Heb je problemen met hoge nitraatresidu’s en ken je de oorzaak niet? Wil je je bemesting bijsturen om een vrijstelling als focusbedrijf aan te vragen? Dan ben je een bedrijf dat perfect in aanmerking komt voor het CVBB-bedrijfsbegeleidingspakket. Voor een kleine bijdrage ontvang je degelijk advies, in klare taal, op maat van je bedrijf.

Aandacht inkorting uitrijregeling kunstmest in MAP 6 Binnen MAP 6 is er een aanpassing doorgevoerd van de uitrijregeling. De uitrijregeling is voor alle gebiedstypes dezelfde en er is geen onderscheid meer per type bedrijf (focus / niet- focus). De volledige uitrijstop geldt voortaan vanaf 1 november en loopt tot 15 januari.

MAP 6 bepaalt dat er meer vanggewassen moeten worden ingezaaid om directe verliezen van nutriënten tegen te gaan. Op percelen van gebiedstype 1, 2 en 3 die geen zware kleigrond zijn, moet na een hoofdteelt (uiterlijk 31/08/2019 geoogst), uiterlijk 15/09/2019 een vanggewas ingezaaid zijn, tenzij er een nateelt wordt ingezaaid (basisregel vanggewassen).

Het nieuwe Mestactieplan stelt de landbouwsector voor uitdagingen. Ook erosiebestrijding blijft een harde noot om te kraken. Een bodem in goede conditie is in beide gevallen een belangrijk deel van de oplossing. Langetermijnonderzoek van PCG, UGent en ILVO naar de impact van digestaat en compost op bodemkwaliteit en gewasopbrengst biedt waardevolle inzichten. Op 10 september in de namiddag organiseren de drie onderzoekscentra samen met Vlaco en de provincie Oost-Vlaanderen een rondleiding op de compostsite van ILVO en de proefhoeve van UGent, waarbij u de belangrijkste resultaten ontdekt. Wees welkom!

Momenteel is er geen zekerheid dat derogatie voor de periode 2019 – 2022 zal goedgekeurd worden door de Europese Commissie. Op de Verzamelaanvraag 2019 kan je wel per perceel een optie nemen op derogatie, op voorwaarde dat je vóór 15 februari reeds een aanvraag voor derogatie hebt ingediend via de mestbank. Als je de Verzamelaanvraag tijdig ingediend hebt (uiterlijk op 21 april 2019), kan je nog aanpassingen doen aan de derogatiepercelen tot en met 31 mei 2019. Als je geen percelen aanduidt, zal je ook geen derogatie worden toegekend.

Kastelers die willen omschakelen naar biologische teelt streven ernaar hun bodem in een zo kort mogelijke tijdspanne klaar te krijgen voor een robuuste teelt. Zeker voor telers die een verkorting van de omschakelingsperiode kregen en die intensief vruchtgroenten willen gaan telen, is dit een hele uitdaging. De bodem die lang onder plastiek heeft gelegen, heeft vaak een laag organische stofgehalte, weinig voedingselementen en weinig bodemleven. Een koolstoftoediening van 16 ton C/ha over de 2 jaar verspreid, kan zorgen voor een gemiddelde toename van het totaal organisch koolstofgehalte in de bodem van 0,42%.

Om Vlaamse land- en tuinbouwers bij te staan in hun bemestingsstrategie, biedt het CVBB opnieuw individuele bedrijfsbegeleiding aan. Op basis van bodemstalen sturen de CVBB-adviseurs de bemestingspraktijk bij om tot een goeie opbrengst en kwaliteit van het gewas te komen en het nitraatresidu laag te houden. Ook met vragen over regelgeving kan je bij hen terecht. Heb je problemen met hoge nitraatresidu’s en ken je de oorzaak niet? Wil je je bemesting bijsturen om een vrijstelling als focusbedrijf aan te vragen? Dan ben je een bedrijf dat perfect in aanmerking komt voor het CVBB-bedrijfsbegeleidingspakket. Voor een kleine bijdrage ontvang je degelijk advies, in klare taal, op maat van je bedrijf.

