De kaswittevlieg, Trialeurodes vaporariorum, is wijdverspreid in België, maar de kennis over het voorkomen van de tabakswittevlieg, Bemisia tabaci, in België is beperkt. We willen met dit project vooral een beeld krijgen van de verspreiding van de tabakswittevlieg in België en het risico van deze wittevlieg voor onze glastuinbouw. Daarom zoeken we deze zomer naar vers op vangplaat gevangen tabakswittevlieg.

De zomer loopt op z’n einde; tijd om te controleren of de instellingen van de klimaatcomputer zijn afgestemd op de dalende daglengte en de lagere buitentemperaturen. Om onnodige energiekosten te vermijden en uw teelten optimaal te laten verlopen, zetten we enkele aandachtspunten op een rij.

De afgelopen weken duikt het Cucurbit Aphid-Borne Yellows virus (CABYV) steeds meer op bij Nederlandse komkommertelers. Het van oorsprong mediterrane plantvirus verspreidt zich sinds juni snel. Boosdoener zijn luizen. Die zijn met het huidige middelenpakket echter niet eenvoudig te bestrijden.

Het Tomato Brown Rugose Fruit Virus, of kortweg ToBRFV virus, is een relatief nieuw virus dat kan voorkomen op tomaat, Spaanse peper alsook op paprikarassen zonder ingebouwde resistenties. Het virus kan een grote impact hebben op de tomatenteelt, maar is niet gevaarlijk voor mensen of dieren. Het is makkelijk via contact overdraagbaar op gezonde planten en dus heel besmettelijk. ToBRFV maakt deel uit van de familie van de Tobamovirussen waar TMV (Tabaksmozaïekvirus) en ToMV (Tomatenmozaïekvirus) ook toe behoren. Het verschil met TMV en ToMV is dat dit nieuwe virus de algemeen ingekruiste resistentie, die gebaseerd is op het resistentiegen Tm2, doorbroken heeft.

Met het felle weer van de afgelopen weken – en hetgeen er waarschijnlijk nog zit aan te komen – moeten we extra aandacht hebben voor het behoud van een zo stabiel en tegelijk actief mogelijk groeiklimaat. Daarnaast vereist deze periode ook meer oplettendheid bij nieuwe plantingen of zaaiingen en het efficiënt gebruik van fytomiddelen

De proef heeft een tweeledig doel: enerzijds willen we kijken naar de natriumtolerantie van aubergine door de vergelijking te maken tussen standaard hydrocultuur, hydrocultuur met toevoeging van extra NaCl in de meststofselectie en aquaponics waarbij een deel van het afvalwater van de omegabaarskweek dient voor de aanmaak van de voedingsoplossing. Anderzijds is het ook een rassenproef waarbij we de rassen Beyonce (Rijk Zwaan), Tracey (Rijk Zwaan) en Lemmy (Enza) gaan vergelijken, allen geënt op Maxifort (De Ruiter). We hopen naast de vergelijking binnen de standaard hydrocultuur ook enige verschillen te kunnen waarnemen op vlak van hun natriumtoleranties.

Nu het weer zijn koers richting lente lijkt te hebben ingezet en de onbelichte vruchtgroenteteelten volop in productie zijn, is het zaak alert te zijn voor plaaginsecten die de teeltwissel hebben overleefd of de serre komen ingevlogen. Besteed hierbij bijzondere aandacht aan de schildwantsen (Pentatomidae), die met hun stekend-zuigende monddelen ernstige schade en verliezen kunnen veroorzaken in de fruit- en groenteteelt.

De verschillende praktijkcentra en Scientia Terrae kunnen een basisprotocol ter beschikking stellen dat bij een mogelijke ToBRFV-besmetting kan worden aangepast aan de specifieke bedrijfssituatie. Belangrijk om weten is dat een besmetting geen uitzichtloze situatie hoeft te zijn; zo werden in het verleden gevallen in Duitsland gemeld die achteraf terug helemaal clean waren dankzij een strak hygiënebeleid.

Voor de aanpak van Fusarium moet gezocht worden naar oplossingen door hygiëne, resistente rassen en (groene) gewasbeschermingsmiddelen. Ook door de grond te behandelen, kan je het inoculum terugdringen en zo de symptomen onder controle houden. Om verdere uitbreiding op het bedrijf en tussen bedrijven van de verschillende fysio’s zo veel mogelijk te beperken zijn hygiënemaatregelen noodzakelijk.

Gebruik van natuurlijke kleurstoffen in biobased verpakkingsmateriaal. Wist je dat we in Europa per jaar ongeveer 87 miljoen ton verpakkingsafval produceren? Het goede nieuws is dat er een deel hiervan biobased verpakkingen zijn die recycleerbaar of biologisch afbreekbaar zijn.

In the Interreg Northwest Europe project CurCol, we investigate the color production and application in bioplastic and paper packaging, based on the yellow natural colorant curcumin. And that process already starts with the cultivation of the turmeric plant.

Welke installaties, pompen en filters heb ik nodig? Wat is aquaponics? Hoe maak ik het smart?  Kan aquaponics in een stad? Wat is een levensvatbaar businessmodel? Welke tips and tricks kan ik meenemen van andere stadslandbouwprojecten? Deze webinar introduceert je in de wereld van aquaponics.

Meerdere studies hebben aangetoond dat in het algemeen de vluchtige organische stoffen (‘VOS’) van Allium spp. een afstotend effect hebben op insecten, waaronder de groene perzikluis (Myzus persicae). Daarom hebben we, gelijktijdig met Université Picardie die een proef op laboschaal uitvoerde, een veldproef opgezet waarbij we beiden kozen voor prei als aanverwante plant met paprika. De proef op het PCG was een biologische tunnelteelt, waarbij we voor paprika het ras Sprinter (Vitalis) geënt op Scarface (Vitalis) kozen, en voor prei het ras Oslo (Vitalis).

In 2019 lag een proef aan op het PCG om de beschutte hydroteelt van prei in teeltgoten verder op punt te zetten. Voor de typische gewaskenmerken van prei zoals de opgerichte bladeren en witte schacht was een aanpassing nodig aan het huidige teeltgootmodel (MGS) dat voor sla gebruikt wordt. Hiervoor brachten we verticale wanden op de goot aan die bovenin voorzien werden van verschillende technische materialen, zoals steunschuim en borstels.

