gehouden met een drempelwaarde van 90% voor kieming tijdens de volledige dag, en 85% voor sporulatie ’s nachts. De sturing gebeurde op basis van de metingen met de klimaatbox.

In deze proef werd het beslissingsondersteunend instrument uitgetest in een vroege lenteteelt. In serre 4 zijn veldjes (plotgrootte 3.3 m²) van het gevoelig ras Flandria (Rijk Zwaan, Bl: 1-17, 21, 23) en het standaard ras Cosmopolia (Bl: 1-25,27,28,30,31) geplant in 4 parallellen. Een onbehandeld object wordt vergeleken met een object behandeld met standaardschema en een object behandeld volgens het instrument (90-85%). Hierbij wordt rekening gehouden met een drempelwaarde van 90% voor kieming tijdens de volledige dag, en 85% voor sporulatie ’s nachts. De sturing gebeurde op basis van de metingen met de klimaatbox.

In deze proef werd het beslissingsondersteunend instrument uitgetest in een zomerteelt. In serre 3 zijn veldjes (plotgrootte 3.3 m²) van het gevoelig ras Flandria (Rijk Zwaan, Bl: 1-17, 21, 23) en het standaard ras Cosmopolia (Bl: 1-25,27,28,30,31) geplant in 4 parallellen. Onbehandelde veldjes werden vergeleken met veldjes behandeld volgens de kalendermethode en met veldjes behandeld volgens het beslissingsondersteunend instrument (90-85%) Hierbij wordt rekening gehouden met een drempelwaarde van 90% voor kieming tijdens de volledige dag, en 85% voor sporulatie ’s nachts. De sturing gebeurde op basis van de metingen met de klimaatbox.

Het eerste object stelt de praktijksituatie voor en bevat meststoffen die courant in de praktijk gebruikt worden. De andere 3 objecten bevatten telkens een hoofdmeststof van één van de drie deelnemende meststoffenfirma’s, respectievelijk COMPO, DCM en Everris. De proef lag aan in kader van een langetermijnonderzoek en was de tweede proef in rij. Deze proef ging door tijdens de late lente en wordt nog gevolgd door 6 gelijke teelten.

Het eerste object stelt de praktijksituatie voor en bevat meststoffen die courant in de praktijk gebruikt worden. De andere 3 objecten bevatten telkens een hoofdmeststof van één van de drie deelnemende meststoffenfirma’s, respectievelijk COMPO, DCM en Everris. De proef lag aan in kader van een langetermijnonderzoek en was de derde proef in rij. Deze proef ging door tijdens de zomer en wordt nog gevolgd door 5 gelijke teelten.

Het eerste object stelt de praktijksituatie voor en bevat meststoffen die courant in de praktijk gebruikt worden. De andere 3 objecten bevatten telkens een hoofdmeststof van één van de drie deelnemende meststoffenfirma’s, respectievelijk COMPO, DCM en Everris. De proef lag aan in kader van een langetermijnonderzoek en was de vierde proef in rij. Deze proef ging door tijdens de zomer en wordt nog gevolgd door 4 gelijke teelten.

Het eerste object stelt de praktijksituatie voor en bevat meststoffen die courant in de praktijk gebruikt worden. De andere 3 objecten bevatten telkens een hoofdmeststof van één van de drie deelnemende meststoffenfirma’s, respectievelijk COMPO, DCM en Everris. De proef lag aan in kader van een langetermijnonderzoek en was de vijfde proef in rij. Deze proef ging door tijdens de late herfst en wordt nog gevolgd door 3 gelijke teelten.

Bij proeven op het mobiel gotensysteem wordt op het proefcentrum naar het einde van de teelt vaak een snelle intrede van bruinverkleuring van de wortels vastgesteld. Omdat deze wortels meestal constant erg nat staan, rees de vraag of er misschien te veel water wordt gegeven.

Rhizoctonia solani is een van de meest belangrijke pathogenen die smet in de grondteelt van sla en andere bladgewassen veroorzaakt. Deze pathogeen is voornamelijk aanwezig in de Belgische serreteelt maar is ook in de openluchtteelt terug te vinden. Het toepassen van de bevindingen uit het voorgaand onderzoek in de praktijk zou een goede zaak zijn.

De laatste weken zijn de dagen opmerkelijk langer en zonniger aan het worden en ook de temperatuur is gevoelig aan het stijgen. Door het klimaat in de serre automatisch te sturen met behulp van de straling, kan een regeling op maat van de plant bekomen worden. Het is echter belangrijk om rekening te houden met de ingestelde lichtgrenzen.