Via intensieve aanpak (IA) wil het CVBB door het opvolgen van percelen en het formuleren van bemestingsadviezen de stikstofvracht vanuit de percelen naar het grond- en oppervlaktewater verminderen. De doelstelling van de IA is vooral de landbouwers op weg zetten naar een oordeelkundige bemesting en hen duidelijk maken dat dit leidt tot goede resultaten voor zowel de landbouw als voor het milieu. Ook de Vlaamse overheid, die de CVBB-subsidies voorziet, hecht veel belang aan de intense sensibilisering die CVBB voert op het terrein. Het ultieme doel is dat landbouwers de hen aangeleverde duurzame bemestingspraktijken effectief in de praktijk toepassen.

Biokasteler Peter Bartels teelt reeds 3 jaar biologische vruchtgroenten in Rumst. In samenwerking met het PCG in Kruishoutem loopt er een tweejarige compostproef op zijn bedrijf. Op 23 augustus 2018 zette Peter zijn deuren open voor een bedrijfsbezoek met inclusief een bezoek aan de proef. 

Toen Carl Vanhoutte in 1995 voedersilo’s wou bijbouwen op zijn melkveebedrijf in Zillebeke, kreeg hij een ‘njet’ bij de aanvraag van zijn vergunning. Tenzij hij een zuiveringssysteem voor erfsappen zou voorzien. De keuze viel op een rietveld, en dat beklaagt Carl zich twintig jaar later niet.

Communicatie rond duurzame bemesting en waterkwaliteit is een belangrijke taak van het CVBB. Ook de Vlaamse overheid, die de CVBB-subsidies voorziet, hecht veel belang aan de laagdrempelige communicatie die CVBB voert op het terrein. De communicatie is in de eerste plaats gericht naar de Vlaamse land- en tuinbouwers, maar ook naar voorlichters en teelt- en bedrijfsbegeleiders, werkzaam in de land- en tuinbouw, de toeleveringssector en de bevoegde overheden.

Sinds 2016 gaan de CVBB-medewerkers effectief het terrein op voor de WKG - bijeenkomsten met de zogenaamde ‘tententochten’ (figuur 1). Met een tent trekken ze te velde om de telers te informeren over het MAP-meetpunt in de buurt. Die ‘tententochten’ vinden plaats overdag in het afstroomgebied van een MAP-meetpunt. De telers kunnen met de fiets, te voet of zelfs met de tractor afzakken naar het terrein en brengen andere telers onderweg mee. Door letterlijk in het veld te staan kunnen er interessante bevindingen meteen getoond worden.

Dankzij de financiering van de Vlaamse overheid kan het CVBB vele metingen uitvoeren en een uitgebreide terreinkennis opdoen. Het CVBB deelt de rode MAP-meetpunten in volgens de vastgestelde of vermoedelijke oorzaken van de nitraatoverschrijdingen. Afhankelijk van die oorzaak wordt een werkwijze uitgerold die specifiek voor elk meetpunt tot een betere waterkwaliteit zou moeten leiden.

De Vlaamse milieumaatschappij (VMM) bemonstert maandelijks elk actief MAP-meetpunt. Op basis van die cijfers selecteert het CVBB meetpunten die prioritair moeten verbeteren om de MAP-doelstellingen te kunnen realiseren. Bij die meetpunten die rood zijn of die de nitraatnorm benaderen (regelmatig metingen > 45 mg nitraat/liter) voert het CVBB bijkomende metingen uit stroomopwaarts van het meetpunt bij iedere kruising van de waterloop met een weg, drainagebuizen, overstortbuizen, enzovoort.

Het CVBB is intussen al 7 jaar actief en nu het einde van de tweede werkperiode nadert (MAP 5) is het tijd voor een globaal rapport, een stand van zaken van de verwezenlijkingen van de voorbije jaren maar ook een overzicht van de resterende knelpunten en aandachtspunten die werden vastgesteld. Dankzij de intensieve opvolging van voornamelijk de rode MAP-meetpunten hebben de CVBB-medewerkers immers een unieke terreinkennis opgebouwd en werden de probleem- en pijnpunten duidelijk in kaart gebracht.

Het voorjaar is het ideale moment om bodemstalen te nemen. Maar welke stalen moeten er genomen worden binnen de verschillende wetgevingen? Welke stalen zijn verplicht en hoeveel stalen moeten er genomen worden? Met dit artikel willen we meer duidelijkheid brengen. Een overzicht van de verplichte bodemstalen kan je hier terugvinden. 