Het project heeft o.a. als doel om een intelligent beheerssysteem te ontwikkelen en te demonstreren dat toelaat om bestaande installaties op een praktische manier te monitoren a.d.h.v. sensoren. Daarnaast zullen we ook tools ontwikkelen voor zij die nog niet zo bekend zijn met de wereld van aquaponics. Via een ‘smart game’ willen we dit op een laagdrempelige manier doen voor iedereen. 

Op maandag 19 oktober 2020 nodigen we je graag uit op het proefveldbezoek 'Beredeneerde irrigatie in bladgewassen onder glas'. Start om 16u00 op het PCG, einde voorzien om 17u30. Rondgang in de teelten van alternatieve sla en kropsla met de aandacht op de validatie MIRLET-tool & demonstratie gebruik MIRLET-tool.

DynaGrow houdt tegelijkertijd rekening met een DLI-streefwaarde die je zelf op geeft, het weer op dat moment en de dagen nadien, alsook de verwachte elektriciteitsprijzen zoals de Spot Belpex. DLI of de Dagelijkse Licht Integraal is de dagelijkse hoeveelheid PAR-licht die het gewas ontvangt per vierkante meter. De DLI-streefwaarde komt overeen met een optimale groeicurve en opbrengst van het gewas.

Bij de opstart van de teelt plaatsen we een sensormodule in je serre die de essentiële klimaatdata zal gaan opmeten waarmee het model wordt gevoed. Als teler log je vervolgens in op de MIRLET-app en krijg je onmiddellijk te zien hoeveel water de afgelopen dagen werd verdampt. De app berekent vervolgens hoeveel water je moet bijgeven en zo geef je het gewas exact wat het nodig heeft. De irrigatie aansturen doe je nog steeds zoals vroeger, alleen heb je nu meer zekerheid dat je effectief geeft wat de plant nodig heeft.

Het Interreg NWE project CurCol onderzoekt het economisch potentieel voor de productieketens van regionaal geproduceerde planten tot kleurstoffen in plastic en papieren verpakkingen. Het project beoogt drie pilots voor kleurstofproductie en -toepassing in verpakkingen, door barrières, business cases en actieplannen te definiëren. De focus van CurCol ligt op de gele natuurlijke kleurstof kurkumine.

Hemelwater is uiteraard het beste uitgangswater om te irrigeren of voedingsoplossing mee aan te maken. Maar een plotse overgang naar minder geschikt water zoals bijvoorbeeld boorputwater kan de planten een plotse groeivertraging geven en het gewas dof zetten. Start daarom tijdig met het mengen van regenwater met dit water van tweede keuze, bijvoorbeeld in een verhouding 50/50 of 60/40 van tweede keuze/regenwater, ook al is er nu nog genoeg voorraad. 

Binnen het vorige project FUNSLA werd een hygiëneprotocol opgesteld en werden rassenproeven opgezet en gewasbeschermings- en ontsmettingsmiddelen uitgetest. Hieruit bleek dat bepaalde alternatieve slarassen, zoals verschillende rassen van lollo bionda, een hoger tolerantieniveau hebben dan kropsla en dat sommige biologische en chemische producten kunnen worden ingezet om de symptomen licht te onderdrukken, maar geen enkel product vertoonde voldoende werkzaamheid. Tot op heden is geen enkel bedrijf erin geslaagd om opnieuw een volledig jaar ‘Fusarium-vrij’ te telen.

Half mei, na de Ijsheiligen, is traditioneel het moment om de warmtebehoevende vruchtgroenten (tomaat, paprika, komkommer en aubergine) aan te planten in onverwarmde koepels. Enkele aandachtspunten op een rijtje ...

Het nieuwe vruchtgroenteseizoen onder glas is al gestart terwijl de bestelling van plantgoed voor de meeste tunneltelers al de deur uit is. En daarmee doen we ook een oproep om ziekten en plagen grondig te (gaan) monitoren of scouten onder het motto ‘beter voorkomen dan genezen’. Voor de serretelers is het nu al van belang de populatieopbouw van de biologische bestrijders in de gaten te houden en voldoende te stimuleren. We kenden immers tot op vandaag een zachte winter waardoor we in het algemeen een vroegere opduik van plaaginsecten kunnen verwachten.

Er werden negen soorten groenten opgeplant op het mobielegotensysteem (MGS): knolvenkel, koolrabi, rode biet, witte en groene selder, knolselder, broccoli, bloemkool en boerenkool. Het doel van deze demonstratieve proef was om een eerste ervaring op te doen en na te gaan welke gewassen potentieel hebben voor een teelt op mobiele goten onder glas.

In 2019 lag een proef aan op het PCG om de beschutte hydroteelt van prei in teeltgoten verder op punt te zetten. Voor de typische gewaskenmerken van prei zoals de opgerichte bladeren en witte schacht was een aanpassing nodig aan het huidige teeltgootmodel (MGS) dat voor sla gebruikt wordt. Hiervoor brachten we verticale wanden op de goot aan die bovenin voorzien werden van verschillende technische materialen, zoals steunschuim en borstels. Het plantmateriaal kweekten we op in trays op kweektafels dat we nadien op de goten plantten.

Voor het optimaliseren van een detectiemethode zijn we nog op zoek naar plantmateriaal besmet met Acidovorax valerianellae. Heb je een (vermoeden van) infectie met de bacterie op je bedrijf, neem dan zeker contact op met PCG glasteamen werk mee aan een oplossing voor het Acidovorax-probleem.

Afgelopen teeltseizoen werd bij verscheidene tomatentelers het gewas frequent bespoten met zwavelproducten waardoor Macrolophus zich minder vlot en talrijk kon opbouwen. In 2019 bleef tomatengalmijt beter onder controle, maar Tuta absoluta en Bemisia tabaci kregen meer vrij spel. Door de aanwezigheid van het ToBRFV-virus op enkele tomatenbedrijven bij onze noorderburen, moeten we extra alert zijn voor de hygiënepraktijken op het bedrijf.

