Jaar na jaar blijven kool- en preitelers bacterieziekten aanhalen als één van de belangrijkste en meest frustrerende problemen. In kool wordt voornamelijk zwartnervigheid vastgesteld veroorzaakt door Xanthomonas campestris pv. campestris; in prei wordt voornamelijk bacteriebrand vastgesteld veroorzaakt door Pseudomonas syringae pv. porri (zie figuur 1).
Figuur 1: Zwartnervigheid in rode kool veroorzaakt door Xcc (links) en bacteriebrand in prei door Pspo (rechts)
Het reeds uitgevoerde onderzoek (IWT-project 100881) heeft op heel wat vragen een antwoord kunnen geven. Tijdens de voorbije jaren heeft de projectgroep via informatievergaderingen en publicaties de noodzaak van preventieve maatregelen en passende hygiënemaatregelen trachten mee te geven met de telers.
De projectgroep is er echter van overtuigd dat het - door de latente aanwezigheid van Pspo op plantmateriaal en door de hoge bacteriedruk in productievelden - onrealistisch is besmettingen via preventieve of hygiënische maatregelen verder te reduceren. Door het gebrek aan middelen om fytopathogene bacteriën te bestrijden, worden momenteel vaak chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt die niet effectief en dus volkomen zinloos zijn.
In IWT-project 100881 werden veelbelovende resultaten bekomen met faagtherapie. Bacteriofagen (zie figuur 2) of kortweg fagen zijn kleine virussen, veilig voor de mens, die specifieke bacteriën infecteren. Ze gebruiken de replicatiemachinerie van hun gastheer om zich te vermenigvuldigen.
Figuur 2: Transmissie elektronenmicroscopische opname van een faag tegen Xcc (links) en tegen Pspo (rechts).
De hoofddoelstelling van dit project is de reeds gegenereerde resultaten vertalen naar een strategie voor de beheersing van Xanthomonas campestris pv. campestris in kool en Pseudomonas syringae pv. porri in prei. Een strategie die door fytofarmaceutische bedrijven of spin-offs kan opgenomen worden om nieuwe, innovatieve producten aan te maken en aan te leveren aan de telers. Een strategie waarvan het POC tijdens de eerste biënnale wordt uitgewerkt en die gefinetuned wordt in de tweede biënnale. Na de eerste biënnale wordt samen met de gebruikersgroep een go/no-go beslissingsmoment voorzien./p>
Om deze strategie te bekomen worden volgende doelstellingen gesteld:
- Fagen tegen Xanthomonas campestris pv. campestris in kool en Pseudomonas syringae pv. porri in prei moeten op een optimale manier toegepast worden. Deze bacterie bestrijdende virussen moeten bescherming bieden waar de plant het nodig heeft. Inzicht in plant-pathogeen interactie is hierbij van primordiaal belang. Dit inzicht werd bekomen in IWT-project 100881.
- Faagpreparaten moeten op een industriële schaal geproduceerd kunnen worden. Ze moeten stabiel zijn, zowel bij opslag als na toepassing. Ze moeten blijvende werkzaamheid garanderen. De werkwijzen die ontrafeld werden in IWT-project 100881 zullen opgeschaald worden.
- Faagpreparaten moeten gevaloriseerd kunnen worden: ze moeten als PPP erkend kunnen worden en in een IPR beschermd kunnen worden. De mogelijkheden voor PPP en IPR zullen gekaderd worden.
- Telers moeten zich bewust zijn van problemen met en oplossingen voor Xcc en Pspo. Preventieve en hygiënische maatregelen, die gebundeld werden in IWT-project 100881, moeten basiskennis worden en tot basishandelingen leiden. Individuele bezoeken en adviezen moeten er ook voor zorgen dat de huidig gebruikte zinloze chemische bestrijding stopt. Telers zullen vertrouwd gemaakt worden met de bacteriofagen als ecologisch verantwoorde bestrijders en zullen de nodige instructies krijgen voor praktijktoepassingen. Hierdoor willen we de bacteriënpopulaties terugdringen, zowel in de opkweekvelden als in productievelden.
Meer info?
Louis Lippens
In samenwerking met