In het kader van het demonstratieproject ‘Het ABC (Actie Bodemonderhoud C (koolstof)) in Vlaamse percelen’ organiseerde het PCG in samenwerking met de Werktuigendagen een demonstratie mechanisch vernietigen en inwerken van groenbedekkers op zaterdag 23 september 2017.

In het eerste deel van de brochure worden een aantal teeltmaatregelen voor koolstofopbouw uitgelicht. Het tweede luik omvat een omschrijving van de demonstratieproeven. 

Bedrijven die in 2018 voor de eerste maal inschrijven voor CVBB-begeleiding kunnen deelnemen zonder bijkomende voorwaarden. Bedrijven die eerder deelnamen, moeten een nitraatoverschrijding in 2015 en/of 2016 en/of 2017 kunnen voorleggen in de periode van 1 oktober tot 15 november.

Eind november werd er op het PCG een studiedag over composteren en fermenteren georganiseerd. Jurgen Degraeve van Agriton kwam spreken over fermentatie, Koen Willekens van ILVO over composteren en het PCG haalde hun resultaten van de compost- en fermentatieproeven boven van vroeger tot nu. In dit artikel vind je een samenvatting van wat er op de studiedag verteld werd.

Heel wat Kempische melkveehouders maken gebruik van derogatie voor hun bemesting. Dat maakt dat ze extra stalen dienen te nemen. Af en toe duiken er problemen op na gescheurd grasland. We spraken daarover met melkveehouder Jan Willems uit Lichtaart en met An Schellekens en Katleen Geerinckx beiden van  de Hooibeekhoeve / Landbouwcentrum voor Voedergewassen (LCV).

Hieronder kan je drie nieuwigheden terugvinden, reeds bekend gemaakt door de VLM, die van start gaan vanaf 01/01/2018:

• Nieuwe werkwijze voor aanvraag nieuwe fosfaatklasse
• Nieuwe regels voor bepalen mestsamenstelling
• Mestbank controleert vanaf 2018 teeltvrije zone van 1 meter langs de waterlopen 

In kader van het demonstratieproject ‘ABC (Actie Bodemonderhoud C (koolstof )) in Vlaamse percelen’ organiseerde het PCG een studienamiddag over composteren en fermenteren op woensdag 29 november 2017. Experten kwamen er spreken, proefresultaten werden gepresenteerd, gevolgd door een interessante rondleiding op het PCG.

In kader van het demonstratieproject ‘ABC (Actie Bodemonderhoud C (koolstof )) in Vlaamse percelen’ organiseerde het PCG een studienamiddag over composteren en fermenteren op woensdag 29 november 2017. Experten kwamen er spreken, proefresultaten werden gepresenteerd, gevolgd door een interessante rondleiding op het PCG. 

Aardbeientelers kunnen er niet meer omheen. Ze zullen opvangcapaciteit moeten voorzien om het drainwater van hun trayvelden op te vangen. En om het vervolgens zonder risico te kunnen hergebruiken, is ontsmetten de volgende stap. Een langzame zandfilter komt daarvoor zeker in aanmerking, maar daar is niet op ieder bedrijf plaats voor. De compacte ultrafiltratie-unit is dan een oplossing.

In kader van het demonstratieproject ‘ABC (Actie Bodemonderhoud C (koolstof )) in Vlaamse percelen’ organiseert het PCG een studienamiddag over composteren en fermenteren op woensdag 29 november 2017. Experten komen er spreken, proefresultaten worden gepresenteerd, gevolgd door een interessante rondleiding op het PCG. Van harte welkom!

De opvolging van het rode MAP-meetpunt op de Logebeek in Zepperen (Sint-Truiden) bracht CVBB-medewerker Kris Dhaese, werkzaam bij PCFruit, in contact met Vic en Marleen Hannosset-Nicolaï. Dat leidde tot ingrijpende aanpassingen die niet alleen positieve gevolgen hadden voor de waterkwaliteit, maar ook de toekomstvisie van hun fruitbedrijf mee hebben bepaald.

We gingen op bezoek bij  het loonwerkbedrijf van Werner Van Laethem in Gooik. Werner combineert loonwerk met een receptie van granen en verkoop van meststoffen. Hij beschikt ook over een mestopslag en een opslag van digestaat-effluent, afkomstig van een bio-vergistingsbedrijf uit Halle. Dit product is een interessante potas-meststof voor aardappelen en suikerbieten. Maar het uitzonderlijke aan loonwerker Van Laethem is dat hij ook adviezen geeft voor bodem en bemesting.