Met aquaponics worden 2 sectoren, de visteelt en de groenteteelt, samengebracht en veel technieken die gekend zijn in één van deze of beide sectoren kunnen helpen om aquaponics als geheel te optimaliseren. Deze technieken werden door de projectpartners gebundeld in een inventarisatiedocument waarvan de eerste versie nu beschikbaar is. Het document is een bundeling van verschillende hoofdstukken die elk een bepaald aspect van aquaponics aan bod laten komen. Zo is er een hoofdstuk dat meer info geeft over de wetgeving en dat doorverwijst naar de verantwoordelijke instanties in Vlaanderen en Nederland. In een ander hoofdstuk wordt ingegaan op filtertechnieken, terwijl een volgend onderdeel dan weer over waterontsmetting gaat.

Het opsplitsen van de licht- en donkerperiode in twee dynamische blokken voor de teelt van hydrosla is mogelijk. Uit proeven met zowel multicolorsla als kropsla bleek dat deze strategie in vergelijking met een klassieke sturing toelaat om te besparen op elektriciteitskosten, zonder in te boeten op productie of kwaliteit.

In dit project werken Franse, Waalse en Vlaamse partners over de grenzen heen samen rond de ‘zero-fyto’ teelt van groenten en fruit, d.i. zonder het spuiten van gewasbeschermingsmiddelen. Met de samenwerking beogen we mogelijke zero-fyto methoden voor de beheersing van een aantal doelplagen te identificeren, te valideren in de praktijk en door te geven naar de sector.

Dat de teelt van tomaten en Omegabaars een goede combinatie is, heeft het onderzoek op het PCG al bewezen. Bovendien wordt het reeds op professionele schaal in de praktijk toegepast bij de bedrijven Aqua4C en Tomato Masters. In 2018 en 2019 werden proeven aangelegd met komkommer in een aquaponicteeltsysteem. De resultaten tonen aan dat er potentieel is voor de combinatie van komkommer- en visteelt. 

Om ook glastuinbouwers te inspireren hoe die circulaire toekomst er voor hen kan uitzien, organiseerde Boerenbond in samenwerking met PCG, Innovatiesteunpeunt, KBC, ILVO, Smart Digital Farming en het Vlaams departement L&V het evenement ‘Klimaatneutrale komkommer, techno-tomaat of smart sla? Circulaire glastuinbouw in 2030’ dat op 4 juni doorging in het PCG. Dit netwerkevent voor tuinders en technologiebedrijven bracht eerst een mix van zowel resultaten van praktijkgericht onderzoek als de mogelijkheden van nieuwe technologieën. Keynote speaker Henry Gordon Smith sloot de avond af met een nuchtere kijk op de wereld van urban farming en verticale teelten.

We onderzochten het potentieel van nutriëntenrecuperatie en slibverwerking van aquaponicsslib. Een duurzamer aquaponicssysteem is mogelijk dankzij de mineralisatie van visslib. We bereikten 44% slibvermindering en konden de nutriënten recupereren

De bacterie Acidovorax valerianellae blijft voor problemen zorgen in de veldslateelt en een oplossing is nog niet beschikbaar. Wel is geweten dat de bacterie gevoelig is voor warmte, waardoor de mogelijheid bestaat dat deze vernietigd kan worden met een brander.

Dit gebrek aan licht kan zich bij bijvoorbeeld komkommer ook uiten in het minder vlot uitgroeien van de vruchten. Die slechtere uitgroei vertaalt zich als vruchten met kromming of onregelmatige verdikking(en).

Op vrijdag 22 maart kwam de klankbordgroep van Aquavlan2 opnieuw samen. De projectpartners ronden hun onderzoek af en deelden hun resultaten met de aquacultuursector. Zes onderwerpen vulden het programma, van duurzaam visvoer tot grondsmaakpreventie.

Ben je een ondernemer met een idee voor de aquacultuursector? Dankzij het project Aquavlan2 krijg je de kans om dat idee tot een businessconcept uit te werken. Via een vouchersysteem kan je tussen €3.000 en €30.000 steun krijgen in de vorm van      expertise of diensten. De volgende en laatste voucherkeuringsronde is op 28 februari 2019. Dit is jouw laatste kans!

Op vrijdag 7 december 2018 vond de studiedag led-belichting in de tuinbouw plaats op het PCS te Destelbergen. Led kan gebruikt worden in de serre als bijbelichting, zowel boven als tussen het gewas, maar ook als stuurlicht. Eveneens zijn toepassingen in een meerlagensysteem mogelijk. In de posters hieronder worden onderzoek, expertise en praktische tools voorgesteld. Zowel sierteelt, groenteteelt als aardbeienteelt komen hierbij aan bod.

Bladgewassen die de komende periode geoogst worden, hebben er een lange groeiperiode opzitten tijdens de donkerste maanden van het jaar. De groei verloopt opvallend trager dan tijdens de zomer en de teelt vraagt een aangepaste teelttechniek. Die donkere maanden zorgen ook voor een tragere afbraaksnelheid van gewasbeschermingsmiddelen en minder effect van groeiverdunning op het residu. Houd er altijd rekening mee om vroeg genoeg te stoppen met het uitvoeren van behandelingen zodat het geoogste product voldoet aan de geldende residunormen.

Op vrijdag 7 december 2018 vond de studiedag led-belichting in de tuinbouw plaats op het PCS te Destelbergen. Led kan gebruikt worden in de serre als bijbelichting, zowel boven als tussen het gewas, maar ook als stuurlicht. Eveneens zijn toepassingen in een meerlagensysteem mogelijk. In de presentaties hieronder wordt ingegaan op wat led-licht doet met de plant en in welke mate deze energiezuinige vorm van belichting economisch verantwoord is.

Het Europese project Aquavlan2 steunt aquacultuurondernemers met een idee. Via een uniek vouchersysteem worden bedrijfsspecifieke vragen beantwoord. In oktober heeft het vouchercomité twee vouchers goedgekeurd. Het Vlaamse bedrijf Aqua4c en de Nederlander Robbert Willemsen denken na over de productie van roze Omegabaars.  De tweede voucher is voor het Nederlandse bedrijf Sea Protein dat macrowieren wil produceren. 

