Nieuws

Terugblik studienamiddag 'Uien telen in een veranderend klimaat'

De uienteler van vandaag moet gewapend zijn tegen verschillende uitdagingen in de toekomst

Auteur: Bodyn Jonas/donderdag 9 februari 2023/Categorieën: Openluchtteelt, Uien_ajuin_OL, Actueel, Nieuwsbrief, Niet-leden

Op 24 januari 2023 organiseerde het Departement Landbouw en Visserij een studienamiddag met als thema ‘Uien telen in een veranderend klimaat’. Hiervoor werd samengewerkt met PCG, Inagro, Ingro, Vegras en Boerenbond. Dankzij het gevarieerde programma waarin diverse thema’s als bemesting, irrigatie, bewaring en afzetmarkt aan bod kwamen, konden we rekenen op meer dan 100 aanwezigen. Na een korte inleiding over het nieuwe GLB dat in 2023 in voege gaat en een opfrissing van de omstandigheden uit teeltseizoen 2022 werd in chronologische volgorde de uienteelt overlopen met de focus op uitdagingen in de toekomst.

Rassenkeuze in het kader van een duurzame teelt

In de toekomst zal rassenkeuze steeds belangrijker worden. Ieder ras heeft een eigen opbrengstpotentieel, maar ook de kwaliteit en houdbaarheid zijn grotendeels rasafhankelijk. Daarnaast zijn in 2021 voor het eerst verschillen waargenomen in rasgevoeligheid voor ziekten. Ook voor plagen zullen die er ongetwijfeld zijn. De komende jaren zal er verder onderzoek gebeuren om ook deze zaken in kaart te brengen en de telers zo bij te staan om een doordachte rassenkeuze te kunnen maken. Het openluchtteam PCG lichtte de rassenproef toe van 2022 die aanlag op het proefplatform te Wielsbeke. In droge jaren blinken Medusa en Hysinger uit op vlak van opbrengst, maar zijn niet geschikt voor lange bewaring. Voor lange bewaring zijn Promotion en Hyfive betere opties, samen met Dormo en Rockito. Deze laatste scoren iets lager in opbrengst maar zijn na lange bewaring nog steeds beenhard en velvast.

Bemesting in uien: hoe pak je dit aan?

Met een continue veranderende wetgeving is bemesting geen eenvoudig thema. Zeker met de vragen rond het vervolg van MAP6 is het niet evident om de juiste bemesting te kiezen voor teeltseizoen 2023. Lore Lauwers gaf aan dat het in uien kan met minder, indien de bodem in goede staat verkeert. In de proef van PCG was de opbrengst in alle objecten nagenoeg gelijk. Ook in het object dat slechts 12 E N kreeg via effluent. Het nitraatresidu (bij-oogst) lag onder de limiet bij de objecten zonder bijbemesting, bij de objecten met bijbemesting werd de limiet overschreden.

Onkruidbestrijding: chemische strategie, of toch maar mechanisch?

Tot op de dag van vandaag gebeurt quasi alle onkruidbestrijding chemisch. Dankzij de presentatie van Geert Verhiest leerden alle aanwezigen het werkingsspectrum kennen van diverse middelen. Aan het gebruik van deze middelen zijn ook risico’s verbonden voor het gewas. Ook deze werden duidelijk in kaart (lees: op foto) gebracht.

Aangezien het aanbod aan herbiciden in de toekomst hoogstwaarschijnlijk verder zal dalen werd bij Inagro in 2022 een eerste verkennende proef uitgevoerd met mechanische onkruidbestrijding in uien. De proefopzet bestond uit een volledig mechanisch systeem om onkruid te onderdrukken. Ondanks moeilijkheden i.v.m. korstvorming zijn er toch een aantal conclusies te trekken.

Uien en irrigatie: een goede combinatie in de praktijk

Uien is een gewas dat zeer droogtegevoelig is. De wortels gaan in veel omstandigheden ondiep waardoor in droge periodes de groei vaak stilvalt. Irrigatie is één van de strategieën die in droge periodes een duidelijke meerwaarde betekent. Voornamelijk met druppelirrigatie zijn ondanks droogte toch hoge opbrengsten haalbaar. “Uit de proeven van PCG bleek dat een irrigatiebeurt van 20 l/m² resulteert in een meeropbrengst van 3.3 ton/ha” vertelt Anne Waverijn. Aangezien proeven soms niet te vergelijken zijn met praktijksituaties kwam ook Joost Mangnus aan het woord. Joost is een uienteler uit Zeeuws-Vlaanderen die zelf al enkele jaren ervaring heeft met druppelirrigatie in uien op grotere oppervlaktes. “Aan druppelirrigatie zijn zeer veel voordelen verbonden met mooie resultaten als gevolg, maar je mag niet onderschatten hoe veel tijd het toch vraagt om er mee bezig te zijn.” Aldus Joost.

Aandachtspunten bewaring uien

Tot op de dag van vandaag wordt het merendeel van de uien verhandeld voor Nieuwjaar. Zowel afland, als de eerste maanden na oogst is er veel beweging op de markt. Maar ook daarna, vanaf half januari, is er nog veel ruimte om product af te zetten. Hiervoor is het echter van cruciaal belang om een kwalitatief product te kunnen afleveren. Peter De Waal, verkoper bij Tolsma-Grisnich, wees de aanwezigen op het belang van een goede start en opvolging. Drogen is de eerste en belangrijkste stap in het bewaarproces. Vochtige uien brengen kwaliteitsverlies met zich mee, wat nefast is voor het eindresultaat na verkoop.

Inzicht in afzetmarkt: wat verlang de markt van de Vlaamse ui

Dankzij Lindert Moerdijk van MSP Onions kregen de aanwezigen een beter inzicht in de afzetmarkt van uien. Aangezien dit nog een echte vrije marktteelt is met zeer schommelende prijzen is het van cruciaal belang om op de hoogte te zijn van de noden en wetten van binnenlandse retail en export. Dankzij het gebruik van geavanceerde technieken gedurende het verwerkings- en verpakkingsproces zijn er de laatste jaren steeds meer mogelijkheden voor afzet na langere bewaring. Dit maakt dat bewaring in de toekomst een belangrijke rol zal spelen om een goed eindresultaat te bekomen van de teelt. Wees dus alert tijdens de bewaring, en denk goed na over de investering in bewaarinfrastructuur.