Lang vóór alle verplichtingen rond groenbedekkers ontstonden, was Marc al overtuigd van de voordelen: een goed ontwikkelde groenbedekker laat een goede bodemstructuur achter en is een belangrijke bron van humus. Groenbedekkers dragen dus in belangrijke mate bij tot de bodemvruchtbaarheid!

Het bedrijf telt 2 ha kas, verwarmd met WKK. Tijdens de rondgang konden de geïnteresseerden de teelt van pruimtomaat, courgette, komkommer en blokpaprika bekijken en ondertussen de tussentijdse resultaten meepikken. Het bedrijf stelde zich al onmiddellijk open om samen met PCG een bemestingsproef bij hen aan te leggen met verschillende soorten basisbemesting (groencompost, champost, wormencompost, …).

Vaak profiteren veehouders van de graanstoppels om ruimte te maken in de mestkelders voor de komende winter. Dankzij hun mestopslag hoeven Louis en Gert Vandijck uit Peer dit niet te doen, zodat ze de mest optimaal kunnen aanwenden tijdens het voorjaar.

In de boomkwekerij leeft nog vaak de idee dat een nieuwe aanplant stalmest moet meekrijgen voor jaren, tot aan de rooi. Maar niks is minder waar. De jonge boompjes krijgen al die voedingselementen niet tijdig opgenomen, met uitspoeling tot gevolg. Boomkweker Joost De Winter doet het al jaren met minder, met veel minder.

Door de droogte dit voorjaar, is het thema water actueler dan ooit. Land- en tuinbouwers hebben nood aan water om teelten te beregenen. Op woensdag 21 juni 2017 vond een studieavond rond beregenen van openluchtgroenten plaats, georganiseerd door Bart Debussche (Departement Landbouw en Visserij). Hier volgen de belangrijkste conclusies van de avond.

Het demonstratieproject ‘Het ABC in Vlaamse percelen’ dat in 2016 van start is gegaan, tracht strategieën en technieken aan te brengen om zoveel mogelijk koolstofrijk materiaal op de percelen te houden of aan te wenden.

Het komt er meer dan ooit op aan de bemesting zo juist mogelijk af te stemmen op de behoeften van het gewas. Een beperkte voorraadbemesting aangevuld met bijbemesting(en) op basis van staalnames is dé sleutel tot succes. Een landbouwer aan het woord die daar sinds kort helemaal van overtuigd is.

Betreed de grond alleen als die voldoende droog is. Bewerk niet dieper dan nodig en vermijd (te) zware druk op de bodem. Een bodem in goede toestand laat de gewassen toe de voedingsstoffen optimaal te benutten, voorziet ze van voldoende lucht en water, is goed bestand tegen erosie en verslemping. Hij houdt ook het organischestofgehalte op peil. Tussen het bekalken en bemesten las je liefst een periode van vier weken in. Hou voldoende afstand tot de waterlopen bij het bewerken, bemesten en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen

Weet dat niet alleen de wettelijke bepalingen van belang zijn. Vooral het tijdstip waarop het gewas de mest begint op te nemen speelt een rol voor een goede waterkwaliteit. MAP-man vraagt aandacht voor het tijdstip waarop je mest toedient. 

De perceels- en bedrijfsevaluaties van de Mestbank, de toenemende druk vanuit Europa voor een betere waterkwaliteit aan de MAP-meetpunten, stijgende meststoffenprijzen … Land- en tuinbouwers worstelen met veel factoren. Het komt er nu meer dan ooit op aan de bemesting zo juist mogelijk af te stemmen op de behoeften van de teelt en het perceel. Voor advies op maat kan je terecht bij het CVBB. Voor het vijfde jaar op rij en met toenemend succes staan de adviseurs van het CVBB dit seizoen opnieuw klaar om je te begeleiden.

De winter is het uitgelezen tijdstip om een bemestingsplan op te maken voor het komende seizoen. Voor je enthousiast van start gaat, sta je het best even stil bij je bemesting en teeltplan van vorig jaar. Denk daarover na en bedenk hoe je je bemestingsplan voor 2017 kan optimaliseren.