De klimaatcomputer bevat een grote hoeveelheid data die voor jou als teler erg belangrijk is en veel informatie bevat. Hackers zijn erop uit om deze informatie te blokkeren en gebruiken daarvoor onder andere cryptosoftware. Deze software vergrendelt alle bestanden op je computer waarna geld gevraagd wordt om deze vergrendeling ongedaan te maken. Het is belangrijk je klimaatcomputer hier zo goed mogelijk tegen te beschermen.

Sinds 2015 voert het PCG al verkennende proeven uit voor de beschutte teelt van prei op water. De buitenlandse markten ontwikkelen meer en meer de vraag naar prei die volledig vrij is van gronddeeltjes, ready-to-use is, en idealiter ook nog eens zeer weinig of geen pesticiden bevat.

Bij verschillende serreslabedrijven in Vlaanderen werd de bodemgebonden pathogeen Fusarium oxysporum f.sp. lactucae vastgesteld. De schimmel dringt de plant binnen via de wortels en koloniseert vervolgens het vaatweefsel, dat uiteindelijk volledig zal verstoppen.

Recente internationale handelsovereenkomsten creëren interessante nieuwe exportmogelijkheden van één van onze vaandeldragers uit de groenteteelt: prei. Deze grotendeels onbenutte markten, en stilaan ook de Europese, verlangen echter een zeer kwalitatief product. PCG zet daarom in op onderzoek naar de beschutte hydroteelt van prei om dit te kunnen aanbieden.

Elk gewas, ras en zelfs groeistadium beschikt over een specifieke lichtbehoefte die nodig is voor het bereiken van een optimale productiviteit en kwaliteit. Kennis hierover laat toe om exact te bepalen hoeveel extra licht nodig is, wanneer een zekere hoeveelheid zonlicht verwacht wordt, om aan die dagelijkse lichtbehoefte te voldoen. Bij de bepaling van deze streefwaarde moet er – naast het type gewas – echter ook nog rekening worden gehouden met enkele bijkomende factoren zoals de lichtdoorlatendheid van de serre, de geïnstalleerde belichtingscapaciteit en uiteraard ook de weersvoorspellingen tijdens de teeltperiode.

Dankzij het vouchersysteem van het Interreg-project Aquavlan2 krijg je als aquacultuur-ondernemer een unieke kans. Je kan tot € 30.000 steun ontvangen om je idee tot een businessconcept uit te werken. Heb je zelf een idee? Dien dan jouw voucher in bij de aquaconsulent.

Met aquaponics worden 2 sectoren, de visteelt en de groenteteelt, samengebracht en veel technieken die gekend zijn in één van deze of beide sectoren kunnen helpen om aquaponics als geheel te optimaliseren. Deze technieken werden door de projectpartners gebundeld in een inventarisatiedocument waarvan de eerste versie nu beschikbaar is. Het document is een bundeling van verschillende hoofdstukken die elk een bepaald aspect van aquaponics aan bod laten komen. Zo is er een hoofdstuk dat meer info geeft over de wetgeving en dat doorverwijst naar de verantwoordelijke instanties in Vlaanderen en Nederland. In een ander hoofdstuk wordt ingegaan op filtertechnieken, terwijl een volgend onderdeel dan weer over waterontsmetting gaat.

Binnen het FUNSLA-project hebben we een app opgesteld die een determinatie-applicatie bevat om de smetpathogenen te helpen determineren. Daarnaast zijn aan de app informatiefiches toegevoegd van de verschillende pathogenen. 

Het project Aquavlan2 steunt ondernemers binnen aquacultuur met een idee. Via een vouchersysteem worden hun bedrijfsspecifieke vragen beantwoord.  Het vouchercomité gaf op 16 april 2018 goedkeuring aan twee nieuwe aanvragen. In totaal kregen reeds elf bedrijven een voucher toegekend. 

Aquaponics, je hebt er misschien al van gehoord. Het is de combinatie van vis- en groenteteelt. Een viskweker heeft nood aan kwaliteitsvol water dat hij bij de glastuinbouwer kan vinden. Na het gebruik kan het water vol nutriënten terug naar de teler. Die gebruikt het op zijn beurt om gewassen te kweken.

Voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zorgt de overheid voor een wettelijk kader zodat alles perfect in orde is voor de voedselveiligheid. Toch stellen we vast dat sommige afzetmarkten bovenwettelijke eisen afdwingen, waardoor telers nood hebben aan informatie voor het telen van een meer residuarm product. Om hen daarbij te helpen, ontwikkelden Inagro, PCG, PSKW en UGent een webapplicatie voor sla, komkommer en prei. 1 Jaar na de lancering vieren we straks onze honderdste gebruiker. 

Met de nieuwe Europese en zonale toepassingsvoorwaarden kan je metam-natrium (Terrasan en Solasan) en metam-kalium (Tamifume) sinds 1 januari 2017 alleen nog toepassen via druppelbevloeiing. Omdat deze techniek nog niet volledig op punt staat, werd in 2017 een 120-dagenregeling goedgekeurd voor bodeminjectie.

Aquaponics, je hebt er misschien al van gehoord. Het is de combinatie van vis- en groenteteelt. Een viskweker heeft nood aan kwaliteitsvol water die hij bij de glastuinbouwer kan vinden. Na het gebruik kan het water vol nutriënten terug naar de teler die het op zijn beurt hergebruikt om gewassen te kweken. Interesse in een samenwerking met een viskweker, maar je hebt nog vragen rond de werking en haalbaarheid voor jouw bedrijf? Lees dan zeker verder.

Het nieuwe teeltseizoen is weer van start gegaan voor de vruchtgroenten en dus is het noodzakelijk om de komende tijd de juiste acties uit te voeren. Wanneer het gewas is aangeplant, begint ook het monitoren of scouten van ziekten en plagen en het uitzetten van de biologische bestrijders.

Het PCG heeft de afgelopen jaren al op kleine schaal geëxperimenteerd met een alternatief teelt- en dragersysteem voor de grondloze teelt van prei om het systeem zoveel mogelijk te kunnen automatiseren. De eerste resultaten hiervan waren alvast veelbelovend.

Het PCG zet in op verdere teeltoptimalisatie om te komen tot een rendabel model voor glastuinbouwbedrijven die aan de slag willen gaan met de innovatieve teelt van micro-algen.