Er is nog verder onderzoek vereist om de invloed van de verhouding tussen kalium en calcium in de voedingsoplossing voor een teelt alternatieve sla op het mobiel goten systeem te verduidelijken.

In kropsla werd het beslissingsondersteunend instrument uitgetest voor Bremia in de vroege zomerteelt met gevoelig ras Flandria (Rijk Zwaan, Bl: 1-17, 21, 23)

In kropsla werd het beslissingsondersteunend instrument uitgetest voor Bremia in de late zomerteelt met gevoelig ras Flandria (Rijk Zwaan, Bl: 1-17, 21, 23)

In kropsla werd het beslissingsondersteunend instrument uitgetest voor Bremia in de late herfstteelt met gevoelig rassen Hofnar (Rijk Zwaan, Bl: 1-23, 25, 31) en Brighton (Enza, Bl: 1-31).

This trial was set up to evaluate the efficacy of a test product on Bremia lactucae in lettuce indoor. Bremia lactucae is the agent of downy mildew in lettuce. In addition to the test product one chemical reference and the biological product LID1 based on Saccharomyces cerevisiae were integrated in the trial.

This trial was set up to evaluate the efficacy of a mixture of lipopeptides mycosubtilin and fengicin on Bremia lactucae in lettuce indoor. Bremia lactucae is the agent of downy mildew in lettuce. Is there an effect on Bremia in lettuce?

In deze proef wordt getracht een predictief adviesmodel te ontwikkelen dat als hulpmiddel gebruikt kan worden om residuarme groenten te telen. In de zomerteelt van 2013 werden data verzameld van 12 actieve stoffen (afkomstig van 10 verschillende gewasbeschermingsmiddelen).

In deze pottenproef werd nagegaan wat het effect is toevoegen van lignosol, miscanthus of shelfish compost aan de grond op de groei van slaplanten en de ziekteontwikkeling (smet, meer specifiek Rhizoctonia solani). Eveneens werd nagegaan wat de invloed was van deze behandelingen op de levensvatbaarheid en parasitisme van AG1-1B scleroten.

Hoe kan de potentiële biologische bestrijder Trichoderma virens, al dan niet in combinatie met lignosol praktisch gebruikt worden? De bedoeling was om T. virens de ontsmette grond te laten herkoloniseren om zo de snelle herbesmetting van de grond met R. solani te voorkomen.

De proef werd aangelegd met 1 ras, Gardia, over 2 serres die met elkaar in verbinding staan, maar ook van elkaar kunnen afgesloten worden. In de ene serre werd de irrigatie ’s ochtends uitgevoerd, in de andere serre ’s avonds.

Belgische en Franse wetenschappers, verbonden aan vijf universiteiten en twee proefcentra, lanceerden een nieuwe familie moleculen van natuurlijke oorsprong die klassieke schimmelwerende fungiciden (deels) kunnen vervangen. Deze lipopeptiden, afkomstig uit bacteriën, zullen ten vroegste over vier jaar vaak voorkomende schimmels kunnen aanpakken op sla, druiven, gerst, tarwe, tomaat en prei.

Alternatieve sla onderzoek teelttechniek mobiele gotensysteem met lollo bionda; Lugano (Rijk Zwaan), Mercato (Rijk Zwaan) / lollo rossa: Satine (Rijk Zwaan), Corentine (Rijk Zwaan) / eikenbladsla: Rouxaï (Rijk Zwaan), Mondaï (Rijk Zwaan).

Om de bodemweerbaarheid van verschillende bodems te testen werd een pottenproef aangelegd. Het doel was om te kijken in welke gronden ziektesymptomen (Rhizoctonia solani) op slaplanten konden onderdrukt worden na kunstmatige inoculatie en met natuurlijke besmetting.

In deze proef werd het beslissingsondersteunend instrument voor het eerst uitgetest in een vroege lenteteelt. In serre 6, die enkel met CO2-branders wordt verwarmd, zijn veldjes van zowel een gevoelig ras (Hofnar) en een resistent ras (Gardia) aangelegd.

Het beslissingsondersteunend instrument in kropsla uitgetest in een vroege zomerteelt met een gevoelig ras (Flandria, Bl: 1-17, 21, 23) en een resistent ras (Adantia, Bl: 1-28).

In deze proef werd het beslissingsondersteunend instrument uitgetest in een winterteelt met een gevoelig ras Hofnar (Rijk Zwaan, Bl: 1-23, 25) en een resistent ras Brighton (Enza, Bl:1-28).