Bij het begin van het jaar is het alle hens aan dek om je administratieve zaken in orde te brengen. Denk maar aan de Mestbank- en wateraangifte en allerlei aanvragen. MAP-man zet op een rij wat belangrijk voor je is in het kader van het Mestdecreet en de wateraangifte.

Het voorbije jaar willen we snel vergeten. Weerproblemen en economische grillen veroorzaakten veel schade. Ondanks heel wat inspanningen bleef het te midden van alle onzekerheden moeilijk om de waterkwaliteit nog meer de goede richting uit te sturen. Maar alleen wie volhoudt, wint – ook in het MAP-verhaal. We willen van 2017 een kantelpunt maken en aan Europa tonen dat we onze waterkwaliteit echt willen verbeteren. Met mijn nuttige tips wil ik daaraan bijdragen. Map-man wenst jou en je gezin alvast een voorspoedig 2017!

De waterkwaliteit in Vlaanderen verbetert stilaan, onder meer dankzij maatregelen en inspanningen van de landbouwers. Onder het motto ‘Het steekt wel nauw’ hebben we in dit artikel aandacht voor verontreinigingen die soms over het hoofd gezien worden, zoals incidentele of structurele lozing van erfsappen of waswater. Van de VMM krijg je tips om te voorkomen dat erfsappen, bijvoorbeeld van een maïssilo, in een waterloop terechtkomen. Inagro legt je uit hoe je waswater kunt hergebruiken.

Voor een efficiënte benutting van meststoffen en kalk is het belangrijk om op perceelsniveau rekening te houden met de zuurtegraad en de voedingstoestand van de bodem. Blindelings bemesten of bekalken kan negatieve gevolgen hebben voor de gewasopbrengst en -kwaliteit en verhoogt ook het risico op uitspoeling. Door een bodemstaal van de bouwvoor te laten analyseren en het bijhorende bemestings- en bekalkingsadvies op te volgen kan er optimaal worden voldaan aan de vereisten van het gewas, zonder dat meststoffen verloren gaan.

Het project Leve(n)de bodem wil de kloof dichten tussen het reeds uitgevoerde onderzoek en de praktijk. Het project biedt de landbouwers een platform om een verandering te bewerkstelligen door te werken aan bewustwording en implementatie van de maatregelen.

Tijdens het natte voorjaar van 2016 kon je er niet naast kijken dat de groei van gewassen erg ongelijk verliep. Op laaggelegen percelen waren opbrengstverliezen sowieso moeilijk te vermijden, maar een ongelijke groei op één perceel of tussen nabijgelegen percelen was opmerkelijk en vaak te wijten aan een verschil in bodemstructuur. Werken aan een goede bodemstructuur kan het risico op opbrengstverliezen dan ook gevoelig doen dalen, zeker in jaren met extreme weersomstandigheden.

Van 1 oktober tot 15 november wordt op veel percelen gemeten of het nitraatresidu niet te hoog is. Op het Mestbankloket vind je een overzicht van je percelen die bemonsterd moeten worden en alle praktische informatie. Meld tijdig dat je band- of rijbemesting toegepast hebt of dat je aanwezig wilt zijn bij de staalname. Je kunt er ook melden dat een staalname niet correct verlopen is. Op controlepercelen kan je op eigen kosten een tegenstaal laten nemen. Contacteer tijdig een erkend lab indien je percelen moet laten bemonsteren op eigen kosten.

Gras is in Vlaanderen nog steeds de teelt met het grootste areaal. Jaarlijks wordt een deel van dat gras gescheurd en opnieuw ingezaaid met gras of een andere teelt. Omdat grasland scheuren een risico inhoudt voor de waterkwaliteit, moet dat weloverwogen gebeuren.

Het is bedrijfseconomisch en milieukundig een win-win om uw grasland goed te verzorgen zodat het zo lang mogelijk productief kan blijven. Van productiederving, hoge kosten voor herinzaai, erosie, nutriëntenverliezen en dergelijke meer is dan geen sprake.

Een minderwaardige zodekwaliteit en teeltrotatie kunnen argumenten zijn om het scheuren van grasland te rechtvaardigen. De uitdaging is om het scheuren van grasland zodanig te plannen en uit te voeren dat de vrijgestelde nutriënten zoveel mogelijk worden opgenomen en benut door het volgende gewas. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel.