Op dinsdag 20 juni 2023 vond naar goede jaarlijkse gewoonte het proefveldbezoek bio beschutte teelten plaats op PCG. De lopende proeven in zowel de verwarmde serres als de koepels werden toegelicht. Naast de geïnteresseerden waren ook donkere onweerswolken aanwezig die meer dan welkome regen met zich meebrachten. Gelukkig hielden we het droog tot de uitleg bij de laatste koepel.

In de biologische afdeling zijn na de verwarmde serres nu ook de koepels al enkele weken opgeplant. Tijd voor een korte update van de proeven in vruchtgewassen die dit jaar aanliggen.

De teelt van bio komkommer in tunnel vormt voor vele telers nog een uitdaging en er heersen nog een aantal praktische vragen rond. De meest voorkomende vragen gaan over de bestrijding van spint, de zinvolheid van het gebruik van geënte planten in een tunnel en het ideale moment om een tweede planting komkommer te doen. Het doel van een nieuw CCBT-project van PCG is om telers een antwoord te bieden op bovenstaande vragen zodat ze weloverwogen keuzes kunnen maken die bijdragen tot een succesvolle en economisch rendabele komkommerteelt.

Na twee jaar succesvol kurkuma telen in de verwarmde kas, werden dit jaar voor het eerst ook de mogelijkheden van de kurkumateelt in een onverwarmde tunnel bekeken. De kurkumaplanten groeiden goed, maar de opbrengst lag toch lager dan de opbrengst uit de verwarmde kas in 2021. Een goede voorkieming bleek opnieuw belangrijk. De rhizomen van verschillende herkomsten toonden duidelijke verschillen in opbrengst en kleur. Er lag ook opnieuw een proef aan in de verwarmde serre zodat we kosten en opbrengsten kunnen vergelijken. Over deze proef en de vergelijking tussen serre en tunnel berichten we binnenkort.

In de nieuwe EU bio-verordening wordt de nadruk gelegd op het handhaven en vergroten van de biologische activiteit in de bodem. Specifiek voor serres wordt het gebruik van groenbemesters en een hogere plantendiversiteit opgelegd. Momenteel is over het gebruik van groenbemesters in biologische verwarmde serres echter nog heel weinig geweten. In dat kader liggen er op het PCG dit jaar twee proeven aan binnen een CCBT-project. Deze proeven nemen de praktische haalbaarheid voor het opnemen van groenbemesters in een rotatie met vruchtgroenten onder de loep.

De bodemgebonden schimmel Verticillium zorgt voor een uitdaging bij aubergineteelt in de tunnel. In het kader van het CCBT-project rond de optimalisatie van de biologische aubergineteelt lag in 2021 op het PCG een rassenproef aan om te achterhalen hoe verschillende rassen paarse aubergines presteren in een tunnelteelt op vlak van opbrengst en ziektegevoeligheid voor Verticillium. Hierbij werd ook bekeken of het enten van de planten een meerwaarde kon zijn. Op basis van de opbrengsten uit deze proef werden de meest beloftevolle rassen geselecteerd waarna dit jaar verder onderzoek werd gedaan naar hun gevoeligheid voor Verticillium.

De Netwerkdag 'Techniek in bio tuinbouw' gaat door op dinsdag 13 september 2022, op bio tuinbouwbedrijf Aardevol in Tongeren! De Netwerkdag is een beurs- en demonstratiedag rond mechanisatie voor biologische tuinbouw op kleine en middelgrote schaal. Verschillende teelten op een beperkte oppervlakte? Ontdek innovatieve mechanisatie op maat, gedemonstreerd in het veld! Welkom vanaf 10:30 en om 11:00 starten de eerste workshops en demo's. Een meer gedetailleerd programma volgt nog. Gericht naar telers en sectorgerelateerden.

Half mei, na de ijsheiligen, is traditioneel het moment om de warmtebehoevende vruchtgroenten (tomaat, paprika, komkommer en aubergine) aan te planten in onverwarmde koepels. Enkele tips ...

Verschillende technieken van watergift werden met elkaar vergeleken in een teelt cherrytomaat. Irrigatie via druppeltape, druppeldarmen en strookberegening werd  met elkaar vergeleken.

Op maandagavond 28 februari 2022 vertellen we je graag meer over de maatregel, en gaan we ook even in op de praktische aanbevelingen bij de aankoop van een machine voor onkruidbeheersing (NPI waterkwaliteit) of een compostkeerder (NPI bodemkwaliteit).

Er zijn heel wat rassen paarse aubergine op de markt, wat het niet eenvoudig maakt om een goede keuze te maken. Om te achterhalen hoe verschillende rassen paarse aubergine presteren in een tunnelteelt op vlak van opbrengst en ziektegevoeligheid voor Verticillium, werd een rassenproef met 8 verschillende rassen aangelegd. Bijkomend werd nagegaan of enten van aubergine een meerwaarde is voor een tunnelteelt.

Het is niet altijd eenvoudig om haspels en clipsen in kleine hoeveelheden op de kop te tikken. Haspels worden meestal op maat gemaakt waardoor er een minimumoplage vereist is. Sanac engageert zich om de productie voor deze groepsaankoop te organiseren.

Er is keuze tussen drie samenstellingen: voor inpotten van kruiden en andere, voor het maken van perspotten, voor het vullen van trays. Levering is voorzien eind januari 2022. Interesse in de samenaankoop van biologische potgrond? Vul dan ten laatste op maandag 3 januari 2022 dit formulier in.

Vijf onderstammen werden met elkaar en met een ongeënte planten van het ras Mavera vergeleken. Voor de vergelijkende rassenproef werden 10 rassen, allen op onderstam Taritana, met elkaar vergeleken

Op dinsdag 6 juli 2021 vond naar goede jaarlijkse gewoonte het proefveldbezoek bio beschutte teelten plaats op PCG. De lopende proeven in zowel de verwarmde serres als de koepels werden toegelicht.

In 2022 willen we de meest beloftevolle rassen zowel geënt als ongeënt valideren op praktijkbedrijven die last hebben van Verticillium. Praktisch houdt dit in dat het PCG planten en een bodemanalyse voorziet en van jou verwachten we enkel dat je op regelmatige basis de gezondheid van de verschillende planten bijhoudt.

Omschakelen naar biologische groenteteelt gaat gepaard met zowel kansen als uitdagingen. Een eerste vereiste in het omschakelproces is dat de geïnteresseerde teler weet wat hem of haar te wachten staat. Tijdens deze bedrijfsbezoeken brengen we het omschakelproces dan ook in beeld, en luisteren we naar de ervaringen van twee biologische glasgroentetelers.

Op dinsdag 6 juli 2021 organiseerden we een proefveldbezoek in de bio beschutte teelt. Het programma omvatte het bezoek van de diverse komkommer-, paprika-, aubergine- en kurkumaproeven die aanliggen op PCG.

Nu het weer zijn koers richting lente lijkt te hebben ingezet en de onbelichte vruchtgroenteteelten volop in productie zijn, is het zaak alert te zijn voor plaaginsecten die de teeltwissel hebben overleefd of de serre komen ingevlogen. Besteed hierbij bijzondere aandacht aan de schildwantsen (Pentatomidae), die met hun stekend-zuigende monddelen ernstige schade en verliezen kunnen veroorzaken in de fruit- en groenteteelt.

Op CSA-bedrijven, pluktuinen en korte keten bedrijven zorgt de teelt van biologische snijbloemen voor diversiteit op en rond het veld, alsook in het aanbod naar de consument.
Fiche 1: Tips om zo lang mogelijk van je biobloemen te genieten / Fiche 2: Factoren die het vaasleven van biobloemen beïnvloeden / Fiche 3: Belang van teeltrotatie bij de teelt van biologische snijbloemen / Fiche 4: Onkruidbeheersing in biobloemen door mulchen / Fiche 5: Algemeen kader biologische teelt van bloemen / Fiche 6: Bemesting in de biologische teelt van zomerbloemen / Fiche 7: Leveranciers zaden en plantmateriaal voor biologische bloemen / Fiche 8: Omschakelen naar biologische bloementeelt: administratieve aspecten m.b.t. wetgeving en beleid / Fiche 9: Het plantenpaspoort, wat moet je weten als teler?

De Netwerkdag ‘Techniek in bio tuinbouw’ kon dit jaar helaas niet doorgaan. Om toch even in te zoomen op het thema mechanisatie organiseren we op 4 december om 14u een korte online ‘webinar’ rond mechanisatie in de kleinschalige groenteteelt. We gingen filmen bij verschillende bio bedrijven, waaronder De Witte Beek, Geert De Clercq, de Zonnekouter en Aardevol. De online sessies starten telkens met een filmpje, gevolgd door een vraag-en-antwoord-sessie begeleid door Lieven Delanote, adviseur bio groenteteelt bij Inagro.

De proef bestond uit vier objecten die verschilden van elkaar op vlak van plantdichtheid (10 planten/m2 vs. 12.5 planten/m2) en of er al dan niet mulching was toegepast. Mulching of het bedekken van de bodem met een laag compost, leidde tot een  groter gewasvolume bij de behandelde planten. Hiernaast konden we ook bij de plots met compost een reductie in onkruid- en mosgroei vaststellen ten opzichte van de plots zonder compost.