Deze proef werd opgezet om de invloed van de sturing van assimilatiebelichting (led) o.b.v. het DLI-principe na te gaan in de hydroteelt van rode eikenbladsla. Als richtwaarde voor de vaste dagelijkse lichthoeveelheid werd 9 mol/m²/dag genomen.

Het PCG werkte de voorbije twee jaren mee in het MIP-project STOKSTROOM, waarin onderzoek gedaan werd naar alle aspecten van een aquaponicsysteem met omegabaars en tomaat. Dit project werd opgestart samen met onder andere viskwekerij Aqua4C en tomatenbedrijf Tomato Masters, die in 2018 een aquaponicsysteem willen opstarten. Omdat het om een pioniersproject gaat, was onderzoek noodzakelijk om optimale resultaten voor beide teelten te verzekeren.

De land- en tuinbouwsector in Vlaanderen heeft in de afgelopen jaren al stappen gezet in de goede richting op vlak van primair energieverbruik. De beoogde energiedoelstellingen van het Vlaams Klimaatplan 2013-2020 die we moeten behalen, komen op deze manier steeds meer in ons handbereik, en met de juiste duwtjes in de rug kunnen we er geraken.

De komkommers zijn eruit en ook bij de onbelichte tomatenteelt loopt het seizoen nu langzaam op zijn einde richting afrit Kerstmis. Met andere woorden, het is het ideale moment om zich te bezinnen over het plan van aanpak voor de grote schoonmaak tijdens de teeltwissel. Zodra u het volledige gewas met bladmateriaal en de matten uit de serre geruimd heeft, en eventueel onkruid verwijderd is, is alles klaar om op te bouwen naar de volgende teelt.

De stap van de grondteelt van sla naar hydroteelt is een zware investering, onder andere door de investering in bijbelichting. Maar bijbelichting laat een teler toe om sla te kunnen aanleveren tijdens de wintermaanden, wanneer de prijzen beter zijn.

Deze zomer kwamen Nederlandse en Vlaamse onderzoekers samen om kennis uit te wisselen vanwege de aanhoudende problemen met Fusarium in sla. De onderzoekers van UGent, PSKW, Inagro, PCG, LTO Glaskracht, Wageningen University en Research, Botany, Proeftuin Zwaagdijk en Groen Agro Control informeerden elkaar over de stand van zaken van de diverse onderzoeken en bespraken mogelijke vervolgstappen om te komen tot meer concrete oplossingen voor de praktijk.

Na een plotse sterke uitbreiding van de tomatengalmijt op bedrijven in 2016, is deze ook in 2017 wijdverspreid aanwezig. Hoewel de mijten in 2016 vrij goed beheersbaar waren, lijkt dit voor dit seizoen veel minder het geval. Wat kan je doen om problemen te voorkomen en hoe kan je geholpen worden eens de galmijten op je bedrijf aanwezig zijn? Tijd voor een overzicht.

Het programma van het proefveldbezoek op vrijdag 25 augustus 2017 omvatte het bezoeken van de teelten tomaat en komkommer in de gangbare en in de bioteelt. Voor de start van de demo werden eerst de biologische beschermingsmiddelen toegelicht. Ook de beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer (LA traject 140982) kwam aan bod.

Al enkele jaren kan je bij Odisee terecht voor een degelijke inleidende cursus aquacultuur. Ook dit jaar verzorgt de onderzoeksgroep Aqua-ERF (Aquaculture Education and Research Facility) van Odisee zo’n opleiding.

Dit groene goud wordt al gebruikt voor verschillende toepassingen, maar onze focus zal liggen op de maximalisatie van de inhoud aan de natuurlijke blauwe kleurstof die deze microalg bevat, genaamd fycocyanine.

Bij een windkracht hoger dan 8 Beaufort (62-74 km/u) wordt gesproken van een storm. Tot nog toe werd altijd aangeraden om de ramen aan de luwe zijde bij stormweer te openen op een kier (3-5 cm).

Een nieuw bremia fysio kwam echter algemeen voor in Europa en wordt zo het nieuwe fysio BI: 33EU. Enkel de Zuid-Europese landen werden tot nog toe gespaard van dit nieuwe fysio, in België werd het wel al opgemerkt.

De derde week van april kwamen Europese onderzoekers die werken rond aquaponics samen in het Spaanse Murcia. Gedurende de drie daagse bijeenkomst stonden onder andere enkele bedrijfsbezoeken op het programma.

In het project Aquavlan2 krijgen ondernemers een unieke kans om zeer bedrijfsspecifieke vragen te laten beantwoorden via een voucher. Zes bedrijven dienden samen vier voucheraanvragen in. Drie aanvragen werden in de maand april 2017 goedgekeurd voor uitvoering. De Vlaamse firma’s Crevetec, Lambers-Seghers, Proviron, Joosen-Luyckx-Aqua-Bio en het Nederlandse Aquaculture Farming Technology (AFT) krijgen zo ondersteuning in hun R&D. Geïnteresseerde bedrijven kunnen hun voucheraanvraag alsnog indienen.

De provincie Oost-Vlaanderen, Boerenbond en de FOD Binnenlandse Zaken hebben een aantal type-oplossingen uitgewerkt voor brandveiligheid in serres die gelijkwaardig zijn aan de wettelijke brandveiligheidsnormen die worden opgelegd. “Dit moet de doorlooptijd van vergunningsdossiers aanzienlijk kunnen verkorten. Het biedt gemeentebesturen en brandweerkorpsen ook een houvast in de advisering van dossiers, wat tot meer gunstige adviezen kan leiden”, zegt Alexander Vercamer, Oost-Vlaamse gedeputeerde voor Landbouw.

Aquavlan2 ondersteunt bedrijven in de aquacultuur- en glastuinbouwsector in de grensregio Vlaanderen-Nederland met technische innovatie. De verdere ontwikkeling van technieken moet hen in staat stellen om kringlopen in de zoute en zoete aquacultuur te sluiten, nieuwe voeders voor schelpdieren en vissen te benutten en de grondsmaak in aquatische producten te voorkomen. Daarnaast krijgen ondernemers de unieke kans om zeer bedrijfsspecifieke vragen te laten beantwoorden via een vouchersysteem. Zo wordt de sector verder uitgebouwd en versterken bestaande bedrijven hun concurrentievermogen op wereldschaal.