This trial was set up to evaluate the efficacy of lipopeptides mycosubtilin, surfactin and fengicin, or a mix of two lipopeptides on Bremia lactucae in lettuce indoor. Bremia lactucae is the agent of downy mildew in lettuce. Are these lipopeptides effective against Bremia in lettuce? Is there a side-effect of on basal rot?

Rand is de belangrijkste fysiogene afwijking bij bladgroenten, waarbij necrose optreedt aan de bladranden. Meer specifiek vormt deze afwijking een continue bedreiging tijdens de teelt van sla en andijvie. Telers trachten rand onder controle te houden met een methode die steunt op ervaring, zonder rekening te houden met de oorzaak van het optreden van rand.

In deze proef wordt getest of rand voorkomen kan worden door te irrigeren met verwarmd irrigatiewater, de ene kant van de serre krijgt warm water, de andere kant koud water. Hiermee wordt getracht de bodemtemperatuur te verhogen in het object met verwarmd water om zo te zorgen voor extra worteldruk.

Uit ADLO-project 'Energiezuinig telen van bladgewassen' kwam naar voor dat toepassen van temperatuursintegratie in glassla mogelijkheden biedt. Om deze resultaten te bevestigen werd opnieuw een proef aangelegd waarbij temperatuursintegratie wordt aangewend om een energiebesparing te verwezenlijken in een winterteelt.

NutriDix nv specialiseert zich in de productie van organische en organo-minerale meststoffen. Het doel van deze proef was de mineralisatie van 2 organische (Pro 2 en Pro 11) en 2 organo-minerale (Pro 1 en Pro 8) meststoffen in praktijkomstandigheden – in een teelt van sla – weer te geven.

Kropsla residuonderzoek in een standaard praktijkgewasbeschermingsschema en een aangepast gereduceerd gewasbeschermingsschema met thiamethoxam (Cruiser), pymetrozin (Plenum), fenamidone (Fenomenal), fosethyl (Fenomenal), cyprodinil (Switch), fludioxonil (Switch), thiram (Hermosan), mancozeb (Fubol gold), dimethomorf (Paraat), metalaxyl-M (Fubol gold), iprodione (Rovral WG), deltamethrin (Decis EC), boscalid (Signum), pyraclostrobin (Signum), thiacloprid (Calypso), mandipropamid (Revus).

Kropsla residuonderzoek in een standaard praktijkgewasbeschermingsschema en een aangepast gereduceerd gewasbeschermingsschema met thiamethoxam (Cruiser), dithiocarbamaten (Fubol Gold, Hermosan 80 WG), metalaxyl-M (Fubol Gold), propamocarb (Previcur N), bifenthrin (Talstar 8SC), pymetrozine (Plenum), iprodione (Rovral WG), thiacloprid (Calypso), dimethomorf (Paraat), deltamethrin (Decis EC 2,5), boscalid (Signum), pyraclostrobin (Signum), spinosad (Tracer), thiamethoxam (Cruiser).

Is het zinvol om de te zaaien in een grotere perspotmaat om zo later te kunnen planten en een besparing op de energiekost te verwezenlijken? Onderzoek met de rassen Gardia (Rijk Zwaan), Hilton (Enza), Motivo (Syngenta) gezaaid in een perspotmaat van 5 cm en van 6 cm.

Is het zinvol is om in de serre een vast schermdoek aan te brengen om zo te besparen op de energiekost?Teelttechnisch onderzoek met de rassen kropsla werden gezaaid: Arcadia (Rijk Zwaan), Fidel (Nunhems), Gardia (Rijk Zwaan), Hilton (Enza), LS 8220 (Syngenta), LS 8227 (Syngenta), Motivo (Syngenta), Tonava (Syngenta).

In 3 proeven bladgewassen op hydro geteeld mobielgotensysteem (MGS), werd het effect van een verschillende K/Ca-verhouding nagegaan op rand, smet en productie. Het betrof een teelt kropsla (Sintia) in het voorjaar 2009, een teelt triosla (Satine, Lugano, Rouxaï of Satine, Mercato, Versaï), een teelt kropsla (Hertog) in het najaar 2009 en een teelt triosla (Satine, Lemantino, Mondaï of Staine, Lugano, Rouxaï) en lollo bionda (Lugano) in het voorjaar 2010.

Inhoudstabel

• Negen partners voor een grensoverschrijdend project: voorstelling partners:
  • Gabnor
  • Fredon
  • CRA-W
  • PCBT
  • PCG
  • Chambre d'Agriculture Pas-de-Calais
  • Pôle Légumes
  • CEB
  • Carah
• Naar eigen eiwitvoorziening voor 100 % bio melk