Recent werd een nieuwe vondst van ToBRFV gedaan bij een Duitse bioteler met folietunnels. Het ging hierbij om een besmetting in het ras San Marzano. De planten vertoonden niet de typische bladsymptomen die men kent van ToBRFV, maar de vruchten vertoonden wel verkleuringen die bij het virus horen. In België is er tot op heden nog geen melding gebeurd van aanwezigheid van het virus, maar we verwachten dat het vroeg of laat ook bij ons zal opduiken. Reden genoeg dus om ook in tunnels alert te blijven op de typische virussymptomen die hieronder nog eens op een rijtje gezet worden.

Op 18 augustus 2020 ging het proefveldbezoek rond de bio beschutte teelten in tomaat, paprika en GreenResilient/Irrigatie in bio door op het PCG.

De droge periodes van de afgelopen jaren hebben kwetsbaarheden blootgelegd in het biologisch teeltsysteem van groenten in zowel de korte als de lange keten. Om deze droge periodes op te vangen, maken veel telers gebruik van verschillende irrigatiesystemen. Om een passend antwoord te kunnen bieden op de vele vragen die telers bij de verscheidene irrigatietechnieken hebben, werken drie CCBT partners Inagro, PCG en PSKW samen in een nieuw tweejarig project.

Bij een krappe teeltrotatie met een groot aandeel vruchtgroenten is het belangrijk om de populatie wortelknobbelaaltjes (Meloidogyne spp.) onder controle te houden. Als de populatie aaltjes te groot wordt, gaat dit ten koste van de productie en de kwaliteit van het gewas, met economische verliezen tot gevolg. Door het inzetten van tussenteelten (= teelten die tussen de hoofdteelt vruchtgroenten gezaaid of geplant worden) die de wortelknobbelaaltjes sterker aantrekken dan de hoofdteelt kan deze laatste beter beschermd zijn. Idealiter doet de tussenteelt ook dienst als vanggewas en worden de aaltjes als het ware weggevangen waardoor de populatie daalt.

In de afgelopen tien jaar is er een sterke discussie geweest rond de principes van biologische landbouw, voornamelijk gedreven door Europese verschillen tussen biologische productiesystemen. Sommige systemen zijn sterk geïntensiveerd en richten zich op een hoge economische duurzaamheid, terwijl andere zich richten op het vergroten van de biodiversiteit en het implementeren van agro-ecologische principes.

Binnen dit project willen we nagaan of kleine koepeltjes potentieel bieden voor biologische tuinbouwers om hun seizoen te verlengen. Een overkapping zorgt voor een verlenging van het seizoen wat maakt dat telers op jaarbasis een grotere omzet kunnen halen. Sommige telers krijgen echter geen bouwvergunning om een permanente overkapping te plaatsen, andere zijn pas gestart en kunnen de investering van grotere koepels niet van bij het begin dragen. Kleine tunnels zijn een optie, maar of dergelijke kleine tunnelconstructies daadwerkelijk interessant zijn, zal afhangen van de grootte van de investering en van de arbeid nodig om deze te plaatsen en af te breken. Een correct gebruik van minitunnels om schimmelziekten zoveel mogelijk te beperken, is ook een uitdaging.

Dit project onderzoekt allereerst de specifieke noden in de grensregio, om vervolgens tweetalige opleidingen, workshops en netwerkondersteunende activiteiten te organiseren voor de autoconstructie van tuinbouwmachines. Dankzij dit project wordt de autonomie van landbouwers op gebied van onderhoud, reparatie en aanpassing van het eigen machinepark versterkt, wat de kringloopeconomie en de toepassing van milieuvriendelijke landbouwtechnieken in de grensregio ten goede komt.

Deze handleiding, die werd opgesteld door het team van Atelier Paysan, is bedoeld als een theoretisch hulpmiddel voor zelfbouwers van machines. Ze is niet volledig, maar vormt een essentiële basis om door te nemen, om vaardigheden te verwerven in metaalbewerking. Deze handleiding werpt een eerste blik op de technieken en wetmatigheden die komen kijken bij lassen, boren, zagen enz.

Op vrijdag 28 juni vond op PCG het proefveldbezoek bio beschutte teelten plaats. De ideale gelegenheid om de lopende proeven in de bio serres en koepels van naderbij te bekijken en er een woordje uitleg te krijgen. Momenteel liggen in de beide biologische serrecompartimenten proeven aan waarbij het potentieel van vanggewassen en tussenteelten ter beheersing van Meloidogyne spp. (wortelknobbelaaltjes) bekeken wordt. In de koepels staan vruchtgewassen en wordt binnen het GreenResilient project op zoek gegaan naar een meer agro-ecologische teelttechniek.

Op 28 juni 2019 kwamen de biotelers met beschutte teelten samen om de biologische paprika en komkommerteelt te bekijken. Tevens werd een korte bespreking gegeven over het GreenResilient project en het gebruik van minitunnels. Een overzicht van deze bioproeven zijn terug te vinden in de bezoekersgids.

De doelstelling van dit LA-traject is een duurzame beheerstrategie voor de komkommertelers te ontwikkelen om productieverliezen door D. bryoniae te vermijden en een continue kwaliteit te kunnen garanderen.

Binnen het project “Biobloemen: kleur van op het veld tot bij de consument” lanceerde PCG, in samenwerking met Bioforum Vlaanderen en PCS, een consumentenenquête. Het doel? Meer inzicht krijgen in wat mensen weten over biobloemen en wat ze van biobloemen verwachten. Het resultaat? 1152 mensen gaven aan wat ze belangrijk vinden.

In 2016 realiseerden Inagro en PCG de online teeltkalender samen met en voor de doelgroep van “kleine” biologische tuinbouwbedrijven. Na de lancering van deze nieuwe applicatie wilden we snel werk maken van een verbeterde versie met meer functionaliteiten. Dankzij een tweejarig project in 2017 – 2018 kunnen we nu de ‘Teeltkalender 2.0’ voorstellen waarin ook een online ‘Rasseninfo’ databank is geïntegreerd.

Geef jij weleens bloemen cadeau of doe je graag jezelf plezier met een boeketje? Koop je dan weleens seizoensbloemen die hier geteeld zijn? Of koop jij ook zonnebloemen in de winter? Ben je bezorgd om de impact van de bloementeelt op het milieu, en kies je liefst voor bloemen die geteeld zijn zonder chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen en kunstmest?… Wij willen het graag weten! Vertel het ons allemaal anoniem in onze grote biologische bloemenenquête.

Op 1 november 2018 kon het plattelandsproject ‘Biobloemen: kleur van op het bioveld tot bij de consument’ uit de startblokken schieten.Voor dit project slaan het PCS (Proefcentrum voor Sierteelt), het PCG en BioForum de handen in elkaar en bundelen zij gedurende 2,5 jaar hun complementaire expertise om tegemoet te komen aan de nood ter ondersteuning van de biobloemensector, dit met financiële steun van de Provincie Oost-Vlaanderen en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling.

Onder een stralende zon ging op dinsdag 18 september de Netwerkdag ‘Techniek in bio tuinbouw’ door op CSA-bedrijf De Klepper in Wolvertem. De vele bezoekers kwamen er kijken naar de nieuwste innovaties binnen de biologische teelttechniek. Mede dankzij de steun van de vijf Vlaamse provincies en de Vlaamse overheid kon dit tweejaarlijks evenement verder uitgroeien tot een vaste afspraak voor de biosector.

Tomatengalmijt (Aculops lycopersici) is de laatste twee jaren sterk toegenomen in de Vlaamse tomatenteelt met een belangrijk economisch verlies als resultaat. Tomatengalmijt is niet zichtbaar met het blote oog of met een standaard loep. Telers merken hierdoor een aantasting te laat op, waardoor de mijt reeds in grote aantallen aanwezig is en zich heeft verspreid in de serre. Dit maakt de bestrijding des te moeilijker.

Het huidige economische klimaat maakt dat landbouwers het niet gemakkelijk hebben om een waardig inkomen te halen uit hun landbouwactiviteiten. Om overeind te blijven, proberen kleinere tuinbouwers een meerwaarde te bieden aan hun product door een groot gamma aan verschillende gewassen te telen, en deze via korte keten te vermarkten. Deze diversificatie zorgt er echter voor dat alle materiaal (zaden, plantgoed, clipsen, haspels, …) slechts in kleine hoeveelheid nodig is. Deze kleine hoeveelheden&zijn niet altijd beschikbaar bij toeleveranciers, of zijn een pak duurder. Als PCG willen we deze kleinere telers begeleiden aan de hand van kennisuitwisseling en groepsaankopen. Op die manier willen we een ondersteuning bieden aan dezetelers en hun concurrentiepositie versterken.

Het is in eerste plaats een project voor de biologische vruchtgroentetelers. PCG zal in dit project samenwerken met de afdeling nematologie van ILVO om een toekomst voor de teelt van vruchtgroenten in de biologische glastuinbouw te verzekeren door het ontwikkelen van een geïntegreerde beheersing van wortelknobbelnematoden (Meloidogyne spp.) gebaseerd op innovatieve teelttechnieken.

Een maaimeststof is een snede van een groenbedekker, doorgaans een vlinderbloemige of met een vlinderbloemige component, die als bemesting op een ander perceel wordt uitgevoerd. Bij het gebruik van maaimeststoffen circuleren nutriënten intern op het bedrijf. Een maaimeststof brengt organische stof aan en de vlinderbloemige component bindt luchtstikstof.