Binnen het REDUNG project werd een verdampingsmodel ontwikkeld voor sla. Het model voorspelt de verdamping van bodem en gewas en vormt zo een beslissingsondersteunende applicatie bij de irrigatie. De bedoeling is dat je als teler zelf het moment van irrigeren beslist  en dat je de applicatie kan raadplegen om te weten hoeveel water er moet gegeven worden.

Op 17 januari 2017 organiseerden de projectpartners van het LA-traject 'LightMan' (VLAIO), in samenwerking met Lycopersicon en Biobest, een studiedag rond belichte teelten. Meer dan 100 bezoekers volgden deze studiedag mee. Het gevarieerde assortiment aan sprekers wierp hun licht op de impact op enkele teelten (sla, tomaat, aardbei en paprika) evenals teelttechnieken wanneer u overgaat tot assimilatiebelichting. Zowel de traditionele SON-T lamp als verschillende types LED-belichting kwamen aan bod.

Het PCG heeft geïnvesteerd in een nieuwe belichtingsinstallatie voor de serreafdeling met het mobiel goten systeem. Het proefcentrum speelde een voortrekkersrol in het onderzoek naar de beste praktijken bij het gebruik van een mobiel goten systeem, waaronder het gebruik van bijbelichting.

Binnen Aquavlan 2 wordt gewerkt aan de optimalisatie van zowel de maritieme als de zoetwater aquacultuur. De rol van het PCG is het optimaliseren van het concept aquaponics, hiervoor zal nauw samengewerkt worden met Inagro. Op het PCG wordt gewerkt met de Omegabaars in het aquaponicsysteem.

Aantastingen van de bacterie 'Acidovorax valerianellae' leiden tot oogsten die bijna volledig onverkoopbaar worden. Veldsla die besmet is met Acidovorax is typisch te herkennen aan de zwarte vlekjes die zichtbaar zijn op voornamelijk de kiemblaadjes en de eerste echte blaadjes.

De middelen die mogen ingezet worden voor het uitvoeren van een bodemontsmetting worden steeds schaarser. Basamid, met als actieve stof dazomet, mag toegepast worden om de 3 jaar en heeft een wachttijd van 3 weken. Ook stomen is een mogelijkheid, bij deze niet-chemische bodemontsmetting is een temperatuur van 70 °C op 30 cm diepte vereist.

Het donkere weer van de voorbije weken zorgt ervoor dat de planten trager groeien en verzwakken. In deze omstandigheden moet altijd extra aandacht besteed worden aan het beschermen van de plant tegen bodemziektes.

.

Om een goede opkomst van veldsla na zaai te garanderen moet extra aandacht besteed worden aan de beregening.

Het doel van dit project is een gebruiksvriendelijke applicatie op te stellen waarmee de teler, naargelang het tijdstip in de teelt en het moment van oogst, een gewasbeschermingsmiddel kan kiezen waarmee de oogst aan deze bovenwettelijke eisen voldoet. Deze applicatie is vanaf nu klaar om getest te worden op verschillende bedrijven. Wie graag eens kennismaakt met het model en het graag eens uittest op zijn bedrijf, kan contact opnemen met PCG glasteam.

Een uniforme beregening is vanzelfsprekend van groot belang voor een goede teelt en opbrengst. De uniformiteit van de beregening kan door verschillende factoren beïnvloed worden: druk in de leidingen, ouderdom van de doppen, onderhoud van het watersysteem, … Een niet uniforme beregening heeft natuurlijk een nadelig effect op productie en kwaliteit van de teelt. Hieronder enkele tips om problemen zoveel mogelijk te vermijden.

PCG heeft in april een nieuw systeem voor aquaponics in gebruik genomen. In dit systeem wordt het nutriëntenrijke water uit de viskweek gebruikt voor de fertigatie van tomatenplanten.

Op 4 maart organiseerde Inagro een studienamiddag over de actuele ziekteproblemen in de bladgewassenteelten onder glas. De sprekers van Inagro, PCG, UGent en PSKW focusten voornamelijk op de oplossingen die reeds werden gevonden in de projecten waarin zij samenwerken.

Op vrijdag 11 maart organiseerde PCG samen met de andere Vlaamse praktijkcentra voor land- en tuinbouw de Open Energiedag. Tijdens die dag zetten meer dan 20 bedrijven hun deuren open om collega-telers kennis te laten maken met de innovaties die zij toepassen op het vlak van energiebesparing of –opwekking. Voor de mensen die niet aanwezig konden zijn, zetten we hieronder de innovaties met toepassingen in de groenteteelt op een rijtje.

Een goede lichaamshouding aannemen tijdens het werk is van groot belang, zeker in een arbeidsintensieve teelt als prei. In 2014 startten het PCG, PSKW en Inagro een project - Vlaamse overheid, Dept. L&V - rond ergonomie in de tuinbouw. Er werd gezocht naar oplossingen om werkplekken ergonomischer in te richten. Enkele tips worden, aan de hand van de basisprincipes uit de ergonomie, meegegeven in onderstaande poster.

Een goede lichaamshouding aannemen tijdens het werk is van groot belang, zeker in een arbeidsintensieve teelt als sla (grondteelt). In 2014 startten het PCG, PSKW en Inagro een project - Vlaamse overheid, Dept. L&V - rond ergonomie in de tuinbouw. Er werd gezocht naar oplossingen om werkplekken ergonomischer in te richten. Enkele tips worden, aan de hand van de basisprincipes uit de ergonomie, meegegeven in onderstaande poster.

Een goede lichaamshouding aannemen tijdens het werk is van groot belang, zeker in een arbeidsintensieve teelt als sla (hydroteelt). In 2014 startten het PCG, PSKW en Inagro een project - Vlaamse overheid, Dept. L&V - rond ergonomie in de tuinbouw. Er werd gezocht naar oplossingen om werkplekken ergonomischer in te richten. Enkele tips worden, aan de hand van de basisprincipes uit de ergonomie, meegegeven in onderstaande poster.

Een goede lichaamshouding aannemen tijdens het werk is van groot belang, zeker in een arbeidsintensieve teelt als tomatenteelt. In 2014 startten het PCG, PSKW en Inagro een project - Vlaamse overheid, Dept. L&V - rond ergonomie in de tuinbouw. Er werd gezocht naar oplossingen om werkplekken ergonomischer in te richten. Enkele tips worden, aan de hand van de basisprincipes uit de ergonomie, meegegeven in onderstaande poster.