Uit het onderzoek blijkt dat buitenteelt tomaat toch moeizaam verloopt met het huidige rassenaanbod, ondanks het droge jaar. Alle rassen zagen er in open lucht veel ongezonder uit dan de planten in koepelteelt, en waren veelal sterk aangetast door Phytophthora. De opbrengst was dan ook twee tot drie keer hoger in koepelteelt dan in open lucht. Bovendien werden over het algemeen de tomaten in koepelteelt naar smaak toe als beter bevonden. Uit dit onderzoek blijkt tenslotte dat de investering in een koepel in minder dan één teeltseizoen terugverdiend kan worden.

De grondboor die wij voor deze groepsaankoop selecteerden, kan perfect dienen om de vochtigheid van de bodem na te gaan, om zo de watergift te kunnen bepalen. U kunt ze uiteraard ook gebruiken om zelf uw perceel te bemonsteren.

PCG en VCBT organiseerden in samenwerking met het verpakkingsbedrijf Presa op 7 november 2017 een demo van verschillende kleinschalige verpakkingstoestellen voor kruiden, eetbare bloemen en kleine groenten, in het kader van het project 'Eetbare bloemen: Sierlijk én smakelijk!'. Hieronder volgt een samenvatting van deze demonamiddag.

Het GreenResillient-project (CORE Organic) gaat van start in april 2018 en zal voor de komende drie jaar het duurzaamheidspotentieel nagaan van (een combinatie van) teeltpraktijken zoals uitgebreide gewasrotatie, mengteelten, aanleg van bloemenrijen, en de toepassing van geschikte, lokale organische bodemverbeteraars in onverwarmde en laag-energetische serres of poly-tunnels.

Biologisch zaaizaad is een belangrijk thema in de biologische teelt. De Europese en Belgische wetgeving stuurt al langer aan op een verplicht gebruik. In veel gevallen is ontheffing voor niet chemisch behandeld zaaizaad echter nog de regel. De databank www.OrganicXseeds.be geldt als officiële referentie in België. 

Enkele jaren geleden deed PCG daarom een proef in tunnel tijdens een rassenproef cœur de bœuf tomaten om na te gaan of de meeropbrengst voldoende is om op te wegen tegen de meerkost van het enten in een koepelteelt. Uit de proef blijkt dat enten effectief een meeropbrengst opleverde ten opzichte van het ongeënte object en dat deze groter is dan de meerkost van het plantgoed.

Mogelijke beheersmaatregelen zoals het gebruik van resistente rassen of bodemontsmetting zijn ontoereikend. Bij bepaalde gewassen zijn inderdaad resistenties aanwezig, maar deze zijn vaak onvolledig. Gebruik maken van een vang - of antagonistisch gewas ;waarbij de populatie aaltjes daalt, lijkt meer aangewezen. Toch zijn dergelijke gewassen niet makkelijk te vinden. Tevens streven we hier naar gewassen met een korte teeltperiode, waarbij snel effect te zien is.

Op woensdag 4 oktober 2017 kwamen de biotelers met beschutte teelten samen om de stand van zaken van de proeven en de projecten te bekijken. Een overzicht van de bioproeven zijn terug te vinden in de bezoekersgids. Tevens gaven zij inbreng voor de proefplanning van komend seizoen 2018.

Enkele jaren geleden kwamen de eerste “terug” resistente rassen op de markt. In deze proef uit 2016 werd nagegaan of er ondertussen al meer resistente rassen ontwikkeld werden bij de verschillende zaadhuizen. En welk ras dan een goed compromis vormt tussen opbrengst, resistentie en kwaliteit.

Cladosporium bladvlekkenziekte is een schimmelziekte veroorzaakt door Cladosporium fulvum (synoniemen: Fulvia fulva of Passalora fulva), die in tomaat ernstige schade kan aanrichten. Aangezien er een latente periode van minstens een week is tussen infectie en het vertonen van de symptomen, worden deze eerst zichtbaar op de oudere bladeren. Bij ernstige aantasting kunnen de symptomen uiteindelijk ook op jonger blad zichtbaar worden.

Op de acht onderstammen werd telkens Cappricia (Rijk Zwaan) geënt. Na de vijfde tros werd om de drie stengels één extra stengel aangehouden om uiteindelijk te komen tot een stengeldichtheid van 3,38 stengels/m². Vanaf 2 mei werd er wekelijks geoogst. Het toppen gebeurde op 26 augustus, op twee blaadjes boven de net openspringende tros.

Op 1 augustus konden de geïnteresseerden een kijkje komen nemen. Op dat ogenblik waren de rassen zowel in tunnel als in open lucht al een tijdje in productie. Het gewas zag er op dat ogenblik nog goed uit, toch waren er bijvoorbeeld reeds verschillen in hoogte gewas, troszetting, ... De tweede verwerking van de tussentijdse resultaten van de opbrengst kan je in dit artikel raadplegen.

Het programma van het proefveldbezoek op vrijdag 25 augustus 2017 omvatte het bezoeken van de teelten tomaat en komkommer in de gangbare en in de bioteelt. Voor de start van de demo werden eerst de biologische beschermingsmiddelen toegelicht. Ook de beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer (LA traject 140982) kwam aan bod.

Bezoekersgids van het proefveldbezoek op vrijdag 25 augustus 2017. Het programma omvatte het bezoeken van de teelten tomaat en komkommer in de gangbare en in de bioteelt. Voor de start van de demo werden eerst de biologische beschermingsmiddelen toegelicht. Ook de beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer (LA traject 140982) kwam aan bod.

Op dinsdag 1 augustus 2017 organiseerde we een proefveldbezoek tomaat. Het programma omvatte het bezoeken van de rassen aangelegd in koepel en in open lucht op PCG. Het zou misschien kansen kunnen betekenen voor korte keten bedrijven zoals CSA’s en zelfpluktuinen. Binnen het CCBT-project “R² - Robuuste Rassen“ wordt uitgezocht of dit, door gebruik van robuustere rassen een optie kan zijn. Een voordeel van de open lucht teelt tomaat is dat de rotatie op die manier ruimer kan aangehouden worden dan in koepel. Het onderzoek moet eveneens uitwijzen of de investering van een koepel al dan niet een noodzaak is.

Indien je echter vragen hebt of twijfel of er al dan niet Mycosphaerella aanwezig is op je bedrijf kan je nog altijd contact opnemen met jouw contactpersoon. We informeren je met alle plezier en komen indien gewenst een bezoek brengen. Ook kan een uitplating gebeuren om na te gaan of de vruchten al dan niet latent of actief aangetast zijn.

Tijdens het najaar 2016 werd op het PCG een proef aangelegd in de biokoepels om na te gaan of er rasverschillen zijn in de gevoeligheid voor de schimmelziekte Mycosphaerella.

Door de aangescherpte aanvoernorm voor fosfor binnen MAP5 wordt het gebruik van maaimeststoffen, theoretisch althans, interessant. Of dit ook in de praktijk zo is in koepel, testten ILVO en PCG uit.

Wortelknobbelaaltjes zijn een toenemend probleem voor bio beschutte telers door de intensieve teelt van vruchtgroenten. Ondertussen zijn er enkele natuurlijke middeltjes op de markt waar slechts beperkt praktijkonderzoek is op uitgevoerd. Aan de hand van proefopstellingen op het PCG werd door middel van bodemanalyses in kaart gebracht of er veelbelovende middeltjes/technieken tussen zitten.

Het kennen en vooral herkennen van plagen in een gewas blijft de basis voor een geslaagde IPM strategie. In kader van het demonstratieproject ‘Monitoring in de glastuinbouw’ werden dan ook posters opgesteld in verschillende talen zoals Engels, Frans, Arabisch, Spaans, Pools en Roemeens rond het herkennen van plagen. Zo verloopt communicatie rond ziekten en plagen gerichter en efficiënter waardoor er sneller ingegrepen kan worden. De posters zijn beschikbaar voor bladluis, spint, trips, tomatengalmijt, weekhuidmijt, wolluis en witte vlieg. De posters zijn vrij te downloaden.

Les affiches ont été écrits  dans différentes langues comme l'anglais, le français, l'arabe, espagnol, polonais et roumain autour de ravageurs reconnaissant. Les affiches sont disponibles pour les pucherons, les acariens, l' Aculops Lycopersici, les trips, le tarsonème, les aleurodes, le cochenille farineuse. Les affiches sont à télécharger gratuitement.

The posters are available for Aphid, Spider mite, Tomato russet mite, Thrips, Broad mite, Whitefly and Mealybug. The posters are free to download.

Reconocer plagas en un cultivo sigue siendo la base de una estrategia exitosa de MIP (Manejo Integrado de Plagas). Por el proyecto ‘Monitoring in de glastuinbouw’ (Monitoreo en la horticultura en invernaderos) se han desarollado posters para facilitar el (re)conocimiento de plagas en varios idiomas : neerlandés, francés, inglés, castellano, polaco, rumano y árabe.

Met de start van het nieuwe jaar komt de teeltplanning terug op tafel. Inagro en PCG ontwikkelden voor biobedrijven met een divers teeltplan de ‘Teeltkalender’. Met deze zaai/plant- en oogstkalender vind je sneller de teeltperiodes van groenten in openlucht en onder beschutting. Laat ons weten wat je er van vindt!

Ruim een derde van de Vlaamse biobedrijven teelt groenten. De brede diversiteit waarvoor deze bedrijven staan, zorgt ook voor een brede diversiteit aan boeiende kennisvragen. Deze vragen inspireerden andermaal het proefprogramma van Inagro en PCG. In deze bijdrage geven we graag een overzicht van de ambities voor 2017.

Tijdens de demodag 'Monitoring van plagen en nuttigen in de serre' op 18 januari 2017 werd de brochure 'Monitoring van plagen en nuttigen in de glastuinbouw – Weet wat er leeft in je teelt' voorgesteld. Deze brochure, opgesteld in een handig zakformaat, is de ideale tool voor de teler om op zijn bedrijf op een efficiënte manier te monitoren. Ze bevat informatie over de herkenning van de belangrijkste plagen en nuttigen en legt uit op welke wijze en met welke hulpmiddelen deze insecten en mijten herkend en opgespoord kunnen worden. Daarnaast wordt het belang van schadedrempels verklaard en wordt getoond hoe de monitoringsresultaten als leidraad kunnen dienen voor een goede gewasbescherming.

Bij kamerplantentelers en tomatentelers is monitoring al vrij goed ingeburgerd. maar in andere sectoren is dit vaak minder het geval. Om betrouwbare monitoringsresultaten te bekomen, is het vooreerst belangrijk om efficiënt te monitoren. Dit klinkt evident. maar toch  is het belangrijk om hier  even bij stilte staan.

Er zijn verschillende types op de markt en deze hebben telkens hun eigen voor- en nadelen. De types kunnen van klein naar groot onderverdeeld worden verschillende tunnels: mini-, wandel-, verplaatsbare-, verrijdbare-, vaste boogtunnel. Daarna volgen de grotere constructies zoals warenhuizen en eventueel regenkappen. Samen met de constructeurs werden ook de aandachtspunten bij aankoop overlopen en het belang van wateropvang onderstreept. De workshop eindigde met enkele tips en trics afkomstig van onderzoek en praktijk.

Over de teelt van aubergines wordt niet zo heel veel onderzoek gedaan. Nochtans stijgt de consumptie ervan en wint de aubergineteelt aan belangstelling. Aan de hand van een rassenproef werd nagegaan welk ras momenteel het meest geschikt is. Naast gewone aubergines werd eveneens een graffiti-aubergine en een mini-aubergine meegenomen in proef. Tijdens de teelt werden twee snoeiwijzen aangehouden, zodat ook hier een vergelijking kon gemaakt worden naar opbrengst en sortering.

Peter Bartels teelde 33 jaar gangbare groenten, maar zette 15 februari dit jaar de stap naar omschakeling tot biologische teelt. Het bedrijf telt 8000 m². Tijdens het bezoek werd de teelt van tomaat, komkommer en courgette toegelicht worden.

Maandag 3 oktober 2016 kwamen de biotelers met beschutte teelten samen om de stand van zaken van de proeven en de projecten te bekijken. Een overzicht van de data zijn terug te vinden in de publicatie. Tevens gaven zij inbreng voor de proefplanning van komend seizoen 2017.

Op 8 september ging op biologische plukboerderij de Grenshoeve de tweede editie van de netwerkdag & beurs ‘Techniek in de bio tuinbouw’ door. Meer dan 300 bioboeren en sectorgerelateerden kwamen naar Bellegem om de innovaties uit de sector te bekijken.  Via velddemo’s, workshops en infostands van leveranciers werd heel wat informatie aangeboden over diverse technische thema’s. Nieuw dit jaar waren de demonstraties en workshops voor kleinfruitteelten.

Op 8 september ging op biologische plukboerderij de Grenshoeve de tweede editie van de netwerkdag & beurs ‘Techniek in de bio tuinbouw’ door. Meer dan 300 bioboeren en sectorgerelateerden kwamen naar Bellegem om de innovaties uit de sector te bekijken.  Via velddemo’s, workshops en infostands van leveranciers werd heel wat informatie aangeboden over diverse technische thema’s. Nieuw dit jaar waren de demonstraties en workshops voor kleinfruitteelten.

Op vraag van de sector werd een biologische onderstamproef aubergine aangelegd op PCG. De keuze van de onderstammen gebeurde op basis van de wensen van de telers, aangevuld met deze die de zaadhuizen aanleverden.

Op vrijdag 8 juli 2016 organiseerden we een proefveldbezoek in de bio-beschutte teelten. Het programma omvatte het bezoeken van de rassen- en de onderstammenproef in tomaat en de bemestingsproef in rode paprika.

Preventief handelen is uiteraard een must. Het aantal curatieve maatregelen is in biologische teelt beperkt, en vaak zijn er nadelige gevolgen aan gekoppeld zoals bepaalde toegelaten middelen die nefast zijn voor natuurlijke vijanden. Preventie begint reeds voor het zaaien, en blijft een aandachtspunt doorheen de teelt. Enkele voorbeelden zijn de keuze van resistente rassen, afdekking door wildnet of insectengaas, en een goede klimaatsturing in serre en tunnel.

Sinds 6 jaar ligt een bemestingsproef aan in de bioserres van het PCG met verschillende soorten bijbemesting, telkens in vruchtgroenten. Dit jaar is het tweede seizoen dat de kans van maaimeststoffen ook wordt bekeken.

Tomaten in de biologische teelt belangrijkste tussentijdse resultaten rassen - en onderstammen onderzoek met Tica G419 (Bingenheimer), 72-720 rz (Rijk Zwaan), Cappricia (Rijk Zwaan), Extension (Bayer), Almadir (Uniseeds), Sevance (Monsanto), E15M.40770 = TOVIT1411 (Enza), E15M.40763 = TOVIT1433 (Enza), Foundation (Bayer).

Ben je bioteler en heb je behoorlijk wat vruchtgroenten in je teeltplanning? Dan kan je kosteloos een basisopleiding van 1u verkrijgen voor jou en/of een medewerker op jouw bedrijf.

Eenvoudige en betaalbare mechanisering is ongetwijfeld ook voor jou van essentieel belang voor een efficiënte bedrijfsvoering. Veel telers zijn daarom zelf deeltijds mecanicien om machines aan te passen naar hun behoeften of om een eigen werktuig volledig zelf te bouwen op maat van hun bedrijf. Heeft u zelf ook oog en gevoel voor techniek?

Witziekte is in biologische komkommerteelt niet zo gemakkelijk te behandelen. Zwavel is erkend in komkommer maar bij frequente behandeling gaan vruchten aborteren. Ook de bladeren gaan parasolvormig krullen. Om die reden werd op het PCG een proef aangelegd om de effectiviteit van witziektemiddelen in een biologische komkommerteelt na te gaan. In de proef zijn zowel erkende, als (nog) niet erkende 'natuurlijke' middelen opgenomen. Onderzoek met Serenade ASO + bitterzout, Serenade ASO, FytoSave, Microsulfo, Fenicur, onbehandeld, Karma, Vacciplant, Agricolle en Prev Am.

De onderzoekspartners van het VLAIO-project rond D. bryoniae (Mycosphaerella) in de komkommerteelt willen u een praktische gids ter beschikking stellen. In de gids Mycosphaerella in de komkommerteelt  staat een duidelijk overzicht van de symptomen. Symptomen tijdig en correct herkennen door telers en voorlichters is van cruciaal belang om tijdig Mycosphaerella te beheersen. Na bijna 1 jaar onderzoek is dit de eerste stap om tot een goede beheersingsstrategie te komen.

In deze proef werd nagegaan welke onderstammen komkommer er op de markt zijn die geschikt blijken voor biologische teelt met Ancora F1 (Takii), Azman (Rijk Zwaan), Ficifolia (Grow Group), Flexifort (Vitalis), TRC 1401 (TRC), TRC Cucuos 1 (TRC), Mendosa (Uniseeds), Nemafree (Grow Group), Status F1 (Takii), TRC 11503 (TRC), Tokita 2 = Ulisse (TRC), VDB No 31 (Van Den Berg Seeds). Alle onderstammen waren geënt met Carambole (Rijk Zwaan).

Op 10 mei 2016 werd een bezoek gebracht aan 2 Nederlandse bedrijven die elk op hun eigen manier de teelt van eetbare bloemen en kruiden hebben uitgebouwd op hun bedrijf. Eén ding hadden ze alvast gemeen: een heel gepassioneerde bedrijfsleider die vol enthousiasme vertelt over het bedrijf.

Bij tomaten in tunnelteelt is de teeltduur tenslotte veel korter en er hangt uiteraard een extra kostenplaatje aan het plantgoed van geënte planten. Tijdens een rassenproef Coeur de Boeuf in tunnel op het PCG werden twee herhalingen geënt en twee herhalingen niet geënt. Binnen deze proef werd de productie en kwaliteit van geënte en ongeënte planten met elkaar vergeleken.

Het handboek 'Onderzoeksrichtlijnen voor de biologische kasteelt' is door 21 experts van diverse Europese landen samengesteld. Deze richtlijnen voor diverse gestandaardiseerde onderzoeksprocedures kunnen onderzoekers helpen bij het opzetten van hun onderzoek in de biologische glasteelt.

Negen experts uit verschillende regio's van Europa werkten samen aan het onderwerp 'Energieverbruik in de biologische kasteelt'. Zij bestuurdeerden het energieverbruik nodig voor de verwarming en het pijl houden van de luchtvochtigheid in de biokas. De strategieën voor de vermindering van de energiebehoefte en de verhoging van de energieproductie ontstonden door de herziening van het indirecte energiegebruik en de opties voor de vervanging van fossiele brandstoffen door hernieuwbare energie.