De nieuwe potentiële erosiegevoeligheidskaart 2016 is online raadpleegbaar op de bodemverkenner van DOV. De jaarlijkse potentiële erosiegevoeligheidskaart is het resultaat van berekeningen met een erosiemodel. Een modelberekening is altijd een vereenvoudiging van de realiteit omdat ze alleen rekening houdt met de parameters waarvoor informatie beschikbaar is voor heel Vlaanderen.

De afgelopen dagen zakte de buitentemperatuur voor het eerst deze winter voor lange tijd onder nul (Figuur 1). De recente ontwikkelingen op de olie- en gasmarkt maken de keuze om te stoken iets gemakkelijker. Naast bescherming tegen vorstschade of het aanhouden van een constante groeisnelheid in het gewas, zijn er aan het gebruik van de stookinstallatie bij bladgroenten neveneffecten verbonden. Hieronder sommen we er een aantal op, zodat je er op kan anticiperen of er zelfs voordeel uit kan halen.

Een goede lichaamshouding aannemen tijdens het werk is van groot belang, zeker in een arbeidsintensieve sector als de tuinbouw. In 2014 startten het PCG, PSKW en Inagro een Landbouw & Visserij-project rond ergonomie in de tuinbouw. Er werd gezocht naar oplossingen om werkplekken ergonomischer in te richten. Enkele tips worden, aan de hand van de basisprincipes uit de ergonomie, meegegeven in onderstaand artikel.

Twee jonge Belgische ondernemers hebben in Waregem hun eigen 'city farm' gebouwd. Zelf nemen de twee het woord 'landbouwrevolutie' in de mond wanneer ze spreken over hun bijzondere boerderij. Een boerderij in een container. De zon wordt er vervangend door speciale ledlampen en de sla wordt er in laagjes boven elkaar gekweekt. Het biedt niets dan voordelen: je hebt weinig ruimte nodig en geen last van droogte of zomerstormen. De sla groeit sneller en is even gezond. Is dit de boerderij van de toekomst?

Alternatieve sla rassenonderzoek met Batavia: Cherola (Syngenta), Donertie (Rijk Zwaan), Ersilie (Rijk Zwaan), Othilie (Rijk Zwaan), Tokapie (Rijk Zwaan) / Yscos: Crispagio = LS11856 (Syngenta), Crunchita (Rijk Zwaan) / groene eikenblad: Kimpusta = 82-21 RZ (Rijk Zwaan), Kitonia (Rijk Zwaan), LS 13901 (Syngenta), 82-85 RZ (Rijk Zwaan), rode eikenblad: Soupiraï (Rijk Zwaan), Zoumaï = 82-94 RZ ('Rijk Zwaan), 83-02 RZ (Rijk Zwaan) / Lollo bionda: Livorno (Rijk Zwaan), Lozano (Rijk Zwaan), 86-75 RZ (Rijk Zwaan).

Alternatie sla rassenonderzoek lenteteelt in hydrocultuur op het mobiel gotensysteem (MGS) met Batavia: Cherola (Syngenta), Donertie (Rijk Zwaan), Ersilie (Rijk Zwaan), Othilie (Rijk Zwaan), Tokapie (Rijk Zwaan) / Yscos: Crispagio = LS11856 (Syngenta), Crunchita (Rijk Zwaan) / groene eikenblad: Kimpusta = 82-21 RZ (Rijk Zwaan), Kitonia (Rijk Zwaan), LS 13901 (Syngenta), 82-85 RZ (Rijk Zwaan) / rode eikenblad Soupiraï (Rijk Zwaan), Zoumaï = 82-94 RZ (Rijk Zwaan), 83-02 RZ (Rijk Zwaan) / Lollo bionda: Livorno (Rijk Zwaan), Lozano (Rijk Zwaan), 86-75 RZ (Rijk Zwaan).

Inventarisatie van de sector met de medewerking van 29 slabedrijven (serresla, grondteelt) verspreid over de provincies West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen. De enquête bevatte vragen rond bemesting en irrigatie, de uniformiteit van de beregening getest en werd aan de telers gevraagd om gedurende een jaar bemestings- en irrigatiegegevens van de teelt bij te houden. In dit artikel worden enkele interessante resultaten van dit onderzoek meegedeeld.

Onderzoek uitgevoerd naar het verzoutend effect van verschillende meststoffen in bladgroenten. Omdat vezouting een langetermijneffect is, werd gedurende 2 jaar (8 teeltrondes) een bemestingsproef aangelegd.

Mathias Willemijns, verantwoordelijke technieker glasgroenten bij het PCG , heeft op 3 oktober 2015 het Belgisch kampioenschap reuzepompoen gewonnen.

Voorstelling van de diverse plantmachines, rooimachines en mechanische onkruidbestrijding van de demonstratie tuinbouw op de Internationale Werktuigendagen 2015.

Voor het IWT-project REDUNG, dat als volledige titel 'Reductie van de nitraatuitspoeling in de grondgebonden groenteteelt onder beschutting door beredeneerde watergift en bemesting' heeft, werd een inventarisatie van de sector uitgevoerd. Hiervoor werden 29 slabedrijven (serresla, grondteelt) verspreid over de provincies West- Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen geënquêteerd. De enquête bevatte vragen rond bemesting en irrigatie. Enkele interessante resultaten worden hieronder weergegeven.

Opletten met gebruik van Thiacloprid (Calypso) in sla, andijvie, radicchio rosso en suikerbrood. Om overschrijdingen van de nieuwe MRL’s te vermijden, heeft het Erkennigscomité voor bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik besloten de gebruiken van Calypso onmiddellijk in te trekken.

Vanaf 1 juni 2015 is Chloorpicrine voor 120 dagen toegelaten tegen bodemschimmels, -insecten en nematoden en Telone II is dan weer vanaf 20 mei al toegelaten voor een periode van 120 dagen tegen bodeminsecten en nematoden in volgende teelten onder bescherming.