Het beheer van de bodemvruchtbaarheid in de biologische kasteeltsystemen verschilt heel sterk in Europa. De uitdaging is om de strategieën die voldoen aan de voorschriften van (EG) Reg. 834/2007 en (EG) Reg. 889/2008 te identificeren en uit te voeren volgens de biologische principes met het oog op de ondersteuning van de ecologische, sociale en economische duurzame teeltsystemen.

Presentatie gebruikt in de workshop in het kader van het project 'Monitoring in de glastuinbouw: Hét basisinstrument voor efficiënte geïntegreerde bestrijding'. Om je als teler te helpen efficiënt te monitoren en zo het maximale uit je teelt te halen, demonstreerden de vier proefcentra PCS, PCG, PCH & PSKW tijdens deze demodag hoe dit kan, zowel in sier- als groenteteelt. 

Het handboek 'Impact van waterkwaliteit en irrigatiebeheer in de biologische glastuinbouw' is een unieke bron van informatie voor kwekers, onderzoekers, studenten, docenten, consultants en leveranciers die betrokken zijn bij de biologische beschutte teelt. Deze publicatie kan helpen bij het ontwikkelen en implementeren van meer duurzame strategieën in verband met irrigatie in de biologische glastuinbouw.

Binnen het CCBT-project 'R² - Robuuste Rassen' zal uitgezocht worden of dit, door een combinatie van robuustere rassen en verwachte warmere zomers, een optie kan zijn. Op die manier kan de rotatie ruimer genomen worden doordat deze kan opgenomen worden binnen de open lucht teelten. Het onderzoek moet eveneens uitwijzen of de investering van een koepel al dan niet een noodzaak is.

'Handboek voor compostering en compost in de biologische tuinbouw' is een unieke bron van informatie voor alle betrokkenen in de biologische tuinbouw: telers, compost producenten, onderzoekers, studenten, docenten, consultants en leveranciers. Dit werk zal zeker bijdragen tot een betere compostering en betere compost, en een nog meer duurzame biologische tuinbouw.

Binnen het project 'Monitoring in de glastuinbouw: Hét basisinstrument voor efficiënte geïntegreerde bestrijding' willen we telers ondersteunen en een antwoord bieden op heel wat praktische vragen. Waarom moet je monitoren? Hoe monitor je best? Hoe verwerk je deze data?

Een belangrijke fase bij de vermarkting van verse kruiden is de periode van bewaring, zo blijkt uit het leaderproject 'Verwerking en vermarkting van kruiden' (PCG, Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen vzw). Veel verschillende factoren beïnvloeden de houdbaarheid van verse kruiden tijdens de bewaring. Kruiden worden in de praktijk dikwijls samen met andere groenten en soms zelfs fruit bewaard, wat een optimale bewaring uiteraard bemoeilijkt. Om door de bomen het bos nog te zien deed VCBT een literatuurstudie en stelde enkele belangrijke praktische vuistregels op.

Vruchtgroenterassen zoals tomaten uit de verwarmde kas zijn niet zonder meer te gebruiken in een tunnelteelt.

Als gevolg van de verstrengde fosfornormen in MAP5 wordt de dosis organische bemesting sterk beperkt voor de percelen in klasse 3 en klasse 4, waardoor er minder mogelijkheden zijn om het organische stofgehalte op deze percelen te onderhouden, wat voor de biologische landbouw net van primordiaal belang is.

Komkommerrassen biologisch onderzoek in de vroege teelt met Carambole (Rijk Zwaan), E23L.2216 F1 (Vitalis), El Toro F1 (Van Den Berg Seeds bv.), Proloog (Rijk Zwaan), Toploader (Vitalis).

Het CCBT vierde dit jaar het vijfjarig bestaan en nodigde daarom op 4 december de ruime sector uit voor een studiedag in Oostkamp. Als de koepel van het praktijkonderzoek voor de bioteelt vormt CCBT de brug tussen het onderzoek en de praktijk.. De deelnemers konden er zelf aan de slag in verschillende workshops. Het grootste aantal aanwezigen nam deel aan de worskhop ‘Plaagbeheersing in groenten en akkerbouw’.

Biologisch telen doe je in de grond. Dat is een uitgangspunt van de biologische glastuinbouw. Daarom besteden biologische glastuinders veel aandacht aan de bodem; zowel aan bodemvruchtbaarheid als aan bodemgezondheid. Maar het is niet altijd evident om die bodem optimaal te houden ...

Didymella bryoniae, beter gekend onder de naam Mycosphaerella, vormt al vele jaren één van de belangrijkste problemen in de komkommerteelt. Tijdens het IWT-project  “Beheersing van D. bryoniae in de teelt van komkommer” dat op 1 juli 2015 van start is gegaan, is de doelstelling om na 4 jaar onderzoek tot een beheersingsstrategie te komen dat toepasbaar is binnen elk type komkommerbedrijf. Om dit te realiseren zal er naast onderzoek op PSKW ook jaarlijks één bezoek plaatsvinden op alle komkommerbedrijven.

Op vrijdag 17 juli 2015 organiseerden we een proefveldbezoek in de bio-beschutte teelten. Het programma omvatte het bezoek aan de proeven rassen- en onderstammen in komkommer en aubergine, rassen & bemesting en teelttechniek in tomaat en monitoring in vruchtgroenten. Het onderzoek is financieel ondersteunt door ADLO, CCBT, IWT en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling.

In 2014 werden 3 bedden 'Marrakech'-munt geplant op een biologisch perceel. De stekken werden op verschillende manieren aangeplant: in de volle grond, in plastiek, in antiworteldoek, bedekt met een laagje compost en bedekt met een laagje hakselhout. Tijdens elke wied- en schoffelbeurt werd gekeken hoe arbeidsintensief elk object is. Elke snede werd geoogst met een ander toestel. De oogst werd telkens geregistreerd.

In dit Vlaams onderzoeksproject voor de biologische landbouw zullen de praktijkcentra Inagro en PCG met de wetenschappelijke instellingen ILVO en UGent samenwerken rond de optimalisatie van de toepassing van maaimeststoffen. Finale doelstelling is het aanreiken van handvaten aan de biologische telers voor het gebruik van deze nieuwe bemestingsvorm. Het project 'Stikstofwerking van maaimeststoffen in relatie tot toedieningswijze en bodemconditie' heeft een looptijd van twee en een half jaar. Het wordt gefinancierd met Vlaamse middelen vanuit het Departement Landbouw en Visserij.

De consument binnen het Leader-gebied Vlaamse Ardennen geeft duidelijk aan dat hij regionaal geteelde producten belangrijk vindt en daar zelfs een meerprijs wil voor geven. Het is uiteraard van belang dat deze kruiden verwerkt zijn tot een aantrekkelijk product dat makkelijk kan gebruikt worden. Aan de hand van een Leader-project zullen de meest geschikte kruiden, bepaald door de sector, naar smaak en inhoudsstoffen geselecteerd worden. Verwerkingsmethodes zullen opgelijst en uitgetest worden. Consument, handelaar, verwerker en teler worden in contact gebracht; samen zullen efficiënte samenwerkingsverbanden gecreëerd worden.

Als afsluiter van het project kortlopende project 'Bioplantgoed: logistiek, diversiteit en kwaliteit' zetten we de mogelijkheden voor de aankoop van bioplantgoed nog even op een rijtje. 

Het kortlopende project 'Bioplantgoed: logistiek, diversiteit en kwaliteit' ging in overleg met plantenkwekers, telers en verdeelpunten op zoek naar oplossingen voor logistieke en andere knelpunten bij het vinden van bioplantgoed.

Herkennen van plagen én nuttigen is dé basis van een efficiënt monitoringssysteem. Op heel wat bedrijven wordt er reeds gemonitord via vangplaten. Maar wat met de plagen zoals spint, bladluizen, … . Ook het monitoren van nuttigen blijkt een belangrijke meerwaarde te hebben. Reden genoeg voor 4 praktijkcentra om begin 2015 een viertal workshops te organiseren waarin telers, teeltmedewerkers en geïnteresseerden wegwijs werden gemaakt in de wereld van de plagen en natuurlijke vijanden in de serres. Hieronder enkele belangrijke tips… 

Al vele jaren is er onderzoek lopende omtrent plantsapanalyses, en dit bij meerdere instellingen. Verschillende teelten en verschillende technieken werden onder de loep genomen. Sommige praktijkbedrijven laten plantsapanalyses uitvoeren, andere geloven er niet in. Maar wat is nu de waarde van plantsapmetingen en hoe vertaal je de resultaten naar de praktijk?

Binnen het ADLO-project 'Monitoring in de glastuinbouw' willen we telers overtuigen van het belang van monitoringssystemen als basis voor een goede geïntegreerde gewasbescherming. Het efficiënt herkennen van ziekten en plagen en het correct interpreteren van deze waarnemingen, op regelmatige tijdstippen, is de sleutel tot een duurzame gewasbescherming met minimale kosten en kwaliteitsvolle planten. Door de grote diversiteit aan plagen en ziektes, met vaak vergelijkbare schadesymptomen, is het belangrijk om het probleem correct en in een vroeg stadium te identificeren.

Binnen het ADLO-project 'Monitoring in de glastuinbouw', dat net gestart is, willen we telers overtuigen van het belang van monitoringssystemen als basis voor een goede geïntegreerde gewasbescherming. Het efficiënt herkennen van ziekten en plagen en het correct interpreteren van deze waarnemingen, op regelmatige tijdstippen, is de sleutel tot een duurzame gewasbescherming met minimale kosten en kwaliteitsvolle planten. Door samen te werken, over de sectoren groenten en sierteelt heen, zal een vruchtbare kennisuitwisseling ontstaan.

Binnen het ADLO-demonstratieproject 'Monitoring in de glastuinbouw', dat net gestart is, willen we telers overtuigen van het belang van monitoringssystemen als basis voor een goede geïntegreerde gewasbescherming. Het efficiënt herkennen van ziekten en plagen en het correct interpreteren van deze waarnemingen, op regelmatige tijdstippen, is de sleutel tot een duurzame gewasbescherming met minimale kosten en kwaliteitsvolle planten.

Tijdens de netwerkdag 'techniek in de bio tuinbouw' op 9 september was er bijzonder veel aandacht voor de gedemonstreerde handzaaimachines. In een met linten afgebakend teeltbed op het demonstratieveld werden alle handzaaimachines ook aan een zaaiproef onderworpen. Zeven handzaaimachines en één versie met motorcultor zaaiden er een veldje spinazie in.

Binnen deze opdracht willen we aan de hand van een enquête gericht naar de biogroentetelers in kaart brengen welke de knelpunten zijn omtrent deze thematiek en wat deze precies inhouden.

Radijsjes kunnen vroeg gezaaid worden en kunnen tijdig geoogst worden alvorens de vruchtgroenten de kas in horen te gaan. Aan de hand van een rassenproef radijs in tunnel tijdens het voorjaar willen we nagaan welk ras het meest geschikt is. Volgende rassen werden opgenomen in de proef: Celesta (Vitalis), Famox (Hild), Marike (Bingenheimer), Rockstar (Syngenta), Rudi (Bingenheimer), Rudolf (Bejo), SGR0507 (Syngenta), Topsi (Hild).

Graag nodigen we u, als lokale biologische plantenkweker, uit om eens een kijkje te nemen bij een Waalse collega en samen kennis uit te wisselen. (spreekt perfect Nederlands)

PCG adviseert voornamelijk telers die interesse hebben in en/of vragen hebben over bio be-schutte groenteteelt. Dit wil zeggen dat je er terecht kan met vragen over alle groenten die biologisch geteeld worden in serres (zowel koude kas als stookteelt) en koepels. Verder kan er ook begeleiding geboden worden over kruidenteelt, dit zowel in open lucht als in kas, in volle grond als in pot.

Tijdens de netwerkdag 'Techniek in de bio tuinbouw' op 9 september was er bijzonder veel aandacht voor de gedemonstreerde handzaaimachines. In een met linten afgebakend teeltbed op het demonstratieveld werden alle handzaaimachines ook aan een zaaiproef onderworpen. Zeven handzaaimachines en één versie met motorcultor zaaiden er een veldje spinazie in.

Op 23 juli werd er met een twintigtal telers een bezoek gebracht bij 3 Nederlandse bedrijven: BelleMarie, Het Blauwe Huis en De Tuinen van Weldadigheid. Elk van deze bedrijven had hun eigen karakter en specialisatie.

Voor de zoektocht naar nieuwe natuurlijke vijanden zijn de betrokken proefcentra op zoek naar biologische bedrijven waar T. absoluta aanwezig is. Door het ontbreken van chemische middelen is de kans groter dat er op deze bedrijven natuurlijke vijanden aanwezig zijn. Wilt u de onderzoekers helpen in hun zoektocht naar natuurlijke vijanden?

Op de traditionele landbouwbeurzen lijkt de slogan voor het tentoongestelde materiaal wel 'om ter grootst' zodat de bedrijfsleiders van eerder kleinschalige biologische tuinbouwbedrijven er hun gading niet vinden. Voor Inagro, het PCG en het CCBT was dat het sein om een demonstratiedag met kleiner materiaal te organiseren.

Tijdens de beurs en netwerkdag “Techniek in de Biotuinbouw: Klein én professioneel” werd een oproep gedaan naar telers om hun eigen innovatief en technisch ontwerp te komen voorstellen. Elke bezoeker kon stemmen op één van de zes ingezonden concepten. Allen konden ze op veel appreciatie rekenen, maar de wiedfiets spande uiteindelijk de kroon.

Het onderzoek kruiden in pot, dat plaatsvindt op het PCG, is zowel biologisch als gangbaar. In het gangbare wordt voornamelijk gekeken naar de beschikbaarheid van verschillende rassen en soorten basilicum. Bij biologisch telen in pot blijft de uitdaging hoe, wanneer en waarmee de bemesting nauwkeurig kan gestuurd worden. Verschillende telers namen contact op betreffende de ideale potgrondsamenstelling voor het telen van biologische kruiden. De samenstelling is uitermate belangrijk voor het welslagen van de teelt; niet alleen voor wat betreft de structuur, eveneens voor de voedingswaarde. Organisch bemesten in pot is niet altijd even evident, zeker niet wanneer we dan gaan spreken van een bijbemesting. Mineralisatie creëren in dergelijk beperkt volume blijft een uitdaging. Om die reden werden enkele oriënterende proeven aangelegd.

PCG adviseert voornamelijk telers die interesse hebben in en/of vragen hebben over bio beschutte groenteteelt. Dit wil zeggen dat je er terecht kan met vragen over alle groenten die biologisch geteeld worden in serres (zowel koude kas als stookteelt) en koepels. Verder kan er ook begeleiding geboden worden over kruidenteelt, dit zowel in open lucht als in kas, in volle grond als in pot.

Op 23 juli werd er met een twintigtal telers een bezoek gebracht bij 3 Nederlandse bedrijven: BelleMarie, Het Blauwe Huis, De Tuinen van Weldadigheid. Elk van deze bedrijven had hun eigen karakter en specialisatie.

Tijdens het proefveldbezoek was er een rondgang voorzien in de bioserres en de koepels. Een stand van zaken van volgende proeven werd besproken:  rassen- en onderstammenproef trostomaat en rode blokpaprika, bemestingsproeven pruimtomaat met de vergelijking van dierlijke versus plantaardige en verschillende soorten basis- en bijbemesting aan de hand van bodem- en bladsapanalysen, zomerteelt meloen in koepel met spreiding van de oogst door aangepaste snoeitechnieken.

Aan de hand van een teelttechnische demoproef munt werd nagegaan hoe het onkruid beheerst kan worden en op welke manier 'kleinere' kruidenbedrijven deze munt efficiënt kunnen oogsten.

Tunnelopstellingen worden vaak ingezet om het seizoen te verlengen. Toch kan, voornamelijk bij afzet via korte keten, de invulling van een zomerteelt met vruchtgroenten ook interessant zijn. De teelt van kerstomaatjes is zeker aangewezen omdat het teeltseizoen net iets langer is dan van andere types tomaat onder tunnel.

Een tiental verenigingen en bedrijven uit de Vlaamse Ardennen slaan de handen in elkaar om op zoek te gaan naar kruiden die typisch zijn voor de streek. Het project zet zeer diverse kruiden van de Vlaamse Ardennen in de spotlights. Van de onbeminde brandnetel tot de onbekende engelwortel, van de verrassende daslook tot de klassieke paardenbloem. Zowel hun historische, ecologische als culinaire waarden komen aan bod. Na het project zullen deze kruiden wellicht voor verschillende inwoners van de Vlaamse Ardennen ‘bekend en bemind’ zijn.

Er zijn reeds verschillende biologische potgrondsubstraten op de markt, doch de samenstelling varieert enorm. In dit onderzoek werd nagegaan welk type biologisch potgrondsubstraat het meest geschikt is om basilicum te telen in pot zonder noodzakelijke bijbemesting.

In het Leader-project 'Kruiden verkennen in de Vlaamse Ardennen', gecoördineerd door Velt, werd binnen het educatief project een wedstrijd voorzien voor het brouwen van een kruidendrank door middelbare scholen.

Aan de hand van een demoproef werd nagegaan welke soorten basilicum er op de markt zijn en of deze geschikt zijn om in pot te telen.

Een demoproef werd aangelegd met de soorten basilicum op de markt, fijnbladige citroenbasilicum, genoveser, kaneelbasilicum, kleinbladige basilicum, rode basilicum, rood gekartelde basilicum en Thai basilicum. Binnen het Leader-project 'In my backyard: delicatessegroenten op een dienblad!' werd uitgetest of eetbare bloemen in pot kunnen geteeld worden.

Verschillende telers namen contact op betreffende de ideale potgrondsamenstelling voor het telen van biologische kruiden. Bij biologisch telen in pot blijft de uitdaging immers hoe, wanneer en waarmee de bemesting nauwkeurig kan gestuurd worden. Organisch bemesten in pot is niet altijd even evident, zeker niet wanneer we dan gaan spreken van een bijbemesting.

Welke kersttomaat is het meest geschikt is om te telen in koepel: 12-Y-06 (Nunhems), C65 (Gautier), C80 (Gautier), Conchita (De Ruiter), Confetto (Rijk Zwaan), Delicacy (Sakata), Delicassi  (Gautier), Favorita (De Ruiter), Garincha (Enza), Lazarino (Uniseeds), McDreamy (Vitalis), Nun 09011 (Nunhems), Nun 09013  (Nunhems), Perlati  (Vitalis), Sakura  (Vitalis), Sassari (Rijk Zwaan), Sunstream  (Vitalis), Tz 551 (Uniseeds), Vialli  (Vitalis).