Om je een handje te helpen in deze keuze worden de resultaten van de rassenproef veldsla zomer 2014 hieronder meegedeeld. In deze proef werden de rassen Agathe (Clause), Amely (Enza), Audace (Clause), Calarasi (Rijk Zwaan), Cirilla (Rijk Zwaan), Gala (Clause), Palace (Clause), Princess (Clause), Pulsar (Rijk Zwaan), Selexion (Nunhems), Sensation (Nunhems) met elkaar vergeleken.

Het PCG bouwde in 2014 een eerste aeroponics-opstelling om na te gaan welke perspectieven die technologie kan bieden voor de Vlaamse glastuinbouw. Dit eindverslag en het artikel uit Proeftuinnieuws geven een overzicht van de voor- en nadelen van aeroponics om zo een beeld te geven van wat er in de toekomst mogelijk kan zijn.

In de reeks over de evoluties in de aquacultuur- en aquaponicswereld bekijken we deze maand de ontwikkelingen op het gebied van aquaponics gaat over het technologische niveau. Op zich zijn alle evoluties die we in de glastuinbouw meemaken op het gebied van energie-efficiëntie, natuurlijke bestrijders, raseigenschappen en recirculatietechnologie (ontsmetters, filters en sensoren) interessant voor aquaponicstoepassingen.

Het project Enerpedia 2.0 is de opvolger van het project EnergieBewust Boeren dat eind 2012 afliep. Binnen het project werken 12 verschillende praktijkcentra, onderzoeksinstellingen ILVO en Thomas More en Innovatiesteunpunt samen rond het thema energie(besparing) binnen de land- en tuinbouwsector.

In de reeks over de evoluties in de aquacultuur- en aquaponicswereld bekijken we deze maand de ontwikkelingen op het gebied van consumentenbewustzijn. Een groeiende aandacht van de consumenten voor de duurzaamheid en het lokale karakter van de voedselproductie biedt immers kansen voor het creëren van toegevoegde waarde. 

Bemestingsproef waarin 4 objecten zijn opgenomen. In object 1 wordt een standaardbemesting toegediend, terwijl in objecten 2, 3 en 4 wordt voor een minder verzoutend bemestingsschema gekozen met een hoofdmeststof die per object geleverd werd door respectievelijk COMPO, DCM en Everris.

Een aantal recente ontwikkelingen bieden echter kansen voor de ontwikkeling van aquacultuur in Vlaanderen, die ook voor glastelers interessant kunnen zijn. Die evoluties bevinden zich op het gebied van marktontwikkeling, consumentenbewustzijn en de beschikbaarheid van technologie. In een reeks artikelen zal telkens één van die aspecten worden belicht. We starten met de evoluties in de markt.

Elektriciteit is onontbeerlijk op een modern geautomatiseerd glastuinbouwbedrijf. Zo zijn vele bedrijfsprocessen, klimaatsturing, energievoorziening, … afhankelijk van elektriciteit. Een belangrijke vraag die men bij een stroomuitval moet stellen is: welke (sturings)processen zijn essentieel om de teelt in leven te houden zonder dat er productie- en kwaliteitsverlies optreedt?

Als de druk van bodemgebonden ziekten of plagen in de serre toeneemt, kiezen veel telers ervoor om een grondontsmetting te laten uitvoeren. De zomer is daarvoor de uitgelezen periode, omdat voor een goede effectiviteit relatief hoge bodemtemperaturen nodig zijn. Elk jaar is het opnieuw afwachten welke middelen hiervoor gebruikt kunnen worden.

Sinds het teeltjaar 2012 wordt het energieverbruik in de biologische serres opgevolgd voor verschillende proeven die aanliggen voor verschillende vruchtgewassen zoals tomaat (2012, 2013 en 2014), komkommer (2013) en paprika (2012 en 2014).

Vanaf september 2014 start het IWT-project 'Actief beheer en uitmijning van fosfaat voor optimale P efficiëntie en terugdringen van fosfaatverliezen op perceelsniveau'.

Op 20 maart 2014 werd het doctoraat 'Hoe verdedigt tomaat zich tegen stengelinfecties' verdedigd aan de KULeuven. Het doctoraatsproject was een samenwerking tussen de onderzoeksgroepen van prof. Bruno Cammue aan de KU Leuven, prof. Monica Höfte van de UGent en Rudi Aerts van de KU Leuven, campus Thomas More in Geel.

Op 16, 17 en 18 september 2013 hebben wetenschappers, beleidsmakers en andere specialisten zich tijdens Nutrihort in Gent gebogen over de uitdagingen voor een duurzaam nutriëntenbeheer in de tuinbouwsector. De uitdaging: een leefbare tuinbouw en een betere waterkwaliteit mogelijk maken.

Op 16, 17 en 18 september 2013 hebben wetenschappers, beleidsmakers en andere specialisten zich tijdens Nutrihort in Gent gebogen over de uitdagingen voor een duurzaam nutriëntenbeheer in de tuinbouwsector. De uitdaging: een leefbare tuinbouw en een betere waterkwaliteit mogelijk maken.

Op 16, 17 en 18 september 2013 hebben wetenschappers, beleidsmakers en andere specialisten zich tijdens Nutrihort in Gent gebogen over de uitdagingen voor een duurzaam nutriëntenbeheer in de tuinbouwsector. De uitdaging: een leefbare tuinbouw en een betere waterkwaliteit mogelijk maken.

Op 16, 17 en 18 september 2013 hebben wetenschappers, beleidsmakers en andere specialisten zich tijdens Nutrihort in Gent gebogen over de uitdagingen voor een duurzaam nutriëntenbeheer in de tuinbouwsector. De uitdaging: een leefbare tuinbouw en een betere waterkwaliteit mogelijk maken.

Na de succesvolle verkennende demonstratie van de combinatie van de teelten van tomaat en tilapia – een tropische zoetwatervis – van vorig jaar gaat het PCG na de vele positieve reacties ook dit jaar verder in op dit innovatieve onderzoek. Veel tuinders namen contact op met het PCG om meer te weten te komen over de mogelijke voordelen van deze ongewone combinatie. Overigens, niet alleen tuinders zien brood in deze combinatie. Mais Automatisering gelooft ook in de duoteelt. In opdracht van Mais test het PCG dit jaar een opstelling op haar praktijkrijpheid.