In een teelt van biopaprika werd het verschil nagegaan tussen dierlijke en plantaardige bemesting. De toegepaste meststoffen waren: bloedmeel, kippenmestkorrels, sojaschroot en moutkiemen.

Het hele jaar door vind je verse kruiden in de winkel, maar in de wintermaanden komen deze meestal uit het buitenland of uit een verwarmde serre. De teelt en het transport van deze kruiden vragen veel energie, die vaak wordt opgewekt uit fossiele brandstoffen. Met de kruidenkalender van Velt weet je precies wanneer je het best kruiden koopt.

Diversificatie binnen een landbouwbedrijf zorgt voor een ruime spreiding van inkomsten en vormt een stevigere basis voor de bedrijfsvoering. Dit dient dus de nodige aandacht te krijgen. Met gebundelde kracht kan het telen van kruiden verder uitgewerkt, gespecialiseerd en gecommercialiseerd worden. Het project richt zich op tuinders die open staan voor de kruidenteelt, waarbij samen met hen één teeltseizoen van a tot z kan doorlopen worden.

Jaarlijks komen sector en onderzoek samen om de stand van zaken van de proeven te bespreken. Tussen de telers en de onderzoekers is er steeds een uitwisseling van teeltinfo, deze zijn voor beide partijen interessant.

Aan de hand van verschillende onkruidbeheersingstechnieken werd nagegaan welke techniek het meest geschikt is. De effecten werden verder opgevolgd tijdens een najaarsteelt veldsla waarbij ook verschillende teeltmethodes werden gehanteerd.

Er werd ook een adressengids samengesteld van de biologische groentetelers in het grensgebied Vlaanderen-Wallonië-Noord-Frankrijk.

L’étude sur les seuils de nuisibilité menée par la FREDON Nord Pas-de-Calais de 2003 à 2005 a permis d’observer que des dégâts conséquents pouvaient être observés sur certaines cultures sensibles: laitues, choux, radis, navets, fraises, épinard, radis, endive, le seuil, poireau, ail, oignon, échalote, haricot et les petit pois de conserve.

On s’inscrit alors dans une démarche dynamique et complexe... une démarche agroécologique, basée sur l’observation de terrain en lien avec les impératifs économiques d’une ferme.

In deze brochure worden de belangrijkste factoren die de bodemactiviteit beïnvloeden beschreven. Ze biedt een overzicht hoe we met een goed bodembeheer hierop kunnen inspelen om een maximale bodemvruchtbaarheid te bekomen.

L’autonomie alimentaire a pour objectif d’optimiser le fonctionnement de la ferme à long terme en prenant en compte les éléments structurels et le contexte pédoclimatique qui lui sont imposés. Dans la plupart des cas, cela permet d’obtenir de meilleurs résultats économiques et une moindre dépendance vis-à-vis des fournisseurs extérieurs. L’autoproduction apporte aussi plus de cohérence par rapport à la réglementation relative à l’agriculture biologique (lien au sol, nature et origine des aliments ...).

Info pour une bonne utilisation des voiles et filets: voile non tissé, filet micro-climatique, filet anti-insectes, filet anti-pigeons pendant la saison et en hiver.

Overzicht van de verschillende soorten netten die op de markt zijn met hun belangrijkste eigenschappen en toepassing. Tot slot wordt in de brochure ook ingegaan op het onderhoud, opbergen en bewaren van afdekmaterialen.

L’enquête de producteurs VETABIO montre que le désherbage reste une pré-occupation importante pour beaucoup d’entre vous. Cette fiche devrait vous permettre de construire une stratégie efficace de lutte contre les adventices.

Onkruidbeheersing blijft op de meeste biologische bedrijven een belangrijk aandachtspunt. In deze brochure worden een aantal strategieën voor onkruidbeheersing in verschillende teelten toegelicht. Een eerste aspect is onkruidbeheersing onder koepels wanneer deze braak liggen in de zomer. Verder worden strategieën voor een goede onkruidbeheersing in wortelen, kolen en prei toegelicht.

Deze teeltfiche geeft een beschrijving van de twee meest voorkomende naaktslakken die schade aanrichten in de landbouw. Verder kom je meer te weten over de factoren die hun ontwikkeling beïnvloeden en welke maatregelen er kunnen genomen worden om de slakkenpopulatie in te dijken.

Maden van koolvlieg en rupsen van diverse vlinders zijn de belangrijkste schadeverwekkers in de biologische koolteelt. Vermijden of beperken van schade door koolvlieg en rupsen vraagt de nodige aandacht tijdens de teelt. Andere insectenplagen zoals aardvlooien en bladluizen richten vooral in specifieke gevallen schade aan. Deze teeltfiche biedt een overzicht van de belangrijkste aandachtspunten bij de plaagbeheersing in koolgewassen.

Les larves de la mouche du chou et les chenilles de divers papillons provoquent les principaux dégâts d’insectes en culture biologique de chou, et peuvent être responsables d’importantes pertes économiques. Cependant, une vigilance accrue et divers moyens de lutte permettent de limiter ou éviter ces dégâts. Les altises, pucerons et aleurodes peuvent également demander une attention particulière. Vous trouverez dans cette fiche quelques points de vigilance concernant les principaux ravageurs du chou.

De preimot, Acrolepiopsis assectella, is één van de belangrijkste plagen in de biologische preiteelt. Hoe kunnen we de preimot bestrijden in de biologische teelt? Symptomen en maatregelen ...

Les stratégies pour protéger une culture de poireau contre les maladies et ravageurs en maraichage biologique:

• La rouille (Puccinia allii)
• Le thrips du poireau, (Thrips tabaci)
• Le mildiou (Phytophtora porri)
• La teigne du poireau, (Acrolepiopsis assectella)
• L’alternaria (Alternaria porri)
• La mouche mineuse du poireau (Phytomyza gymnostoma).

De opkweek van biologische preiplanten is een zeer delicate zaak. Alleen al de kostprijs van het zaaizaad maakt dat zorgzaam met het plantbed moet omgegaan worden. In deze brochure geven we een overzicht van de verschillende strategieën die mogelijk zijn voor wie zelf planten wil kweken. De onkruidbestrijding staat steeds centraal. Verder wordt in deze brochure aandacht besteed aan de meest voorkomende ziekten en plagen in prei en hoe deze kunnen worden aangepakt in de biologische teelt.

Application d’un choc thermique sur les adventices entraînant l’éclatement des cellules végétales. Un test rapide, permettant de vérifier l’efficacité consiste à pincer l’adventice entre le pouce et l’index et de regarder si l’empreinte digitale s’imprime sur le limbe. Dans l’affirmative, le traitement a réussi.

Thermische onkruidbestrijding of branden is een vaak toegepaste en efficiënte manier om kiemend onkruid te vernietigen. In deze brochure worden de mogelijkheden van branden uitgelegd. Daarnaast is er ook aandacht voor materiaalkeuze en de belangrijkste verdelers.

Comment lutter contre le mildiou de l'oignon en maraîchage biologique?

• Bien choisir sa variété
• Prendre de vitesse la maladie
• 'Planter sain' par la thermothérapie
• Garder une culture aérer
• Limiter l’azote
• Prévenir les risques : le modèle Miloni
• Prévenir par le cuivre.

Valse meeldauw (Peronospora destructor) is de belangrijkste ziekte in de biologische uienteelt. De schimmel tast ook sjalot en bieslook aan. Deze teeltfiche geeft een overzicht van de belangrijkste symptomen en maatregelen om valse meeldauw tegen te gaan in biologische uienteelt.

Het project beoogt dan ook de uitwisseling van kennis en ervaring tussen onderzoekers en telers uit Noord-Frankrijk, Wallonië en Vlaanderen en in dit in volgende sectoren: akkerbouw en voedergewassen, groenten in open lucht en groenten in plastic tunnels.

Op dit ogenblik wordt de bemesting voornamelijk uitgevoerd op basis van bodemanalyses, toch zet de trend zich meer en meer naar bemesting aan de hand van bladsapanalyses zodat tijdig gereageerd kan worden bij tekort. Om op al deze vragen een antwoord te bieden werd een demoproef, teelt bio trostomaat, aangelegd in twee kleinere afdelingen.

Bemesting en bijbemesting in biotrostomaat onderzoek met verteerde runderstalmest, groencompost, bloedmeel, gedroogde kippenmest, kippenmest en sojamoutkiemen aan de hand van bodem- en bladsapanalyses. Smaakonderzoek om de invloed van de bemesting, dierlijk en/of plantaardig, op de sensorische eigenschappen van de tomaten in een biologische teelt na te gaan.

Hieronder worden de presentaties weergegeven van de cursus 'Omschakeling biologisch beschutte teelten' die doorging op 19 & 26 oktober en 2 november 2011 in het PCG ism CCBT.

Inhoudstabel

• Acties in het kader van het luik 'GROENTETEELT':
  • Bedrijfsbezoek aan het bedrijf Delsalme
  • Verslag proefveldbezoek op 13 september 2010 aan het proefcentrum 'Pôle Légumes' (PLRN) in Frankrijk
  • Demonstratie handzaaimachines
• Acties in het kader van het luik 'VEEHOUDERIJ':
  • Welk ras veldbonen zaaien dit voorjaar?

Table des matières

• Bilan des actions organisees dans le cadre du volet 'fourrages'
  • Quelles variétés de féverole implanter ce printemps?
• Bilan des actions organisees dans le cadre du volet 'légumes'
  • Visite des parcelles d’essai du Pôle Legumes et d’une amap
  • Journée portes ouvertes au PCBT (Centre d’essai en agriculture biologique)
  • Visite de la ferme Delsamme
  • Echanges d’expériences

Er is een ruime keuze aan organische handelsmestoffen, er zijn verscheidene leveranciers en er zijn grote verschillen tussen de meststoffen. Zelfs meststoffen met dezelfde NPK-samenstelling kunnen verschillen wan werkingsefficiëntie. Deze verschillen zijn voor een belangrijk deel terug te brengen tot de verschillen van de grondstoffen waaruit de meststoffen zijn samengesteld. Daarom worden de eigenschappen en werking van de belangrijkste grondstoffen in deze folder toegelicht.

Inhoudstabel

• Verslag van de acties in het kader van het luik “VEEHOUDERIJ”:
  • Resultaten van de proeven 2010: wintergranen en eiwitgewassen in zuivere teelt of in mengteelt.
  • Samenvatting van de rassenproef biologische baktarwe en triticale.

Table des matières

• Bilan des actions organisees dans le cadre du volet 'fourrages'
  • Résultats des essais 2010 : céréales et protéagineux d’hiver, en culture pure et en association
  • Synthèse des résultats des essais variétaux en blé tendre et triticales biologiques

Table des matières

• Bilan des actions organisées dans le cadre du volet «Fourrages»
  • Quel mélange prairial resiste aux attaques des limaces ?
  • Prairies multi-especes : tour d’horizon des varietes
• Bilan des actions organisees dans le cadre du volet «Légume»
  • Diagnostic de sol : Une approche de terrain pour repondre à des questions de terrain
  • Essais variétaux de celeris 2009 1. En plein champ
  • Essais variétaux de celeri vert bio: 2. Variétés tardives sous abri
  • Produits de protection en cultures de fruits et de legumes bio : Symposium de 2 jours a Lille
  • Portes ouvertes chez Philippe et Nathalie Tronet
  • Les rendez-vous Tech & Bio des éléveurs de l’Ouest
  • Portes ouvertes centre de recherche d’agriculture biologique (PCBT)
  • Visite de ferme le 15 juin chez David Houilliez en Nord-Pas de Calais
  • Sur les trois versants, programme de visites des éssais proteagineux d’hiver et de printemps en association ou en culture pure

Inhoudstabel

• Verslag van de acties in het kader van het luik 'VEEHOUDERIJ':
  • Welke grasmengsels kunnen slakkenvraat weerstaan?
  • Complexe grasmengesels: overzicht van grassoorten en vlinderbloemigen
• Verslag van de acties in het kader van het luik 'GROENTETEELT':
  • Bodemanalyse: een benadering met het oog voor concrete problemen
  • De bodem, een gestructureerd en levend milieu
  • Rassenproef groene bio selder 2009: welk ras is het meest geschikt in het najaar onder koepel?
  • Gewasbeschermingsmiddelen in de biologische groente- en fruitteelt: tweedaags symposium Rijsel
• Agenda:
  • Les rendez-vous tech & bio des éleveurs de l'Ouest op het biologisch proefbedrijf van Thorigné d’Anjou op 23 en 24 juni.
  • Opendeurdag van het biologisch proefbedrijf (PCBT): 30 juni, Ieperseweg 87, Beitem
  • Opendeurdag bij Philippe en Nathalie Tronet: 9 juni om 14h in Northkerque
  • Bedrijfsbezoek op 15 juni bij David Houlliez en Nord Pas-De-Calais
  • In de drie gebieden staan proefveldbezoeken aan de eiwitrijke zomer- en winter gewassen in zuivere- of mengteelt gepland:
    - Op 2 juli in Wallonië, rue du Blondeau 25 in Waha en rue de l’Agriculture, 301 in Ath.
    - Op 6 juli in Vlaanderen, Zomerweg in Alveringem en in Frankrijk, à rue de Féchain, 59252 Marcq-en-Ostrevent.

Inhoudstabel

• Verslag van de acties in het kader van het luik “VEEHOUDERIJ”:
  • Voederautonomie: Welke oplossingen bestaan er voor biologische melkveehouders?
  • Vlotte teelt veldboon biedt kansenvoor eigen eitwitteelt
  • Veldbonen telen in het voorjaar: enkele sleutelbedgrippen
  • Combinatie van graan en erwten in voorjaarsteelt: enkele sleutelbedgrippen
• Verslag van de acties in het kader van het luik “GROENTETEELT”:
  • Bioteelten onder beschutting: Rassenproeven in bladgewassen: voorjaars- en najaarsteelt
  • Continu aanbod bio prei
  • Teeltfiche: Thermische onkruidbestrijding in de biologische landbouw
• Agenda:
  • Grasland, de basis voor autonome voederwinning: Bezoek aan een melkveebedrijf in omschakeling in Lens (Henegouwen) : maandag 3 mei om 13u
  • Studieavond: PCG – De Wassende Maan: Woensdag 5 mei 2010 - 17 u tot 21 u

Table des matières

• Bilan des actions organisées dans le cadre du volet «Fourrages»
  • L’autonomie alimentaire : Quelles solutions dans les élévages laitiers biologiques?
  • Feverole de printemps : Quelle variété choisir en bio?
  • La culture de la féverole de printemps : Les points clés
  • Les associations céréales pois de printemps : Points cléfs de la culture
• Bilan des actions organisees dans le cadre du volet «Légume»
  • Cultures bio sous abri : Essais variétaux en laitues: la culture au printemps et à l’arrière-saison
  • Offre continue de poireaux bio
  • Fiche téchnique le déshérbage thermique en agriculture biologique
• Agenda
  • Le paturäge, base de l’autonomie : Visite d’une ferme innovante dans le Hainaut
  • Soirée d’étude pour producteurs bio sous abri : PCG – de Wassende Maan

Inhoudstabel

• Verslag van de acties in het kader van het luik 'Ruwvoederteelt / Veehouderij':
  • Bezoek aan La Ferme du Warapot
  • Bezoek aan het proefbedrijf Thorigné d'Anjou - thema: grasmengsels met vlinderbloemigen
  • Proef tijdelijke maaiweide met verschillende grasmengsels: eerste resultaten van proefveld in Frankrijk
• Verslag van de acties in het kader van het luik 'Groenteteelt':
  • Bedrijfsbezoek bij M. Béthiencourt
  • Bedrijfsbezoek A Coup de Pouce
  • Beheersing van rupsen in najaarsteelt kool
• Agenda

Table des matières

• Bilan des actions organisées dans le cadre du volet «Fourrages»
  • Viste de la ferme Warapot (Troisvaux Nord-Pas de Calais
  • Viste d'une ferme expérimentale en Anjoi (France) sur la thématique des prairies multi-espèces
  • Essai  transfrontaller prairie  multi-espèces de fauche: premiers  résultats du versant français
• Bilan des actions organisees dans le cadre du volet «Légume»
  • Visite de la ferme de M. Béthencourt (Campigneulles Les Grandes- Nord-Pas-de-Calais)
  • Visite de l'asbl à Coup de Pousses à Sart-Bernard
  • Agenda
    • Journée technique en Flandre
    • Formation élevage bio

Table des matières

• La fertilisation en ligne et en bande
• Démonstration dynamique de systèmes de binage autoguidé

Inhoudstabel

• Biologische groenteteelt in Vlaanderen, Wallonië en Noord-Frankrijk: een korte stand van zaken
• Bedrijfsbezoeken veeteelt en akkerbouw:
  • Vrijdag 19 juni 2009 van 9u30 tot 16u15 : Bezoek aan ‘la Ferme du Warapot’
  • Dinsdag 30 juni 2009 om 13u30: Bedrijfsbezoek biologische akkerbouw bij François Desruelles
  • Woensdag 7 oktober van 9u30 tot 16u00 : Bedrijfsbezoek Lamboray (Wallonië)
• Bedrijfsbezoeken groenteteelt:
  • Maandag 29 juni 2009 om 18u: Bedrijfsbezoek bij M. Béthencourt
  • Woensdag 24 juni 2009 van 17u30 tot 21u : Open Velddag – PCBT
  • Juli 2009 : Bedrijfsbezoek Vlaanderen
  • Dinsdag 18 augustus 2009 om 18u00: Bedrijfsbezoek aan 'A Coup de Pousses SCRL FS'
• 100% biovoeder: eigen voedervoorziening in de biologische melkveehouderij

Table des matières

• Enquête chez les producteurs maraîchers Bio : premiers résultats
• Autonomie alimentaire des élevages bovins laitiers : 100% bio qu’est ce que ça change ?
• Programme des visites organisées dan le cadre du volet  'Fourrages'
• Programme des visites organisées dan le cadre du volet  'Maraichage''

Inhoudstabel

• Negen partners voor een grensoverschrijdend project: voorstelling partners:
  • Gabnor
  • Fredon
  • CRA-W
  • PCBT
  • PCG
  • Chambre d'Agriculture Pas-de-Calais
  • Pôle Légumes
  • CEB
  • Carah
• Naar eigen eiwitvoorziening voor 100 % bio melk

Table des matières

• NEUF PARTENAIRES POUR UN NOUVEAU PROJET TRANSFRONTALIER
• De la ferme à l’Europe, vers plus d’autonomie en protéines végétales pour un lait 100% BIO !